10. Hukuk Dairesi
Esas No : 2004/1756
Karar No : 2004/3430
Tarihi : 20.04.2004

İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik durumuna giren sigortalıya bağlanan peşin değerli gelirler ile yapılan harcama ve ödemeler nedeniyle uğranılan Kurum zararının rücuan ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonucunda; ilamda yazılı nedenlerle davanın kabulüne ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalılardan S(...) Polyester San. A.Ş. Avukatınca istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.



İş kazası sonucu sürekli iş göremezlik durumuna giren sigortalı tarafından açılan Kartal İkinci İş Mahkemesi’nin 2001/310 E., 2002/565 K. sayılı davasında karara dayanak alınan bilirkişi raporunda, iplik fabrikası inşaatını diğer davalıya yaptırılmasına ilişkin sözleşme hükümlerinden bahisle S(....) A.Ş.’nin olayda kusurunun bulunmadığı görüşüne yer verilmiş ve mahkemece anılan davanın yargılaması sonucu verilen kararda S.... A.Ş. hakkındaki davanın reddine karar verilmiş, eldeki davanın yargılaması sürecinde alınan bilirkişi raporlarında ise, asıl işveren konumundaki S... A.Ş.’nin, işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına aykırı hareketinin iş kazasının gerçekleşmesine yüzde 40 oranında etkide bulunduğu sonucuna varılmış ve hüküm de buna uygun olarak kurulmuştur.

Kendine özgü halefiyet ilkesine dayalı rücu hakkını içeren 506 sayılı Yasanın 26. maddesine dayalı davada, sigortalı veya haksahipleri tarafından açılmış davada elde edilen kusur raporlarının bağlayıcılığı, anılan davalarda elde edilen raporların 506 sayılı Yasanın 26. maddesi çerçevesinde işçi sağlığı ve iş güvenliği kuralları yönünden ayrıntılı bir incelemeyi içermesi halinde mümkün olmakla birlikte; davada öncelikle halledilmesi gereken sorun, zararlandırıcı sigorta olayına maruz kalan sigortalıyı çalıştıran K.... İnş. Müh. San ve Tic. Limited Şirketi ile diğer davalı S... Polyester San. A.Ş. arasındaki hukuki ilişkinin niteliğinin, bir başka ifadeyle asıl işveren-taşeron ilişkisi bulunup bulunmadığının saptanmasıdır.

506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre aracı bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.

Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.

İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatına haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilmeyecektir.

Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.

Somut olayda; davalı S... A.Ş. ile diğer davalı K... Inş. Müh. San. ve Tic. Limited şirketi arasındaki fabrika, idari bina, depo, kazan ve ambar binalarının tadil, tamir ve inşasına ilişkin sözleşmenin tüm içerik ve ekleriyle getirtilip, yukarıdaki ilkeler ışığında yapılacak incelemeyle, özellikle S... A.Ş.’nin tekstürize iplik fabrikası inşaat işini diğer davalıya anahtar teslimi usulü devrettiği, kendi faaliyet alanı dışındaki inşaat işi nedeniyle işten tümüyle el çekmiş olduğu yönündeki iddiaları değerlendirip 506 sayılı Yasanın 87. maddesi koşulları yönünden bir sonuca varılması gereğinin gözetilmemiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde davalı S... A.Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.



Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, Davalı S... Polyester Sa. A.Ş. avukatı yararına takdir edilen 375.000.000. lira duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 20.4.2004 gününde oy birliği ile karar verildi.