YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ

E: 2006/12270 K: 2006/15287 T: 11.07.2006

YABANCI PARA ALACAĞI • UYGULANACAK FAİZ

• VADESİ AY İLE SAPTANAN BORÇ

(BK. m. 83, 76/3; 3095 SK. m. 2)

Özet: Yabancı para alacağının, vade ta­rihi itibariyle Türk Lirası’na çevrilerek talep eden alacaklı; bu alacağına takip tarihinden itibaren reeskont faizi uygulanmasını talep edebilir.

Yabancı para alacağını fiili ödeme tari­hindeki kur üzerinden tahsilini talep eden alacaklı ise; bu alacağına vade tarihinden fii­li ödeme tarihine kadar olan fiili ödeme tari­hine kadar olan dönem için Devlet Bankala­rının o yabancı paraya bir yıl için ödediği en yüksek faiz oranına göre faiz isteyebilir.

Müddet ay olarak tayin edilmiş ise borç ayın son günü muaccel olur.^(*)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti için­de temyizen tetkiki vekili tarafından istenmesi üzerine bu isle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla ok ve gereği görüşülüp düşü­nüldü:

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Takip dayanağı ilamda hü­küm altına alman alacak kalemlerinin vadelerinin yıl ve ay olarak belir­tildiği ancak gün olarak vadenin belirlenmediği anlaşılmaktadır. Borçlar Kanunu'nun 76/3. maddesi uyarınca müddet ay ile tayin edilmiş ise borç ayın son günü muaccel olur.

Öte yandan, takip sırasında alacaklı BK.'nın 83/son maddesi gere­ğince tahsil tarihindeki kur üzerinden paranın tahsilini istemez ise; bu durumda, takip tarihinden tahsil tarihine kadar da isleyecek faizin rees­kont faiz oranının değişen oranlarına göre faiz uygulanmasını isteyebilir (3095 sayılı Kanun'un, 4489 sayılı Kanunla değişik 2. md).

Takipte alacaklı BK.'nın 83 ve TTK.'nın 623. maddeleri uyarınca se­çimlik hakkını kullanarak fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılmasını istemesi halinde takip konusu alacak tahsil tarihine kadar yabancı para alacağı olarak değerlendirileceğinden bu alacağa 3095 sayı­

(*) Buradaki “Reeskont Faizi” uygulamada “yasal faiz” olarak isimlendirilen faizdir.

lı Kanun'un 4/a maddesi gereğince vade tarihinden fiilen ödeme tarihine kadar Devlet Bankalarının o para birimi ile akılmış bir yıl vadeli mevdu­at hesabına ödediği en yüksek faiz oranına göre faiz isteyebilir. Bir başka ifadeyle her iki halde de islemiş faiz (vadeden takibe kadar) 3095 sayılı kanun'un 4/a maddesine göre istenebilecek iken BK.'nın 83 ve TTK.'nın 623. maddelerindeki seçimlik hakkının kullanılıp kullanılmaması duru­muna göre isleyecek faizin, reeskont (3095 sayılı Kanun'un, 4489 sayılı Kanun'la değişik 1. maddesi koşullarında) veya 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesine göre hesabı gerekecektir. Bu kurallar ışığında somut olayın incelenmesinde;

Takibe konu yapılan yabancı para alacağı takip tarihi itibari ile Türk parasına çevrildiği ve bu tarihten itibaren alacağın Türk parası olarak ya­sal faizi ile istendiğine ve alacaklı tercih hakkını bu yönde kullandığına göre takibe konu yabancı para alacaklarına yukarıda birinci paragrafta belirtilen kural doğrultusunda vade tarihlerinden takip tarihine kadar 3095 sayılı Kanun'un 4/a maddesi gereğince Devlet Bankalarının o ya­bancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı üzerinden hesaplama yapılarak alacaklının talep edebileceği is­lemiş faiz miktarı belirlenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ: Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mah­keme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK'nın 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASLNA), 11.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.