Hukuki Mevzuat - Deniz İş Kanununa Tabi Çalişma İtibari Hizmet Süresinin Araştirilmasi

YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ

E: 2006/1314 K: 2006/7215 T: 03.07.2006

Deniz İş Kanununa Tabi Çalişma İtibari Hizmet Süresinin Araştirilmasi

(506/Ek Md. 5, 854, İBD 2006/6)

Özet: Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece yapılacak iş, ister seferde, ister limanda beklemede olan gemide davacının fiilen çalışma süresini tespit etmek bu bağlamda taraflara tanık dahil delillerini ibraz etmeleri için önel vermek, gösterilen delilleri topladıktan sonra davacının 01.09.1987 tarihiden sonraki davalılar işyerlerindeki çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresini saptamak ve bu süreden yararlanması gerektiğinde karar vermek gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.^(*)

Davacı davalılardan işverene ait işyerinde 1.9.1990–10.6.1999 tarihleri arası çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtla okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

KARAR

Uyuşmazlık davalı işverene ait gemilerde gemi adamı olarak çalışan davacının denizde geçen çalışma sürelerinin itibari hizmet süresi olarak sigortalılık süresine eklenmesine ilişkindir. Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 3395 sayılı Yasa ile değişik Ek.5. maddesinin III. bendidir. Bu maddeye göre " gemi adamlarının denizde geçen sürelerine her tam yıl için 90 gün sigortalılık süresi ekleneceği" belirtilmiştir. Bu durumda itibari hizmetten yararlanmak için gemi adamı olarak ve denizde çalışma koşullarının birlikte gerçekleşmesi zorunludur. Denizde çalışmak sefer ha

(*) Dergimizin bu sayısında yayımlanan 3.7.2006 tarihli Yargıtay 10. Hukuk Dairesi Kararına bakınız.

linde gemide olabileceği gibi limanda bekleyen gemide de olabilir, (örneğin bakım ve onarım gibi) Yasa koyucunun denizde çalışanların her türlü tehlikeye açık denizde geçen çalışma süreleri açısından bu haktan yararlanmalarını amaçlamıştır. O nedenle yerel mahkemenin gemi adamı olan davacının gemide fiilen çalışmadığı ve çalışmak üzere işverene ait tesiste bekleyerek geçirdiği süreden de itibari hizmetten yararlandırılmasına karar vermesi yasaya aykırıdır. Öte yandan davacının denizde (gemide) fiilen çalıştığı süre yönünden gerekli araştırma yapılmadan sonuca varılması ve kurulan hükümde HUMK'un 389. maddesine aykırı olarak davacının denizde geçen çalışmasına göre kazandığı itibari hizmet süresinin kararda belirtilmemesi de doğru değildir.

Mahkemece yapılacak iş ister seferde ister limanda beklemede olan gemide davacının fiiller çalışma süresini tespit etmek bu bağlamda taraflara tanık dâhil delillerini ibraz etmeleri için önel vermek, gösterilen delilleri topladıktan sonra davacının 1.9.1987 tarihinden sonraki davalılar işyerlerindeki çalışmalarından dolayı itibari hizmet süresini saptamak ve bu süreden yararlanması gerektiğinde karar vermek gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07.02.2001 gün ve 2001/20 E, 2001/110 K. Sayılı kararı da bu yöndedir.

O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.