icra dosyası ve yurtdışı çıkış yasağı

[kev_man]

Daha önce icradan ödeme emri gelmişti, bizde süresi içinde borcu ödedik ve iş icra mahkemesine gitmedi, ancak avukat hala dosyayı kapatmamış ve uyap' da sistemde açık gözüküyor. Gelecek hafta yurtdışına çıkacağım, içime kuşku düştü, dosya açık gözüktüğü için sınır kapısında sıkıntı yaşayabilir miyim? Teşekkürler.

[Av.Mehmet Aydın]

Yurtdışına çıkış yasağının hangi hallerde konacağı yasada yazılmaktadır.


ON SORUDA YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI UYGULAMASI

Yurt Dışı Çıkış Yasağı Mevzuatı


01 Temmuz 2007

Vahit Yaşar AKIN
Gelir Uzmanı
yasarakin@yahoo.com

ON SORUDA YURT DIŞINA ÇIKIŞ YASAĞI UYGULAMASI

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, amme alacaklarının takip ve tahsil usul ve esaslarını düzenleyen bir usul kanunudur. Bu Kanun; özel hukuk alanındaki alacakların takiplerinin yapıldığı İcra ve İflas Hukukuna karşı gelmekte, alacağın kamu alacağı olması özelliği ile de son derece etkin koruma önlemleri içermektedir.

Amme alacaklarının korunması ile ilgili yöntemlerden yurt dışına çıkış yasağı dışındakilerden hepsi (Teminat isteme, ihtiyati tahakkuk, ihtiyati haciz, rüçhan hakkı vb.) 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında düzenlenmiştir. Yurt dışına çıkış yasağı uygulaması ise, Pasaport Kanunu'nun 22. maddesinde düzenlenmiştir.

Bu çalışmada amme alacağının korunması konusunda büyük önem teşkil eden ve uygulamada mükelleflerin sıkça karşılaşabileceği sorunlar, soru-cevap şeklinde açıklanarak konu “özet bir biçimde” analiz edilmiştir.

Soru 1: Yurt dışına çıkış yasağı uygulamasının amacı nedir?

Cevap 1: Amme borcu nedeniyle yurt dışına çıkış yasağı konulması yönündeki hükümle; mükelleflerin yükümlülüklerini zamanında yerine getirmelerinin sağlanması, amme alacağının tahsilinin güvence altına alınması ve tahsilatın hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Soru 2: Yurt dışına çıkış yasağı uygulamasının hukuki dayanağı nedir?

Cevap 2: Yurt dışına çıkış yasağı uygulaması, Pasaport Kanunu'nun “Pasaport ve Vesika Verilmesi Yasak Olan Haller” başlıklı 22. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere, pasaport veya seyahat vesikası verilmeyeceği, verilmişse geri alınacağı, bunların yurt dışına çıkışlarının engelleneceği belirtilmiştir.

Soru 3 : Yurt dışı çıkış yasağı uygulanacak amme alacakları nelerdir?

Cevap 3: 395 seri nolu Tahsilat Genel Tebliğine göre; 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 22. maddesinde yer alan "vergiden borçlu" tabiri ile kastedilen, 6183 sayılı Kanun'un 1. maddesinde söz konusu edilen amme alacaklarından borçlu bulunan şahıslar olduğundan, buradaki vergi borcu tabirinden de "amme alacağı" anlaşılacaktır.

6183 sayılı Kanunun 1. maddesinde söz edilen amme alacakları şunlardır;

a) Asli Amme Alacakları: Vergi, Resim, Harç, Ceza Tahkik ve Takiplerine Ait Muhakeme Masrafı, Vergi cezası, Para cezası

b) Fer'i Amme Alacakları: Gecikme zammı, gecikme faizi, tecil faizi, pişmanlık zammı, haksız çıkma zammı

c) Amme Hizmetinin Tatbikinden Doğan Alacaklar: Örneğin paralı hastane hizmeti alacağı, mezbahane borçları, itfaiye hizmeti alacağı

d) Takip Masrafından Doğan Alacaklar: İlan, haciz, nakil, muhafaza

Soru 4 : Yurt dışı çıkış yasağı uygulanacak miktar ne kadardır?

Cevap 4: Yurt dışına çıkış yasağı konulmasını gerektiren kamu alacağı miktarı, 439 seri nolu Tahsilat Genel Tebliği ile 25.000 YTL ve üzeri olarak belirlenmiş olup, 27.04.2006 tarihinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu miktarın altında borcu bulunan şahıslar hakkında tahsil dairesince yurt dışına çıkış yasağı uygulanmayacaktır. Ayrıca bu Tebliğle; Tebliğin yayımından itibaren 25.000 YTL.nin altında borcu bulunan mükellefler hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanmayacak, diğer taraftan daha önce 25.000 YTL.nin altında borcu olup da haklarında yurt dışına çıkış yasağı konulmuş bulunanlar derhal tespit edilerek tahditlerinin kaldırılması yönünde Emniyet Müdürlüklerine bildirimde bulunulacak ve 395 Seri No'lu Tahsilat Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre hareket edilecektir.

Soru 5: Yurt dışı çıkış yasağı uygulanabilmesinin şartları nelerdir?

Cevap 5: 395 seri nolu Tahsilat Genel Tebliği ile yurt dışına çıkış yasağı uygulanabilmesi için gerekli olan şartlar şu şekilde belirlenmiştir;

a) Kesinleşmiş Bir Amme Alacağı Olması: Yurt dışına çıkış yasağı uygulanabilmesi için bir alacağın kesinleşmiş olduğu halde ödenmemiş olması ve varsa ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulamasına konu amme alacakları toplamının dikkate alınması gerekmektedir.

Tarhiyat safhasında olan veya tarhiyata ilişkin olarak yaratılan ihtilaflar nedeniyle kesinleşmemiş olan amme alacakları ile 6183 sayılı Kanunun 48. maddesi uyarınca tecil edilmesi yada sair nedenlerle teminat altına alınan alacaklar hakkında yurt dışı çıkış yasağı uygulanamayacaktır.

Ayrıca, miktara bakılmaksızın 6183 sayılı Kanunun 75. maddesi uyarınca aciz halinde olduğu tespit edilen borçlular hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanmayacaktır.

b) Amme Alacağının Belirlenmiş Miktarı Geçmesi: Yurt dışı çıkış yasağı uygulanacak miktar, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından çıkarılan Tahsilat Genel Tebliğleri ile belirlenmektedir. En son bu miktar, 439 seri nolu Tahsilat Genel Tebliği ile 25.000 YTL ve üzeri olarak belirlenmiş olup, 27.04.2006 tarihinde uygulanmaya başlanmıştır.

Soru 6: Bir mükellef kendisine bir amme alacağı dolayısyla yurt dışına çıkış yasağı konulup konulmadığını nereden öğrenebilir?

Cevap 6: Amme borcu dolayısıyla, yurt dışına çıkış yasağı (tahdit) konulmak üzere isimleri Emniyet Müdürlüklerine bildirilen kişilere, bu durumun ayrıca bir yazıyla derhal bildirilmesi gerekmektedir. Bunun yanında İdare tarafından mükelleflerin mağduriyete uğramamaları için kendileri hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanıp uygulanmadığını Gelir İdaresi Başkanlığı'nın WEB sitesi www.gib.gov.tr ile İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı'nın WEB sitesi olan www.ivdb.gov.tr adreslerinden öğrenme imkânı sağlanmıştır.

Soru 7: Yurt dışına çıkış yasağı uygulamasının istisnaları nelerdir?

Cevap 7: Maliye Bakanlığı; yurt dışına çıkış yasağı uygulanan ancak faaliyet konuları gereği, tedavi amacı ve benzeri zaruri nedenlerle yurt dışına çıkmaları gerektiği halde borçlarına karşılık yeterli teminat gösteremedikleri için yurt dışına çıkış yasağı kaldırılmayan bazı borçluların;

- Faaliyetlerine devam edememe, mevcut ve yeni iş imkânlarını kaybetme,

- Tedavi imkânlarının engellenmesi,

nedenleriyle yurt dışına çıkış yasağı uygulamasının olumsuz sonuçlarının önlenmesi açısından, bu durumda bulunan borçluların taleplerinin tahsil dairesi yöneticisi başkanlığında ilgili bölüm (vergilendirme ve kovuşturma) yöneticileriyle birlikte değerlendirilmesi, bu değerlendirmede; borçlunun öteden beri borç ödeme konusunda iyi niyetli olup olmadığı hususu da dikkate alınarak,

- Yurt dışı yasağı uygulamasının, borçlunun ileride doğabilecek borç ödeme kabiliyetini olumsuz etkileyebileceği veya tedavi olanaklarını kaybetmesine neden olabileceği,

- Yurt dışına çıkışın amme alacağının takip ve tahsilini olumsuz etkilemeyeceği,

nedenleriyle yurt dışına çıkış yasağının, 390 seri no.lu Tahsilat Genel Tebliğindeki açıklamalar da dikkate alınarak, tüzel kişiliğin borçlarından dolayı birden fazla kanuni temsilcisi hakkında uygulanmış olması halinde, yasağın kaldırılması için yukarıda belirtilen gerekçelerle yapılacak taleplerin de aynı şekilde değerlendirilmesi, ancak en az bir kanuni temsilci hakkında bu yasağın devam ettirilmesi gerekmektedir.

Soru 8: Vergi İdaresi dışındaki kamu idareleri de yurtdışına çıkış yasağı konulmasını isteyebilirler mi?

Cevap 8: Vergi idaresi dışındaki, İl özel idareleri ile belediyeler de 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nun 1.maddesi kapsamındaki alacakları hakkında yurt dışı çıkış yasağı uygulayabileceklerdir. Çünkü bu konuda Pasaport Kanunu'nun 22.maddesinde “ilgili daire”lerin yurt dışı çıkış yasağı uygulayabilecekleri belirtilmiştir.

Soru 9: Yurt dışına çıkış yasağı hangi idari birim tarafından uygulanmaktadır?

Cevap 9: Yurt dışına çıkış yasağı ilgili amme idaresinin isteği üzerine Emniyet Makamları tarafından uygulanmaktadır.

Emniyet Makamlarına yapılacak bildirimlerde; borçlunun adı soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana ve baba adı, nüfusa kayıtlı olduğu yer, iş ve ikametgah adresleri, vergi numarası, borcun mahiyeti ve miktarı, yılı, nevi ve vadesinin eksiksiz olarak yer alması zorunludur.

Amme borcu dolayısıyla, yurt dışına çıkış tahdidi konulmak üzere isimleri Emniyet Makamlarına bildirilmek zorunda kalınan kişilere keyfiyet ayrı bir yazı ile derhal bildirilecek, bu yazıda; borcun mahiyeti, yılı, miktarı, vadesi ve ne şekilde tasfiye olunabileceği, çıkış tahdidinin kaldırılabilmesi için ne gibi işlemler yapılması gerektiği açıkça belirtilmek suretiyle borçlu mükelleflerin bu konuda bilgilendirilmeleri ve dolayısıyla da amme alacağının tahsilinin çabuklaştırılması sağlanmaya çalışılacaktır.

Konunun önemi dikkate alınarak borç tespitinde azami özen gösterilmesi, belirlenen miktarın altında borcu olanlar için bildirim yapılmaması, bu tebliğin yayımı tarihinden önce borcu 25.000 YTL. den az olan borçluların geçici olarak yurt dışına çıkmalarına engel olunmak üzere Emniyet Makamlarına tebligat yapılmış olması halinde, bu tebligatın derhal geri alınması gerekmektedir.

Soru 10: Limited şirketlerin kesinleşmiş bulunan kamu borçlarından dolayı, limited şirket ortakları hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanabilir mi?

Cevap 10: 6183 sayılı Kanun'un 35.maddesinde limited şirket ortaklarının, şirketten tahsil olanağı bulunmayan kamu alacağından sermaye hisseleri oranında doğrudan doğruya sorumlu olacakları hükme bağlanmıştır.

Yukarıda anılan hükme göre, limited şirketin kesinleşmiş ve ödenme olanağı kalmamış kamu borcuna karşılık, şirket ortağı teminat göstermezse ve borç da 25.000 YTL. ve daha fazla ise ortak hakkında yurt dışına çıkış yasağı uygulanacaktır.

[kev_man]

Bilgilendirme için sağolun, okudum rahatladım, teşekkürler...