Saklı pay miktarı hesaplanması

[soran]

merhaba,

resmi şekilde hazırlanan bir vasiyetnamenin "saklı paylar" açısından dava edilmesi durumunda "saklı pay" miktarı nasıl hesaplanıyor?

"saklı paylar" konusunu içeren bütün forumları okudum. eğer gözden kaçırdığım cümleler yoksa, hiçbir forumda "saklı paylar"ın miktarlarının hesaplanması konusu sorulmamış.

"altsoy için yasal miras payının yarısı" saklı pay oranı olarak kanunda yer alıyor ama adı geçen "saklı pay" miktarı mirasbırakanın hangi zamandaki servetine göre hesaplanıyor?

mirasbırakan sağlığında sanayici ise ve bilumum şirketlerde değişik paylarda hisseleri varsa ama bu hisse miktarları süregelen zamanda alım satımlarla değişikliğe uğramışsa, "saklı pay" hangi zamandaki hisse paylarına ve değerlerine göre hesaplanacak? şirket hisselerindeki değer tesbiti, hisse oranına göre o şirketin hangi zamandaki aktif-pasif rakamları üzerinden hesaplanacak? hissedarı olduğu her şirketin bilirkişiler tarafından değeri mi ortaya çıkarılacak? bu değerler ortaya çıkarılırken şirketin karda mı yoksa zararda mı olduğu nasıl tesbit edilecek, kar-zarar grafiği haliyle değişirken hangi zamandaki varlık değeri referans alınacak?

ayrıca mirasbırakan sanayici, devamlı gayrimenkul alıp satan ve bankalara teminat olarak gayrimenkullerini ipotek eden kişidir. hangi devredeki gayrimenkulleri "saklı pay" miktarı hesaplanırken hesaba dahil edilir? "saklı pay" miktarı hangi servete göre oranlanır ki, tasarruflarda aşılıp aşılmadığı tartışma konusu edilir?

mirasbırakan bir zamanlar zengin olup, yaşamının son yıllarında borçlarını ödeyebilmek için gayrimenkullerini sattı ise ve geriye ne kadar kalacağını bilmeden, vasiyet ile çocuklarından birini mirasından mahrum etti ise, o çocuk babasının hangi serveti üzerinden "saklı pay" hesabı yaptıracak ki, babasının bazı tasarruflarını "saklı payı" aşıldı iddiası ile dava etsin ve iptalini istesin? yoksa hangisi tutarsa diye, haberdar edildiği, babasının sağlıklı ve hür iradesi ile gerçekleştirdiği bütün satışların iptalini mi isteyecek? #8220;saklı pay miktarına ulaşıldı#8221; denilebilecek rakam sınırı nerededir?

bu tip sanayiciler ve sanayici çocuklarının çok olduğu çevremde, eminim bu forumu okuyanlar arasında da vardır, beni de zaman zaman çare arama toplantılarına çağırdıklarından, "saklı pay" konusundaki tartışmalara olumlu katkıda bulunabilmem için yardımlarınızı esirgemeyeceğinizi umarım.

saygılarımla

[Av.Tayfun Eyilik]

II. Saklı pay

Madde 506.- Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:
1. Altsoy için yasal miras payının yarısı,
2. Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
3. Kardeşlerden her biri için yasal miras payının sekizde biri,
4. Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması hâlinde yasal miras payının tamamı, diğer hâllerde yasal miras payının dörtte üçü.

[soran]

sayın tayfun bey,

ilginiz için teşekkürler.

yazımı bir kerre daha okursanız, diğer forumları okuduğumu ve zahmet edip yazdığınız madde 506 yı zaten bildiğimi görürsünüz.

ancak, altsoy için yasal miras payının yarısı olan saklı payın miktarının hesaplanabilmesi için yasal miras payının ortaya çıkarılması lazım.

normal şartlarda yasal miras payı mirasbırakanın vefat anında bıraktığı varlık üzerinden hesaplanır ve buna hiçbir varis itiraz etmez. işlemler kolayca halledilir. terekenin daha büyük olması gerektiği fazla tartışılmaz.

ancak, vasiyetname ile varislerden birisi miras dışında bırakıldı ise, sözkonusu varis saklı payı aşıldı iddiası ile en azından saklı payı için tenkis davası açar. saklı payı ne olmalıdır ki, aşıldı iddiası ile mirasbırakanın bazı tasarruflarını dava yolu ile iptal ettirsin? açacağı dava sayısı hangi rakamsal hedefe ulaşmak için sınırlandırılabilir?

şimdi lütfen yeniden soruyorum. acaba, tecrübelerinize göre terekenin büyüklüğü ne olmalıdır? kaç yıl geri gidilmeli ki, mal satışı yolu veya bağış ile yapılan tasarruflar iptal edilsin?

tereke vefat anındaki kalan servet midir yoksa tereke hesabı için kaç yıl geri gidilerek sağlıklı ve hür irade ile yapılmış tasarruflar iptal edilir?

biliyoruz ki, tatmin olmayan bir varis var ve sayısız dava açmak istiyor. davalar açılıp tasarruf iptalleri geldikçe tereke büyüyecektir ve dolayısı ile saklı pay da büyüyecektir. sınır nerededir??

saygılar

[Av.Aslı Yazıcı]

Bildiğiniz bir kaç maddeye ek olarak Medeni Kanuna biraz göz atmanızı öneririm. İstediğiniz her türlü bilgiye ayrıntılarıyla ulaşabilirsiniz.


a. Tenkise tabi kazandırmalar

Madde 565 - Aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tabidir:

1. Mirasbırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar,geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi,

2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,

3. Mirasbırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde adet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,

4. Mirasbırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.


Ölüm sonrasında elde bulunan net terekeye, tenkise ve denkleştirmeye tabi kazanımların eklenmesinden sonra saklı paylar hesaplanabilir. Saygılar..