Yaşam hakkı

[commodore1tr]

Sıfırın Mezopotamya’da matematik sistemine katılmasi nasıl olmuş? 25205 rakamini ele alalim. Bu 7 x 3600 + 5’ e eşittir, yani Sümer matematik sistemine göre 75’tir. 425 in de 75 e eşit oldugunu yukarıda anlatmıştım. Bu karışıklık 25205 sayısınnda 60’lar basamağının olmayışından kaynaklanır. Aslında 25205 = 7 x 3600 + 0 X 60 + 5 olması gerekir. Sümerler 60’ lar basamağının yoklugunu göstermek için, 7 ile 5’in arasina bir aralık bırakıp 7 5 yazarlarmış. Böylece sıfır, yoklugu, iki sembol arasındaki aralığı belirtmek icin ortaya çıkmış.. Ve rakamlar arasına konan aralık nedeniyle 705 ve 7005 muhtemelen biribirleriyle karıştırilacagı için, en sonunda Mezopotamyalılar bu aralık için (sıfır için) bir sembol düşünmüşler.
Rakamlar sisteminde sıfıra karşılık bir sembolün gelistirilmesi, hepsi bir arada yaklasik bin bes yüz yıl sürmüş. Aslında sıfıra denk düşen işareti ilk ortaya çıkaran Sümerler degildir. Sıfırı, milattan önce yaklasık 500 yılında Sümerlerin takipcisi olan Babilliler ortaya çıkarmıştır. Bir kac yüz yıl sonra Babil’in Büyük İskender tarafından ele gecirilmesiyle de, Mezopotamya medeniyeti sona ermistir. Bunun Yunan kültürü üzerindeki etkisi acık ve net göruülüyor ise de, sıfırn Avrupa’ya ulasabilmesi bin sekiz yüz yıl sürmüştür.( Gerçi mitolojide yunan mitolojisinde özellikle Zeus ile ilgili efsanelerde sıfır çok kullanılmıştır ama genede sürece böyle etki yapmıştır. ) Sıfır Avrupa’ya Maya kültüründen gecmemistir. Cünkü Kristof Colomb Amerika’ya ayak bastığınnda, Maya kültürü, böyle bir seye hazırlıklı olmalariıa ragmen, felaketlerin zamansız ve esrarengiz bir sekilde bir araya gelmesi sonucu yok olmustu. Ve Azteklerin caniliklerinden fena halde ürkmüs olan İspanyollar da, yerlilere ait yok edilebilecek ne varsa yok etmisler, ve boylece Mayalarin ölüm tanrısı Ah Puch’a katkıda bulunmuslardır.
Sıfır Avrupa’ya, tutucuların bir sürü engellerini aşıp, bir sürü dolambaclı yollardan gectikten sonra dünyanın bir başka yerinden, Hindistan’dan gelmis. Sıfır Hindistan’da, milattan sonra besinci yuzyiıda, ayni bizim simdiki sistemdeki gibi 10 rakamına dayalı bir matematik sisteminde kullanılıyormus. Tarihciler Hindistanda sıfırın nasil ortaya çıktığı konusunda hala anlaşmış degiller.
Büyük İskender’in. milattan once 326 yılında, imparatorlugunun sınırlarını Hindistan’a kadar genisletmesiyle, Babil matematik metodunun bir bölümünün(sıfırsız olarak!) Uzak Dogu’ya ulasmıs oldugu kesindir. Hindistanlıların rakam sisteminin, Çin’le olan iliskiler icerisinde gelismis oldugu da bir gercektir.
Hindistanlilarin sıfırı her halükarda, rüzgarin hangi yönden olursa olsun alıp getirdigi, hava ile iliskili. Sıfıra verilen isimler şöyle bir tablo ciziyor:
Ambara (atmosfer), kha (uzaydaki hava) ananta (sonsuzluk), akasha ( eter), ve en cok kullanılan shunya (boşluk). Aynı Maya’larda - günü harekete gecirmesi gereken, gözlerini havaya dikmis adamı hatırlayın- ve Sümerlerdeki gibi- 60 Anu’nun rakamı, Hava tanrısı- Hindistanlılar da hesap sistemlerinin temelini havanın görüntüsünü yansıtan hice dayandırmışlar. Ama o (hava) gercekten hic miydi? Hindistan felsefesine göre degildi: madde kaybolamaz, olsa olsa sekil degistirir. Sözcüğün mutlak anlamıa göre, cevremizi saran alan boş degildir, tam tersine yaşamı mümkün kiıan elementlerle doludur.
Bu bilimsel mi?

[commodore1tr]

Hindistanlilarda sıfıra verilen diger bir isim de nokta anlamına gelen bindu: herseye şeklini veren, sonsuz olan ve hicbir sekilde degismeyen nokta. Diger bir ifadeyle, herseyin, atmosfere kadar genisleyen o sonsuz alanin icerisine kapatilmis olmasi hali; sanki rakamlar da sıfırın icerisine ayni sekilde kapatılmış. Bu perspektiften bakildiginda, sıfırı bir daire ile sembolize etmek son derece olagan degil mi? Hindistanlilar da, Aristo felsefesiyle sasirtici benzerlikler gösteren bir felsefeden hareketle, sıfırı daire ile sembolize etmisler. Sadece Aristo felsefesindeki tanrı anlayışına bakarak bile, bu benzerligi anlayabiliriz: Aristo’nun tanrısı kusursuz sekil ve saf düşüncedir. Ve hareket etmeden hareket ettirendir. Fransız elestirmenleri bu tanrıyı şöyle tanımlarlar: hükmeden bir kral ama yalnızca düşünürr, hicbir uygulama yapmaz. Öyle ki, tembelliginden Yunanlılara sıfır tasarısını bile fisıldamamış.
Hindistanlıların Shunya diye adlandırdıkları sıfır daha cok sey sembolize ediyormus: shunya islem tahtasının boş oldugu duruma tekabul ediyor. Pek cok kültür, ticaretle ilgili hesapları kolaylastırmak icin islem tahtaları gelistirmisler. En basit islem tahtası kum üzerine isaretlenen cizgi ve hac veya baska sembollerden ibaretmis. Daha sonraları tahtadan, ayaklı islem tahtaları kullanılmaya baslanmış. Romalılar bir cok bölümden olusan sayı sayma tahtasına abacus derlermis. Bu bölümlere calculi konurmus (Calculus Latince’de cakil taşı demek). Hindistanda da, islem tahtası kullanılırmış, ama giderek kullanımdan çıkmış. çünkü onların, sıfırın ‘0’ olarak yazıldığı, onluk matematik sistemleri islem yapmayı oldukca basitlestirmis.
Avrupa’ya sıfır nasıl gelmis? Ilk adım, yolları Hindistan’dan gecen Arap tacirlerinin hindistan matematik sistemini yaklasık milattan sonra 800 yilinda Arabistan dünyasina getirmesiyle atılmış.( İşte tan burada sizin sıfırı bulan müslüman kişi ortaya çıkıyor bilimsellik ahanda bu noktada!!!) Hindistan matematigini Bagdat akademisindeki bilginler coskuyla karşılamışlar. Onların arasında, cebir bilimine (algebra) adını veren al-Khuwarizmi de varmış. Onun zamanında Sanskriet (eski antik Hindistan dili) shunya sıfr olarak tercüme edilmis ve bu sözcük pek cok Avrupa dillerinde kullanılan rakam sözcüğüne karsşılık gelen sözcüklerin temelini olusturmus (chiffre, Ziffer, Sifra).
Peki ama, ortaya çıktığında sadece sıfırın karsiligi olan bu sözcük, sonraları nasıl oldu da bizim tum sayı sistemimizi ifade eder hale geldi? Bu, temelinde yabancilara duyulan korku ve düsmanligin (xenophobia) yattigi cok sert Avrupa korumaciliginin (protectionism) bir sonucudur.
Dogu batiyla, hem Kostantinopol’de,( İstanbul,) hem de Endulus’te, Ispanya, karsilasmisti. Yaklasik 970 yılında, Fransız rahibi Gerbert van Aurillac Ispanya seyahatinde, hemen hemen ilk Avrupali olarak, Arap cebir hesap sistemiyle tanismis. Fransa’ya dönüşünde, yiyecek torbasinda sadece dokuz rakama yer oldugu icin, ne yazik ki sıfırı yaninda götürememis. Sıfır ancak, Filistin’den dönen ilk hacli seferi askerleriyle birlikte Avrupa’ya gelebilmis, ama pek de de sicak karsilanmamis. çümkü hacli seferlerinin amaci Arap kültürünü Avrupa’ya tasimak degil, tam tersine Araplari hristiyan yapmaktı. O dönemde Avrupalılar Romalılardan kalma ilkel hesap sistemleri ve sayi sayma tahtaları, abacı, kullaniyorlarmıs. Katolik kilisesi bu sistemden gayet de memnunmus. Arap matematik sisteminin basitligini süpheyle karsilamislar. Seytansi bir kaynaktan baska ne olabilirdi bu basitligin arkasinda? Ortacag Avrupa’sinda bosluk seytanin semboluydu. Bu nedenle sıfır, sifr, dogudan gelmis bir tehlike isaretiydi. O dönemde kilise Arapları nasil degerlendiriyorlardıysa, matematik sistemlerini de öyle degerlendirmisler. “Bir Arap rakamı yanlışsa, tum Arap rakamlari yanlıştır” deyimi o donemden kalma.
Sıfırın Avrupa’ya girisi böylece cebir taraftarlarıyla (Arap rakamlarını kullanan Avrupalılar), abacı sayı tahtası kullan grup (eski Yunan-Roma hesap sistemini savunan ve kilise tarafindan destek görenler) arasında bir catısmaya yol acmıi. Örnegin Ingilizce ‘Şifreli yazı’ anlamına gelen ''chipper'' sözcüğü, sıfırla islem yapmanın yasak oldugu, yapanın yakılma cezasina carptırıldığı ve bu nedenle islemlerin büyük bir gizlilik icerisinde yapıldığı dönemlere isaret eder. İster inanin ister inanmayin, ayni “günes dünyanın etrafında degil, dünya günesin etrafinda dönüyor” dedigi icin ölüm cezasına carptirilan Galile gibi, cebir taraftarları da kilise tarafindan ölüm cezasına çarptırılmışlar.
Her ne kadar uzun sürdüyse de cebirciler sonunda davayı kazanmıslar. Ama uzun bir süre, Arap rakamlarıyla yapılan hesaplar, saglama amacıyla, sayma tahtasında yeniden hesaplanarak kontrol edilmis. Ta Fransız ihtilaline kadar bu böyle sürmüş. Ondan sonra sayma tahtaları yavas yavas kullanımdan kalkmış. Ama Hollanda okullarında seksenli yıllara kadar tele dizilmis boncuklar sayı sayma islemi icin kullaniımaya devam etti.
Biz arada bir “o kocaman bir sıfırdır!” deriz. Ama onucuncu yüz yıl Fransasında C’est un cifre en algorisme! (o bir sıfırr ve cebirdir) derlermis. Sıfır, hice ve bosluga karşılıkk olarak baslamıs, belki de ölüm korkusundan ortaya cıkmış, daha sonra ici daha cok bilgi ve sembollerle doldurulmus, ve sonunda küfür sözcüğüne dönüşmüş.. Ve neden küfür sözcüğüne dönüştüğü, duyulan utanctan belki de, özenle gizlenmis ve kamufle edilmis.

[milo]

Yok anacım yookk...:mahcup:

bilmiyorum dediğim konu hakkında 2 saat eh bence dersem günlerce konuşurum

essahmış demeki, vallahi sizinle ters düşeceğime tayyibe dolanırım daha iyi, pişman ettiniz adamı...

[commodore1tr]

İşte böyle sayın Menderes ;
Bilim zırvalamak değil tarihin değerlendirmesi ışığında gerçekleri tespit etmektir. Kaldıki gene bilim kişilerin DİNİNİ ön planda tutmayan bir kavramdır.
Ben sizin bilimin B sinden bile anlamadığınızı anladığım için böyle gereksiz bir konuda ( Bu site için ) bu kadar uzun uzadıya yazdım. Sanırım çok basitçe özetlediğim BİLİMSEL GERÇEKLERİ anlayabilirsiniz.
Sizin bilime saygınızda yok kanımca çünkü bilime saygısı olanın nick olarak idam edilen bir başbakanın nickini alması kabul edilemez. Bu nickinizi acil değiştirmenizi öneririm. Sanırım yönetimin de gözünden kaçmıştır. Çok sevsekte nefret etsekte nickten dolayı tertışma çıkmasına neden olmak bilime inanan birisine yakışmazdı diyede ayrıca düşünüyorum. Benim gözümde bilim notunuz SIFIRDIR. Artık hangisini kabul ederseniz...

[Cemal_Gursel]

İşte böyle sayın Menderes ;
Bilim zırvalamak değil tarihin değerlendirmesi ışığında gerçekleri tespit etmektir. Kaldıki gene bilim kişilerin DİNİNİ ön planda tutmayan bir kavramdır.
Ben sizin bilimin B sinden bile anlamadığınızı anladığım için böyle gereksiz bir konuda ( Bu site için ) bu kadar uzun uzadıya yazdım. Sanırım çok basitçe özetlediğim BİLİMSEL GERÇEKLERİ anlayabilirsiniz.
Sizin bilime saygınızda yok kanımca çünkü bilime saygısı olanın nick olarak idam edilen bir başbakanın nickini alması kabul edilemez. Bu nickinizi acil değiştirmenizi öneririm. Sanırım yönetimin de gözünden kaçmıştır. Çok sevsekte nefret etsekte nickten dolayı tertışma çıkmasına neden olmak bilime inanan birisine yakışmazdı diyede ayrıca düşünüyorum. Benim gözümde bilim notunuz SIFIRDIR. Artık hangisini kabul ederseniz...

Doğru söze ne denir!?:o

[Av.Fırat Bayındır]

Yaptığı bölücülük ve iktidar hırsıyla bu ülkeyi iç savaşın eşiğine getirerek askeri darbeye davetiye çıkartan bir zatın adının burada "ÜYE ADI" olarak kullanılmasını kabullenemiyoruz!

Biraz ironik bir durum çıkmış ortaya, darbeye neden olan-darbeyi yapan...

[adnanmenderes]

valla ainstain kalksa ''0'' rakamların sonudur dese onada inanmam bunlar boş lakırdılar.Bilimle uzaktan yakından alakası olmayan şeyler.Tartışma üzerinde şüphe duyulan şeyler üzerinde yapılır ancak ''0'' ın rakamların başlangıcı olmadığını kabul etmek Don kişotun değirmenlere saldırması gibi bir durum.

[Av.Ragıp Atay]

sayın adnanmenders
çok bilimsel bir yanıt oldu. Sanırım kendi yazdıklarınızın dışında bir şeyi okuna alışkanlığınız yok. Yukaardaki tartışmalar ile sizin yazdığınız arasında ilinti yok. Sıfırın ne olduğu tartışılmıyor. Bilimsel bazı verilerle sıfırın kaynağı açıklanıyor.
Peki o zaman ben söyleyeyim. Sıfır bir rakam değildir. Bu nedenle, sayıların da başlangıcı değildir.
Sıfır yokluğun sembolüdür.

[commodore1tr]

Tamam sayın Milo
Tamam sustum hevesimi kırdınız. Daha yeni başlamıştık daha sadece '' sıfır'' hakkında azıcık yazı yazmıştım. Sırada bir iki üç ve tabiiki bunların eksileri vardı sayılar yani rakamlar artı eksi sonsuza gittiğine göre bende anlatır dururdum. Mayalarda daha ne rakamlar var Kaldıki ben daha Aztek babil Eski yunan Eski norveç rakamlarından da bahsedecektim hevesim kırıldı şimdi. İsanın doğum günü kabul edilen takvim olan ''O'' yılı ile başlayıp bunu doğum kabul etmesine karşın İsanın aslında bu takvime göre 32 yılında doğduğunu ispat edecektim öyleyse '' O'' yılında doğan kimdi sorusunun yanıtını arayacak ve hatta belkide bulacaktım. Daha neler neler yapacaktım....
Benim balonlarım vardı onları kimler aldı ? demek zorunda kaldım şimdi oldu mu? Ama ben bu şarkıyı sevmezdim onun yerine Küçük kız küçük kız söyle bize nerdeydin dün sabah bekledik oynamaya gelmedin isimli dramatik sarkı eşliğinde ağlamaya karar verdim. Ama izninizle altta kısacık bir şey yazmak istiyorum . Mini mini mini mini mini minicik bir yazı...

[milo]

Mini mini mini mini mini minicik bir yazı... __________________
bilmiyorum dediğim konu hakkında 2 saat eh bence dersem günlerce konuşurum

Eh biliyoz dedik a:o