YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ

E: 2005/13291 K: 2006/3430 T: 03.04.2006

Yetkili Mahkeme • Resen Yetkisizlik Karari Verilemeyeceği

(5521 SK m. 5; 1086 SK m. 187­2, 23, 478; YHGK 12.12.1962, 4/155 esas, 108 sayılı karar)

Özet: Davacılar iş kazası sonucu ölen murislerinden dolayı maddi ve manevi tazmi­nat isteminde bulunmuşlar, mahkemece da­vanın Kartal İş Mahkemesi’nin yetkisi dahi­linde bulunduğu cihetle yetkisizlik kararı ve­rilmiş ise de bu sonuç usul ve yasaya aykırı olmuştur.

Mahkemece 5521 sayılı yasanını 5. maddesi, HUMK 187/2, 23, 478. maddeleri gözönüne alınmaksızın yetkisizlik kararı ve­rilmesi özellikle davalı tarafça süresinde ve yöntemince yetki itirazı bulunmadığı halde, davanın esasının incelenmesi yerine doğru­dan yetkisizlik kararı verilmesi usule ve ya­saya aykırıdır. Bozma nedenidir.

Davacılar murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde yetkisizliğine karar vermiştir.

Hükmün, davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi Osman Bülbül tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

KARAR

Davacılar iş kazası sonucu ölen murislerinden dolayı maddi ve ma­nevi tazminat isteminde bulunmuşlar, mahkemece davanın Kartal İş Mahkemesinin yetkisi dâhilinde bulundu cihetle yetkisizlik karan veril­miş ise de bu sonuç usul ve yasaya aykırı olmuştur.

Somut olayda uyuşmazlık; mahkemenin kendiliğinden yetkisizlik ka­rarı verip vermeyeceği noktasında toplanmaktadır. Bu yönüyle davanın yasal dayanağı 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanun'un 5. maddesidir. Anı­lan madde hükmüne göre, iş mahkemesinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medeni Kanun gereğince ikametgâhı mahke­mesi sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı yer mahkemesinde de bakılabilir. Öte yandan HUMK.'nun 187/2. mad­desinde yetki itirazının ilk itirazlarından olduğu, 23. maddesinde de da­valıya tanınmış bir hak olduğu açıkça vurgulanmıştır. Ayrıca, kamu dü­zenine ilişkin bir yetki kuralı söz konusu olduğu hallerde kendiliğinden (re'sen), kamu düzenine ilişkin yetki kuralının söz konusu olmadığı hal­lerde ise, ilk itiraz olarak ileri sürüldüğü takdirde yetkisizlik kararı veri­lebilir. Sözlü yargılama usulü uygulanan iş mahkemesinde, ilk itirazlar­da bulunan yetki itirazının HUMK'nun 478. maddesi uyarınca en geç ta­yin olunan ilk oturumda esas davaya girişilmesinden önce bildirilmesi zo­runludur. İtiraz edilmemesi halinde mahkemenin yetkisi kabul edilmiş sayılır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 12.12.1962 gün ve 4/155 Esas, 108 Karar sayılı kararı bu yöndedir. Bu yönüyle dava konusu olan olay­da Kamu düzenine ilişkin bir yetki kuralı olmadığına ve usulüne uygun yetki itirazı da bulunmadığına göre, mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemeyeceği ortadadır.

Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın ve özellikle davalı tarafça süresinde ve yöntemince yetki itirazında bulunma­dığı halde, davanın esasının incelenmesi yerine doğrudan yetkisizlik ka­rarı verilmesi usule ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edil­meli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASESA, temyiz harcının istek halinde davacılara iadesine, 03.04.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.