YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ

E: 2005/6740 K: 2006/6708 T: 12.06.2006 K. Trafik Kanununa Aykiri Anlaşmanin Geçersizliği• Kanuna Aykirilik Savinin Dava Sirasinda İleri Sürülebilmesi Olanaği

(KTM. m. 111)

Özet: Karayolları Trafik Kanununda be­lirlenen hukuki sorumluluğu kaldıran anlaş­malar geçersiz olup, yapıldıkları tarihten iti­baren iki yıl içinde iptal edilmeleri mümkün­dür.

Öte yandan, anılan yasaya aykırı olan bir anlaşmanın geçerli olmadığı dava sırasın­da itiraz olarak da ileri sürülebilir.

Taraflar arasında görülen davada Beyoğlu Asliye 2.Hukuk Mahkeme­si'nce verilen 17.03.2005 tarih ve 2003/382 ­ 2005/134 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilek­çesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tet­kik Hakimi D. Ç. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dos­ya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili. 17.06.2002 tarihinde davalı şirkete trafik sigorta poli­çesiyle sigortalı aracın karıştığı kazada müvekkilinin anne ve babasının vefat ettiğini, müvekkili küçüğün destekten yoksun kaldığını, davalının müvekkilinin babası yönünden tazminat talebini müteveffa sürücünün kazada tamamen kusurlu olduğu gerekçesiyle reddettiğini, oysa müvek­kilinin babasının ölümüyle 18 milyar liralık tazminata hak kazandığını, annesi yönünden müvekkiline davalı tarafından 3.550.000.000­TL ödeme yapıldığını ancak davalının poliçe kapsamında sorumluluğunun 18 mil­yar lira olduğunu, 14.450.000.000.­TL daha ödenmesi gerektiğini ileri sürerek toplam 32.450.000.000.­TL'nin davalıya müracaat tarihi olan 28.02.2003 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili, poliçedeki şahıs başına 18 milyar lira teminatın ölen şahsı ifade ettiğini, mirasçı sayısına göre ayrı ayrı talepte bulunulamaya­cağını, kaza sırasında sigortalı aracı kullanan müteveffa sürücü baba İs­lam D’nin % 100 kusurlu olduğunu, kendi kusurundan kaynaklanan taz­minat talebinin BK'nın 44. maddesi gereğince haksız ve hukuki dayanak­tan yoksun olduğunu, aktüerya hesabına göre davacıya annesinden do­layı 3.550.000.000.­TL ödeme yapılarak ibraname alındığını, müvekkili şirketin başkaca sorumluluğu kalmadığını savunarak davanın reddini is­temiştir.

Mahkemece, toplanan delillere göre, davacıya annesi yönünden taz­minat ödenip ibraname alındığı bu nedenle tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerektiği, davacının müteveffa sürücü babasından dolayı destekten yoksun kalma tazminatı talebine hakkı bulunduğu, babasın­dan dolayı gerçek maddi zararının 32.023.016.840.­TL olduğu gerekçe­siyle davanın kısmen kabulüne, 18.000.000.000.­TL'nin 09.05.2003 tari­hinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.

1­Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının ge­rekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve ya­saya aykırı bir yön bulunmamasına ve davalı sigorta vekilinin yerinde gö­rülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

1­Dava, ölümlü trafik kazası sonucunda yoksun kalınan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. 09.05.2003 tarihli ibraname ile davacı vasisinin vekili, kaza sonucu vefat eden Züleyha D’nin varisi olarak 3.550.000.000.­TL'yi davalı sigorta şirketinden tahsil ettiğini ve davalıyı ibra ettiğini bildirmiştir. Ancak, daha sonra huzurdaki dava açı­larak bakiye destekten yoksunluk tazminatı isteminde bulunulmuştur. Davalı sigorta şirketi tarafından düzenlenen ve kaza tarihini de kapsayan ZMMS poliçesinde şahıs başına vefat halinde ödenecek tazminat 18 mil­yar lira olarak gösterilmiştir.

Karayolları Trafik Kanunu'nun 111. maddesine göre, bu kanunda öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçer­sizdir. Tazminat miktarlarına ilişkin olup da, yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar yapıldıkları tarihten itibaren 2 yıl içinde iptal edilebilirler. Yasanın bu hükmünden yararlanmak için ibra belgesinin iptalinin açıkça ve ayrıca istenmesine gerek olmayıp, da­va sırasında bu husus ileri sürülebileceği gibi, yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir irade açıklaması da yeterlidir.

O halde bu durum karşısında mahkemece yapılacak iş; bilirkişi ra­poruyla davacının annesi yönünden hak ettiği bakiye tazminat miktarı yapılan ödeme düşüldükten sonra 5.455.779.478.­TL olarak belirlendi­ğinden, KTK’nın 111. maddesi hükmü de gözönüne alınarak, ibraname­de belirtilen miktarın yetersiz olup olmadığının saptanıp sonucuna göre karar vermekten ibaret olup, yazılı şekilde davacıya annesi yönünden taz­minat ödenip ibraname alındığı gerekçesiyle davanın bu yönden reddedil­mesi bozmayı gerektirmiştir.