İş akti feshi

[namıkbulut]

Merhabalar;
Bir konu hakkında sizden bilgi almak istiyorum.
4 Senedir bir iş yerinde sigortalı olarak çalışmaktayım, is yerindeki görevim müzisyenlik ve akşamları çalışıyorum. 2006 nın 11. ayında bir arkadaşım, uzun bir süre şehir dışına gideceğini söyledi, ve dükkana bakabilirmisin gündüzleri bos vakitlerinde dedi. Kabul ettim ve dükkandaki arabaları, ve ofisteki eşyaları, teslim ettiğinide içeren bir sözleşme imzalattı, bu sözleşmeyi 1 yıllık yaptı, sözleşmede işi bırakacağım zamandan 2 ay onceden yazılı haber vermem gerektiği yazıyor aksi halde 5.000 ytl tazminat ödemem gerektiği yaziyor,bu iş araba kiralama işi ve dikkat gerektiriyor. 1 ay rahatsızlığım nedeniyle bu işte çalışamaz duruma geldim ve sağlık kurulundan, 3 aylik, dikkat gerektiren işlerde kullandığı ilaçlar nedeniyle calışması tehlike arz etmektedir, yazılı rapor aldim. fakat arkadaşım dediğim kişiye, herşekilde durumumu bildirmeme ragmen isini gelip teslim almadi,adreste vermedi. sözleşmedemesul müdür olduğum yazıyor, hic bir resmiyetim yok...
1-Yaptığımiz sözleşmenin bir geçerliliği varmıdır?
2-Var ise; ben, bu iş yerinden nasil ayrilabilirim?, bu is yeriyle ilgili hiçbir resmi kaydım yok, baştada bahsettiğim gibi 4 yıldır çalıştıgım, sigortamı yatiran bir sirket var..arkadaşıma yardım etmek istedim, şimdi büyük sıkıntıdayım
3- sozlesmede teslim edildiğini bildirdiği arabalardan bazılarında çizikler, küçük çöküntüler falan var,(teslim ederken vardı) bunları benim ustume atabilirmi?

Sigortamı yapan, calıştığım şirketle, sorun yaşamak istemiyorum ve bahsettiğm arkadaşın işinden de tüm hukuki sorumluluğuyla ayrılmak istiyorum. Nasıl bir yol izlemeliyim ,bana yardımcı olursanız minnettar kalacağım.

[Av.Abbas Bilgili]

Siz başka bir şirkette sigortalı görünürken bir arkadaşınızın işyerinde bu sözleşmeyi mi yaptınız? Konuyu çok iyi anlayamadım. Bahsettiğiniz sözleşmenin iş hukuku ile ilgisi yok. İş hukuku, sigortalı olduğunuz şirketle olan iilişikiyi düzenler. O konuyu iş hukukunda değil, borçlar hukuku açısından irdelemek gerekir. Selamlar.

[namıkbulut]

yanıtladiginiz için teşekkür ederim. Evet bir iş yerinde çalışırken arkadaşımın işi için sözleşme imzaladim, durum hakkında yardımcı olabilirseniz çok sevinirim.
Selamlar

[Av.Başak Şahin]

Bu bir iş sözleşmesi değil midir? İşveren her ne kadar kanuni yükümlülüğü olan sigorta yaptırmak edimini yerine getirmese de, Sayın Namık Bulut'un mesul müdür sıfatından ve 1 yıl boyunca işlerin idaresinin ona devredilmesinden 1 yıllık süreli bir iş sözleşmesi gibi geldi bana. Gerçi Sayın Av. Abbas Bilgili iş sözleşmesi değil diyorsa bir bildiği vardır. Ben öğrenmek için soruyorum.
Yani bu konuyu iş sözleşmesinin feshi bakımından değerlendiremeyiz mi?

[KASIMAN]

Sayın namıkbulut,
Yaptığım sözleşmenin geçerliliği var mı diye sormuşsunuz.
Tabii ki var, zira sizin de belirttiğiniz gibi bu bir sözleşme.
Bunun bir iş sözleşmesi olduğu hususunda Sayın Başak Şahin gibi düşünüyorum zira sigortalı olmamanız, İş Hukuku kapsamı dışında olduğunuz anlamına gelmez. Ancak iş sözleşmelerine de İş Kanununlarına aykırı maddeler konulamaz. (2 ay önceden bildirim gibi)
Durumunuz hakkında yorum yapabilmek için, sözleşmenin ve diğer hususların detaylarını bilmek gerekli.
Size önerim, konuyu bir avukatla bizzat görüşerek takip etmenizdir.
Esenlikler,

[Harun Gür]

Sözleşmenin içeriği burada çok önemli bence. Bu sözleşme bir iş sözleşmesi de olabilir, diğer yandan Abbas Bey'in bahsettiği gibi Borçlar Kanunu genel hükümleri içerisinde değerlendirilebilecek bir sözleşme de olabilir.

Sn. namıkbulut'un verdiği kısa bilgiye dayanarak şahsi görüşüm, SSK yapılmaması da dikkate alınarak bunun bir istisna akdi olduğu yönünde, ancak sözleşmede yazdığı belirtilen "mesul müdür" tanımı da bu duruma uymuyor.

Sn. namıkbulut daha detaylı bilgi verirse daha doğru yanıtlar verilebiliriz.

Selamlar,

[Av.Abbas Bilgili]

Bu ilişkinin iş sözleşmesi olmadığı şeklindeki değerlendirmem belki çok acele verilmiş bir görüş olabilir, ama anlatımdaki eksiklik ve belirsizlik bana somut olayın iş sözleşmesi değil de sanki ticari bir ilişki gibi geldi. Daha açıkçası arkadaşının işyerini bir sözleşme ile belirli bir süre için devralma gibi anladım. Sorudaki anlatım bu yoruma müsait görünüyor.

Tabi ki her sözleşmede olduğu gibi iş sözleşmesinin de kendine özgü unsurları vardır. Sorudaki anlatımdan iş sözleşmesinin unsurlarının varlığını anlamak güç. Konu detaylandırılırsa sözleşmenin türünü belirlemek de kolaylaşır.

Şayet bu sözleşme bir iş sözleşmesi ise Sayın KASIMAN'ın "Ancak iş sözleşmelerine de İş Kanununlarına aykırı maddeler konulamaz. (2 ay önceden bildirim gibi)" cümlesini irdelemek gerekir diye düşünüyorum. Bu cümlede "2 ay önceden bildirim iş kanununa aykırıdır" denilmek isteniyorsa bu yanlış bir değerlendirme gibi geldi bana.

Sadece İş Yasası için değil, bütün yasalar için geçerli olan kural şudur;
yasanın emredici (aksi kararlaştırılamyan) hükümlerine aykırı sözleşme hükümleri geçerli olmaz. Bunun dışındaki kurallara aykırı sözlşemeler yapılabilir ve geçerlidir de...

Bu konuyu iş hukuk açısından örnekleyerek açıklayacak olursak, iş kanununda;
1- emredici (aksi kararlaştırılamayan) kurallar,
2- nisbi emredici (işçi lehine değiştirilebilen ancak işçi aleyhine değiştirilemeyen) kurllar çok yer tutar.

Örneğin, asgari ücretin altında ücret öngören bir sözleşme emredici hükümlere aykırı olduğundan geçerli değildir. İşe iade davası açabilmek için işyerinde en az 30 işçinin çalışıyor olması kuralı nisbi emredicdir ve bireysel (ya da toplu) iş sözleşmeleri ile bu sayıyı aşağıya indirmek işçi lehine olduğundan bu geçerlidir ve bu konuda Yargıtay'ın kararı da vardır. Üç yıldan fazla hizmeti olan bir işçinin 17. maddedeki bildirim süresi 8 hafta (56 gün) dır. Ama bu süreyi uzatmak işçi lehine olduğundan sözleşme ile bu süre (56 günden aşağıya inmemek koşulu ile) 2 ay veya daha farklı bir süre olarak da belirlenebilir. Yani 2 aylık bildirim süresi geçerli bir süredir. İş mevzuatında bu doğrultuda çok sayıda kural vardır. Selamlar.

[KASIMAN]

Sayın Abbas Bilgili,
Değerli görüş ve tecrübelerinizden şahsen de yararlanmıştım. Ters düşmek gibi bir niyetimin olamayacağını iyi bildiğinizden emin olarak, açıklamak isterim ki,
Sayın namıkbulut, sözleşmenin 1 yıllık olduğunu yazmış. Bu süre gözönüne alındığında 2 aylık bildirim süresi (8 hafta ve işçi aleyhine) İş Kanununa aykırı gibi geldi bana. (2 ay önceden bildirim gibi)" Ayrıca, sözleşmeye konulmuş olan, 5000 YTL lik tek taraflı cezai şart da yasal görünmüyor.
Sözleşmenin 1 yıllık ve yazılı yapılmış olması ve "mesul müdürlük" ile ilgili olması ilk bakışta sürekli bir İş Sözleşmesini çağrıştırıyor. (Borçlar Kanununa göre bile değerlendirilse tek taraflı yaptırımın geçerli olmayacağını düşünüyorum)
Bir kişinin 2 yerde birden sürekli iş akti yapması yasalmıdır?
2. (sözkonusu) işin sahibi kendisinin zaten çalıştığını bilerek yaptıysa durum değişir mi?
Konuyu bu çerçevede yeniden değerlendirip görüşlerinizi belirtirseniz sevinirim.
Sonuçta bütün bunlar tartışılsa bile, kanımca arkadaşın bir avukattan profesyonel yardım almasında yarar var.
Esenlikler dilerim .

[Av.Başak Şahin]

Sayın Namık Bulut,
Sizden hala sözleşmenizin içeriği hakkında bilgi bekliyoruz.
Bunun bir iş sözleşmesi olduğunu kabul edersek, sağlık raporunuz bakımından değerlendirmek istiyorum. İş Kanunu, 25/1 maddesine göre, bildirim süresi (2 ay) + 6 hafta iş sözleşmesi askıda olacaktır, yani tarafların bu süre içinde hak ve borçları askıdadır.
Diğer yandan, 24/1 maddesine göre, işverenin veya işyerinde çalışan başka bir işçisinin bulaşıcı yahut işçinin işiyle bağdaşmayan bir hastalığa tutulması bir haklı fesih nedenidir.

[Av.Abbas Bilgili]

Anladığım kadarı somut olayda sözleşmenin iş sözleşmesi mi yoksa başka bir sözleşme mi olduğu konusu biraz boşlukta kalan bir durum. İlk cevabımdaki görüşümü sevgili Başak'ın, Sayın KASIMAN'ın ve Sayın Gür'ün de görüşlerini de dikkate alarak, biraz yumuşatma ihtiyacı duyuyorum ve iş sözlşemesi olma ihtimalini de gözardı etmemek gerekir diyorum.

Sayın KASIMAN'ın belirttiği gibi cezai şart tek taraflı ise geçerli değildir, ancak cezai şart diğer sözleşmelere de konulabilen bir hükümdür. Yani iş sözleşmesinin varlığı için yeterli değildir. İki aylık süre ise işçi aleyhine değil, işçi lehinedir, çünkü yasadaki 56 günlük süreyi 60 güne çıkarmıştır. Bu sürelerin artırılması hep mümkün olmuş, azaltılması ise mümkün olmamıştır.

Bu kişinin iki yerde birden iş sözleşmesinin bulunması mümkündür, ancak uygulamda bu durum daha çok kısmi, part time çalışmalarda görülür. Örneğin bir avukatın bir çok işyeri ile aynı dönem için iş sözleşmesi olabilmektedir. Sigortalı olup olmamasının iş sözleşmesinin geçerliliğine etkisi olmadığını zaten bu forumlarda bir çok kişi bir çok defa belirtti.

Selam ve saygılar.