YARGITAY 1. HUKUK DAiRESi
E: 2007/12740 K: 2008/3745 T: 25.03.2008
TAŞINMAZ HUKUKU • TAŞINMAZ SATIŞI • TAPU SiCiLiNDE BULUNAN ŞERH • ÜÇÜNCÜ KiŞiNiN iYiNiYET SAVI
(TMK m 1023; 4916 SY m. 3)
Özet: Taşınnmazlar, 4706 Sayılı Kanunu
değiştiren 19.07.2003 tarihinde yürürlüğe giren
4916 Sayılı Kanunun 3. Maddesinde öngörülen:
“Hazineye ait taşınnmazların organize
hayvancılık yapacaklar ile kamu kurumu
ve kuruluşlarına, küçük sanayi sitesi yapılmak
üzere bu amaçla kurulmuş kooperatiflere
vs. satılabileceği, bu yerlerin amacı dışınnda
kullanılamayacağına dair tapu kütüğüne
şerh konulur…” hükmüne dayanılarak davalı
kooperatife temlik edilmiş; kooperatif ise bu
hükme aykırı olarak temliklerde bulunmuş,
diğer davalılar sicil kaydındaki kaydı bilerek
ve görerek temellük etiklerinden TMK’nın
1023. Maddesinin koruyuculuğundan yararlanamayacağı
ndan davanın kabulüne karar
verilmesi gerekir.
Taraşar arasında görülen davada; davacı Hazine'ye ait, çekişmeli taşın
nmazların tahsis amacına uygun olarak kullanılması koşuluyla, tapu
kütüğüne şerh konularak davalı kooperatife satış suretiyle temlik edildiğ
ini, anılan Kooperatifin taşınnmazları amacı dışınna çıkarak, diğer davalı-
lara temlik ettiğini, iade koşullarının oluştuğunu ileri sürerek tapuların
iptal ve tescilini istemiştir.
Davalılar; davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, taraşarca (davacı ve davalı S.S. ist. B. Mutfak Eşyaları San.
Sit. Yapı Koop. ve Orhan) süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla,
duruşma günü olarak saptanan 25.03.2008 Salı günü için yapı-
lan tebligat üzerine temyiz eden Hazine vekili
avukat, Orhan Özyurt vekili
avukat, i. Mutfak Eşyaları San. Sit. Koop. vekili
avukat ile temyiz edilen
vekili
avukat HY,
avukat EG geldiler, duruşmaya başlandı, süresinde
verilen ve kayıt olunduğu anlaşınlan temyiz dilekçesinin kabulüne karar
verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanı
n bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi tarafından
düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp
düşünüldü:
KARAR
Dava, tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden mülkiyeti Hazineye ait çekişme
konusu 584 ada 5-6-7-8 parsellerin tamamı ile 585 ada 2-4-6 ve 588
ada 2 parsel sayılı taşınnmazlardaki payların S.S. B. Mutfak Eşyaları Küçük
Sanayi Sitesi Kooperatifine ipotek tesis edilerek ve tapu kütüğünün
beyanlar hanesine "amacı dışınnda kullanılamayacağı, kullanılması halinde
bedelin faizsiz iade edilerek taşınnmazların geri alınacağı" şerhi konularak
temlik edildiği anılan Kooperatifin dava konusu taşınnmazlardan 584
ada 8 parseli üzerindeki ipotek ve şerhlerle 08.08.2004 tarihinde davalı
Orhan'a, diğer taşınnmazlarıda davalı S.S. E. Endüstri Toplu işyeri Yapı
Kooperatifine 04.08.2004 tarihinde temlik ettiği anlaşınlmaktadır.
Davacı Hazine, çekişmeli taşınnmazların tahsis amacına uygun kullanı
lmak üzere temlik edildiğini, davalı Kooperatifin amacı dışınna çıkmak
suretiyle taşınnmazları diğer davalılara temlik ettiğini ileri sürerek, eldeki
davayı açmıştır.
Gerçektende 4706 Sayılı Yasayı değiştiren 19.07.2003 tarihinde yürürlüğ
e giren 4916 Sayılı Yasanın ek 3. maddesinde, özetle "Hazineye ait
taşınnmazların organize hayvancılık yapacaklar ile kamu kurum ve kuruşları
na, küçük sanayi sitesi yapılmak üzere bu amaçla kurulmuş Kooperatifiere
vs... satılabileceği bu yerlerin amacı dışınnda kullanılamayacağı-
na dair tapu kütüğüne şerh konulur" hükmü getirilmiştir.
Esasen, dava konusu taşınnmazların naklinin sebebini teşkil eden akit
tablolarında da temlikin koşula bağlandığı, koşulun ise yukarıda değini-
2586 iSTANBUL BAROSU DERGiSi • Cilt: 82 • Sayı: 5 • Yıl 2008
len yasa hükmünde amaçlanan hususun olduğu sabittir.
Ne var ki, dosya kapsamından mahallinde yapılan keşif sonucu alı-
nan bilirkişi raporlarından, akit tablolarından davalı S.S. B. Mutfak Eşyaları
Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifinin kendisine temlik edilen taşın
nmazları, belirlenen tahsis amacına uygun tasarruf etmeyip, diğer davalı
lara aldığı bedelin üzerinde kâr amaçlı olarak temlik ettiği, böylece
tahsis amacı dışınna çıktığı anlaşınlmaktadır.
Diğer taraftan, taşınnmazları sonradan edinen diğer davalılar ikinci el
konumunda olup, sicil kaydındaki şerhi bilerek ve görerek aldıkları gözetildiğ
inde Türk Medeni
Kanun’un 1023. maddesinin koruyuculuğundan
yararlanamayacakları da sabittir.
Öte yandan, eldeki davadaki maddi vakıalar dikkate alındığında davalı
Kooperatifin diğer davalılar aleyhine açtığı ve halen derdest olan davanı
n eldeki davaya netice itibariyle bir etkisi bulunmayacağı da açıktır.
Belirlenen bu olgulara göre davalıların savunmalarına değer vemıe olana-
ğı yoktur.
Hal böyle olunca, davacı Hazinenin iddialarının subuta erdiği gözetilerek
davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme
ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazları yerinde değildir,
reddine. Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün HUMK'un
428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene
geri verilmesine ve 13.12.2007 tarihinde yürürlüğe giren avukatlık ücret
tarifesinin 14. maddesi gereğince gelen temyiz eden davacı vekili için
550.00 YTL duruşma avukatlık parasının temyiz edilenden alınmasına,
25.03.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
İçtihat
