Önce ibretle bu forumu okuyun.
https://www.hukuki.net/forum/showthread.php?t=29190
Arkasından, nedir bu tutturduğunuz Dünya normları? Dünyadaki uygulamaların hepsi profesyonel ordu da Türkiye mi yanlış yapıyor? Önce komşu ülkelerin incelemesi ve sonrasında diğerleri...
Dünyada Askerlik Sistemleri ve Süreleri
Türkiye’ye komşu ülkelerdeki askerlik sistemleri;
Yunanistan: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 12 aydır, ancak memurlar için bu süre 17 ay, çok sayıda çocuğu olanlar içinse 3, 6 veya 9 ay olarak tespit edilmiştir. 1997 yılında vicdani retçilik statüsü yasalarına girmiştir. Alternatif ulusal hizmetin süresi 23 aydır. Ancak, ailevi nedenlerden bu süre 15 ay da olabilmektedir.
Bulgaristan: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 9 aydır, ancak üniversite mezunları için 6 aylık kısa dönem imkânı da bulunmaktadır. 1991 yılında vicdani retçilik yasal bir hak olarak tanınmıştır. Alternatif hizmet süresi 13,5 ay, üniversite mezunları içinse 9 aydır. AB aday ülkesi olan ve yakın bir zamanda NATO’ya üye olan ülke, günümüzde Batı standartlarına ulaşabilmek için yoğun çaba sarf etmektedir. Zorunlu askerlik sisteminin kaldırılması yönünde bir çalışma yoktur. Ancak, 2010 yılında askerlik süresinin 45 güne indirilmesi düşünülmektedir. Savunma Bakanlığı bu indirimin söz konusu tarihten daha önce de yapılabileceğini belirtmektedir.
Ermenistan: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 24 aydır. 2004 yılında vicdani retçilik statüsü ilk kez olarak yasalara girmiştir. Alternatif hizmet süresi 42 aydır.
Gürcistan: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 18 aydır. 1997 yılından beri vicdani retçilik yasal bir hak olarak tanınmıştır. Bu haktan yararlananların alternatif ulusal hizmetlerde 36 ay çalışmaları öngörülmüştür. 2004 yılında askerlik süresinin 12 aya, üniversite mezunları içinse 6 aya indirilmesi yönünde bir yasa tasarısı parlamentoya sunulmuştur. Ancak, bu konuda halen bir ilerleme kaydedilmemiştir. Ordu bünyesinde NATO standartlarına erişebilme yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Zorunlu askerliğin kaldırılması düşünülmemektedir. Ancak, profesyonel kadroların genel mevcut içerisindeki oranlarının arttırılarak üçte iki seviyesine getirilmesi planlanmaktadır.
Irak: Saddam Hüseyin rejiminin ortadan kalkmasıyla sonuçlanan ABD’nin son operasyonu sonrasındaki asker alma sistemi hakkında sağlıklı bilgi bulunmamaktadır.
Rejim devrilmeden önceki düzenlemede, zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 2 yıl, üniversite mezunları içinse 1,5 yıldır. Vicdani retçilik statü bulunmamaktadır.
İran: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 2 yıldır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
Suriye: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 30 aydır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
Diğer ülkelerdeki askerlik sistemleri;
Almanya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 9 aydır. 1949 yılında vicdani retçilik statüsü yasalara girmiştir. Bu haktan yararlanmak isteyenler 9 aylık alternatif ulusal hizmetlerde görev yapmaktadırlar. Günümüzde zorunlu askerlik sisteminin geleceği tartışılan bir konudur. Yeniden yapılanma çalışmaları kapsamında ordunun küçültülmesi ve yükümlü olarak askerlik hizmetini gerçekleştirenlerin sayısının azaltılması planlanmaktadır. Ancak, zorunlu askerlik uygulamasının tamamen kaldırılması yönünde henüz bir çalışma yapılmamaktadır.
Avusturya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 8 aydır. Bazı durumlarda sürenin 6 ayı silâhaltında kalanı ise yedek olarak geçirilebilmektedir. 1974 yılında vicdani retçilik statüsü yasalara girmiştir. Bu haktan faydalan kişiler askerlik hizmeti yerine 12 aylık alternatif ulusal hizmetlerde görev almaktadırlar. Askerlik süresinin kısaltılması ve profesyonel orduya geçiş yönünde çalışmalar yapılmaktadır. 2004 yılında bu amaçla kurulan komisyonun hazırlamış olduğu raporda çeşitli alternatifler sunulmuştur. Bunlar arasında 2006 veya 2007 yılında askerlik süresinin 6 aya düşürülmesi önerisi de vardır. Ayrıca, 2010 yılında zorunlu askerliğin tamamen kaldırılması da tartışılmaktadır. Ancak, henüz bu konuda alınmış kesin bir karar yoktur.
Danimarka: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi görev alınan kuvvet ve rütbeye göre 3 ay ile 14 ay arasında değişmektedir (Ortalama süre 9 aydır). 1917 yılında vicdani retçilik kabul edilmiştir. Bu statüyü tanıyan ilk Avrupa ülkesidir. Alternatif hizmet süreleri 3 aydan 14 aya kadar değişmektedir (Ortalama süre 9 aydır). 2004 yılında hükümet ve muhalefet partileri orduda belirli reformları içeren ‘Danimarka Savunma Anlaşması 2005-2009’ üzerinde uzlaşmaya varmışlardır. Bu anlaşmaya göre, zorunlu askerlik sisteminin bundan sonrada devam ettirilmesine karar verilmiştir. Ancak, hizmet süresinin önemli oranda düşürülerek 4 aya indirilmesi planlanmaktadır.
Estonya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 8 ay, memurlar ve bazı özel pozisyondaki kişiler için 11 aydır. 1991 yılında vicdani retçilik yasalaşmıştır. Bu haktan yararlanan kişiler 16 aylık alternatif hizmetlerde görev almaktadırlar.
Finlandiya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi görev alınan kuvvet ve rütbeye göre 180, 260 veya 362 gün olarak belirlenmiştir (Yükümlülerin %50’si 180 günlük hizmette bulunmaktadırlar). 1931 yılında vicdani retçilik statüsü yasalara girmiştir. Alternatif görev süresi 395 gündür. Zorunlu askerlik sisteminin kaldırılması düşünülmemektedir.
Güney Kıbrıs: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 26 aydır. Çok sayıda çocuk sahibi olan (En az dört) ve yurtdışında yaşayanlar için 13 aylık kısa dönem askerlik imkânı bulunmaktadır. Diğer AB üyesi ülkelerin aksine vicdani retçilik için ayrı bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Sadece 1992 yılından beri ulusal güvenlik yasasında bu haktan bahsedilmektedir. Vicdani retçilikten yararlananların ordu içerisinde silahsız olarak 36 aylık, ordu dışında ise yine silahsız olarak 42 aylık askerlik hizmeti yapmaları öngörülmüştür. Şüphesiz, ordu dışındaki askerlik hizmetinin oldukça muğlâk bir görünüm arz etmesi tartışmalı bir durum yaratmakta ve bu ülkedeki vicdani retçilik statüsünün gerçekten var olup olmadığının sorgulanmasına neden olmaktadır.
Letonya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 12 ay, üniversite mezunları içinse 9 ay olarak tespit edilmiştir. 2002 yılında vicdani retçilik statüsü yasalara girmiştir. Bu statüde olanların yapacakları alternatif hizmetin süresi üniversite mezunları için 18 ay, diğerleri içinse 24 ay olarak belirlenmiştir. Hükümet 2007 profesyonel orduya geçilmesine karar vermiştir.
Litvanya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 12 ay, üniversite ve kolej mezunları içinse 6 aydır. 1992 yılında vicdani retçilik yasalaşmıştır. Alternatif hizmet süresi 18 aydır.
Macaristan: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik süresi 9 aydır. 1989 yılından beri vicdani retçilik statüsü yasalarında yer almaktadır. Vicdani retçilerin 18 aylık alternatif hizmetlerde bulunmaları öngörülmüştür. 2003 yılında profesyonel orduya geçilmesine karar verilmiştir. 2005 yılı içerisinde hazırlıkların tamamlanarak zorunlu askerlik uygulanmasının kaldırılması beklenmektedir.
İrlanda: Zorunlu askerlik sistemi hiçbir zaman uygulanmamıştır. Profesyonel ordusu vardır.
İspanya: 2002 yılı itibariyle zorunlu askerlik sistemi kaldırılarak profesyonel orduya geçilmiştir.
İsveç: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Hizmet süresi 7,5 aydır. Bu süre memurlar için 10 ile 15 arasında, bu meslek grubundaki kişilerin deniz kuvvetlerinde görev almaları durumunda ise 18 ile 20 ay arasında değişmektedir. 1920 yılından itibaren vicdani retçilik bu ülkede yasalarla güvence altında bulunmaktadır. Bu statüde bulunan yurttaşların görev alacakları alternatif hizmetlerin süresi 7,5 aydır. Ülke savunmasının temeli günümüzde de topyekûn harp prensibine dayanmaktadır. Yakın zamanda bu durum fazlasıyla tenkit edilmiştir. Ancak topyekûn harp anlayışının yansımalarından birisi olarak kabul edilen zorunlu askerlik sisteminin bundan sonrada uygulanmasına devam edilmesi planlanmaktadır.
Polonya: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Askerlik hizmeti 10 ay, üniversite mezunları içinse 3 aydır. 1988 yılında vicdani retçilik statüsü yasalarla güvence altına alınmıştır. Alternatif hizmetin süresi 18 ay, üniversite mezunları içinse 6 aydır. Ülke halen NATO standartlarına erişebilme yönünde çalışmalar yapmaktadır. Bunlar arasında silahlı kuvvetlerin küçültülmesi ve profesyonel askerlerin mevcudunun arttırılması da yer almaktadır. 2006 yılından itibaren askerlik süresinin 9 aya indirilmesi öngörülmektedir. Ancak, zorunlu askerlik uygulamasının tamamen kaldırılması yönünde şu an için bir çalışma yapılmamaktadır.
ABD: Profesyonel ordusu vardır. Ancak, bu gücün yetersiz kaldığı durumlarda kongrenin zorunlu askerliği yürürlüğe sokma hakkı bulunmaktadır.
Çin: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. İhtiyaç olması halinde kadınlarında askerlik yapmaları öngörülmüştür. Hizmet süresi kara kuvvetlerinde 3 yıl, deniz ve hava kuvvetlerinde 4 yıldır. Vicdani retçilik statüsü bulunmamaktadır.
İsrail: Zorunlu askerlik sistemi uygulanmaktadır. Uygulama tüm Yahudi ve Dürzî erkekleri kapsadığı gibi, Yahudi kadınlar da askerlik hizmeti yerine getirmektedir. Hizmet süresi erkekler için 3 yıl, kadınlar için 2 yıldır. Doktor ve hemşire gibi özel ihtisas sahibi mesleklerde bu süre daha uzun olabilmektedir. Vicdani retçilik statüsü erkekler için bulunmazken kadınlar için vardır. Ancak, burada bir kısıtlamaya gidilmiş ve askerlikten muaf tutulmanın sadece dini nedenlerle olabileceği belirtilmiştir. Vicdani retçilikten düzenlemesinden yararlanan kişilerin alternatif sivil hizmetlerde bulunmaları öngörülmüştür. Ne var ki, fiiliyatta bu görevlerde bugüne kadar kimse çalıştırılmamıştır. İsrail Savunma Politikasında, geleneksel olarak zorunlu askerlik ulus-inşa sürecinin önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Kaynakça;
Cenk Özgen, Türkiye’de Zorunlu Askerlik ve Profesyonel Ordu, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2006.
İstinaf kararı hakkında
10-05-2025, 01:23:51 in Miras Hukuku