Vasiyet

[Av.Ali Sinkay]

Buraya ünlü vasiyetleri eklemek güzel olmaz mı ilk vasiyeti ben ekliyorum ve Sayın Admin'e ve yetkili arkadaşlara atfediyorum

EY OĞUL, BEYSİN...

BUNDAN GAYRI ÖFKE BİZE; GÖNÜL ALMAK SANA

SUÇLAMAK BİZE; KATLANMAK SANA

ACİZLİK BİZE; HOŞ GÖRMEK SANA

KEM GÖZ, ŞOM AĞIZ BİZE; BAĞIŞLAMAK SANA

ÜŞENGEÇLİK BİZE, GAYRETLENDİRMEK SANA

BÖLMEK BİZE, BÜTÜNLEMEK SANA

ÇATIŞMA, GEÇİMSİZLİK, ANLAŞMAZLIK BİZE; ADALET SANA DÜŞER

EY OĞUL, BEYSİN... GÜÇLÜSÜN, KUVVETLİSİN, AKILLISIN, KELAMLISIN

ANCAK, BUNLARI NEREDE VE NASIL KULLANACAĞINI BİLMEZSEN;

ÖFKEN VE NEFSİN BİR OLUP AKLINI YENER



SABRETMESİNİ BİL, VAKTİNDEN ÖNCE ÇİÇEK AÇMA

AÇIK SÖZLÜ OL, HER SÖZÜ DE ÜSTÜNE ALMA



SEVİLDİĞİN YERE SIK GİDİP GELME

ANANI, ATANI SAY İLESİN Kİ; BEREKET BÜYÜKLERLE BERABERDİR



OĞUL ÜÇ KİŞİYE ACI;

CAHİLLER İÇİNDEKİ ALİME,

ZENGİN İKEN FAKİR DÜŞENE,

HATIRLI İKEN İTİBARINI KAYBEDENE...

ŞUNU DA UNUTMA! İNSANI YAŞAT Kİ, DEVLET YAŞASIN...

EY OĞUL! YAŞÇA, BİLGİCE SENDEN BÜYÜK OLABİLİRİZ.



AMA SEN BEY#8217;SİN İZ SENİN YANINDA, SENİN EMRİNDEYİZ...

BUNU BİLESİN... LAKİN UNUTMA!

YÜKSEKTE YER TUTANLAR AŞAĞIDAKİLER KADAR EMNİYETTE DEĞİLDİR...

HAKLI OLDUĞUNA İNANIYORSAN MÜCADELEDEN KORKMA:

YILGINLIK GÖSTERME...

BİLESİN Kİ! ATIN İYİSİNE DORU, YİĞİDİN İYİSİNE DELİ DERLER!

YOLUN UZUN, İŞİN ÇETİN, YÜKÜN AĞIRDIR...

ALLAH YARDIMCIN OLSUN.

Şeyh Edebalinin Osman Gaziye vasiyeti(ragipatay'ın uyarısı için teşekkürler yazmayı unutmuşum)
Kuluna yardım eden dinini üstün tutan Allah'a Hamdolsun.Hamdolsun Alemlerin Rabbine,Hamdolsun Alemlerin Rabbine

[Av.Ragıp Atay]

Vasiyet


Yoldaşlar, nasip olmazsa görmek o günü,
ölürsem kurtuluştan önce yani,
alıp götürün
Anadolu'da bi köy mezarlığına gömün beni,

Hasan beyin vurdurduğu
ırgat Osman yatsın bir yanımda
ve çavdarın dibinde toprağa çocuklayıp
kırkı çıkmadan ölen şehit Ayşe öbür yanımda.

Traktörle türküler geçsin alt başından mezarlığın
seher aydınlığında taze insan, yanık benzin kokusu,
tarlalar ortamalı, kanallarda su,
ne kuraklık, ne candarma korkusu.
Biz bu türküleri elbette işitecek değiliz,
toprağın altında yatar upuzun
çürür kara dallar gibi ölüler,
toprağın altında sağır, kör, dilsiz.
Ama bu türküleri söylemişim ben,
daha onlar düzülmeden
duymuşum yanık benzin kokusunu
traktörlerin resmi bile çizilmeden.

Komşulara gelince,
şehit Ayşe'yle ırgat Osman,
çektiler büyük hasreti sağlıklarında
belki farkında bile olmadan.

Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani,
öylece gibi de görünüyor
Anadolu'da bir köy mezarlığına gömün beni
ve de uyarına gelirse
tepemde bir de çınar olursa
taş maş da istemez hani.


NAZIM HİKMET (1953)

[Av.Ali Sinkay]

Hz Muhammed (S.A.V) efendimizin insanlara vasiyeti

Bismillahirrahmanirrahim

"Ey insanlar!

"Sözümü iyi dinleyiniz! Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle burada bir daha bulusamiyacagim.

"Insanlar!

"Bugünleriniz nasil mukaddes bir gün ise, bu aylariniz nasil mukaddes bir ay ise, bu sehriniz (Mekke) nasil

mübarek bir sehir ise, canlariniz, malariniz, namuslariniz da öyle mukaddestir, her türlü tecâvüzden

korunmustur.

"Ashabim!

"Muhakkak Rabbinize kavusacaksiniz. O'da sizi yapti olayi sorguya cekecektir. Sakin benden sonra eski

sapikliklara dönmeyiniz ve birbirinizin boynunu vurmayiniz! Bu vasiyetimi, burada bulunanlar,

bulunmayanlara ulastirsin. Olabilir ki, burada bulunan kimse bunlari daha iyi anlayan birisine ulastirmis

olur.

"Ashabim!

"Kimin yaninda bir emanet varsa, onu hemen sahibine versin. Biliniz ki, faizin her cesidi kalidirilmistir. Allah

böyle hükmetmistir. Ilk kaldirdigim faiz de Abdulmutallib'in oglu (amcam) Abbas'in faizidir. Lakin

anaparaniz size aittir. Ne zulmediniz, ne de zulme ugrayiniz.

"Ashabim!"

"Dikkat ediniz, Cahiliyeden kalma bütün adetler kaldirilmistir, ayagimin altindadir. Cahiliye devrinde güdülen

kan davalari da tamamen kaldirilmistir. Kaldirdigim ilk kan davasi Abdulmuttalib'in torunu Iyas bin

Rabia'nin kan davasidir.

"Ey insanlar!

"Muhakkak ki, seytean su topraginizda kendisine tapinmaktan tamamen ümidini kesmistir. Fakat siz bunun

disinda ufak tefek islerinizde ona uyarsaniz, bu da onu memnun edecektir. Dininizi korumak icin bunlardan da

sakininiz.

"Ey insanlar!

"Kadinlarin haklarini gözetmenizi ve bu hususta Allah'tan korkmanizi tavsiye ederim. Siz kadinlari, Allah'in

emaneti olarak aldiniz ve onlarin namusunu kendinize Allah'in emriyle helal kildiniz. Sizin kadinlar üzerinde

hakkiniz, kadinlarin da sizin üzerinizde hakki vardir. Sizin kadinlar üzerindeki hakkinizi; yataginizi hic

kimseye cignetmemeleri, hoslanmadiginiz kimseleri izininiz olmadikca evlerinize almamalaridir. Eger

gelmesine müsade etmediginiz bir kimseyi evinize alirlarsa, Allah, size onlarin yataklarinda yalniz

burakmaniza ve daha olmasza hafifce dövüp sakindirmaniza izin vermistir. Kadinlarin da sizin üzerinizdeki

haklari, mesru örf ve adete göre yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir.

"Ey mü'minler!

"Size iki emanet burakiyorum, onlara sarilip uydukca yolunuzu hic sasirmazsiniz. O emanetler, Allah'in kitabi

Kur-ân-i Kerim ve Peygamberin (a.s.m) sünnetidir.

"Mü'minler!

"Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz! Müslüman Müslümanin kardesidir ve böylece bütün Müslümanlar

kardestirler. Bir Müslümana kardesinin kani da, mali da helal olmaz. Fakat malini gönül hoslugu ile vermisse

o baskadir.

"Ey insanlar!

"Cenab-i Hakk her hak sahibine hakkini vermistir. Her insanin mirastan hissesini ayirmistir. Mirasciya vasiyet

etmeye lüzüm yoktur. Cocuk kimin döseginde dogmussa ona aittir. Zina eden kimse icin mahrumiyet vardir.

Babasindan baskasina ait soy iddia eden soysuz yahut efendisinden baskasina intisaba kalkan köle, Allah'in,

meleklerinin ve bütün insanlarin lanetine ugrasin. Cenab-i Hakk, bu gibi insanlarin ne tevbelerini, ne de adalet

ve sehadetlerini kabul eder.

"Ey insanlar!

"Rabbiniz birdir. Babaniz da birdir. Hepiniz Adem'in cocuklarisiniz, Adem ise topraktandir. Arabin Arap

olmayana, Arap olmayanin da Araap üzerine üstünlügü olmadigi gibi; kirmizi tenlinin siyah üzerine, siyahin

da kirmizi tenli üzerinde bir üstünlügü yoktur. Üstünlük ancak takvada, Allah'tan korkmaktadir. Allah yaninda

en kiymetli olaniniz O'ndan en cok korkaninizdir.

"Azasi kesik siyahî bir köle basinza amir olarak tayin edilse, sizi Allah'in kitabi ile idare ederse, onu

dinleyiniz ve itaat ediniz.

"Suclu kendi sucundan baskasi ile suclanamaz. Baba, oglunun sucu üzerine, oglu da babasinin sucu üzerine

suclanamaz.

"Dikkat ediniz! Su dört seyi kesinlikle yapmaycaksiniz:

Allah'a hicbir seyi ortak kosmayacaksiniz.
Allah'in haram ve dokunulmaz kildigi cani, haksiz yere öldürmeyeceksiniz.
Zina etmeyeceksiniz.
Hirsizlik yapmayacaksiniiz..
"Insanlar Lâilahe illallah deyinceye kadar onlarla cihad etmek üzere emrolundum. Onlar bunu söyledikleri

zaman kanlarini ve mallarini korumus olurlar. Hesaplari ise Allah'a aittir.

"Insanlar!

"Yarin beni sizden soracaklar, ne diyeceksiniz?"

Saheb-i Kiram birden söyle dediler:

"Allah'in elciligini ifa ettiniz, vazifenizi hakkiyla yerine getirdiniz, bize vasiyet ve nasihatta bulundunuz, diye

sehadet ederiz!"

Bunun üzerine Resul-i Ekrem Efendimiz (S.A.V.) sehadet parmagini kaldirdi, sonra da cemaatin üzerine cevirip indirdi ve söyle buyurdu:

"Sahid ol, yâ Rab! Sahid ol, yâ Rab! Sahid ol, yâ Rab!"



Kuluna yardım eden dinini üstün tutan Allah'a Hamdolsun.Hamdolsun Alemlerin Rabbine,Hamdolsun Alemlerin Rabbine

[Av.Ali Sinkay]

Hz Lokman'ın oğluna vasiyeti

Hafs bin Ömer'in rivayetine göre, Hz. Lokman yanına bir torba hardal tanesi koyarak oğluna öğüt vermeye başlar. Her öğüt verdikçe torbadan bir hardal çıkarır. Sonunda torbadaki hardal tükenir ve oğluna da şöyle der:

"Ey oğul, sana o kadar öğüt verdim ki, şayet bu öğütler bir dağa verilseydi, dağ yarılırdı."

Hz. Lokman'ın Saran ismindeki bu oğlu babasının verdiği bütün öğütlere uymuştu.12

Lokman Aleyhisselâmın hikmetli sözlerinin asıl kaynağı Kur'ân-ı Kerimdir.

O halde Kur'ân-ı Kerimde yer alan bu öğütler tefsirlerde de genişçe bulunur. Cenab-ı Hak, Hazret-i Lokman'ın dilinden bu sözleri şu âyetlerle (meâlen) beyan buyurur:



12. ibni Kesîr Tercümesi, 12:6409.



Allah'a ortak koşma

"Hani Lokman oğluna öğüt verirken demişti ki, 'Oğlum (ey oğul!) Allah'a ortak koşma. Muhakkak ki şirk pek büyük bir zulümdür.



Allah her yaptığını ortaya çıkarır

"Oğlum, eğer yaptığın iş hardal tanesi kadar bile olsa ve bir taş içine girse, Allah onu ortaya çıkarır. Muhakkak ki, Allah en gizli işleri bütün inceliğiyle bilir, O her şeyden hakkıyla haberdardır.



Namazını dos doğru kıl

"Oğlum, namazını dos doğru kıl. İyiliği tavsiye et, kötülükten sakındır. Başına gelene sabret. Şüphesiz ki bunlar uğrunda azim ve sebat edilmeye değer işlerdendir.



Kasılarak yürüme, yavaş konuş

"Gururlanıp insanlardan yüzünü çevirme. Yeryüzünde kasılarak yürüme. Çünkü Allah büyüklük taslayan ve övünenleri sevmez.

"Yürüyüşünde mutedil ol. Sesini alçalt. Seslerin en çirkini, şüphesiz ki, eşeklerin sesidir."13



13. Lokman Sûresi, 13-20.



TEFSİRDEKİ ÖĞÜTLER

Hazret-i Lokman'ın Kur'ân'da geçen öğütleri, aynı sûrenin tefsirlerinde genişletilerek verilir. Hazret-i Lokman'ın tefsirlerde geçen öğütlerinden ve hikmetli sözlerinden bazıları şöyledir:



Takvayı esas al

Ey oğul!

Takvayı kendin için kârlı bir ticaret olarak kabul et. Çünkü böyle ticaretler sonsuz kazançlar temin eder.



Merasimlere katıl

Ey oğul!

Cenaze merasimlerine katıl. Düğün merasimlerinden de uzak durmaya çalış. Çünkü cenaze sana âhireti hatırlatır; düğün ise dünyaya çeker.



Horozdan geri kalma

Ey oğul!

Horozdan daha geri kalma. Çünkü sen uykunun derinliklerinde iken, o dünyayı sese vererek insanları uykudan uyandırmaya çalışır.



Tevbeyi geciktirme

Ey oğul!

Tevbeyi geciktirme. Çünkü ölüm ansızın geliverir.



Cahille dost olma

Ey oğul!

Cahil kimselerle dostluk kurma. Çünkü onunla dost olursan, kendi yaptıklarını senin hoş karşıladığını sanar.



Allah'tan kork

Ey oğul!

Allah'tan hakkıyla kork. Kalbinin bozuk olduğunu bildiğin halde başkalarının sana saygı göstermesi için takva ehli olduğunu ihsas ettirme.



Susmak altındır

Ey oğul!

Şimdiye kadar susmaktan dolayı hiç pişmanlık duymadım. Çünkü söz gümüşse, sükût altındır.



Günahlardan sakın

Ey oğul!

Kötülük ve günahlar senden sakındığı gibi, yani işlemedikçe sana dokunmadığı gibi, sen de onlardan sakın. Çünkü kötülük kötülüğü, günah da günahı çeker.



İlim meclislerine katıl

Ey oğul!

Âlimlerin meclisinde bulun. Hikmet ehlinin sohbetlerini dinle. Çünkü Allah kuru toprağı yağmurla nasıl canlandırırsa, ölmüş kalbleri de hikmetli sözlerle öyle diriltir."14



14. Tefsîrü's-Sâvî, 3:255-256.



Yalandan sakın

Ey oğul!

Allah, yalancının yüz suyunu kurutur, haya duygusunu giderir. Ahlâksız kimsenin de sıkıntısı hiç eksik olmaz.



Ahmak adamdan uzak dur

Ey oğul!

Kayaları uzaklara taşımak, ahmak adama laf anlatmaktan daha kolaydır.



Kendi işini kendin gör

Ey oğul!

Cahili vasıta olarak kullanmaktan, işini gördürmekten uzak dur. Şayet akıllı birisini bulamazsan kendi işini kendin gör.



Kendi milletinin kızıyla evlen

Ey oğul!

Kendi milletinden olmayan bir kızla evlenme. Aksi takdirde çocukların ileride sıkıntıdan kurtulamazlar.

Ey oğul!

Öyle bir zaman gelecek ki, sabırlı insanların bile yüzü gülmez olacaktır.



Allah'ın anıldığı meclislere katıl

Ey oğul!

Katılacağın meclisleri kendin ara bul. Allah'ın anıldığı meclisleri bulunca hemen oturuver. Çünkü âlim isen ilmin artar, cahil isen yeni bir şeyi öğrenmiş olursun. Oraya inen rahmetten sen de payını alırsın. Allah'ın anılmadığı meclislere hiç katılma. Çünkü âlim de olsan, cahil de olsan zarar görürsün. Ayrıca oraya inecek olan İlâhî gazaptan sen de nasibini alırsın.

Ey oğul!

Sofrana takva ehli mü'minleri davet et.



Tecrübe sahipleriyle istişare et

Ey oğul!

Her işinde ilim ve tecrübe sahibi kimselerle istişare et, onların fikrini almaya çalış.



Takvadan bir gemi edin

Ey oğul!

Dünya dipsiz bir denizdir. Onda niceleri boğulmuştur. Bunun için takvadan bir gemi edin. İçine îmânı yükle. Tevekkül yelkeniyle açıl. Ancak bu şekilde selâmetle yol alır, sahile çıkarsın.



Kötü komşudan uzak dur

Ey oğul!

Nice ağır yükler taşıdım. Fakat kötü komşu kadar ağır bir yüke rastlamadım. Nice acılar tattım, fakat fakirlikten daha şiddetli bir acı tatmadım.



İlimden nasibini al

Ey oğul!

İnsan fakir de olsa ilim ve hikmetiyle hükümdarların meclisinde yer alır.



Arkadaş seçimine dikkat et

Ey oğul!

Birisiyle dostluk kurmak istiyorsan, önce onu öfkelendirecek bir şey yap. Şayet öfkeli iken sana insaflı davranırsa ona yaklaş, insafsız davranırsa uzak dur.



Âhirete hazırlan

Ey oğul!

Dünyaya geldin geleli âhirete doğru yol alıyorsun. Bunun için âhiret yurdu, sana dünya yurdundan daha yakındır.



Dilini duaya alıştır

Ey oğul!

Dilini 'Allah'ım, beni affet' demeye alıştır. Çünkü öyle anlar vardır ki, o saatlerde Allah duaları reddetmez, istediğini ihsan eder.



Borçlanmaktan uzak dur

Ey oğul!

Borçlanmaktan uzak dur. Çünkü borç, seni gündüz zillete sürükler, gece de üzüntüye boğar.



Günah işlemeye cesaretin olmasın

Ey oğul!

Allah'tan öyle bir şey iste ki, günah işlemeye cesaretin olmasın. Ve Allah'tan öyle kork ki, rahmetinden hiçbir zaman ümidin kesilmesin.



Önce selâm ver

Ey oğul!

Bir cemaatin bulunduğu yere gittiğin vakit, önce onlara İslâmın okunu at, yani selâm ver. Sonra bir köşeye otur, onları konuşuyor halde görmedikçe sen de konuşma. Şayet Allah'ın zikrine dalacak olurlarsa sen de onlara katıl. Fakat başka bir söze geçerlerse oradan ayrıl.



Kendini anla

Ey oğul!

İki dünyada mes'ut olmak istiyorsan, kendini anla. Okuyup bilgili olmaya çalış. Çalış ki, bilenle bilmeyen bir olmaz.



Tembel olma

Ey oğul!

Tembel olma. Tembellik bedbahtlık alâmetidir.



Acele etme

Ey oğul!

Acele etme, acele şeytan işidir.



Güler yüz göster

Ey oğul!

Ahlâkını düzelt. Dostuna da, düşmanına da güler yüz göster. Ancak değerin ve itibarın kırılacak derecede hareket etme.



Orta yolu tut

Ey oğul!

Her şeyin hayırlısı olan orta yolu tercih et.



Yolda dikkatli yürü

Ey oğul!

Yolda yürürken yüzünü gözünü oraya buraya çevirme ki, gönlün vesvesede kalmasın.



Mecliste önce oturma

Ey oğul!

Bir cemaat içinde bulunduğunda onlar ayakta iken oturma. Oturdukları zaman sen de oturuver.



Yollara tükürme

Ey oğul!

Bıyık ve sakalınla oynama. Parmağını burnuna sokma. Yollara tükürme, sesli sümkürme. Elinle sinek kovalamayı terk et.



Az konuş

Ey oğul!

Sükût ve teenni ile hareket et. Az konuş. Çok konuşmak, yanılmaya sebeptir.



Sözü fazla dağıtma

Ey oğul!

Konuşurken sözü fazla dağıtma. Aksi takdirde şerefine zarar gelir. Konuşurken başkalarını utandırma. Kaş göz işareti yapma.

Güzel ve lâtif sözleri duymaya çalış. Fazla hayrete düşme. Sözün tekrarlanmasını isteme. İnsanları güldürecek ve kendini maskara edecek sözlerden sakın.



Atıp tutma

Ey oğul!

Kimse hakkında atıp tutma.



Fazla ısrar etme

Ey oğul!

Senden bir şey istendiği zaman, elinden geliyorsa vermeye çalış. Birinden bir şey istediğinde de fazla ısrar etme.



Dinde tartışmaya girme

Ey oğul!

Dinle alakası olmayan meselelerde aksi vaki ise tartışmaya ve münakaşaya girme.



Fakirliğini kimseye açma

Ey oğul!

Acizliğini ve fakirliğini hiç kimseye, hattâ ailene dahi açma ki, onların yanında itibarın düşmesin, sözünü dinlemez olmasınlar.



Hizmetçilerle şakalaşma

Ey oğul!

Hizmetçi ve benzeri kimselerle şakalaşma. Çünkü

bunlarla şakalaşmak hakaret ve düşmanlığa sebep olur. Onlara öyle muamele et ki, hem seni sevsinler, hem de senden korksunlar.



Şiddetten sakın

Ey oğul!

Çocukları ve elinin altındakileri terbiye ederken şiddetten sakın. Öfkelendiğin vakit vakarla geçiştirmeye çalış. Mümkün olursa sövüp dövme ki, aksi takdirde onların gözünde mehabetin yok olur.

Kendini ve çocuklarını övüp durma.

Hayasız gençlerle ve o halde olan kız çocukları ile ülfet etme. Çünkü dünya ve âhirette mezellete sebep olur.



Önce düşün

Ey oğul!

Bir kimse ile bozuşursan, dilini tut ve makbul olan sözü söyle. Önce düşün, sonra söze giriş.

Herkesin değerini ve layık olduğu hürmeti muhafaza eyle.



Azla yetin

Ey oğul!

Bir kimsenin davetinde bulunduğun vakit, azla yetin. Dalkavukluk edip de o yemeği övmekle başkalarının yemeğini kötüleyip tahkir etme.



Misafirlikte gözlerine dikkat et

Ey oğul!

Bir kimsenin evinde misafir kaldığın vakit gözlerine dikkat et. Her tarafa bakıp durma. Durumuna vakıf olduktan sonra dine aykırı da olsa sırrını ifşa etme.



Elini çek

Ey oğul!

Emanete hiyanetten elini çek.



Kimseye açma

Ey oğul!

Bir işe başladığın zaman, meydana gelmeden önce kimseye açma ki, mahcup düşmeyesin.



Çok ver

Ey oğul!

Sadakayı çok ver. Mal sevgisini gönlünden çıkar.



Razı ol

Ey oğul!

Doğru söyle, Allah'tan gelene razı ol.



Yemekte şunlara dikkat et

Ey oğul!

Yemekten önce ve sonra ellerini yıka. Bu hal fakirliğini giderir, göze kuvvet verir.

Çok yemek kalbe katılık ve gaflet verir. İbadette tembelliğe sebep olur.

Yemeğin başında Bismillah, sonunda Elhamdülillah, ortasında da nimetin Allah'tan geldiğini düşün.

Tek elle ekmeği koparma. Bu hareket kibirli insanların âdetidir.

Yemeğin başında ve sonunda bir parça tuz yemek birçok hastalığa karşı devadır.

Lokmayı küçük tut ve iyice çiğne.

Misafir geldiği zaman mümkünse yemeği büyük kaba koy, berekete sebep olur.

Yemek yerken önünden al, ekmeğin ve tabağın ortasından alma.

Elinden ekmek ve yemek parçası düştüğünde al, temizle ve öyle ye.

Sıcak olan yemeğe soğutmak için ağzınla üfleme, soğuyuncaya kadar bekle.

Yemeği çabuk yeme.

Hurma ve kayısı gibi sayılabilir meyveleri teker teker ye, çifter çifter yeme ve çekirdeklerini bir tarafa topla.

Yemek arasında çok su içme. Su içerken bardağın içine bak. İçine uygunsuz bir şey düşmüş olmasın. Suyu içerken üç nefeste içiver.

Yemeğe herkesten önce el uzatma.

Yemek esnasında güzel şeylerden bahset.

Sofrada bulunan arkadaşlarına ara sıra göz ucuyla bak. Yemek ve ekmeği o tarafa sür.

Misafirler çekingen davranırlarsa üç defadan fazla yemeleri için ısrar eyleme. Yemek yeme isteğin yoksa özür beyan eyle.



Dilini tut

Ey oğul!

İlim ve takva ehli veya herhangi bir sebeple senden ileride bulunan bir kimsenin huzurunda dilini tut.



Dostlarını dinle

Ey oğul!

Senin iyiliğini isteyen dostlarının tavsiye ve öğütlerini can kulağıyla dinle.



Doğru ol

Ey oğul!

Sözünde, işinde ve gidişinde doğru ol. Doğru olan sözlerinin bile hayrete ve tereddüde sebep olacaksa, söyleme daha iyi.



Ümidini kesme

Ey oğul!

İnsanların gönlünü almaya çalış. Allah'ın rahmetinden ümidini kesme.



İyi ol

Ey oğul!

Açıkta ve gizlide iyi olmaya çalış.

Varlık yokluktan, akıl sarhoşluktan iyidir.

Bir şeyi vaktinden önce isteme.



İçini süsle

Ey oğul!

İçini dışından daha çok süsle: İçin Hakkın, dışın halkın baktığı yerdir.

Her yerde ve her zaman Allah'ı yanında hazır nazır olarak bil.

Allah nazarında seni utandıracak işi bırak


Kuluna yardım eden dinini üstün tutan Allah'a Hamdolsun.Hamdolsun Alemlerin Rabbine,Hamdolsun Alemlerin Rabbine

[Av.Ali Sinkay]

İmam Gazalinin Ey Oğul diye başlayan derlemeleri

Allah için iyilik et

Ey oğul!

Sakın iyiliği elden koma. Her kime iyilik edersen, Allah için et ki, Allah katında makbul olsun.

Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur:

"Yâ Ebâ Hüreyre! Allah'a Cebrail gibi ibadet etmiş olsan bile, mü'minleri Allah için sevmedikçe ve münafıklara Allah için buğzetmedikçe kabul etmez."



Misafire ikram et

Ey oğul!

Her ne yaparsan Allah için yap, misafire ikram eyle. Zira bu Cennet anahtarıdır.



Peygamberimize salavat getir

Ey oğul!

Kıyamet günü Arşın gölgesinde oturup mahşerin dehşetinden emin olmak istersen, Peygamberimize salavat getirmeye devam et.

Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur:

"Yâ Ebâ Hüreyre! Mahşerde Arşın gölgesinde benimle beraber bulunup musafaha etmek istersen, bana günde yüz defa salavat getir. Mahşerde benim havuzumdan içmek istersen, mü'min kardeşinle üç günden fazla küsülü durma. Şarap içenden ve haram yiyenden kendini uzak tut."



İlim tahsil et

Ey oğul!

İlim tahsil etmeye çalış. Elinden geldiği kadar gayret et.

Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Yâ Ebâ Hüreyre! Dünyada vücudun sağken ilim öğren ve ilminle amel eyle ki, öldükten sonra sana fayda versin. İlim maldan hayırlıdır. Mal dünyada kalır. Ellere bırakırsın, âhirette ise hesabını sen verirsin."

Resulullah (a.s.m.) bir hadiste şöyle buyurmuştur: "Beşikten mezara kadar ilim öğrenmeye çalışınız." Yani çocukluktan ihtiyarlığa kadar ilme çalış.



Alış verişte yalan söyleme

Ey oğul!

Alış verişinde yalan söyleyene Hak Taâla rahmet gözüyle bakmaz.

Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Cenab-ı Hak yarın kıyamet gününde üç kişiye rahmet gözüyle bakmaz: Birisi, fazla satış yapmak için yalan söyleyen; ikincisi, olur olmaz herşey için yemin eden; üçüncüsü, fazla suyu olduğu halde susuz kimseye su vermeyen adam."



Sattığını geri al

Ey oğul!

Sattığın birşeyi alan kimse pişman olup geri getirirse, onu al. Allah, sana bunun on katını ihsan eder. Peygamber Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Bir kimseye birşey satarsanız, pişman olup geri getirirse alın. Allah böyle yapan kimseden razı olur, o şey zarar getirmez, fayda verir."



Ölçü ve tartıda hile yapma

Ey oğul!

Ölçü ve tartıda hile yapanları Kur'ân-ı Kerim Cehennemle tehdit etmektedir. Sattıkları şeyi eksik verenler fazla kazandıklarını sanarlar. Halbuki, bu onların zararınadır. Âhiretteki azabından başka, hilekârlıkları anlaşıldıkça müşteri bir daha gelmez. Fazla aldıkları kendilerine kalmaz. Belâ ve felâkete uğrarlar ve cereme verirler. Bu çok defa görülmüş ve tecrübe olunmuştur.



Emanete riayet et

Ey oğul!

Emaneti güzelce muhafaza et ve yerine getir ki, Kıyamet günü korktuğundan emin olasın.

Hazret-i Musa Cenab-ı Hakka münacatında, "Yâ Rabbi, bir kulun emaneti güzelce yerine getirirse Sen ona ne mükâfat verirsin?"

Allah Azze ve Celle "Yâ Musa, Ben emaneti güzelce yerine getiren kulumu Kıyamet gününde korktuğundan emin edip Cennete koyarım" buyurdu.



Rızkının az olduğuna üzülme

Ey oğul!

Rızkının az olduğuna kederlenme, sabret. Resul-i Ekrem Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur:

"Allah bir kuluna rızkı az verse, o da bundan sızlanıp şikâyet etmeyerek sabretse, Cenab-ı Hak o kul ile meleklerine iftihar eder:

"Ey benim meleklerim! Sizler şahit olunuz, bu kulumun her lokmasına bedel, Cennet-i âlâda bir köşk ve bir derece ihsan eyledim. Dünyada verdiğim nimetlere kanaat edip sabrettiği için bu dereceye ulaştırdım."



İnsanlarla iyi geçin

Ey oğul!

Halka güleryüz göster. Ters suratlı olma.

Cömert ol.

Kalbin kati olmasın.

İnsanlarla iyi geçin ki, seni sevip dâima beraber olsunlar. Öldüğün vakit acıyıp ağlasınlar. Dua edip daima iyiliğini söylesinler.



Selâm ver

Ey oğul!

Ne zaman ki, bir mü'min kardeşine rastgelirsen ona selâm ver.

Peygamberimiz (a.s.m.) bir çocuğa bile rastgelse selâm verirdi.

Bir mü'mine "Selâmün Aleyküm" diyene on sevap, "Selâmün aleyküm ve rahmetullahi ve berekâtühü" diyene ise otuz sevap yazdır.



Aceleci olma

Ey oğul!

Hiçbir işinde acele etme. Zira acele şeytan işidir. Ancak beş yerde acele etmek lâzımdır:

1. Evine misafir gelince önüne yemek getirmekte.

2. İnsanlık hali, bir günah işleyince tevbe etmekte.

3. Namazın vakti girer girmez kılmakta.

4. Kızını ve oğlunu vakti geldiğinde evlendirmekte.

5. Ölüyü defnetmekte.

Acelede çok zarar vardır. İyice düşünmeden yapılan işlerde çok zaman, hata ve yanlışlık olur. Sonra onu düzeltmek mümkün olmaz. Onun için işini iyice düşün, sonra yap.



Günah işlemekten kork

Ey oğul!

Günah işlemekten kork. Bilhassa şu iki günahtan çekin.

1. Emrin ve idaren altındakilere zulmetmek.

2. Din yolunda hain olmak.

Bir kimse günah işlemeyi niyet eder de sonra vazgeçerse, Allah Teâla ona Cennette bir köşk yapar. Hatırına günah işlemek gelirse Allah'ı düşünüp bundan vazgeç. Sana kötülük yapan kimseye karşı iyilikte bulun.

Peygamber Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur:

"Size zarar veren kimseye iyilikle mukabele edin. Hiç kimsenin ayıbını yüzüne vurup başına kakmayın. Size zulmedenin suçunu bağışlayıp affedin. Böyle yaparsanız mükâfatınız Cennettir."



Doğruluktan ayrılma

Ey oğul!

Eğer rızkının helâl olmasını istiyorsan, her iş ve hizmetinde güzellikten ve doğruluktan ayrılma.



Erken kahvaltı yap

Ey oğul!

Sabah erkenden bir şeyler ye. Erkenden kahvaltı yapmanın dört faydası var:

1. Ağız kokusunu giderir.

2. Su içersen zarar vermez.

3. Bir yere gitsen karnın tok olur.

4. Kimsenin lokmasına bakmazsın.



Az ye

Ey oğul!

Yemeği az ye. Bunun faydası, suyu az içirir, az uyutur. Çok yemek vücuda gevşeklik verir, mideyi yorar, suyu çok içirir.



Gıybet etme

Ey oğul!

Gıybetten, insanların arkasından konuşmaktan sakın. Bir kimseyi gıybet edersen onun günahını üzerine almış olursun, sevabın da ona gider. Bir kimse gıybet edilmesine engel olursa Cenab-ı Hak ondan yetmiş türlü âfet ve belâyı uzaklaştırır.



Yalan yere yemin etme

Ey oğul!

Sakın yalan yere yemin etme. Neslin kesilir. Kendini müttakki göstermeye çalışma. Riyakârlık yapma.

Sende olmayan bir şeyi var diye kendi kendini mahcup etme.

Daima güzel ve doğru söyle. Sözünde sâdık ol. Sâdık insanlar Cennete gider. Dilini kötü sözlere alıştırma.



Cimrilikten sakın

Ey oğul!

İki çirkin huydan sakın: Cimrilik ve kıskanma. Asıl cimrilik, ilim, erkân, edep ve sanat öğrenmen için gelen kimseye bunları öğretmemektir. Para ve maldaki cimrilik bundan sonra gelir.

Peygamberimiz (a.s.m.) "Cimri kimse zâhid de olsa Cennete giremez" buyurmuştur.

Kıskanma: Bir kimsenin sahip olduğu mal, mülk ve ilminin gitmesini istemektir.

Peygamber Efendimiz (a.s.m.), "Ateş odunu yiyip bitirdiği gibi, haset de iyilikleri giderir" buyurmuştur.



Riyadan sakın

Ey oğul!

Bir kimse insanlar görsün, bana iyi adam desinler diye namaz kılar, oruç tutar, iyilikte bulunursa riya işlemiş olur. Riya ise küçük şirktir. Tövbe etmedikçe affolunur günahlardan değildir.



Hiç kimseye zulmetme

Ey oğul!

Hiç kimseye zulmetme. Zulüm üç kısımdır:

1. İdaren altında bulunanlara eza ve cefa etmek.

2. Allah'a âsi olmak.

3. Zulme yardım etmek.

Bu üç sıfat kimde bulunursa tam bir zâlim olur, zâlimlerin yeri de Cehennemdir.

Peygamber Efendimiz (a.s.m.) şöyle buyurmuştur: "Her kimde şu üç sıfat bulunmazsa o adam Cennetliktir: Kibir, haset ve hainlik."



Musibete sabret

Ey oğul!

Her musibete karşı sabret. Baş kesilince vücut nasıl helak olursa, sabır gidince de din ve ahlâk ölür.



Sövme, lanet etme

Ey oğul!

Hiç kimseye sövme ve lanet etme.

Resulullah (a.s.m.) şöyle buyurmuştur.

"Ya Ebâ Hüreyre! İnsanlara sövme. Onlar da babana ve anana söverler. Halka lanet etme. Eğer o lanete müstehak değilse, ettiğin lanet dönüp sana gelir. Hayvanlara da lanet etme, melekler de sana lanet ederler. İyiliği tavsiye et, kötülüklerden sakındır. Elinden gelirse halkı fena işlerden çevir ki, Cenab-ı Hak kalbini nurla doldursun."



İhlâs Sûresini oku

Ey oğul!

Evine girerken İhlâs Sûresini oku.

Peygamber Efendimiz (a.s.m.) , "Her kim evine girdiği zaman İhlâs okursa fakirlik görmez" buyurdu.

Süheyl bin Sad Resulullaha (a.s.m.) fakirlikten dert yandı. Cenab-ı Resul ona şöyle buyurdu:

"Ey Süheyl evine girdiğin zaman selâm ver. Ondan sonra kırk defa İhlâsı oku."

Hz. Süheyl buna devam etti, az vakit içinde çok nimet buldu. Ve çok kimse onun sayesinde geçinir oldu.



Eve Besmele ile gir

Ey oğul!

Kapının önüne gelince Bismillahirrahmanirrahim diyerek eve sağ ayağınla gir, orada bulunanlara selâm ver. Eğer evde kimse yoksa, "Esselâmü aleynâ ve âlâ. ibâdillâhissâlihîn" dersen, eve seninle beraber şeytanlar girmez. Her neye başlarsan Besmele ile başla.



Komşularına saygılı ol

Ey oğul!

Komşulanna saygılı ol. Komşu kadınlarının büyüklerini ana, orta yaşlılarını kardeş, küçüklerim kızın say, onlara o gözle bak ki, iyi hareket etmiş olasın.



Teravih namazını kıl

Ey oğul!

Teravih namazını kılmakta çok büyük sevap vardır. Hazret-i Ali teravih namazının sevabını ayrı ayrı saydıktan sonra son gece için şöyle demiştir:

"Ramazan'ın son gecesinde teravih kıldıktan sonra Arş-ı Âlânın altından bir melek şöyle seslenir: 'Her gece teravihi kılan mü'minler Cehennemden kurtulup Cennete ve Allah'ın nur cemaline nail olurlar."



Orucunu güzelce tut

Ey oğul!

Ramazan orucunu güzelce tut. Her kim Ramazan orucunu güzelce tutarsa Hak Teâlâ onu bin yıl oruç tutmuş gibi sevap verir. Cehennemle arası yerle gök arası kadar uzak olur.



Nafile oruç tut

Ey oğul!

Diğer aylarda da oruç tutmak büyük ibadettir. Her ayın Pazartesi, Perşembe günlerinde oruç tutana Cenab-ı Hak yedi yüz yıllık sevap ihsan eder.



İdarecilerin yanına işin olunca gir

Ey oğul!

İş başında bulunan zevatın yanına zarurî bir işin olmadıkça gitme, tekellüfsüz yanlarına girme, izin alarak edep ve terbiye ile gir. Söyleyeceklerini senden büyüğünden ve aklı erenlerden sor. Meramını yavaşça ve güzelce anlat. Onlara da hürmet göster.



Emniyet mensuplarına iyi davran

Ey oğul!

Emniyet mensuplarıyla görüşmen gerekirse kibirli davranma. Tatlı, gülerek ve edebe riayet ederek konuş. Bir işleri düşer de yanına gelirlerse ikram et, hürmetlerini kazan. Onlardan çirkin ve fena muamele görmeye sebebiyet verme.



Yaşlılara saygılı ol

Ey oğul!

Orta yaşlı kimselerle görüştüğün zaman onlara hürmet et, sözlerini kesme, edebinle otur, bir ihtiyaçları olursa bitir. Onlara olan ihtiyacını güleryüz ve tatlı dille söyle. İnat etme, kavga yapma, kendini sevdir.



Delikanlılarla şakalaşma

Ey oğul!

Delikanlılarla şakalaşma. Ağır ve sert konuşma. Suallerine cevap ver. Adlarıyla çağırma. "Kardeşim, evladım, oğlum" diye seslen. Hürmetlerini kazan. Hürmet insanın kendi elindedir. Hürmet edersen hürmet bulursun.



Halkla laübali olma

Ey oğul!

Halkın çoğu cahildir. Edep, erkân ve hürmeti tam olarak bilemezler. İşlerine karışma, lâtife etme, laubali, senli-benli olma. Çok samimi olup hürmetini ellerine verme, cehaletleriyle gönlünü yıkarlar.



Dostunu ziyarete gitmeden önce haber ver

Ey oğul!

Bir dostunu ziyarete gitmek istediğin zaman bunu önce bildir. Habersiz gitme. Kapıya varınca da tekellüfsüz içeri girme. Kapıyı çal, kapı açılıp "buyurun" denilmesini bekle. Oturduğun vakit dört bir yanına bakınma. Yemek gelirse, ev sahibinden önce sofraya el uzatma. Çabuk çabuk ağzım şapırdatarak yeme. Ziyarette çok oturup usandırma. Çok konuşma. Ev sahibinin hanımına dikkatle bakma. Kalkıp gideceğin zaman gülerek vedalaş.



Mahalle aralarında dolaşma

Ey oğul!

Zaruri bir işin olmadıkça mahalle aralarında dolaşıp durma. Evinin pencerelerinden dışarı bakma. Küçük çocuklarla oynama.



Yabancı kadınlara bakma

Ey oğul!

Kimsenin hanımıyla şakalaşma.

Bir kadını görünce iki kere bakma. İlk bakışın günah sayılmaz, ikinci bakışta günah yazılır.

Hz. Ali "Ömrümde bir kadına şehvet gözüyle bir kere dahi bakmadım" buyurmuştur.

Bir kadına şehvetle bakmak göz zinasıdır. Böyle birşey vaki olursa derhal istiğfar edersen affolunursun. Olur olmaz yerlerde dolaşma. Bir kaza ve iftiraya uğramayasın. Er olan böyle töhmet altında kalacak yerde dolaşmaz.



Yaşlıların yanında edepli ol

Ey oğul!

Yaşlı kimselerle beraber bulunursan yanlarında hürmetle ayakta dur. Oturursan diz çöküp edeple otur. Yaşı ve bilgisi itibariyle senden büyük zatların tarafına geçme. Eğer sana birşey sorarlarsa bildiğini söyle, bilgiçlik taslamak için bilmediğini söyleme; belki onların aklı senden fazladır da yanlışını fark ederler ve mahcup olursun.



İki kişinin arasına oturma

Ey oğul!

İki kişi konuşurken aralarına girme. Sana birşey söyledikleri zaman dinlemezlik yapıp etrafına bakınıp durma.

Yanında aksıran olursa, ona "Yerhamükellah"de.

Yaşlı kimselerin yanından ayrılacağın zaman selâm verdikten sonra ayrıl. Yolda giderken senden büyüğün önünde yürüme. Ancak sen ondan âlim isen yürümeye hakkın vardır.



Hâkimin huzuruna davacı olarak çıkma

Ey oğul!

Hâkim huzuruna davacı suretiyle gitmemeye çalış. Bir hadis-i şerifte, "Dâvasından vazgeçen davacıya Allah Taâla Cennette bir köşk verir ve derecesini yükseltir" buyurulmuştur.

Şayet gidersen hızlı konuşma. Yavaş yavaş konuş. Acele edersen derdini anlatamazsın, sonra da zarar görürsün.

Hasmına ağır konuşma, hakaret etme.

Sözünü bilerek söyle ki, belaya çarpılmayasın.

[Av.Ali Sinkay]

AYSALTUK VAHAP ÖNTAŞ

Ey Oğul
yaban ağaçlarımın
kızıl gölgesi
kutlu sularımın
gözesi oğul
bükme daha dokuzluk
boynunu
baba atan
saltuk gibi
dukak gibi yeğinli
dur bas toprağa
ıslatma ışık gözlerini
sonya soğuna
kırağısına tutsak etme
düşüncelerini
kirletmesin çocuk
düşlerini yabanıllık

inanma bu duruşlara
yalan oluşlara
sokulmuş sayma
bu demir parmaklıkları
aramıza

dokun şahanım
elle yüreğinin yanındaki
kabarışlarımı
soluğunun yanındaki
ateşimin sıcaklığıyla yan
kavrul ağustos otları gibi

göğsümdeki okyanus
akışlarına dön
dalga dalga gelişlerine
dur öcümün

ağlayım deme sakın
dokuzunda
onunda da olsan daha
ürktüğünü
acını
hemi de oğul
hemi de göz yaşını
gösterme düşmanına
dostunda olsa
ıslatma yüzünü yanında
elini götürme yüzüne
eğme başını yere
gözünü seveyim

bu demirleri
hemi de çelikten
olanlarını yüreğime sokulmuş bil

bu çocukları boy boy
yanım sıra
önüm sıra
ardım sıra duranları
somurtanları kardeşin say
çocuklarım bil hepsini de
bunlara
bu çocuklarıma
ateşlerine ocaklarına
yel vernlere ilen
sularının gözelerini
bulandıranlara
kanlandıranlara

demir parmaklıklar
bozmasın düşlerini
kirletmesin
sokulmasın aramıza
kin duyma kinlenme
sakın oğul
ben kanlı kıyacı
değilim
hrsız dolandırıcı
satkın hiç değilim

prangalarımın
zincirlerimin kalabalğı
inceliği gövdemin
hücre sarılığı
solgunu yüzüm
korkutmasın seni
ürkütmesin hiç oğul
gövdem dam
mapushane geze
zincirlere hücrelere sığmaz
eskir gövdemde
çürür prangalarım
taş demir
dinlemez büyür
gelişir düşüncelerim
sen varsın
ayaktasın diye

bu yabanıllık
bu demir parçaları
hele bu
hain duruşlar
bakışlar döndürmesin
kavgandan seni
körletmesin aman
kirletmesin öç duygunu
prangalar hangi ayakları
süngüler hangi düşünceleri
durdurmuştur
susturmuştur ki ortancam>

tasalanma
dolunayım
bozkır tayım

çizme kanatıma
açma yaralarının ağzını
erciyes doğuna düşer
tecer yıldız munzur
süphan uluların da
bir de ötekiler var
ötekiler balım
kaldır başını yukarılara
doruklara
dağların dumanlı olanlarına
iyi bak kar göğüslüm

güneş ulunun ışığı üstündedir
ay gecenin sırtında oğul
yer ulun sırtında
omuzlarında tuar seni
gerek yok tasaya

tüketme kendini
çiğnenmemiş topraklarımın ışığı
tutsaklığım
saltuk atamın yayını gerdiği
okunu fırlattığı topraklardadır daha

sal içinin acısını
ağısını benden yana
ilk yaz muştum
yağmurum
kızıl göğüslüm
gülüşlüm

düşüne dönüşüne dönük
dururum
tasa düşürme
yara düşürme gövdene
gövden gövdemin
gövdem gövdenin yapışığıdır
yüreğim
yüreğine konulmuştur
düşüncelerim düşüncelerine
susturma sakın çığlığımı
türkülerimin balını
oğul çalım
gül dalımın
sarı dikeni
engereği
göğe
güneşe
aya seninle baktığımı
suyu
toprağı seninle
döllediğimi unutma
unutma kavgadaki duruşumu
ey oğul dalım.