Kanunların Türkçeleştirilmesi

[Av.Başak Şahin]

Özellikle biz öğrenciler bazı kanunları okuduğumuzda cinnet geçiririz.Günümüzden 70-80 yıl öncesinde kullanılan,şu an ki hayatımızda hiç duymadığımız,karşılaşmadığımız,geçerliliğini yitirmiş kelimelerden oluşmuş bir kanun maddesini okuyup anlayamadığımızda(özellikle ilk senelerde) asla bunları öğrenemeyeceğimizi düşündüğümüz çok olmuştur.Neden bunlar anlayabileceğimiz dilde yazılmamış diye isyan ederiz;kanunları normal(hukukçu olmayan,hukukla alakası olmayan) insanların anlayabilmesi,öğrenebilmesi,dolayısıyla hakkını arayabilmesi için anlaşılır bir dilde olmasını savunuruz.
Evet,sonunda kanunlarımız teker teker elden geçiriliyor,birkaç ufak yeni düzenleme yapılıyor ve daha çok Türkçeleştiriliyor.Fakat ben kanunların,normal sokak dilinden farklı olarak,daha özgün,daha ahenkli,daha farklı bir tarzda yazılmasından yanayım,özellikle Türk hukukunun bazı terimleri var ki,değiştirilen kanunlarımızda karşılıkları olarak kullanılan kelimelerin kanunlarımıza yakışmadığı kanaatindeyim.Mütemmim cüz,beyyine külfeti,nesep,meşru müdafaa,şufa,iştira vb daha binlerce kelimeye,terime hukukçular çok alıştı,hatta tahmin ediyorum ki kanunlardan çıksa bile hukukçuların lügatından çıkmayacaktır bunlar...
Kanunlar Türkçeleştirilsin,insanların anlayabileceği bir hale getirilsin,bazıları gerçekten dilimizden tamamen silinmiş,yok olmuş kelimelerden oluşmakta;ancak bu sadeleştirme yapılırken basitleştirilmesin,alelade bir metin,makale,hikaye gibi olmasın düşüncesindeyim.
Siz hukukçular ne dersiniz?

[commodore1tr]

Terimlerle dili karıştırmamak gerekir öncelikle diye düşünüyorum...

[deniz02]

Tüm bilim dallarında olduğu gibi 'hukuk' da bir bilim dalı olduğuna göre kendine has bir dili de olmalıdır elbette. Ancak bazı sözcükler günümüze uyarlanmalıdır artık, çünkü çoğu farsça olan (osmanlıca) bazı sözcüklerin yerine pekala Türkçe karşıtları kullanılabilinir, bu vesile ile az çok hukukçu olmayan da anlayabilir belki , neden olmasın ki? Örneğin; kendimden yola çıkacak olsam, sırf merakımdan sitede takip ettiğim forumlara baktığımda, bazen öyle bir noktaya geliyorum ki , sanki ya şiir ya da dua okuyormuşum hissine kapılıyorum. Hatta anlayabilmek için, sözlüğe baş vurduğumda da bu kez de bir kaç anlam ile karşılaşınca artık tahmin yürütmek zorunda kalıyorum.

Ben anlamasamda olur ama yine de Allah sizlere kolaylık versin, ne diyelim...

[commodore1tr]

Yaşanan sorun Dilde ki yabancı terimler değil.... Kanun koyucunun Türkçe bilmemesi...

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

Kesinlikle katılıyorum Sayın commodore1tr, kimse bu kanunkoyucu O'na dilbilgisi dersi aldıralım, masraflarını da biz karşılayalım gerekirse, maksat vatana hizmet...

[Av.Duygu Tekay]

TBMM’de kabul edilerek 8 Şubat’ta yürürlüğe giren Temel Ceza Yasalarına Uyum Yasası’nın Meşrutiyet Dönemi’nden kalma diline, dün Hürriyet yazarı Şükrü Kızılot dikkat çekti. Kızılot’un ’Bu yasa sözlüksüz anlaşılmaz’ yorumuna, Adalet Komisyonu Başkanı İyimaya da katıldı: "Zaten milletvekilleri de bana soruyor..."

ÖRTÜLÜ af tartışmasına neden olan Temel Ceza Yasalarına Uyum Yasası’nın dili de sorun oldu. TBMM’de 23 Ocak 2008’de kabul edilip, 8 Şubat 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ve 170 kanunda 640 madde değiştiren 5728 sayılı yasayı, kabul eden milletveklleri dahil kimse anlamıyor. Üstelik aynı yasada, Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun’daki değişiklikle, adli para cezası düzenlenmesi de ilginç bir ironi oluşturdu.

GEÇEN DÖNEMİN RAPORU

Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, komisyonda geçen dönemin raporu üzerinden görüşme yapıldığını ve zorunlu olarak eski kavramların kullanıldığını belirtti. İyimaya, şunları söyledi: "Ameliyetı İskaliye Kanunu deniyor. Komisyonda bana da sordular, ’Bu ne demek’ diye. ’Sıvama ameliyeleri’ demek. Meşrutiyet Dönemi’nden, eski hukuk döneminden adlar, terimler var."

BAŞKA ÇARE YOKTU

Tasarıyı hazırlayan alt komisyonun başkanı AKP Milletvekili Hakkı Köylü ise, şu açıklamayı getirdi: "Kanunun üstü başka, sonu başka dil olunca insicam (uyum) kayboluyor kopuyor. Hukukçular bile zor anlıyor, ama uygulayanlar biliyor. Yeni bir düzenlemeyle lüzumsuz olanları ortadan kaldırmak lazım."

İŞTE BİRKAÇ MADDENİN TÜRKÇESİ

Osmanlıca, Farsça sözcüklerin sıkça kullanıldığı yasada bazı hükümler ve ’Türkçeleri’ şöyle:

Mecra dahilinde her ne suretle olursa olsun balık saydgahı tesis edenler ef’ali mezkureden tahaddüs edecek zarar ve ziyanı tazminden maada mahallî mülkî amir tarafından ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezasıyla cezalandırılır.

Türkçesi: Alan içinde ne şekilde olursa olsun balık av yeri kuranlar, bu eyleminden dolayı ortaya çıkan zarar ve kaybı ödemenin yanısıra 250 lira idari para cezasıyla cezalandırılır.

Bilamüsaade mecraların tarafeyn süddelerinde fetha ve mehaz küşat edenler ile süddeler üzerine tarik ihdas eyleyenler...

Türkçesi: İzinsiz alanların etrafında su kaynağı kuranlarla, yakınlarında yol açanlar...

Hakim, senedin münkire aidiyetine karar verdiği takdirde münkiri talep vukuunda davanın teahhuru sebebiyle diğer tarafın maruz kaldığı zararı tazmine mahkum eder.

Türkçesi: Hakim, senedin, inkar edene ait olduğuna karar verirse, inkar edeni, talep edilmesi halinde davanın geciktirilmesi sebebiyle diğer tarafın uğradığı zararı ödemeye mahkum eder.

Bu kanunun ahkamına tevfikan icrayı sanat salahiyeti olmayan veya her ne suretle olursa olsun icrayı sanattan memnu bulunan bir tabip sanatını icra ederse...

Türkçesi: Bu kanun hükümlerine uygun olarak mesleğini yapma yeterliliği olmayan veya ne şekilde olursa olsun mesleğini yapmaktan yasaklanan bir hekim, mesleğini yaparsa...

İcrayı sanat etmesine mani ve gayrıkabili şifa bir marazı aklı ile malul olduğu bilmuayene tebeyyün eden tabipler...

Türkçesi: Mesleğini yapmasına engel ve iyileşmesi olanaksız bir akıl hastalığı bulunduğu tam bir muayene ile sabit olan hekimler.

Hürriyet

..................................

[Av.Ragıp Atay]

Anlaşılmayan sadece dili olsaydı keşke. Sözlükten bakar anlardık.
Bu değişikliğin, ne mantığını anlayabildik, ne zamanlamasını ne de sistematiğini.
Yorumlar hazırlanıyor. Hazır olunca hep beraber tartışacağız.