Senet yoksa iş de yok

[tamerce]

Merhaba,

Bir şirketin personel alımlarında sözleşme ve diğer gerekli belgelerin dışında işe giren her kişiden sözde güvence olarak ayrıca senet alınması (sadece rakam var, diğer alanlar boş, başka hiçbir ibare yok!) ve bu senete imza atılmadan kişinin göreve başlatılmaması durumunu hukuki olarak nasıl değerlendirebiliriz acaba? Şirketin böyle bir uygulamayı zorunlu tutmasının yasal dayanağı nedir? Eğer yoksa neler yapılabilir?

Değerli hukukçularımız konuyla ilgili düşüncelerini paylaşırlarsa memnun olurum.

NOT : Bu senetler işyerindeki personelin zaman içerisinde işleyişle ilgili farklı nedenlerle hesabına borç olarak atılan meblağların kişi işten ayrıldığında tahsil edilmesini garantiye almak için adeta bir tehdit unsuru olarak kullanılıyor!

Saygılar,

[Av.Fahri Sürücü]

İş hayatında böyle bir uygulama bir süredir mevcut,

amaç personelin şirketi zarara uğratması halinde dava ile uğraşmadan ve zaman kaybına uğramadan belki de İHTİYATİ HACİZ yaparak zararı telafi etmek.

Tabi bu iyiniyetle yapmış olduğumuz bir yorum, iş hayatında kötüniyetli işverenlere de kötüniyetli işçilerede sıkça rastlıyoruz.

Senedi imzalayan kişi bu yönüyle aslında bir RİSKE girmiş oluyor. Senedin artniyetli kullanılmasına engel olabilmek için senedin TEMİNAT AMACIYLA alındığına dair yazılı bir sözleşme yahut belge almasında fayda var. Ancak uygulamada bunu yapmak ne mümkün,

Bir gün işveren senedi kullanmaya kalkarsa, işçi sadece senedin ZORLA İMZALATILDIĞINI, imzalamak zorunda olduğunu iddia ederek bu borçtan kurtulmaya çalışacaktır. Yani bunu imzalamazsam işe almazlardı, herkesten alıyorlar, işe çok ihtiyacım vardı, açım vs.. diyecektir. Ancak mahkemenin bunu ne kadar ZORUNLULUK olarak kabul edeceğini bilemiyorum. İşçi açısından bu durumun büyük bir risk olduğunu düşünüyorum.

Saygılarımla,

[tamerce]

Sayın Av.Fahri Sürücü;

İlginiz ve açıklamalarınız için çok teşekkür ederim.

Saygılarımla,

[tamerce]

Bu arada aklıma gelmişken sormak istedim; Bu uygulamanın yani zorunlu olarak senet imzalatmanın hiçbir hukuki dayanağı yok mudur? Bence hiçbir borç-alacak-zarar ziyan yokken senet ile çalışanı en baştan borç yani risk altına sokmak çok yanlış ve haksız diye düşünüyorum. Böyle bir tedbir şekli olur mu! Üstelik bunu tek taraflı kullanıyorlar. Mesela personelin hesabına atılan bir parayla ilgili kendini savunması neredeyse imkansız gibi. Bir birimde birisi şirketi sözde zarara uğratan bir hata yaptığında o birimde çalışan herkesin hesabına borç atılması durumu da var ki bence bu da çok yanlış.

Yani bu uygulamayı yapan şirket dava edilemez mi?

Saygılar...

[mkocagul]

Evet risk var ama uygulamada işçi lehine çok fazla karar da var. Bizde çalışan bir personel eski işinden istifa ederek bizde işe başladığında bu sorunu yaşadı. Kendisine işyeri avukatımız yardımcı oldu. Önce derhal noterden senede ilişkin ihtarname gönderdiler.( senedin teminat olarak alındığına tanıklık eden aynı iş yerinde çalışmış kişi ifadeleri eklenerek)Sonra Çalışma bakanlığı Müfettişlerine şikayet edildi. Sonrasında hiçbir şey olmadı.Senet adi posta ile isimsiz olarak gönderildi. Bölge çalışma müdürlüğü müfettişlerine de kendilerinde herhangi bir senet olmadığını beyan etmişler. Ayrıca senedin ilgili bölümlerinin sonradan doldurularak kambiyo senedi vasfına büründürülmesinin TCK ya göre suç olduğu gerekir ise bu konuda suç duyurusunda bulunulacağı avukatımızca ihtar edildi. Ama bu bizim olayımız için geçerli elbette.
Saygılarımla.

[tamerce]

Teşekkürler Sayın mkocagul.

[Av.Fahri Sürücü]

Sayın tamerce,
Güncel ve sosyal bir problemi gündeme getirdiğiniz için teşekkür ederim.

Konuyu biraz daha fazla inceleme ve irdelemeye çalıştım.

Öncelikle açık senet imzalatmak, bu şekilde teminat senedi almak bir suç değil. Yani savcılığa yapılacak müracaat neticesinde muhtemelen TAKİPSİZLİK kararı çıkacaktır.

Senedin iptali için açılacak hukuk davasında açığa imza atıldığını ve senedin TEMİNAT SENEDİ olduğunu ancak YAZILI BİR BELGE ile ispat edebilirsiniz.

SENEDE KARŞI İSPAT SENETLE OLUR. Yani bir yanda YAZILI BELGE (SENET); diğer yanda TANIK BEYANI bu iki delil terazide DENK GELMEZ. Bütün hukuk sistemleri YAZILI DELİLİ sözlü beyana ÜSTÜN TUTAR.

Birde işverenin senedi CİRO EDİP bir başka şahsa devretmesi halinde iş tamamen ÇÖZÜMSÜZ HALE GELİYOR. KISMA İŞVEREN BİLGİLERİ değil de ALAKASIZ BİR İSİm yazıldığı takdirde bu senedin o senet olduğunu ispat etmek de mümkün olmayacaktır.

Meslektaşlarımla yapmış olduğum görüşmelerde benzeri davaların İŞÇİ ALEYHİNE SONUÇLANDIĞINI öğrendim. Maalesef durum bu. Herkes tedbirini alsın

[Av.Fahri Sürücü]

Özetle benim anladığım herşeyi HUKUKTAN BEKLEMEK yerine, atılan İMZALARIN SORUMLULUK GEREKTİRDİĞİNİ ve kötüniyetli insanların elinde PERİŞAN olabileceğimizi iyi bilmek gerekiyor.

Nasıl insanlar KEFİL OLURKEN sanki asıl borçlunun borcu ödememe ihtimalini hiç düşünmezler ya aynı şekilde. Arkadaşımızdır, akrabamızdır, söz vermiştir ve bizi mağdur etmeyecektir. Ancak çok geçmeden gerçekler ortaya çıkar FAkat iş işten geçmiştir.

[Av.Fahri Sürücü]

Sayın mkocagul;

Anlatmış olduğunuz örnekte işveren yaptığının arkasında duramamış ve tedirgin olarak inkar cihetine gitmiş. Demekki işveren yaptığının bilincinde değil. Müfettişleri görünce başının belaya girmesinden korkarak geri adım atmış.

Mahkemelerde işçi lehine pek karar yok.

Örnekteki işveren senedin varlığını inkar etmese ve senedi iade etmese durum çok farklı olurdu.

İşçi lehine MAHKEMEDEN karar alan varsa lütfen yazsın,

Saygılarımla,

[mkocagul]

Fahri bey yanıtlarınız için teşekkürler. Senet imzalamamak seçeneği olsa haklısınız. Piyasalarda iş aslanın ağzında. Ya senedi imzalayacak yada o işi alamayacak. Başka bir seçenek sunulmuyor. Bu şartlarda alınan senedin rıza ile verildiğini kimse söyleyemez. Ancak bu senetler tanzim tarihi dahil boş alınır. Bu boş bölümler sonradan ister işveren adına isterse bir başkası adına doldurulsun, resmi evrakta sahtecilik suçu oluşmazmı?
Saygılarımla.

Y A R G I T A Y
6. Ceza Dairesi
Y A R G I T A Y İ L A M I
Esas No :2002/19832
Karar No :2003/8766
Tebliğname :6/2002005251
Y A R G I T A Y
6. Ceza Dairesi
Katılanın aşamalardaki anlatımı, sanık savunması ve dosya içerisinde fotokopisi bulunan yasal ögeleri tamamlanmış bono ile kambiyo senetlerine özgü ödeme emri içeriğine göre; başlangıçta düzenleme ve ödeme tarihleri boş bırakılan bononun yasal tüm ögeleri tamamlanmış olarak icra takibine konulmuş olması karşısında; eylemin sübutu halinde TCK.nun 342/1.maddesine uyan suçu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin delilleri takdir ve tartışmanın üst dereceli Ağır Ceza Mahkemesine ait olduğu gözetilerek görevsizlik kararı verilmesi gerekirken duruşmaya devamla yazılı biçimde hüküm kurulması,
Bozmayı gerektirmiş, katılan Cengiz vekili ve sanık Hasan savunmanının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan, hükmün açıklanan nedenle istem gibi BOZULMASINA, 17.11.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.