T.C. Yargıtay Yirminci Hukuk Dairesi

Esas No: 2002/4345 Karar No: 2002/5881 Tarihi: 13.06.2002

• Evlat Edinme

• Mahkemenin Görevi

ÖZET:

Evlatlık sözleşmesinin iptali ve evlat edinme davaları asliye hukuk mahkemelerinin görevi dahilindedir.

(4721 s. m. 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319, 320)

TAM METİN:

Taraflar arasındaki evlat edinmeye ilişkin davada (Sarıyer Birinci Asliye Hukuk ve Sulh Hukuk Mahkemeleri) nce ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

Dava, usulü hata nedeni ile yoklukla malûl evlatlık sözleşmesinin iptali ile aynı evlatlık ilişkisinin kurulması için izin istemine ilişkindir.

Asliye hukuk mahkemesince verilen görevsizlik kararında, dava tarihi itibariyle 743 sayılı Türk Medeni Yasası yürürlükte bulunduğundan anılan yasada yer alan evlat edinmeye ilişkin hükümlerin uygulanmasının zorunlu olduğunun saptandığı,

Sulh hukuk mahkemesi ise, asliye hukuk mahkemesince evlatlık ilişkisinin geçerliliğini koruyor olduğunun belirtilmesi karşısında HYUY.'nın 8. maddesindeki evlat edinmeye izin davasına bakılamayacağı, böylece evlatlık sözleşmesinin iptali ile yeniden evlat edinme istemli davada mahkemenin görevsiz olduğuna ilişkin hüküm kurulduğu gözlenmiştir.

Mahkemelerin görev ve yetkilerinin Kanunla belirleneceği Anayasanın 142. maddesinde yer almıştır. 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Yasasında 743 sayılı Türk Medeni Yasasına göre evlatlık bağının kurulabilmesi için sulh hukuk hakiminden "evlat edinmeye izin kararının alınması" sonra "resmi senet düzenlenmesine" ilişkin ikili yapı kaldırılarak evlat bağının "mahkeme kararıyla kurulacağı" hükme bağlanmıştır. Yukarıda sözü edilen ikili yapı nedeni ile HYUY.'nın 8/5. maddesindeki yetki kuralı getirilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Yasasına göre evlat edinme ilişkisinin kurulacağı "mahkeme kararı" eski yasadaki "izin" kararından farklıdır. Anılan yasada hakimin evlat edinmeye karar vermeden önce "... esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı biçimde araştırılmasından, evlat edinen ile edinilenin dinlenmelerinden ve gerektiğinde uzmanların görüşünün alınmasından sonra karar verilir. Araştırmada evlat edinen ile edinilenin kişiliği sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumlarının açıklığa kavuşturulması, evlat edinenin alt soyu varsa onların evlat edinme ile ilgili tavır ve düşüncelerinin değerlendirilmesi (m. 316), ayrıca Yasada gösterilen diğer koşulların araştırılması gerektiği belirtilmiştir. Yeni yasada evlatlık ilişkisinin düzenlendiği maddelerde "mahkeme", "hakim" sözcüklerinin kullanılmış olması karşısında görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu anlaşılmaktadır.

Kaldı ki; dava ile evlatlık sözleşmesinin iptali de istenmektedir.

O halde; davanın sonuçlandırılmasında asliye hukuk mahkemesi görevlidir.

Sonuç: Yukarıda belirtilen nedenlerle; HUMY.'nın 25. ve 26. maddeleri gereğince Sarıyer Birinci Asliye Hukuk Mahkemesinin merci tayinine 13.06.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.