Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu
 
Kanun NO : 353
Kabul Tarihi : 25.10.1963
R.G. Tarihi : 26.10.1963
R.G. NO : 11541

BİRİNCİ KISIM: Genel Esaslar

BİRİNCİ BÖLÜM

Kuruluş

Madde 1 - (DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:21.01.1981  KANUN NO:2376/1) Türk Milleti adına yargı yetkisini kullanacak askeri mahkemeler; kolordu, ordu, (deniz ve havada eşidi) ve kuvvet komutanlıkları ile Genelkurmay Başkanlığı nezdinde Milli Savunma Bakanlığınca kurulur.

Kuvvet Komutanlıklarının yapacakları teklif veya Genelkurmay Başkanlığının, doğrudan doğruya göstereceği lüzum üzerine, diğer kıta komutanlıkları veya askeri kurum amirlikleri nezdinde de Milli Savunma Bakanlığınca askeri mahkeme kurulabilir ve aynı yolla kaldırılabilir.

Bir garnizonda aynı Kuvvetten nezdinde askeri mahkeme kurulması gereken birden fazla kıta komutanlığı bulunursa Genelkurmay Başkanlığının uygun göreceği bir kıta komutanlığı nezdinde Milli Savunma Bakanlığınca yeteri kadar askeri mahkeme kurulması ile yetinilebilir.

Askeri Ceza Kanununun 55, 56, 57, 58 ve 59 uncu maddeleri ile 148 inci maddesinin (B) fıkrasında yazılı suçları işliyenlerin yargılanmaları Milli Savunma Bakanlığının önceden tesbit ve Resmi Gazete ile yayınlayacağı askeri mahkemelerde yapılır.

Mahkeme Kuruluşu

Madde 2 - Askeri mahkemeler iki askeri hakim ve bir subay üyeden kurulur. Ancak Genelkurmay Başkanlığı nezdindeki askeri mahkeme, general ve amiralleri yargıladığı zaman üç askeri hakim ile iki general veya amiralden kurulur.

(EKLENMİŞ  FIKRA  RGT:16.10.1981  KANUN NO:2538/1)
200 ve daha fazla sanık hakkında açılan davalarda askeri mahkeme dört hakim ve bir subay üyeden kurulur. Duruşma sonuçlanıncaya kadar birleştirme veya başka nedenlerle sanık sayısının 200 veya daha fazla miktara ulaştığı davalarda da bu hüküm uygulanır. Ancak, duruşma sonuçlanıncaya kadar görülmekte olan davadaki sanık sayısının bu miktardan aşağı düşmesi halinde, askeri mahkeme kuruluşunda değişiklik yapılamaz.

Askeri mahkeme kurulunda bulunanların en kıdemlisi mahkeme başkanlığı görevini yapar.

Subay Üyelerin Nitelikleri

Madde 3 - (DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/1) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)  Askeri mahkemelerde bulunacak subay üyelerin, en az yüzbaşı rütbesinde muharip sınıftan olmaları, sanığın astı ve yargılama süresince en yakın amiri olmamaları ve taksirli suçlar hariç, bir suçtan hükümlü bulunmamaları şarttır.

Savaşta esir edilen subayların yargılanmalarında rütbeleri imkan nispetinde gözetilir.

Subay Üyelerin Seçimi

Madde 4 - Subay üyeler ile yedekleri, nezdinde askeri mahkeme kurulan komutan veya askeri kurum amiri tarafından her yılın Aralık ayında o mahkemenin yetkisine giren birlik ve kurum mensupları arasından bir yıl süre ile değiştirilmemek üzere seçilir.

Bunların görevlerini yapmalarına sürekli engeller çıktığında yerlerine başkaları seçilebilir.

 

Kanunda Yazılı Nitelikte Subay Üye Bulunamaması

Madde 5 - Kanunda yazılı nitelikte subay üye yoksa veya mevcut olanların görevlerini yapmalarına kanuni engeller bulunursa, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri uygun nitelikte subay üyenin seçimi için en yakın kıta komutanına veya askeri kurum amirine başvurur. Buna rağmen uygun nitelikte subay üye bulunmazsa, en yüksek komuta makamından itibaren sıra ile aşağı derecelerdeki komuta mevkilerinde bulunan subaylar üye olarak görevlendirilirler.

 

Askeri Savcılık

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 6 - Nezdinde askeri mahkeme kurulan her kıta komutanı veya askeri kurum amirinin refakatinde bir askeri savcı ile yeteri kadar askeri savcı, yardımcı olarak bulunur.

Aynı komutanlık nezdinde birden fazla askeri mahkeme kurulduğu takdirde bir askeri savcılık teşkilatı ile yetinilebilir.

 

Kalem Kuruluşu

Madde 7 - Askeri mahkemeler ile askeri savcılıklarda birer kalem teşkilatı kurulur. Her kalem teşkilatında birer başkatip ile yeteri kadar katip bulunur. Ayrıca lüzum halinde er, erbaş ve astsubaylar veya sıkıyönetim ve savaş halinde subaylar kalemlerde görevlendirilebilirler.

Kalem teşkilatının ve personelinin görev ve sorumlulukları bir yönetmelikle düzenlenir.

 

Nezdinde Askeri Mahkeme Kurulan Kıta Komutanı ve Askeri Kurum Amiri

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 8 - Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri bir suçun işlendiğini öğrendiklerinde refakatlerindeki askeri savcıya soruşturma açtırır ve yapılmakta olan soruşturma hakkında askeri savcıdan her zaman bilgi isteyebilirler.

Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirlerinin refakatlerindeki adli müşavirler, bu yetkinin kullanılmasında bu komutan ve askeri kurum amirlerinin yardımcısıdırlar ve kanun yollarına başvurmada adı geçen komutan ve askeri kurum amirleri adına ilgili soruşturma ve dava dosyalarını incelemeye yetkilidirler.

Adli müşavirler, aynı zamanda refakatlerinde bulundukları, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirlerinin hukuk işlerinde de yardımcısıdırlar.

Kıta komutanının ve askeri kurum amirinin kanuni ve şahsi engelleri yetkilerinin kullanılmasına imkan vermez ise bu yetkiler kanuni vekillerine geçer.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:17.06.2003  KANUN NO:4893) (KOD 1)
Teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amiri, subay ve astsubayların işledikleri suçlar dışında, diğer kişilerin işledikleri suçlara ait suç evrakını, soruşturma yapılması istemiyle askeri savcılığa göndermek üzere askeri hakim sınıfından olan adli müşavirlere yazılı yetki verebilir. Yetki verilen konularda kıt a komutanı veya kurum amirine tanınan kanuni yetkiler adli müşavirler tarafından kullanılır.

İKİNCİ BÖLÜM: Askeri Mahkemelerin Görevleri

Genel Görev

Madde 9 - Askeri mahkemeler kanunlarda aksi yazılı olmadıkça, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler.

 

Asker Kişiler

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 10 - Bu Kanunun uygulanmasında aşağıda yazılı olanlar asker kişi sayılırlar:

(DEĞİŞİK  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/2) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
A) Muvazzaf askerler; subaylar, astsubaylar, askeröğrenciler, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, erbaş ve erler,

B) Yedek askerler (Askeri hizmette bulundukları sürece),

C) Milli Savunma Bakanlığı veya Türk Silahlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşlarında çalışan sivil personel,

D) Askeri işyerlerinde çalışan ve İş Kanununa tabi bulunan işçiler,

E) Rızası ile Türk Silahlı Kuvvetlerine katılanlar,

F) (MÜLGA  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Asker Olmayan Kişilerin Askeri Mahkemelerde Yargılanmaları

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/3) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 11 - Uluslararası anlaşmalar gereğince yabancı asker kişilerin askermahkemede yargılanmalarını gerektiren suçları hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılması MillSavunma Bakanının iznine bağlıdır.

Müşterek Suçlar

Madde 12 - Askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi kişiler tarafından bir suçun müştereken işlenmesi halinde eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı bir suç ise sanıkların yargılanmaları askeri mahkemelere; eğer suç Askeri Ceza Kanununda yazılı olmıyan bir suç ise adliye mahkemelerine aittir.

Barış Zamanında Sivil Kişilerin Askeri Ceza Kanununa Tabi Suçlarında Yargılama Mercii

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/4) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 13 - AskerCeza Kanununun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63, 64, 75, 79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131 inci maddelerinde yazılı suçlar, askermahkemelerin yargı yetkisine tâbi olmayan sivil kişiler tarafından barış zamanında işlenirse; bu kişilerin yargılanması, adlyargı mahkemeleri tarafından, AskerCeza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılır.

Savaş Halinde Askeri Mahkemenin Görevi

Madde 14 - Askeri mahkemeler Savaş halinde aşağıda yazılı davalara bakarlar:

A) Asker kişilerin işledikleri suçlara ait bütün davalar,

B) Asker kişilerle müştereken suç işliyen sivil kişilere ait davalar,

C) Muharip Türk Silahlı Kuvvetleri nezdinde bulunmalarına izin verilmiş olan yabancı askerlerin işledikleri suçlara ait bütün davalar, (Türkiye Cumhuriyeti Hükümetince özel bir andlaşma yapılmamış ise),

D) Savaşta esir edilenlerin işledikleri suçlara ait bütün davalar,

E) Adliye mahkemelerinin bulunmadığı savaş bölgelerinde işlenmiş suçlara ait bütün davalar,

F) Bir hizmet veya sözleşme ve yüklenme veya her hangi bir sebep ve suretle muharip Türk Silahlı Kuvvetleri nezdinde bulunan veya Türk Silahlı Kuvvetlerini takibeden kişiler ile Türk Silahlı Kuvvetleri nezdinde bulunmasına izin verilmiş olan yabancı askerlerin yanlarında bulunan kişiler tarafından işlenen Askeri Ceza Kanununda yazılı askeri suçlara ait davalar,

(DEĞİŞİK  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/5) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
G) 1632 sayılı AskerCeza Kanununun 55, 56, 57, 58, 59, 63, 64, 75, 78, 80, 81, 93, 94, 95, 100, 101, 102, 124, 125 ve 127 nci maddelerinde yazılı suçlara ait davalar,

(DEĞİŞİK  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/5) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
H) İlan olunan harekât bölgesinde, birinci derece askeryasak bölgeler içinde veya nöbet yerlerinde karakollarda kışla ve karargâhlarda, askerkurumlarda, yerleşme ve konaklama amacıyla kullanılan bina ve mahaller içinde askerlere karşı işlenen 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 86, 106, 108, 113, 125 ve 265 inci maddelerinde yazılı suçlara ait davalar,

(EKLENMİŞ  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/5) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006)
I) Nöbet, devriye, karakol, inzibat, askertrafik, kolluk veya kurtarma ve yardım görevi yapan askerlere karşı bu görevleri yaptıkları sırada işlenen (H) bendinde yazılı suçlara ait davalar.

General ve Amirallerin Yargılanması

Madde 15 - General ve amirallerin askeri mahkemelere tabi suçlarından dolayı yargılanmaları Genelkurmay Başkanlığı nezdinde kurulan askeri mahkemede yapılır.

İstirdat ve Tazminat Davalarında Yetki

Madde 16 - Suçlardan doğan istirdat ve tazminat davalarına kamu davaları ile birlikte askeri mahkemelerde bakılır.

Askeri savcılar Hazineye ilişkin zararları tesbit ve iddianameye yazarak askeri mahkemelerde kovuşturmak ve dava etmekle yükümlüdürler.

Ancak, askeri mahkemelerde kamu davasının kovuşturulmasına imkan kalmıyarak davanın adliye mahkemelerinde görülmesi gerektiği hallerde Devlet hakları özel kanuna göre kovuşturulur.

 

Askeri Mahkemelerde Yargılamayı Gerektiren İlginin Kesilmesi

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:09.10.1996  KANUN NO:4191/3)

Madde 17 - Askeri mahkemelerde yargılamayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun; askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması   halinde askeri mahkemenin görevi sona erer.

Bağlı Suçlar

Madde 18 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tek Hakimle ve Kurulla Bakılacak İşler

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/6) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 19 - Subay ve astsubayların işledikleri suçlara ait davalar hariç olmak üzere, adlpara cezasını veya yukarı haddi üç yıla kadar hapis cezasını gerektiren AskerCeza Kanununda ve diğer kanunlarda yazılı suçları işleyenlerin davalarına ve suç konusu olmayan eşyanın müsaderesine askermahkemelerin hâkim sınıfından olan üyelerinden birisi tarafından bakılır.

Bir kimse tarafından işlenmiş müteaddit fiillerin yargılanması en ağır cezayı gerektiren fiile bakmakla görevli mahkemeye aittir. Fiilde irtibat hâlinde de aynı hüküm uygulanır. Suçun subay ve astsubayla birlikte işlenmesi hâlinde birinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Birinci fıkrada yazılı suçlarla ilgili soruşturmalarda hâkim kararı gerektiren her türlü işleme ait kararlar, askermahkemenin hâkim sınıfından olan üyelerinden birisi tarafından verilir. Bu kararlara karşı itirazı incelemeye, en yakın askermahkeme yetkilidir.

İddianamenin kabulünden sonra, yargılamanın tek hâkimle yürütülmesi gerektiği gerekçesi ile görevsizlik kararı verilemez.

Görülmekte olan davalar nedeniyle tek hâkim ile askermahkeme kurulu arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını AskerYargıtay çözümler.

Davaların Geri Bırakılması

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/7) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 20 - Er ve erbaşlar ile yedek subayların askere girmeden veya silâh altına çağrılmadan önce işledikleri yukarı haddi iki yıla kadar hapis cezasını gerektiren suçlara ait davalarda soruşturma ve kovuşturma işlemleri askerliklerini bitirmelerine kadar geri bırakılır.

Türk Silâhlı Kuvvetlerinden çıkarmayı gerektiren suçlardan sanık yedek subaylar hakkında bu hüküm uygulanmaz.

Savaş hâlinde, silâh altında bulunan veya silâh altına çağrılan bütün asker kişiler aleyhine adliye mahkemelerinin görevine giren suçlardan aşağı haddi beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektirenler hariç olmak üzere, şüpheli veya sanık bulundukları diğer suçlara ait soruşturma ve kovuşturma işlemleri barışa veya askerliklerinin bitimine kadar geri bırakılır.

Savaş hâlinde, aşağıda yazılı suçlar hariç olmak üzere, askermahkemenin görevine giren asker kişiler hakkındaki suçlara ait soruşturma ve kovuşturma işlemleri, barışa veya askerliklerinin bitimine kadar geri bırakılır. Ancak teşkilâtında askermahkeme kurulan kıt'a komutanı veya askerkurum amiri askermenfaat ve zorunluluklar karşısında geri bırakma hükümlerinin uygulanmamasını askersavcıdan isteyebilir:

A) Aşağı haddi beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar.

B) AskerCeza Kanununun 3 üncü babının birinci, üçüncü (63 üncü maddesinin birinci fıkrası ile 76 ve 77 nci maddeleri hariç), dördüncü, beşinci (82, 83, 84, 95 inci maddeleri hariç), yedinci fasıllarında yazılı suçlar.

C) AskerCeza Kanununun 130, 131 ve 137 nci  maddelerinde yazılı suçlar.

Geri bırakma süresi içinde zamanaşımı işlemez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Askeri Mahkemelerin Yetkisi

Genel Olarak Yetki

Madde 21 - Askeri mahkemelerin yetkisi, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirinin kadro ve kuruluş itibariyle emirleri altında bulunan kişiler ile adli bakımdan kendisine bağlanmış birlik veya askeri kurum mensupları hakkında caridir.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/8) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
Asker olmayan kişilerin asker kişilerle müştereken işledikleri suçlarda yetkili askermahkeme, asker kişiler yönünden yetkili olan askermahkemedir.

(EKLENMİŞ  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/8) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006)
Savaş halinde, asker olmayan kişilerin askermahkemelerde yargılanmalarını gerektiren suçlarda ise, suçun işlendiği yere en yakın askermahkeme yetkilidir. Suçun işlendiği yer belli değil ise, yetkili askermahkeme 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda gösterilen usûllere göre belirlenir.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/8) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
Savaş hâlinde saklı, yoklama kaçağı, bakaya ve geç iltihak suretiyle bakaya suçlarından sanık erbaş ve erler ile sevk edildiği eğitim merkezine zamanında katılmamak suretiyle bakaya suçu işleyen yedek subay adayları, eğitimlerini takiben verildikleri birlik veya kurumların tâbi oldukları askermahkemede yargılanırlar.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/8) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
Savaş hâlinde saklı, yoklama kaçağı ve bakaya suçlarından sanık yedek subay aday adayları, kayıtlı bulundukları askerlik şubelerinin tâbi olduğu askermahkemede yargılanırlar.

Özel Yetki

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/9) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 22 - Kadro ve kuruluş itibarıyla hangi askermahkemenin yetkisine girdikleri belli olmayan kişiler, suçu işledikleri veya bölgesinde bulundukları yerdeki askerbirlik veya kurumun bağlı bulunduğu askermahkemenin yetkisine tâbidirler.

Yetkili askermahkeme birden fazla olduğu takdirde şüpheliyi yakalayan veya soruşturma yapılmasını daha önce isteyen kıt'a komutanı veya askerkurum amirinin teşkilâtında kurulan askermahkeme yetkilidir.

Geçici Görevlendirmede Yetki

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:09.10.1996  KANUN NO:4191/5)
Madde 23 - Bir askeri birlik veya kurumda geçici olarak görevlendirilen veya harekat komutasına verilen asker kişiler, bu görevlerinin devamı süresince, geçici olarak görevlendirildikleri veya harekat komutasına verildikleri askeri birlik veya kurumun bağlı bulunduğu askeri mahkemenin yetkisine tabidirler.

Yabancı Memleketlerde İşlenen Suçlarda Yetki

Madde 24 - Asker kişiler tarafından yabancı memleketlerde Türk askeri kıtalarında veya diğer resmi görevler esnasında veya esir karargahlarında işlenen ve Türkiye de askeri mahkemede kovuşturulması gereken suçlarda yetki, bundan önceki maddelere göre tayin edilir. Bununla beraber soruşturmayı istiyen komutan veya askeri kurum amiri ile askeri savcının veyahut sanığın istemi üzerine Askeri Yargıtay suçun işlendiği yere daha yakın olan bir askeri mahkemeye yetki verebilir.

Savaş Hükümlerinin Uygulanacağı Bölgelerde Yetki

Madde 25 - Savaş hükümlerinin uygulanacağı ilan edilen bölgelerdeki bütün asker kişiler o bölge komutanının nezdindeki askeri mahkemeye tabi olurlar.

Yetki Genişletilmesi ve Daraltılması

Madde 26 - Askeri mahkemelerin yetkileri, Kuvvet Komutanlıklarının gösterecekleri ihtiyaç üzerine veya doğrudan doğruya Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzuma göre Milli Savunma Bakanlığınca genişletilip daraltılabilir.

Birden Fazla Suçlarda Yetki

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:11.08.1983  KANUN NO:2875/1)

Madde 27 - Bir kimse birden çok askeri mahkemenin yetkisine giren, birden fazla suçtan sanık olursa veya bir suçta birkaç sanık bulunur ve bunlar birden fazla askeri mahkemenin yetkisine tabi olursa; askeri mahkemeler arasındaki uyuşma üzerine bu davaların hepsine veya bir kısmına bu askeri mahkemelerden birinde birleştirilerek bakılabilir.

Askeri mahkemeler uzlaşamazlar ise nezdinde askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amiri veya askeri savcılardan birinin istemi üzerine Askeri Yargıtay tarafından, davalara bakacak askeri mahkeme tayin olunur.

Birden Fazla Mahkemeye Tabi Sanıklar Hakkında Yetki

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/10) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 28 - Bir suçta birkaç şüpheli bulunur ve bunlar birden fazla askermahkeme yetkisine tâbi olursa ilgili askersavcılar hepsi hakkında soruşturmanın hangi askersavcılık tarafından yapılacağını kararlaştırırlar. Uzlaşamazlar ise, soruşturmayı yapacak savcılığı MillSavunma Bakanlığı tayin eder.

Birleştirilerek yapılan soruşturma sonunda şüphelilerin hepsi hakkında dava, soruşturmayı yapan askersavcının teşkilâtında bulunduğu askermahkemede açılabilir.

Şüphelilerden biri hakkında evvelden dava açılmış ise askersavcılardan birinin istemi üzerine AskerYargıtay tarafından bütün şüphelilerin davasına bakacak askermahkeme tayin olunur.

Davanın Nakli

Madde 29 - Soruşturmanın mahallinde yapılması Türk Silahlı Kuvvetlerinin emniyeti veya askeri disiplinin korunması bakımından mahzurlu olursa nezdinde askeri mahkeme kurulan komutan veya askeri kurum amirinin teklifine binaen veya doğrudan doğruya Milli Savunma Bakanlığınca yapılacak talep üzerine Askeri Yargıtay davanın başka bir yerde bulunan askeri mahkemeye nakline karar verebilir.

Duruşmanın mahallinde yapılması Türk Silahlı Kuvvetlerinin emniyeti veya askeri disiplinin korunması bakımından mahzurlu görülürse, askeri savcının talebetmesi şartiyle askeri mahkemenin vereceği karar üzerine Askeri Yargıtayca davanın başka bir yerde bulunan askeri mahkemeye nakline karar verilebilir.

Askeri mahkeme hukuki veya fiili sebeplerden dolayı yargı görevini yapamıyacak halde bulunursa nezdinde askeri mahkeme kurulan komutan veya askeri kurum amirinin veya tarafların talebi üzerine Askeri Yargıtay davanın başka bir yerde bulunan askeri mahkemeye nakline karar verir.

Olumlu Yetki Uyuşmazlığı

Madde 30 - Askeri mahkemeler arasında çıkan olumlu yetki uyuşmazlıklarını Askeri Yargıtay çözümler.

Olumsuz Yetki Uyuşmazlığı

Madde 31 - Birkaç askeri mahkeme arasında yetki hususunda olumsuz uyuşmazlık çıkar ve yetkisizlik kararları aleyhine kanun yollarına başvurma imkanı kalmamış bulunursa Askeri Yargıtay yetkili mahkemeyi tayin eder.

Yetkisizlik İddiası

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/11) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 32 - Sanık, sınıf ve rütbe yönünden olmayan yetkisizlik iddiasını duruşmada sorgusundan önce askeri mahkemeye bildirir.

Yetkisizlik iddiası üzerine askeri mahkeme bu iddiayı, sanığın sorgusundan önce karara bağlar. Bu aşamalardan sonra yetkisizlik iddiasında bulunulamayacağı gibi mahkemeler de bu hususta re'sen karar veremez.

Yetkisi Olmayan Askeri Mahkemenin ve Askeri Savcının Yaptığı Soruşturma

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/12) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 33 - Yetkisi olmayan askeri savcı ve askeri mahkeme tarafından yapılan soruşturma ve kovuşturma işlemleri, sadece yetkisizlik nedeniyle hükümsüz sayılmaz.

Askeri Savcının Yetkisi, Yetki ve Görev Uyuşmazlıkları

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 34 - Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirinin refakatindeki askeri savcının yetkisi, nezdinde bulunduğu askeri mahkemenin yetkisi ile sınırlıdır.

A) Askeri savcılar arasında çıkacak yetki uyuşmazlıkları aralarında halledilir.

B) Nezdinde disiplin mahkemesi kurulan kıta komutanları veya askeri kurum amirleri ile askeri savcılar arasında çıkacak görev uyuşmazlıkları aralarında halledilir.

Her iki halde de uyuşamadıkları takdirde Milli Savunma Bakanlığına başvurulur.

Milli Savunma Bakanı'nın Gözetim Yetkisi

Madde 35 - Askeri mahkemelerin idari işleri ile askeri savcılıkların bütün işlemleri Milli Savunma Bakanının gözetimine tabidir.

Bu görev Bakanlık Askeri Adalet İşleri Başkanlığı aracılığı ile yürütülür.

Bakanlık Askeri Adalet İşleri Başkanlığının görev ve yetkileri bir yönetmelik ile düzenlenir.

Teftiş Kurulu

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 36 - Askeri mahkeme kalemleri ile askeri savcılıkları ve kalemlerini adli müşavirlik hizmetlerini ve askeri ceza ve tutuk evlerini Milli Savunma Bakanı adına teftiş ve murakabe etmek ve kanunun belirttiği hallerde soruşturma yapmak üzere müfettiş sıfat ve yetkisini taşıyan bir başkanın yönetimi altında lüzumu kadar müfettişten kurulu bir askeri adalet teftiş kurulu kurulur. Bu kurulun kuruluşu, görev, yetki ve hizmetlerini ne şekilde yürüteceği bir yönetmelik ile düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Hakimlerin Davaya Bakmaması ve Reddi

Hakimin Davaya Bakamıyacağı Haller ve Hakimin Reddi

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/13) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 37 - Hakim, Ceza Muhakemesi Kanununda belirtilen hallerde ve dava ile ilgili olarak teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt'a komutanı veya askeri kurum amiri sıfatı ile istemde bulunmuş veya amir sıfatı ile vak'a hakkında rapor vermiş ise hakimlik görevini yapamaz.

Savaşta, hakimin davaya bakamayacağı haller dışındaki bir sebebe dayanılarak hakimin reddi isteminde bulunulamaz.

Karara Katılamıyan Hakim

Madde 38 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hakimin Red Sebepleri

Madde 39 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tarafsızlığını Şüpheye Düşürecek Sebeplerden Dolayı Hakim Ret İsteminin Zamanı

Madde 40 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hakimin Reddi İsteminin Usulü

Madde 41 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Red İsteminin İspatı

Madde 42 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Red İstemi Üzerine Verilecek Karar

Madde 43 - Hakimin reddi istemi hakkında mensup olduğu askeri mahkemece karar verilir. Ancak reddolunan hakimin müzakereye katılamamasından askeri mahkeme kurulamaz ise yalnız bu hususta karar verilmesi için başka bir hakimle yeni bir kurul kurulur. Bu yolla da mahkemenin kurulması mümkün olmazsa en yakın askeri mahkemeden bir hakim istenir.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Bir hakim, reddini gerektiren sebepleri bildirir yahut bazı haller bir hakimin davaya bakamıyacağı şüphesini doğurursa, bu hususta bir istem olmasa bile Askeri Yargıtay kendiliğinden de karar verebilir.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Red İstemi Üzerine Verilecek Kararlar ve Kanun Yolu

Madde 44 - Hakimin reddinin kabulüne dair olan kararlar kesindir. Reddin kabul edilmemesi ile ilgili kararlar ile red isteminin esassız veya red sebebinin aksi sabit olduğuna dair kararlar aleyhine ancak hükümle birlikte temyiz yoluna başvurulabilir.

 

Reddi İstenilen Hakimin Yapabileceği Muameleler

Madde 44/A - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Red İsteminin Geri Çevrilmesi

Madde 44/B - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Subay Üye ve Tutanak Katiplerinin Reddi

Madde 45 - Bu bölümde yazılı hükümler askeri mahkemede bulunan subay üye ile tutanak katipleri hakkında da uygulanır.

Askeri Savcıların Reddi ve Çekinmesi

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/14) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 46 - Askeri savcılar reddedilemez. Ancak, hakimin davaya bakamayacağı hallerden veya hakimin ret sebeplerinden biri bulunursa davadan çekinirler.

BEŞİNCİ BÖLÜM: Kararlar, Tefhim ve Tebliğ

Kararların Nasıl Verileceği

Madde 47 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Kararların Tefhim ve Tebliği

Madde 48 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tebligat ve Yazışma Usulü

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/15) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 49 - Mahkeme kıdemli hakimi veya hakim, her türlü tebligatı, tüm gerçek  veya özel hukuk tüzel kişileri veya kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili yazışmaları yapar.

İnfaz edilecek kararlar, askeri savcılığa verilir.

Askeri Yargıtayda tebliğ veya yerine getirilecek kararlar, Askeri Yargıtay Başsavcısına verilir. Başsavcı, tebliğ veya yerine getirme için gerekli tedbirleri alır.

Gerekçe Zorunluğu

Madde 50 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tebliğ

Madde 51 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tebliğ Usulleri

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 52 - Asker kişilere yapılacak tebliğler üst makam aracılığı ile ve ilgiliden alınacak bir belge karşılığı yapılır. Bu belgede tebliğ ve tebellüğ edenin imzaları ile tebliğin yer ve zamanının gösterilmesi lazımdır.

Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirine gösterilecek evrak kendisine gönderilir. Bu gösterilme bir mehil başlangıcı olursa, gösterilen evrakın konusu ile yer ve zamanını belirten bir belge imzalanır.

Asker kişilerden başkasına yapılması gereken tebliğler, bir alındı karşılığında asker kişiler tarafından yapılabilir.

Tebligat Kanunu hükümleri askeri mahkemelerde de uygulanır.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:11.08.1983  KANUN NO:2875/2)
Savaş halinde tebligat; işin ivediliğine göre basın veya radyo vasıtası ile yapılabilir.

ALTINCI BÖLÜM: Mehiller ve Eski Hale Getirme

Mehiller

Madde 53 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Eski Hale Getirme

Madde 54 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Eski Hale Getirme Dilekçesi

Madde 55 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Eski Hale Getirmenin Mercii ve Karar

Madde 56 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Eski Hale Getirme İsteminin Kabulü ve Reddi

Madde 57 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Eski Hale Getirme İsteminin Karara Etkisi

Madde 58 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

YEDİNCİ BÖLÜM: Tanıklar

Tanıkların Getirilmesi

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/16) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 59 - Asker kişi olan tanıklar, bağlı bulundukları birlik komutanı veya askeri kurum amirlerinin emri ile getirilirler.

Tutuklu ve ivedi işler ile savaş halinde tanıklar zorla getirilebilirler.

Hazırlık Soruşturmasında Yemin

Madde 60 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tanıklar Hakkında Uygulanacak Usul Hükümleri

Madde 61 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

SEKİZİNCİ BÖLÜM: Bilirkişi, Keşif ve Otopsi

Bilirkişi

Madde 62 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Mahallerde Keşif

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/17) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 63 - Askeri mahallerde yapılacak keşiflerde o yerdeki askeri birlik komutanı veya askeri kurum amiri haberdar edilir.

Otopsi

Madde 64 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1) 

Bilirkişi, Keşif ve Otopside Uygulanacak Hükümler

Madde 65 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

DOKUZUNCU BÖLÜM: Arama ve Zapt

Aramaya ve Zapta Karar Verme Yetkisi ve Buna İtiraz

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:29.01.2004  RG NO: 25361  KANUN NO:5078/5) (KOD 1)

Madde 66 - Aramaya ve zapta karar verme yetkisi; milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak, askeri mahkemeye aittir.

Yukarıda belirtilen sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde askeri savcılar, teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amirleri ve bunların verecekleri yazılı emir üzerine diğer askeri makamlar da arama ve zapt işlemi yapabilirler. Arama ve zapt işlemleri, yirmidört saat içinde yetkili askeri mahkemenin onayına sunulur. Askeri mahkeme, kararını arama ve zapt işleminden itibaren kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde, zapt kendiliğinden kalkar.

Askeri mahallerde yapılacak arama ve zapttan o yerdeki askeri birlik komutanı veya kurum amiri haberdar edilir.

Askeri mahkemenin onayına sunulmayan arama ve zapt işlemleri hakkında, aleyhine arama ve zapt işlemi yapılan kimse, askeri mahkemeden her zaman bu hususta bir karar verilmesini isteyebilir.
Yukarıdaki fıkralara göre verilecek kararlara karşı yedi gün içinde en yakın askeri mahkemeye itiraz edilebilir.

Arama Esnasında Bulunan Diğer Şeyler

Madde 67 - Arama esnasında soruşturulan olay ile ilgili olmıyan ve fakat kovuşturmayı gerektiren diğer bir eylemin bulunduğunu gösteren maddeler de zaptedilir. Bunlar nezdinde askeri mahkeme bulunan kıta komutanı veya askeri kurum amirine veyahut yetkili Cumhuriyet savcısına evrakı ile birlikte gönderilir.

Bu takdirde 95 inci madde hükmü uygulanır.

Arama ve Zaptta Uygulanacak Hükümler

Madde 68 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

ONUNCU BÖLÜM: Tutuklama, Yakalama ve Salıverme

Tutuklama Kararı ve Müzekkeresi

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/18) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 69 - Tutuklama kararı; soruşturma evresinde askeri savcının veya teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt'a komutanı veya askeri kurum amirinin istemi üzerine, kovuşturma evresinde ise askeri savcının istemi ile veya re'sen askeri mahkeme tarafından verilir. 

Teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt'a komutanı veya askeri kurum amiri şüphelinin tutuklanmasını istediği takdirde bu istemini gerekçesi ile birlikte askeri savcıya bildirir. Askeri savcı, bu istemi yetkili askeri mahkemeye intikal ettirmekle yükümlüdür.

Tutuklama İsteme Yetkisi

Madde 70 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Tutuklanmasını Gerektiren Haller

Madde 71 - Suçluluğu hakkında kuvvetli belirti bulunan kişiler aşağıda yazılı hallerde tutuklanabilirler:

A) Kaçma şüphesini uyandıracak kuvvetli belirtiler varsa,

B) Delillerin yok edilmesini veya değiştirilmesini önlemek amacı ile,

C) Askeri disiplinin korunmasını sağlamak amacı ile,

D) Suçun Devlet ve Hükümet nüfuzunu kıran veya memleketin emniyet ve asayişini bozan eylemlerden bulunması veya genel ahlak aleyhinde işlenmiş olması halinde.

Bu olaylar ve haller kararda gösterilir.

Aşağıda yazılı hallerde sanık daima kaçacak sayılabilir;

A) Soruşturma konusu olan suçun ağır cezayı gerektiren bir cürüm olması,

B) Sanığın ikametgahı veya konutunun bulunmaması veya serseri veya şüpheli takımından olması veya kim olduğunu ispat edememesi,

C) Yabancı olup da askeri mahkemenin davetine veya verilecek hükmün yerine getirilmesi için geleceğinden şüphe uyandıracak ciddi sebeplerin bulunması.

Tutuklunun Sorguya Çekilmesi

Madde 72 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Sanığın Tutuklanmasından Kimlere Haber Verileceği

(DEĞİŞİK MADDE  RGT:29.01.2004  RGNO:25361  KANUN NO:5078/7)

Madde 73.- Sanığın tutuklanmasından; yakınları, teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amiri ile sanığın mensup olduğu askeri birlik komutanı veya askeri kurum amiri derhal haberdar edilir.

Tutuklama Kararı ile Ret Kararına İtiraz

(DEĞİŞİK  MADDE  RGT:08.06.1972  KANUN NO:1596/1)

Madde 74 - Tutuklama kararına karşı sanık, askeri savcı ve nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri,

Tutuklama isteminin reddine dair karara karşı askeri savcı ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri,

Yedi gün içinde itiraz edebilirler.

Yukarıdaki fıkralarda yazılı itirazlar, tutuklama istemini inceliyen askeri mahkemeye en yakın askeri mahkemeye yapılır. Bu mahkemenin verdiği karar kesindir.

Ancak, itirazı tetkik eden mahkeme, sanığın tutuklanmasına karar verdiği takdirde; sanığın, yukarıda belirtilen süre içinde itirazda bulunan nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirinin nezdindeki askeri mahkeme hariç, en yakın askeri mahkemeye yukarıdaki süre içinde itiraz edebilir. Bu mahkemenin verdiği karar kesindir.

Tutukluluk Halinin İncelenmesi

(DEĞİŞİK  MADDE:08/06/1972 - 1596/1 md.)

Madde 75 - (DEĞİŞİK  FIKRA 09/10/1996 - 4191/9 md.) Askeri savcı, tutuklamadan itibaren en geç otuzar günlük süreler içinde tutukluluk halinin devamına lüzum olup olmadığını doğrudan doğruya inceler; sanığın serbest bırakılmasını uygun bulmadığı takdirde, bir sonraki incelemenin 30 gün içinde ne zaman yapılacağını sanığa bildirir.

(DEĞİŞİK  FIKRA 11/08/1983 - 2875/3 md.) Askeri savcının tutukluluk halinin incelenmesi için tayin ettiği tarihte sanık da tutukluluk halinin incelenmesini isteyebilir. Askeri savcı, yazılı düşüncesi ile birlikte bu istemi yetkili askeri mahkemeye gönderir. Bu istem hakkında askeri mahkemenin vereceği karara karşı, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amiri, askeri savcı ve sanık üç gün içinde bu mahkemeye en yakın askeri mahkemede itiraz edebilir. İtirazı inceleyen askeri mahkemenin vereceği karar kesindir.

Tutukluluk halinin devamına dair verilen kararın tebliğinden itibaren mehil yeniden işlemeye başlar.

 

Tutuklunun Konacağı Yer ve Hakkında Yapılacak İşlem

(DEĞİŞİK  MADDE:15/01/1985 - 3150/1 md.)

Madde 76 - Tutuklanan kimse mümkün olduğu kadar hükümlülerden ayrı bir yere konur ve ayrı bir odada bulundurulur.

Tutuklu hakkında ancak, tutuklama ile gözetilen gayeyi ve tutukevinin düzenini sağlayacak kadar kayıtlamada bulunulur. Tutuklu tutukevinin düzen ve emniyetini bozmamak ve tutuklanmasındaki gaye ile uygun olmak şartıyla servet ve durumuna göre kendisi masraf ederek istirahat veya meşgalesini düzenleyebilir. Bu hükme uymak şartıyla okuma ve yazmaktan mahrum bırakılamaz.

Tutuklu, tutukevinde ciddi bir tehlike teşkil ettiği veya diğer tutukluların emniyeti için gerekli görüldüğü veya intihara veya kaçmaya kalkıştığı veya bu yolda hazırlıkta bulunduğu takdirde sağlığına zarar vermeyecek tedbirler alınabilir.

Askeri tutukevinin kanun, yönetmelik ve emirlerle tespit edilmiş düzenini bozan tutuklular hakkında, askeri cezaevindeki hükümlülere uygulanan tedbir ve disiplin cezaları ile bunların neticelerine dair hükümler tatbik olunur.

Tutuklu, duruşmaya bağlı olmayarak çıkarılır.

Tutuklama Müzekkeresinin Geri Alınması veya Hükmünün Sona Ermesi

Madde 77 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Savcının Sanığı Salıvermesi

Madde 78 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Yakalama

Madde 79 - Suçüstü halinde asker kişinin kaçması umulur veya hemen kimliğinin tesbiti mümkün olmazsa veya gecikmesinde sakınca bulunan veyahut tutuklama müzekkeresi kesilmesini gerektiren hallerde, bu asker kişi; amiri, üstü, askeri karakol, nöbetçi ve devriye, askeri savcı veyahut askeri inzibat ve zabıta memuru ve herkes tarafından yakalanabilir.

Resmi elbiseli subay, askeri memur, askeri öğrenci ve astsubayların kaçması veya kimliklerinin tayininin mümkün olmaması veya gecikmesinde sakınca bulunması ihtimali, ancak ağır cezalı suçüstü hallerinde varid sayılabilir.

İşlenmekte olan suç, suçüstü halidir. Henüz işlenmiş suç ve suçun işlenmesinden hemen sonra zabıta veya suçtan zarar gören kişi veyahut başkaları tarafından takibedilerek veyahut suçun pek az evvel işlendiğini gösteren eşya veya izlerle yakalanan kimsenin işlediği suç da suçüstü hali sayılır.

Yakalanan Kimsenin Sorguya Çekilmesi

(DEĞİŞİK  MADDE:08/06/1972 - 1596/1 md.)

Madde 80 - Yakalanan kişi serbest bırakılmaz ise hemen en yakın askeri inzibat karakoluna veya askeri makama teslim olunur veya yetkili askeri inzibat gelinceye kadar olay yerinde tutulur.

(DEĞİŞİK  FIKRA:   Kanun no:5078/8   RGT:29.01.2004  RG NO: 25361) (KOD 1)
Bu makam, yakalanan kişiden askeri savcıyı ve Cumhuriyet savcısını haberdar eder. Kişinin yakalandığı yakınlarına derhal bildirilir.

Yakalanan kişi derhal ve nihayet, tutulma yerine en yakın askeri mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç kırksekiz saat içinde askeri mahkeme önüne çıkarılır.

(DEĞİŞİK fıkra    Kanun no:5078/8   RGT:29.01.2004  RG NO: 25361) (KOD 1)
    İkiden ziyade kişinin bir suçun icrasına iştiraki suretiyle toplu olarak işlenen suçlarda; sanık sayısının çokluğu veya sanıkların yahut delillerin durumu veya suçun niteliği sebebiyle birinci fıkra hükmünün uygulanamaması halinde sanık, soruşturmanın bitiminde ve her halde dört gün içinde yetkili hakim veya mahkeme önüne çıkarılır

3 ve 4 üncü fıkralarda yazılı süreler içinde sanık, askeri mahkeme önüne çıkarılma imkanı olmadığı takdirde en yakın sulh hakimine gönderilir. Bu süreler geçtikten sonra mahkeme veya hakim kararı olmaksızın hürriyetinden yoksun kılınamaz.

Askeri mahkeme veya sulh hakimi, yakalanmayı gerektiren bir hal görmez veya yakalama sebepleri ortadan kalkmış bulunursa yakalanan kişinin serbest bırakılmasını emreder.

Aksi halde tutuklamaya ait hükümler uygulanır.

 

ONBİRİNCİ BÖLÜM: İfade Alma ve Sorgu

Asker Kişilerin Getirilmesi

Madde 81 - (DEĞİŞİK  FIKRA 09/10/1996 - 4191/11 md.) Asker kişiler, ifadelerinin alınması veya sorguları için bağlı bulundukları askeri birlik komutanının veya askeri kurum amirinin emri ile getirilirler.

Tutuklu olanlar muhafaza altında gönderilir.

Asker Olmayan Kişilerin Getirilmesi

Madde 82 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Sorgunun Usulü

Madde 83 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Geçici Olarak İşten El Çektirme

Madde 84 - Askeri savcı, asker kişi olan bir sanığın yapılan soruşturma dolayısiyle geçici olarak işten el çektirilmesini lüzumlu görürse, bu hususta karar verilmesini nezdinde askeri mahkeme kurulan yetkili kıta komutanı veya askeri kurum amirinden ister. Kıta komutanı veya askeri kurum amiri bu hususta en geç 3 gün içinde kararını verir ve sonucunu askeri savcıya bildirir.

Bu işlem açığa çıkarma değildir.

ONİKİNCİ BÖLÜM: Savunma

Sanığın Kendisine Müdafi Tutması

Madde 85 - Sanık soruşturmanın her safhasında bir veya birden fazla müdafiin yardımına başvurabilir.

Sanığın kanuni mümessilleri varsa onlar da sanığa müdafi tutabilirler.

Savaş halinde müdafilerin sayısı sınırlanabilir.

Müdafiler

Madde 86 - Müdafi, avukatlık veya dava vekilliği etmeye kanunen yetkili olan kimselerden tutulur.

Askeri mahkemenin bulunduğu yerde avukatlık veya dava vekilliği etmeye kanunen yetkili kimse yoksa, hukuk fakültesini bitirmiş subaylar (Askeri hakim ve askeri savcı ile yardımcıları hariç) ve bunlar da yoksa diğer subaylar müdafi tutulabilirler.

Subaylar, savunmayı kabul etmeleri için en yakın amirinin iznini almak zorundadırlar. Askeri mahkemelerin doğrudan doğruya tutacağı müdafiler, askeri mahkemenin bulunduğu yerde olan veya askeri mahkemeye en yakın bulunan barolar ile haberleşilerek seçilir. Bunlar hizmetten kaçınamazlar.

Askeri Mahkemece Müdafi Tutulması

Madde 87 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Müdafiin Görevini Yapmaması Halinde Uygulanacak İşlem

Madde 88 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Müşterek Savunma

Madde 89 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Müdafiin Evrakı İncelemesi

Madde 90 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Tutuklunun Müdafii ile Görüşmesi

Madde 91 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Müdafi Ücreti

Madde 92 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İKİNCİ KISIM: Yargılama Usulü

BİRİNCİ BÖLÜM: Kamu Davasının Hazırlanması

Suçların İhbarı

Madde 93 - Askeri suçlara dair asker kişiler tarafından yapılacak sözlü ve yazılı ihbar ve şikayetler silsile yolu ile sanığın amiri olan askeri makama yapılır.

Sözlü ihbarlar üzerine tutanak düzenlenir.

Kovuşturulması şikayete bağlı suçların şikayetinde de aynı hüküm uygulanır.

Asker kişilerden başkası tarafından yapılacak sözlü veya yazılı ihbar ve şikayetler, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu hükümleri dairesinde yetkili makamlara veya sanığın amiri olan askeri makama yapılır.

Şüpheli Ölüm İhbarları

Madde 94 - Asker kişilerden birinin ölümünün tabii sebeplerden ileri gelmediği şüphesini verecek belirtiler olur, yahut kimliği bilinemiyen bir asker kişinin ölüsü bulunursa asker ve sivil zabıta memurları ve köy muhtarları durumu, Cumhuriyet savcılarına ihbar etmekle beraber en yakın askeri makama da bildirmekle yükümlüdürler.

Ölünün gömülmesi, ancak askeri savcının veya askeri makamın veya zorunluk halinde Cumhuriyet savcısının veya sulh hakiminin yazılı iznine bağlıdır.

Bir Suç İşlendiğinin Öğrenilmesi ve İlk Tedbirler

Madde 95 - Cumhuriyet savcılıklarına veya zabıta makam ve memurlarına yapılacak askeri yargıya tabi suç ihbar ve şikayetleri sanığın amiri olan makama gönderilir.

Askeri birlik komutanı veya askeri kurum amiri maiyetinden birinin kendisine ihbar veya şikayet olunan veyahut diğer suretle öğrendiği suçları hakkında askeri mahkemede soruşturma yapılması gerekiyorsa, sanığın kimliğini, isnadolunan suçu ve bu suçun delillerini gösterir bir vaka raporu düzenler ve adli yönden bağlı bulunduğu askeri mahkemenin nezdinde kurulduğu kıta komutanı veya askeri kurum amirine gönderir.

(DEĞİŞİK  FIKRA 28/06/1984 - 3034/2 md.) Teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt a komutanı veya askeri kurum amiri, suç evrakını inceledikten sonra askeri savcıya gönderir ve sanığın tutuklanmasını isterse bu husustaki istemini de bildirir. 8 inci maddenin son fıkrası hükmü saklıdır.

Ağır cezalı veya gecikmesinde sakınca umulan hallerde askeri savcılar derhal soruşturmaya başlarlar. Zorunluk halinde bu soruşturma bir disiplin subayı tarafından da yapılabilir. Bu hallerde durum derhal yetkili askeri mahkemenin nezdinde kurulduğu komutan veya askeri kurum amirine bildirilir.

Cumhuriyet savcıları, zabıta makam ve memurları ve askeri amirler askeri savcının işe el koymasına kadar eylemin sübut vasıtalarının ve delillerinin kaybolmasını önliyecek, gecikmesinde sakınca umulan tedbirleri alırlar.

Şahsi dava hakkında, Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunundaki hükümler uygulanır.

Soruşturma

Madde 96 - Askeri savcı 95 inci maddede yazılı usul ve yollarla bir suçun işlendiğini öğrenir öğrenmez, kamu davasının açılmasına lüzum olup olmadığına karar verilmek üzere bir hazırlık soruşturması yapar.

Basit işlerde disiplin amirinin veya disiplin subayının yaptığı soruşturma ile yetinilebilir.

Sanık suçunu itiraf etse bile, öz vakanın soruşturulması gerekir.

Askeri savcı, yalnız sanığın aleyhinde olan hususları değil, lehinde olan cihetleri de arar ve kaybolmasından korkulan delillerin toplanmasına ve zaptına çalışır.

Savaş halinde bu soruşturma mümkün olduğu kadar çabuklaştırılır.

Askeri Savcıların Yetkisi

Madde 97 - Askeri savcılar hazırlık soruşturması sırasında bütün resmi ve özel makam ve kurumlardan her türlü bilgi istiyebilirler.

Gerek doğrudan doğruya ve gerekse askeri zabıta aracılığı ile her türlü soruşturmayı yapabilirler.

Bütün zabıta, makam ve memurları, askeri savcının soruşturma ile ilgili istemlerini yapmakla yükümlüdürler.

Askeri savcılar; diğer askeri savcılar ile Cumhuriyet savcılarını istinabe edebilirler.

Askeri Savcının Soruşturma İstemi

Madde 98 - Askeri savcılar, ancak hakim tarafından yapılabilecek olan bir soruşturma işlemine lüzum görürlerse, bu istemlerini nezdinde bulundukları askeri mahkemeye veya işlemin cereyan edeceği yerdeki askeri mahkemeye, yoksa sulh hakimine bildirirler.

Bu makamlar, işin gereğine göre istenen işlemin yapılmasının mümkün bulunup bulunmadığını incelerler.

Tutanak ve Düzenlenmesi

Madde 99 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Keşif, Muayene, Tanık ve Bilirkişi İşlerinde Bulunacaklar

Madde 100 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Sanığın Hazır Bulunmayacağı Hal

Madde 101 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Komutan veya Askeri Kurum Amirinin Soruşturmada Yetkisi

Madde 102 - Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri soruşturma safhası hakkında, askeri savcıdan bilgi istiyebilir.

Askeri Savcının Kendiliğinden Yapacağı Soruşturma İşleri

Madde 103 - Hazırlık soruşturması sırasında bu soruşturmanın başka bir kişiyi veya suçu kapsıyacak şekilde genişletilmesi gerekirse, askeri savcı ivedi hallerde bu soruşturmayı kendiliğinden yapar.

Bu halde 95 inci maddenin 4 üncü fıkrası hükmü uygulanır.

Askeri Hakimler ve Savcılar Hakkında Soruşturma

Madde 104 - Askeri hakimler ile askeri savcılar veya yardımcıları hakkında özel kanuna göre soruşturma yapılır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı

Madde 105 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Savcının Soruşturmanın Geçici Olarak Tatiline Karar Vermesi

Madde 106 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Savcının Kararına İtiraz

Madde 107 - Askeri savcı tarafından verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararı ile soruşturmanın geçici olarak tatiline dair karara karşı, suçtan zarar gören ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri, kararın kendilerine tebliğinden itibaren 15 gün içinde bu kararı veren askeri savcının nezdinde olduğu askeri mahkemeye yer itibariyle en yakın askeri mahkemede itiraz edebilirler. En yakın askeri mahkemenin tayininde kararsızlık olursa, bu husus Milli Savunma Bakanlığınca giderilir.

İtiraz isteminde kamu davasının açılmasını haklı gösterecek olaylar ve deliller gösterilir.

İtirazın İncelenmesi ve Soruşturmanın Genişletilmesi

Madde 108 - İtiraz üzerine askeri savcının o zamana kadar yaptığı soruşturmayı içine alan dosya, itirazı inceliyecek olan askeri mahkemeye gönderilir.

Askeri mahkeme, mehil tayin ederek bir diyeceği varsa bildirmesi için itiraz istemini sanığa tebliğ edebilir.

Askeri mahkeme kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine lüzum görürse gereken soruşturmayı yetkili askeri savcıya yaptırabilir.

İtirazın Reddi

Madde 109 - İtiraz süresi içinde yapılmamış veya sebep gösterilmemişse veyahut kamu davasının açılması için yeter sebepler bulunmazsa askeri mahkeme itirazı reddeder.

Red kararı suçtan zarar görene; eğer itiraz nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri tarafından yapılmış ise bu makama tebliğ olunur ve ayrıca askeri savcıya ve sanığa bildirilir.

İtiraz reddedildikten sonra kamu davası ancak yeni olaylara ve yeni delillere dayanılarak açılabilir.

İtirazın Kabulü

Madde 110 - Askeri mahkeme, itirazın yerinde ve haklı olduğuna kanaat getirirse, sanık hakkında kamu davası açılmasının gerekli olduğuna karar verir ve evrakı yetkili askeri savcıya gönderir.

Bu karar üzerine askeri savcı soruşturma yapmaksızın iddianame ile kamu davasını açar.

Milli Savunma Bakanı'nın Askeri Savcıya Emir Vermesi

Madde 111 - Askeri savcı tarafından verilip süresi içinde itiraz edilmiyen veya itiraz edilip de süresi içinde itiraz edilmediğinden veya sebep gösterilmediğinden hakkındaki itiraz reddolunmuş bulunan kovuşturmaya mahal olmadığına ve soruşturmanın geçici olarak tatiline dair kararlar üzerine, Milli Savunma Bakanı soruşturmaya devam edilmesi veya kamu davası açılması hususlarında askeri savcıya emir verebilir.

Kamu davasının açılması hususunda verilecek emir üzerine askeri savcı, soruşturma yapmaksızın iddianame ile kamu davasını açar.

Dosyanın Yetkili Makama Gönderilmesi

Madde 112 - Askeri savcı, işin nezdinde bulunduğu askeri mahkemenin görev ve yetkisi dışında olduğunu görürse dosyanın yetkili veya görevli makama gönderilmesine karar verir.

Bu karara karşı sanık ve suçtan zarar gören ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri 15 gün içinde itiraz edebilir.

Bu itiraz hakkında 107, 108 ve 109 uncu madde hükümleri uygulanır.

Yeni Bir Suçtan Dolayı Soruşturmanın Tatili ve Yeniden Başlanabilmesi

Madde 113 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Kamu Davasının Açılması

Madde 114 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İddianame

Madde 115 - İddianame, sanığın kimliğini, suç teşkil eden eylemin neden ibaret bulunduğunu ve kanuni unsurları ile delillerini, uygulanması istenen kanun maddelerini ve varsa Hazine zararını ve duruşmanın hangi askeri mahkemede yapılacağını gösterir.

İddianameye itiraz olunamaz.

İKİNCİ BÖLÜM: Duruşma Hazırlığı

Duruşma Gününün ve Subay Üyenin Tesbiti

Madde 116 - Duruşmanın yapılacağı günün tayini ve subay üyenin tesbit edilip, yazılı olarak bağlı olduğu askeri birlik komutanı veya askeri kurum amiri aracılığı ile çağrılması askeri mahkeme kıdemli askeri hakimi tarafından yapılır.

Ağır cezalı veya genel ahlaka aykırı olan suçlar ile tutuklu işlerin davaları önce görülür.

Çağrı - Tebliğ ve Sübut Araçları

Madde 117 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İddianamenin Sanığa Tebliği

Madde 118 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tutuklu Olan ve Olmıyan Sanıkların Çağrılması

Madde 119 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tebliğ ile Duruşma Günü Arasındaki Süre

Madde 120 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Müdafiinin Çağrılması

Madde 121 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Savunma Delillerinin Toplanması İstemi

Madde 122 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Tanık ve Bilirkişiyi Doğrudan Doğruya Çağırtması veya Birlikte Getirmesi

Madde 123 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Kıdemli Hakimin Delil Toplaması

Madde 124 - Askeri mahkeme kıdemli askeri hakimi de kendiliğinden tanık ve bilirkişilerin çağırılmasına ve başkaca sübut delillerinin toplanmasına karar verebilir.

Çağırılan Tanık ve Bilirkişilerin Sanığa ve Askeri Savcıya Bildirilmesi

Madde 125 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Naip veya İstinabe Yolu ile Dinlenilme

Madde 126 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tanık ve Bilirkişinin Dinleneceği Günün Bildirilmesi, Yeniden Keşif ve Muayene, İddianamenin Geri Alınması

Madde 127 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Duruşma Usulü

Duruşma

Madde 128 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Birden Çok Askeri Savcı, Müdafi ve Tutanak Katibinin Duruşmaya Katılması

Madde 129 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tehir ve Talik İstemi ve Kararlar

Madde 130 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tehir Süresi ve Duruşmanın Tekrarı

Madde 131 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Mahkemenin Vereceği Tutukluluk Kararı

Madde 132 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Gelmemesi

Madde 133 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşma Sırasında Sanığın Savuşması

Madde 134 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanık Gelmese de Duruşma Yapılabilecek Haller

Madde 135 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Duruşmadan Vareste Tutulması

Madde 136 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Davaların Birleştirilmesi ve Ayrılması

Madde 137 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşmanın Açıklığı

Madde 138 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Açıklığın Kaldırılması Hakkındaki Duruşmanın Kapalılığı

Madde 139 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Kapalılık Sebeplerinin Açıklanmaması İçin Uyarma

Madde 140 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Astı Olanların Duruşmada Bulunmaması

Madde 141 - Duruşmada asker kişilerden, sanığın astı olanlar dinleyici olarak bulunamazlar. Sanıklar birden çok ise en büyüğünün rütbe ve kıdemi esas alınır.

Suçtan zarar gören asker kişi, rütbesi ne olursa olsun, duruşmada hazır bulunabilir. Ancak, askeri mahkeme disiplin sebeplerinden dolayı bu kimseyi de duruşma salonundan çıkarabilir.

Yayım Yasağı

Madde 142 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşmanın İnzibati

Madde 143 - (DEĞİŞİK  MADDE:08/06/1972 - 1596/1 md.)
Duruşmanın inzibatını sağlamak askeri mahkeme başkanına aittir.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Savaş halinde:

Duruşmanın inzibatını bozan sanık ve müdafileri, o günkü duruşmanın tamamına çıkmamak üzere askeri mahkeme başkanı salondan çıkartır. Birden ziyade duruşmadan çıkarılan sanık ve müdafiler bir daha aynı dava ile ilgili duruşmalara katılamazlar.

Yukarda yazılı hallerde salondan çıkarılan sanık ve müdafiler, mahkemenin tayin edeceği süre içinde yazılı savunma verebilirler.

Duruşmanın Yönetimi

Madde 144 - Duruşmayı askeri mahkeme kurulundaki en kıdemli askeri hakim yönetir. Bu hakimin görevini yapmasına kanuni engeller çıkarsa kendisinden sonra gelen askeri hakimler kıdemlerine göre bu görevi yaparlar.

Duruşmada ilgili olanlardan biri, duruşmanın yönetimine ilişkin kıdemli askeri hakim tarafından alınan bir tedbirin yerinde olmadığını ileri sürerse, askeri mahkeme bu konuda karar verir.

Tanık ve Bilirkişilere Soru Sorulması

Madde 145 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşmanın Başlaması

Madde 146 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Delillerin İkamesi

Madde 147 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Delillerden Vazgeçilmesi ve Delillerin Reddi

Madde 148 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Delil ve Vakıanın Geç İradedilmesi

Madde 149 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sorguda Sanığın Dışarı Çıkarılabilmesi

Madde 150 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tanıkların ve Bilirkişilerin Mahkemeden Uzaklaşmaları

Madde 151 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşma Sırasında Okunacak Sübut Sebepleri

Madde 152 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Delilin Bir Tanık Olması

Madde 153 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tutanağın Okunması ile Yetinme

Madde 154 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tanık ve Bilirkişinin Evvelki İfadelerinin Okunması

Madde 155 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanığın Eski İfadesinin Okunması

Madde 156 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İfadelerin Okunduğunun Tutanağa Geçirilmesi

Madde 157 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Raporların ve Diğer Evrakın Okunması

Madde 158 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Delillere Karşı Ne Diyeceğinin Sanıktan Sorulması

Madde 159 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Savcı, Davaya Katılan, Davacı ve Sanığın İddia ve Savunması

Madde 160 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tercüman bulundurulacak haller

Madde 161 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşmanın bitmesi ve hüküm

Madde 162 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Delillerin değerlendirilmesi

Madde 163 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hukuk mahkemelerini ilgilendiren konularda yapılacak işlem

Madde 164 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Hükmün konusu ve eylemin değerlendirilmesi

Madde 165 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Suçun mahiyet ve niteliğinde değişme

Madde 166 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Duruşmada sanığın yeni bir suçunun meydana çıkması

Madde 167 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Kararların görüşülmesi ve oyların toplanması

Madde 168 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Oylamaya katılma zorunluğu

Madde 169 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hüküm ve kararlarda gerekli oy sayısı

Madde 170 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Oy sırası

Madde 171 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Görüşmeye katılacak olanlar

Madde 172 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hükmün gerekçesinde gösterilmesi gereken hususlar

Madde 173 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Hükmün ne suretle tefhim olunacağı

Madde 174 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Yetkisizlik veya görevsizlik kararı verilmiyen haller

Madde 175 - Askeri mahkemece, davanın yetkili olmıyan bir askeri savcı tarafından açılmış olması veya sanığa aynı eylemden dolayı disiplin amirlerince ceza verilmiş bulunması sebepleriyle yetkisizlik veya görevsizlik kararı veremez.

Görevsizlik ve yetkisizlik kararı

Madde 176 - Duruşma sırasında sanığın veya suçun askeri yargıya tabi olmadığı anlaşılırsa askeri mahkeme görevsizlik kararı verir.

Sanığın rütbesi veya sınıfı uygun değilse yetkisizlik kararı verilir.

Bu kararlar temyiz olunabilirler ve iddianamenin bütün sonuçlarını meydana getirerek aynı şartlara tabi olurlar.

Duruşma tutanağı ve kapsayacağı hususlar

Madde 177 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Tutanağa yazılacak diğer noktalar

Madde 178 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Tutanağın ispat kuvveti

Madde 179 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hüküm fıkrası

Madde 180 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: Gaiplerin Yargılanmaları

Gaibin tanımı

Madde 181 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Gaip hakkında duruşma açılması

Madde 182 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İlan yolu ile yapılacak tebliğ

Madde 183 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanık adına duruşmaya kabul edilecek kimseler

Madde 184 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Sanık adına kanun yollarına başvurma

Madde 185 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Belirli malların haczi

Madde 186 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Genel haciz

Madde 187 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Gaip hakkında duruşma

Madde 188 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Soruşturma işlerinde gaibe haber verilip verilmiyeceği

Madde 189 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Gaibe ihtar

Madde 190 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Gaip hakkındaki delillerin toplanması

Madde 191 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Gaip hakkında haciz kararı ve ilanı ve askerlikten tard

Madde 192 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Haczedilen mallar üzerinde sanığın tasarrufu

Haczin kaldırılması

Madde 193 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Madde 194 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

ÜÇÜNCÜ KISIM: Kanun Yolları

BİRİNCİ BÖLÜM: Genel Esaslar

Kanun yolları

Madde 195 - Kanun yolları itiraz ve temyizden ibarettir.

Kanun yollarına başvurma

Madde 196 - Kanun yolları, askeri savcı ve sanık ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı ve askeri kurum amirine açıktır.

Askeri savcı ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri sanık lehine de kanun yollarına başvurabilir.

Müdafi, sanığın açık istemine karşı olmamak şartiyle kanun yollarına başvurabilir.

(Değişik ilk cümle: 09/10/1996 - 4191/19 md.) Sanığın kanuni mümessili ve eşi, sanığa açık olan kanun yollarına süresi içerisinde kendiliklerinden başvurabilirler. Sanığın başvurmasına ilişkin kısımlar bunlar tarafından yapılacak başvurma ve onu takip eden işlemler hakkında da uygulanır.

Kanun yollarına başvurma mercii

Madde 197 - Kanun yollarına başvurma, bundan feragat veya vazgeçme hakkındaki istemlerde merci, taarruz edilen kararı veren veya bu karara aracılık eden askeri savcılık ve eğer taarruz bir mahkeme kararına karşı ise, o mahkemedir.

Kanun yoluna başvurma dilekçe ile olur.

Ancak, askeri mahkeme veya askeri savcılık tutanak katibine bu hususta bir tutanak düzenlenmesi için yapılacak bir beyan ile de olabilir. Bu tutanak askeri savcı veya kıdemli askeri hakim tarafından onaylanır.

Asker kişiler tarafından en yakın askeri birlik komutanına veya askeri kurum amirine bir beyanda bulunmak suretiyle de kanun yoluna başvurulabilir. Bu hususta bir tutanak düzenlenir. Kanuni mehillere uyulmuş olmak için tutanağın bu mehiller içinde düzenlenmiş olması gereklidir.

Tutuklu olanların kanun yollarına başvurma usulü

Madde 198 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Kanun yolunun tayininde yanılma

Madde 199 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri savcı ve kıta komutanı veya askeri kurum amirinin kanun yoluna başvurması

Madde 200 - Askeri savcı ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri tarafından aleyhine kanun yoluna başvurulan karar veya hüküm, sanığın lehine bozulabileceği gibi değiştirme de yapılabilir.

 

Başvurma hakkından vazgeçilmesi ve etkisi

Madde 201 - Kanun yollarına başvurma hakkından veya yapılmış bir başvurmadan vazgeçilmesi, bu başvurma için belirli olan mehilin sona ermesinden önce de geçerlidir.

Şu kadar ki, askeri savcı ile nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri tarafından sanık lehine yapılmış olan başvurma onun rızası olmaksızın geri alınamaz.

Müdafiin yapılmış bir başvurmadan vazgeçmesi, ancak ayrıca özel bir vekaletnameye sahip bulunmasına bağlıdır.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İKİNCİ BÖLÜM: İtiraz

İtiraz olunabilecek kararlar ve itiraz merci

Madde 202 - İtiraz, bu kanunda açıkça gösterilen hallerde kararlara veya askeri mahkeme kararlarına karşı yapılabilir.

Yürütmenin durdurulması

Madde 203 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

İtirazın karşı tarafa bildirilmesi ve soruşturma yapılması

Madde 204 - İtirazı inceliyecek merci, yazı ile cevap verebilmesi için, itirazı karşı tarafa bildirebilir.

Bu merci gerekli gördüğü soruşturmayı yaptırabilir veya kendisi yapabilir.

İtiraz hakkında duruşma yapılmaksızın karar verilir.

İtirazın incelenmesi Askeri Yargıtay a ait ise ilk önce Başsavcının mütalaası alınır.

İtiraz yerinde görülürse bunu inceliyen merci, aynı zamanda itiraz konusu olan mesele hakkında da kararını verir. İtiraz üzerine verilecek kararlar kesindir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: Temyiz

Temyiz edilebilen veya edilemeyen hükümler

Madde 205 - Askeri mahkemelerde verilen hükümler temyiz edilebilir.

A) Ölüm, on beş sene ve ondan yukarı hürriyeti bağlayıcı ceza hükümleri kendiliğinden temyize tabidir.

B) Aşağıda yazılı hükümler temyiz olunamaz:

(DEĞİŞİK ALT BENT    KANUN NO: 5219/6     RGT: 21.07.2004     RG NO: 25529)
1.İki milyon liraya kadar (İKİ MİLYAR lira dahil) para cezalarına dair olan hükümler.

(DEĞİŞİK ALT BENT    KANUN NO: 5219/6     RGT: 21.07.2004     RG NO: 25529)
2. Yukarı haddi ON MİLYAR lirayı geçmeyen para cezasını gerektiren suçlardan dolayı verilen beraat hükümleri.

3. Bu kanun ile başka kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümler, Bu hükümler, tekerrüre esas olmaz. Ancak, haklarında 243 üncü madde hükümlerine göre Askeri Yargıtay a başvurulabilir.

 

Hükümden önceki kararların temyizi

Madde 206 - Hükümden önce verilip hükme esas alınan kararlar da hükümle beraber temyiz olunabilir.

Temyiz sebepleri

Madde 207 - Temyiz, kural olarak hükmün kanuna aykırılığı sebebine dayanır.

Hukuki bir kuralın uygulanmaması yahut yanlış uygulanması kanuna aykırılıktır.

Aşağıdaki hallerde kanuna her halde aykırılık var sayılır:

A) Askeri mahkemenin kanuna uygun olarak kurulmamış olması,

B) Kanunen davaya bakamıyacak bir hakimin hükme katılması,

C) Tarafsızlığını şüpheye düşürecek bir sebepten dolayı hakkında red istemi olup da bu istem kabul olunduğu halde hakimin hükme katılması yahut bu istemin kanuna aykırı olarak reddolunması suretiyle hakimin hükme katılmasının sağlanması,

D) Askeri mahkemenin kanuna aykırı olarak davaya bakmaya kendisini görevli veya sınıf veya rütbe yönünden yetkili görmesi,

E) Askeri savcı veyahut kanunen bulunması gerekli diğer bir kişinin yokluğunda duruşma yapılması,

F) Sözlü duruşma sonucu olarak verilen hükümde duruşmanın açıklığı kuralına uyulmamış olması,

G) Hükmün gerekçeden yoksun olması,

H) Hüküm için önemli olan noktalarda mahkeme kararı ile savunma hakkının kısıtlanmış olması.

(EKLENMİŞ  BENT  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/43)
I) Hükmün hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delile dayanması.

Sanık lehine olan kurullara aykırılık

Madde 208 - Sanığın lehine olan hukuki kurallara aykırılık sanığın aleyhine hükmün bozulması için askeri savcıya ve nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirine bir hak vermez.

 

Temyiz isteminin süresi ve şartları

Madde 209 - Temyiz istemi karar veya hükmün tefhiminden, tefhim sanığın yokluğunda yapılmış ise tebliğinden itibaren bir hafta içerisinde olur.

Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri için temyiz süresi hükmün gerekçesiyle birlikte tebliği tarihinden başlıyarak bir haftadır.

 

Eski hale getirme süresi içinde temyiz süresinin işlemesi

Madde 210 - Sanığın yokluğunda aleyhine verilen hükümlerde eski hale getirme isteminin süresi içinde temyiz süresi de işler.

Sanık eski hale getirme isteminde bulunur ise bu istemin reddi ihtimalinin gözönüne alınarak süresi içinde dilekçe vermek veya tutanak katibine bir beyan yapmakla temyiz isteminde bulunmalıdır. Asker kişiler hakkında 197 nci madde hükümleri burada da uygulanır.

Bu halde temyize ilişkin olan işler eski hale getirme istemi hakkında karar verilinceye kadar geri bırakılır.

Eski hale getirme isteminde bulunmaksızın temyiz yoluna gidilmiş ise bu istem, eski hale getirme istemi hakkından vazgeçilmiş olduğunu gösterir.

 

Temyiz layihası ve içinde bulunması gereken hususlar

Madde 211 - Temyiz eden taraf hükmün hangi yönden ve neden dolayı bozulmasını istemekte, kural olarak temyiz dilekçesinde veya beyanında veyahut layihasında gösterir. Temyiz için dayanılan sebeplerde yargılama usulü ile ilişkin bir kurala mı yoksa kanuni diğer hükümlere mi aykırılık bulunmasından dolayı başvurulduğu gösterilir. Birinci halde kanuna aykırı olan hususlar açıklanır.

İsteme bağlı temyiz layihası

Madde 212 - Temyiz dilekçesinde veya beyanında temyiz sebepleri gösterilmemiş ise, temyiz dilekçesi için belirli olan sürenin bitmesinden veyahut hükmün gerekçesi henüz tebliğ edilmemiş ise, tebliğinden bir hafta içinde hükmü temyiz olunan mahkemeye bu sebepleri kapsıyan bir layiha da verilebilir.(Ek cümle: 09/10/1996 - 4191/21 md.) Sanık ve müdafi dışındaki taraflar temyiz dilekçelerinde temyiz sebeplerini göstermemişler ise, temyiz isteğinin sanığın lehinde veya aleyhinde olduğunu açıkça belirtmeleri gerekir.

Layihanın verilmesinde 197 ve 198 inci madde hükümleri uygulanır.

 

Temyiz incelenmesi

Madde 213 - Temyiz layihasının verilmemesi veyahut temyiz dilekçesinde veya beyanında temyiz sebeplerinin gösterilmemesi temyiz incelemesi yapılmasına engel değildir.

 

Temyiz isteminin hükmü veren askeri mahkemece reddi

Madde 214 - (DEĞİŞİK  FIKRA 09/10/1996 - 4191/22 md.) Temyiz istemi, kanuni sürenin geçmesinden sonra yapılmış veya temyiz edilmeyecek bir hüküm temyiz edilmişse veya temyiz edenin buna hakkı yoksa, hükmü temyiz olunan askeri mahkeme bir karar ile temyiz istemini reddeder.

Temyiz eden taraf bu red kararının kendisine tebliğinden başlıyarak bir hafta içinde Askeri Yargıtay dan bu hususta bir karar verilmesini istiyebilir. Bu takdirde dosya Askeri Yargıtay a gönderilir. Şu kadar ki, bu sebepten dolayı hükmün yerine getirilmesi geri bırakılmaz.

Temyiz dilekçesinin veya beyanının etkisi

Madde 215 - Süresi içinde verilen temyiz dilekçesi veya beyanı hükmün kesinleşmesini önler.

Hüküm, temyiz eden tarafa gerekçesi ile tebliğ edilmemiş ise, temyiz olunduğunu mahkemenin öğrenmesinden itibaren bir hafta içinde tebliğ edilir.

Temyiz evrakının yollanması

Madde 216 - Temyiz dilekçesini ve beyanını ve varsa layihasını ve kendiliğinden temyize tabi hükümleri, askeri savcı dosyaları ile beraber Askeri Yargıtay Başsavcılığına gönderir. Başsavcı inceleme sonucunu gösteren bir tebliğname ile evrakı Askeri Yargıtay Başkanına verir.

Temyiz isteminin kabulü ve reddi

Madde 217 - (DEĞİŞİK  FIKRA 09/10/1996 - 4191/23 md.) Askeri Yargıtay, temyiz isteminin süresi içinde yapılmadığını veya hükmün temyiz edilemez olduğunu veya temyiz edenin buna hakkı olmadığını görürse, temyiz istemini reddeder.

Askeri Yargıtay, gösterilen temyiz sebeplerini kabule değer görmezse reddine karar verir.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Savaş halinde; Askeri Yargıtay, dosyanın Askeri Yargıtay Başkanlığına intikalini müteakip en geç iki ay içinde karara bağlar.

 

Duruşmalı inceleme

(DEĞİŞİK  MADDE:08/06/1972 - 1596/1 md.)

Madde 218 -Ağır cezalı işlere ilişkin hükümlerde Askeri Yargıtay incelemesini, sanığın beyanı veya temyiz dilekçesindeki istemi üzerine veya dilerse kendiliğinden duruşmalı olarak yapar. Duruşma gününden sanığa veya istemi üzerine müdafiine haber verilir. Sanık duruşmada hazır bulunabileceği gibi vekaletnameye sahip bir veya birkaç müdafi ile kendisini temsil ettirebilir. Şu kadar ki; 85 inci maddenin son fıkrası hükmü saklıdır.

Sanık tutuklu ise duruşmada bulunmasını isteyemez.

 

Duruşma usulü

Madde 219 - (DEĞİŞİK  FIKRA 11/08/1983 - 2875/12 md.) Askeri Yargıtayda duruşma, sözcü üye veya tetkik hakimi tarafından işin açıklanmasıyla başlar. Raporun duruşmadan önce düzenlenmesi ve imzalanarak dosyaya konulması gerekir.

(DEĞİŞİK  FIKRA 11/08/1983 - 2875/12 md.) Raporun açıklanmasından sonra, Askeri Yargıtay Başsavcısı, sanık ve varsa müdafi iddialarını beyan ve bunları açıklar.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Yargıtay ca hükmün bozulması ve esasa hükmedilecek haller

Madde 220 - Askeri Yargıtay hükmü bozmuş ise, işi yeniden inceleyip sonuçlandırmak üzere dava dosyasını hükmü bozulan askeri mahkemeye gönderir. Askeri Yargıtay, askeri mahkemenin usulsüz olarak kendisini görevli veya yetkili görmesinden dolayı hükmü bozmuş ise aynı zamanda bu işe ait dava dosyasını görevli veya yetkili mahkemeye gönderir. Görev ve yetki hususundaki kararlarına karşı, askeri mahkemelerin direnme hakları yoktur.

Askeri Yargıtay, kanunun hükme esas olarak tesbit edilen vakalara uygulanmasında yanlışlık yapılmasından dolayı hükmü bozmuş ise aşağıda yazılı hallerde bizzat davanın esasına hükmeder:

A) Vakıanın daha ziyade aydınlatılması gerekli olmaksızın yalnız beraete veya duruşmanın tatiline veya aşağı veya yukarı haddi olmıyan bir ceza ile hükümlülüğüne karar verilmesi gerekirse,

B) Askeri Yargıtay Başsavcılığının iddiasına uygun olarak kanunda yazılı cezanın en aşağı haddini uygulamayı uygun görürse,

C) Ceza kovuşturmasını düşüren sebeplerden biri var ise,

D) Artırma ve indirme sonunda ceza süresini veya miktarını tayinde maddi yanılma olmuş ise,

E) Açıkça tesbit edilmiş olan suçlunun doğum ve suç tarihlerine göre ceza tayininde gereken indirme yapılmamış veya yanlış indirme yapılmış ise,

F) Hükmedilmiş bir ceza yerine adli tevbih kararı verilmesi gerekiyorsa,

G) Cezanın tayininde cezayı artırıcı veya azaltıcı kanuni sebeplerin uygulanmasında gözetilmesi gerekli sıraya uyulmamış ise,

H) Kanunun madde numarası yanlış yazılmış ise,

İ) (DEĞİŞİK  BENT: 09/10/1996 - 4191/24 md.) Harçlar Kanununa ilişkin hükümlerin uygulanmasında veya avukatlık ücret tarifesi uyarınca mahkemelerce hükmedilecek vekalet ücretlerinin tespitinde hata yapılmış ise,

J) (Ek bent: 09/10/1996 - 4191/24 md.) Hükümden sonra yürürlüğe giren kanun, suçun cezasını azaltmış ve mahkemece suçluya ceza tayininde artırma sebebi kabul edilmemiş veya yeni bir kanun ile fiil suç olmaktan çıkarılmış ise, birinci halde daha az bir cezaya hükmolunması ve ikinci halde de hiçbir ceza hükmolunmaması gerekirse.

 

Askeri Yargıtay ca hükmün bozulması

Madde 221 - Askeri Yargıtay, aleyhine temyiz olunan hükmü hangi yönden kanuna aykırı görmüş ise o yönden bozar.

Hükmün bozulmasına sebep olan kanuna aykırılık hali bu hükme esas olarak tesbit edilen vakalarda olmuş ise bu işlemler de bozulur.

 

Askeri Yargıtay ca incelemelerin konusu

Madde 222 - Askeri Yargıtay temyiz dilekçe, beyan ve layihasında ve tebliğnamede ileri sürülen hususları ve bunlar dışında hükmün esasına dokunacak derecede kanuna aykırı hallerin bulunup bulunmadığını inceler.

Duruşmasız yapılan incelemeler

Madde 223 - Duruşma istenilmemiş veya kendiliğinden buna lüzum görülmemiş ise, Askeri Yargıtay, tebliğname ve evrak üzerinde inceleme yapar.

İtiraz

Madde 224 - Askeri Yargıtay Başsavcısı, daire kararlarına karşı kararın kendisine tebliği tarihinden itibaren onbeş gün içinde Askeri Yargıtay Daireler Kuruluna itiraz edebilir.

Kararın düzeltilmesi

 Madde 225 - Askeri Yargıtay Dairelerinin veya Daireler Kurulunun kararlarına karşı Askeri Yargıtay Başsavcısı doğrudan doğruya hükmün veya kararın özüne etkili ve temyiz dilekçe, beyan ve layihasında veya tebliğnamede yazılan bir hususun veya bunlar dışında esas hükme etkili olan noksan ve yanlışların temyiz incelenmesinde gözönüne alınmıyarak dokunulmadan geçilmiş olması hallerinde karar düzeltilmesi isteminde bulunabilir.

Bu istem üzerine temyiz incelemesi, kararı vermiş olan Daire veya Daireler Kurulu tarafından yapılır.

(DEĞİŞİK  FIKRA 11/08/1983 - 2875/13 md.) Askeri savcılar kendiliklerinden veya ilgililerin başvurmaları üzerine Askeri Yargıtay Başsavcısının bu hususta dikkatini çekerler ve dosyadaki ilgili temyiz dilekçe ve layihalarını yollarlar. Askeri Yargıtay Başsavcısının, tetkik için gerekli gördüğü belgeler de askeri savcılar tarafından ayrıca yollanır.

Askeri Yargıtay Başsavcısı bu başvurmayı, düzeltmeyi gerektirir derecede görmezse, başvurma hükmün yerine getirilmesinin geri bırakılmasına sebep olmaz. Aksi takdirde yerine getirilmenin geri bırakılmasını derhal yerine bildirir.

Kararın düzeltilmesi istemi reddedilirse, bir daha aynı sebeplerle karar düzeltilmesi isteminde bulunulamaz.

Hükmün bozulmasının diğer sanıklara etkisi

Madde 226 - Hüküm, cezanın uygulanmasında kanuna aykırılıktan dolayı sanık lehine bozulmuş ise, bozulan kısımların temyiz isteminde bulunmamış olan veya başka yönlerden temyiz eden öteki sanıklara da uygulanması mümkün olursa, bu sanıklar da temyiz isteminde bulunmuşcasına hükmün bozulmasından yararlanırlar.

 

Davaya yeniden bakacak askeri mahkemenin yetkisi

Madde 227 - Askeri Yargıtay Dairelerince verilen bozma kararlarına askeri mahkemelerin, direnme hakları vardır.

Ancak, direnme üzerine Askeri Yargıtay Daireler Kurulunca verilen kararlara uymak zorunludur.

Hüküm, yalnız sanık tarafından veya onun lehine askeri savcı veya nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri tarafından temyiz edilmiş ise, yeniden verilen hüküm, önceki hükümle tayin edilmiş olan cezadan daha ağır olamaz

(Ek fıkra: 11/08/1983-2875/14 md.) Sanık veya müdahilin bulunmamaları nedeni ile, bozmaya karşı beyanları tespit edilememişse, duruşmaya devam edilerek dava gıyapta bitirilebilir. Ancak, sanık hakkında verilecek ceza, bozmaya konu olan cezadan daha ağır ise sanığın her halde dinlenilmesi gerekir.

 

DÖRDÜNCÜ KISIM: Yargılamanın Yenilenmesi ve Yazılı Emir

Hükümlünün lehine yargılamanın yenilenmesi sebepleri

Madde 228 - Kesinleşen bir hüküm ile sonuçlanmış olan bir dava, aşağıda yazılı hallerde hükümlü lehine olarak yargılamanın yenilenmesi ile tekrar görülür.

A) Duruşmada kullanılan ve hükme etkisi olan bir belgenin sahteliği anlaşılırsa,

B) Yemin verilerek dinlenilmiş olan bir tanık veya bilirkişinin hükmü etkiliyecek şekilde hükümlü aleyhine kasıt veya ihmal ile gerçeğe aykırı tanıklık ettiği veya bilgiler verdiği anlaşılırsa,

C) Hükümlünün kendisi tarafından sebebiyet verilmiş olan kusur dışında hükme katılmış olan hakimlerden biri aleyhine ceza kovuşturmasını ve kanuni bir ceza ile hükümlülüğü gerektirecek nitelikte olarak görevini yapmada kusur etmiş ise,

D) Ceza hükmü, hukuk mahkemelerinin bir hükmüne dayanmış olup da bu hüküm kesinleşmiş olan başka bir hüküm ile bozulmuşsa,

E) Yeni vakalar veya yeni deliller ileri sürülüp de bunlar yalnız başına veya daha önce iradedilen delillerle birlikte göz önünde tutuldukları takdirde hükümlünün beraetini veya daha hafif cezayı gerektiren kanun hükmünün uygulanması ile hükümlülüğü gerektirebilecek nitelikte olursa.

Yargılamanın yenilenmesine engel olmıyan haller

Madde 229 - Hükmün yerine getirilmiş olması veya hükümlünün ölümü veyahut hükümlüyü Askeri Ceza Kanununa tabi kılan durumun son bulması yargılamanın yenilenmesi istemine engel olamaz.

Ölüm halinde, ölenin eşi, usul ve füruu, erkek ve kız kardeşleri yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunabilirler.

 

Aleyhe yargılamanın yenilenmesi

Madde 230 - Kesinleşmiş bir hüküm ile sonuçlanan bir dava aşağıda yazılı hallerde sanık veya hükümlü aleyhine olarak yargılamanın yenilenmesi yolu ile tekrar görülür:

A) Duruşmada hükümlünün lehine kullanılan ve hükme etkisi olan bir belgenin sahteliği anlaşılırsa,

B) Yemin verilerek dinlenilmiş olan bir tanık veya bilirkişinin hükmü etkiliyecek şekilde sanık veya hükümlü lehine kasıt veya ihmal ile gerçeğe aykırı tanıklık ettiği veya bilgiler verdiği anlaşılır ise,

C) Hükme katılmış olan hakimlerden biri aleyhine ceza kovuşturmasını ve kanuni bir ceza ile hükümlülüğü gerektirecek nitelikte görevini yapmada kusur etmiş ise,

D) Sanık beraet ettikten sonra cezayı gerektiren eylem hakkında güvenilir bir ikrarda bulunmuş ise,

 

Yargılamanın yenilenemiyeceği hal

Madde 231 - Kanunun aynı maddesinde yazılı hususların sınırı içinde olmak üzere cezanın değiştirilmesi amacı ile yargılama yenilenemez.

Yargılamanın yenilenmesi şartları

Madde 232 - Yargılamanın yenilenmesi hakkında istem, cezayı gerektiren bir eylemin varlığı iddiasına dayanıyorsa, bu istem ancak suçun işlendiğine dair kesinleşmiş bir hüküm verilmiş olduğu yahut delillerin yokluğundan başka sebepler yüzünden soruşturma veya kovuşturmasının yapılması veya devamı mümkün olmadığı takdirde kabul edilir.

Yenilenme istemi hakkında uygulanacak hükümler

Madde 233 - Kanun yollarına başvurma hakkındaki genel hükümler yargılamanın yenilenmesi istemi hakkında da uygulanır.

Yenilenme isteminin neleri kapsıyacağı ve nasıl yapılacağı

Madde 234 - Yargılamanın yenilenmesi istemi, bu istemin kanuni sebepleri ile sübut delillerini kapsar.

Hükümlü veya 229 uncu maddenin ikinci fıkrasında gösterilen kimseler yargılamanın yenilenmesi istemini bir dilekçe ile veya 197 nci madde hükümlerine göre yapabilirler.

 

Yargılamanın yenilenmesi istemini inceliyecek mahkeme

Madde 235 - İstemin kabule değer olup olmadığına Askeri Yargıtay karar verir.

Bu husustaki karar Askeri Yargıtay Başsavcılığının tebliğnamesi üzerine duruşma yapılmaksızın verilir.

Yargılamanın yenilenmesi istemi, hükmün yerine getirilmesini geri bıraktırmaz. Askeri Yargıtay, yerine getirilmenin geri bırakılmasına karar verebilir.

Yenilenme isteminin kabul olunmaması veya kabulü

Madde 236 - Yargılamanın yenilenmesi istemi, kanunda yazılı şekilde ileri sürülmemiş, yargılamanın yenilenmesini gerektirecek kanuni hiçbir sebep gösterilmemiş veyahut bunu doğruluyabilecek sübut delilleri beyan olunmamış ise, bu istem, kabule değer olmaması noktasından reddedilir.

Aksi takdirde yargılamanın yenilenmesi istemi, bir diyeceği varsa bildirmek üzere, bir mehil tayin edilerek karşı tarafa tebliğ olunur.

Delillerin toplanması

Madde 237 - Askeri Yargıtay, yargılamanın yenilenmesi istemini esas olarak kabule değer gördükten sonra gerekirse delillerin toplanmasını askeri savcıdan ister veya bir naibe veyahut istinabe olunan hakime gönderir. Dinlenecek tanıklara ve bilirkişilere yemin verilip verilmemesini Askeri Yargıtay takdir eder.

Delillerin toplanması sırasında ilgililerin hazır bulunmalarına ilişkin konularda hazırlık soruşturmasındaki hükümler uygulanır. Delillerin toplanması bittikten sonra Askeri Yargıtay, Başsavcıdan ve sanıktan tayin edilecek mehil içinde, mütalaa ve düşüncelerini bildirmelerini ister.

İstemin reddi veya kabulü

Madde 238 - Askeri Yargıtayın soruşturması sonucunda yargılamanın yenilenmesi isteminde yazılan iddialar yeter derecede gerçekleşmez ise veyahut işin durumuna göre 228 ve 230 uncu maddenin (A) ve (B) bendlerinde yazılı hallerin önceki hükme hiçbir etkisi olmadığı anlaşılırsa yargılamanın yenilenmesi istemi esassız olması noktasından reddedilir.

Aksi takdirde, Askeri Yargıtay yargılamanın yenilenmesine ve yeniden duruşmanın açılmasına karar verir ve duruşmanın hangi askeri mahkemede yapılacağını gösterir.

 

Duruşma yapılmaksızın yargılamanın yenilenmesi

Madde 239 - Hükümlü ölmüş ise, Askeri Yargıtay yeniden duruşma yapmaksızın ve fakat gerektiğinde lüzumlu delilleri topladıktan sonra hükümlünün beraetine veyahut yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verir.

Beraet kararı ile beraber önceki hükmün hükümsüz bulunduğuna da karar verilir.

Başka hallerde de Askeri Yargıtay yeter delil varsa yine, duruşma yapmaksızın hükümlünün beraetine karar verir. Şu kadar ki, kovuşturma kamu davasının açılması suretiyle olmuş ise bu karar Askeri Yargıtay Başsavcısının uygun mütalaası ile verilebilir.

 

Yeniden yapılacak duruşma ve hüküm

Madde 240 - Yeniden yapılacak duruşma sonucunda, askeri mahkeme ya önceki hükmü doğru görerek onaylar veya bu hükmü hükümsüz kılarak yenibaştan hüküm verir. Yargılamanın yenilenmesi istemi yalnız hükümlü tarafından olur veya hükümlü lehine olmak üzere askeri savcı veya 229 uncu maddenin ikinci fıkrasında gösterilen kimseler tarafından yapılır ise, yeniden verilecek hüküm önceki hükümle tayin edilmiş olan cezadan daha ağır olamaz.

Haksız çıkacak olandan alınacak para cezası

Madde 241 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hükümsüz kılınan hükmün ilanı

Madde 242 - Yargılamanın yenilenmesini istiyen kimse dilerse önceki hükmün hükümsüz kılındığı, Resmi Gazete ile ilan olunur.

Askeri mahkeme uygun görürse başka gazeteler ile de ilan olunabilir.

Yazılı emir ile bozma

Madde 243 - Askeri mahkemelerden verilen ve askeri Yargıtayda incelenmeksizin kesinleşen karar ve hükümlerde kanuna aykırılık bulunduğunu öğrenen Milli Savunma Bakanı, o kararın veya hükmün bozulması için Askeri Yargıtaya başvurması için Askeri Yargıtay Başsavcısına yazılı emir verebilir. Bu emirde bozulmayı gerektiren sebepler gösterilir.

Askeri Yargıtay Başsavcısı tebliğnamesine yalnız bu sebepleri yazar ve dosyayı Askeri Yargıtay Başkanlığına verir.

Askeri Yargıtay, ileri sürülen bu sebepleri yerinde görürse kararı veya hükmü bozar.

Askeri mahkemenin davanın esasını da çözümleyecek şekilde verdiği hükümlerin bu suretle bozulması ilgili kimselerin aleyhine etki yapmaz.

Bozulma bu kimselerin lehine olduğu takdirde aşağıdaki işlem yapılır:

A) Yerinde görülen bozulma sebepleri hükümlü olan kimselerin cezasını tamamiyle kaldırması gerekiyorsa Askeri Yargıtay, önce hükmolunan cezanın çektirilmemesini kararında ayrıca yazar.

B) Yerinde görülen bozma sebepleri hükümlünün cezasının tamamiyle kaldırılmasını gerektirmeyip daha hafif bir cezanın uygulanmasını gerektiriyorsa Askeri Yargıtay uygulanması gereken cezanın ne olduğunu kararında gösterir.

Eğer, bozma davanın esasını çözmeyen kararlara dair ise yeniden yapılacak inceleme ve soruşturma sonucuna göre gerekli karar verilir.

BEŞİNCİ KISIM: Cezaların Yerine Getirilmesi ve Yargılama Giderleri

BİRİNCİ BÖLÜM: Cezaların Yerine Getirilmesi ile İlgili Hükümler

Ceza ve güvenlik tedbirlerinin ne zaman, nasıl ve kimin tarafından yerine getirileceği

Madde 244 - (DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/56) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1) Askeri mahkemelerce verilen ceza hükümleri, kesinleşmedikçe yerine getirilmez. Bu Kanunda ve  Askeri Ceza Kanununda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde cezalar ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesinde, 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

Askeri mahkemelerden verilen hükümlerin aslına uygun olduğu ve yerine getirilmesi gerektiği askeri mahkeme kıdemli askeri hakimi tarafından, hükmün altına işaret edilmek suretiyle onaylanır.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hükümlerin yerine getirilmesi davayı açan askeri savcılar tarafından kovuşturulur.

(DEĞİŞİK  FIKRA 15/01/1985 - 3150/2 md.) Subaylar hakkındaki hükümler, askeri savcının talebi üzerine teşkilatında askeri mahkeme kurulu kıt a komutanı veya askeri kurum amiri tarafından yerine getirilir.

Asker kişi olmıyanlara ait hükümler yerine getirilmek üzere Cumhuriyet savcılıklarına gönderilir.

(DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/56) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)
Cezaların askeri ceza ve tutukevlerinde ne suretle infaz edileceği Milli Savunma Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir. Askeri ceza ve tutukevlerinde bulunan hükümlü ve tutuklular hakkında uygulanacak disiplin cezaları ve tedbirleri ile kısıtlayıcı önlemler de Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun hükümlerine tabidir. Kınama haricindeki disiplin cezaları askeri mahkemenin hakim sınıfından olan bir üyesi tarafından verilir. Ancak, acil hallerde askeri savcılar veya askeri ceza ve tutukevi yetkililerince verilecek inzibati cezalar uygulamaya konulur ve derhal hakim onayına sunulur.

Ölüm cezasının tehiri sebebi ve yerine getirilme usulü

Madde 245 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Diğer cezaların yerine getirilmesinde geri bırakma

 Madde 246 - Yoklama kaçağı, bakaya ve saklı suçlarından dolayı hükümlü olanların cezaları aynı dönemde askere çağırılanlar kadar hizmet ettikten sonra yerine getirilir.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Askeri Ceza Kanununun 64, 65, 66, 67, 68, 69 ve 70 inci maddelerinde yazılı suçları işliyen erbaş ve erler hakkında cezaların yerine getirilmesi, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirinin teklifi üzerine, aynı dönemde askere çağırılanlar kadar hizmet gördükten sonraya bırakılabilir.

 

Cezasını çekmeye gelmiyen veya kaçacağından şüphe edilen hükümlüye yapılacak işlem

Madde 247 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Savaş halinde hükümlerin temyizi ve yerine getirilmesi

Madde 248 - (DEĞİŞİK  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/57) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1) Savaşta, askeri mahkemelerden verilen hükümler temyiz olunamaz. Onbeş yıl ve daha fazla hapis cezası içeren hükümler, teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt'a komutanı veya askeri kurum amiri tarafından temyiz edilebilir.

Bu takdirde sanık ve varsa müdafii ile askeri savcıya da bir hafta içinde temyiz sebeplerini bildirmeleri için müsaade olunur.

197 ve 198 inci maddeler hükümleri bu halde de uygulanır.

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

(MÜLGA  FIKRA  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Savaş halinde yerine getirmenin tehiri

Madde 249 - Savaş halinde, askeri mahkemelerden verilen ve tardı, ihracı, rütbenin geri alınmasını veya askeri öğrencilik hakkının kaybedilmesini kapsıyan veya gerektiren cezalar hariç olmak üzere, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezaların yerine getirilmesi, nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirinin istemi üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri Komutanı veya onun yetki verdiği diğer komutanlar tarafından savaşın sonuna kadar geriye bırakılabilir.

Bu geri bırakma süresi içinde zamanaşımı işlemez.

Savaş halinin bitiminde yapılacak işlem

Madde 250 - Savaş halinin bitmesinde 248 ve 249 uncu madde hükümleri uygulanmaz.

Henüz bitmemiş olan işlemler hakkında barış hükümleri uygulanır.

Önce hüküm verilmiş ve fakat kanunen yetkili merciler tarafından hükmün aslına uygun olduğu ve yerine getirmenin gerektiği onaylanmamış ise bu takdirde keyfiyet sanık ve varsa müdafiine ve askeri savcıya tebliğ edilir.

Bu tebliğ gününden başlıyarak kanuni mehil içinde sanık ve varsa müdafii ile askeri savcı ve nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri temyiz yoluna gidebilirler.

 

Tutukluluk ve hastalık sürelerinin cezadan indirilmesi

Madde 251 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Değişik hükümlerdeki cezaların toplanması

Madde 252 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Hükümlerin açıklanması

Madde 253 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Yerine getirme

Madde 254 - Cezaların yerine getirilmesi sırasında askeri mahkemeden alınması icabeden 251,252 ve 253 üncü maddelerde yazılı kararlar duruşma yapılmaksızın verilir. Karar vermeden evvel iddialarını bildirmek üzere hükümlü ile askeri savcıya müsaade olunur.

Bu kararların askeri mahkemelerden verilmesi hallerinde, askeri savcı ve nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri ile hükümlü ve varsa müdafii bir hafta içinde itiraz edebilirler.

197 ve 198 inci maddeler hükümleri burada da uygulanır.

İtiraz üzerine Askeri Yargıtay karar verir.

Mali hükümlerin yerine getirilmesi

Madde 255 - Askeri mahkemelerin haciz, istirdat ve tazminata dair hükümleri maliye dairelerine bildirilerek kamu alacaklarının alınmasına dair olan 6183 sayılı kanuna göre yerine getirilir.

Asker kişiler hakkında verilen para cezasına dair hükümler askeri savcılarca yerine getirilir.

Asker kişi olmıyanlar hakkında verilen para cezasına dair hükümler Cumhuriyet savcılarınca genel hükümlere göre yerine getirilir.

İKİNCİ BÖLÜM: Yargılama Giderleri

Yargılama giderleri

Madde 256 - Askeri mahkemelerde görülecek davaların ve askeri makamlar aracılığı ile uygulanacak cezaların giderleri, Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden ödenir.

 

ALTINCI KISIM: Katılma Yolu ile Dava, Şahsi Dava ve Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi

Katılma yolu ile dava ve şahsi dava

Madde 257 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

Yasaklanmış hakların geri verilmesi

Madde 258 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

YEDİNCİ KISIM: Son Hükümler

Kaldırılan ve değiştirilen kanunlar

Madde 259 - 22 Mayıs 1930 tarihli ve 1631 sayılı Askeri Muhakeme Usulü Kanunu ile ek ve tadilleri ve 10 Haziran 1930 tarihli ve 1706 sayılı Jandarma Kanununun 17 nci maddesinin birinci fıkrasındaki  Şu kadar ki bunların muhakemesinde bir jandarma subayı aza olarak bulunur  hükmü ve Askeri ceza Kanununun 5 inci maddesiyle 72 nci maddesinin birinci fıkrası bu kanuna göre kurulacak askeri mahkemelerin fiilen göreve başladıkları tarihten itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 260 - Bu kanunun kuruluşa dair hükümleri ile geçici birinci maddesi yayımı tarihinde; usule dair ve diğer hükümleri ise bu kanuna göre kurulacak askeri mahkemelerin fiilen göreve başladıkları tarihte yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 261 - Bu Kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.

EK MADDELER

Ek Madde 1 - (Ek madde: 21/01/1981 - 2376/8 md.)

Subay ve astsubayların işledikleri suçlara ait davalar hariç olmak üzere, aşağıda yazılı suçları işleyenlerin davalarına askeri mahkemelerin hakim sınıfından olan üyelerinden birisi tarafından bakılır.

a) Ağır hapis ve ölüm cezasını gerektiren halleri hariç olmak üzere, Askeri Ceza Kanununun 63, 66, 68 ve 76 ncı maddelerinde yazılı suçlar,

b) (İptal bent: Anayasa Mahkemesinin 14/06/1999 tarih ve E. 99/13, K. 99/26 sayılı kararı ile. R.G.: 25/04/2000 - 24030)

c) (DEĞİŞİK  BENT: 09/10/1996 - 4191/25 md.) Askeri Ceza Kanununun 137 nci maddesinde yazılı suç,

d) Para cezasını veya hafif hapis cezasını veya yukarı haddi üç seneye kadar hapis cezasını gerektiren, diğer ceza kanunlarında yazılı suçlar.

Bir kimse tarafından işlenmiş müteaddit fiillerin yargılanması en ağır cezayı müstelzim fiile bakmakla görevli mahkemeye aittir. Fiilde irtibat halinde de aynı hüküm uygulanır. Suçun subay ve astsubayla birlikte işlenmesi halinde birinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Birinci fıkrada yazılı suçlardan sanık olanların soruşturma sırasında tutuklanıp tutuklanmayacağına ve tutukluluk halinin devamına ilişkin kararları, askeri mahkemenin hakim sınıfından olan üyelerinden birisi verir. Bu kararlara karşı itirazı incelemeye, bu Kanunun 74 ve 75 inci maddelerinde belirtilen askeri mahkemelerin hakim sınıfından olan üyelerinden birisi yetkilidir.

Görülmekte olan davalar nedeniyle tek hakimle askeri mahkeme arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını Askeri Yargıtay çözümler.

Ek Madde 2 - (MÜLGA  MADDE  RGT:05.07.2006  RGNO:26219  KANUN NO:5530/62) (YÜRÜRL. T.:05.10.2006) (KOD 1)

 

Ek Madde 3 - (Ek madde: 09/10/1996 - 4191/26 md.)

Bu Kanunda ve askeri yargı ile ilgili diğer kanunlarda yazılı  başkatip  ünvanı  yazı işleri müdürü ,  nezdinde  kelimesi ise  teşkilatında  olarak değiştirilmiştir. Ünvan değişikliği sebebiyle ilgililerin yeniden atanmaları gerekmez.

GEÇİCİ MADDELER

Geçici Madde 1 - Bu mahkemelerin kurulması ile mevcut adli amirliklerin ve askeri mahkemelerin görev ve yetkileri kendiliğinden sona erer.

Geçici Madde 2 - Bu kanuna göre kurulan askeri mahkemeler fiilen göreve başladıkları tarihte nezdinde askeri mahkeme kurulmıyan adli amirlikler ile askeri mahkemelerde bulunan dava dosyalarından:

Disiplin mahkemelerinin görevi içine girenler nezdinde disiplin mahkemesi kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amirine,

Askeri Yargıtay Dairesinin görevi içine girenler, Askeri Yargıtay Başsavcısına,

Askeri mahkemenin görevi içinde kalanlar nezdinde askeri mahkeme kurulan yetkili kıta komutanı veya askeri kurum amirine;

Görevsizlik kararı ile gönderilir.

Duruşma safhasında olan dosyalar için yeniden iddianame düzenlenmeden, dava dosyası görevli mahkemeye verilir.

Nezdinde askeri mahkeme kurulan kıta komutanı veya askeri kurum amiri ile askeri mahkemece de yukardaki fıkra hükümleri uygulanır.

EK GEÇİCİ MADDELER

Ek Geçici Madde 1 - (Ek madde: 21/01/1981 - 2376/9 md.)

Bu Kanunun birinci maddesiyle, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununun 1 inci maddesinde yapılan değişiklikten önce kurulmuş olan tümen askeri mahkemelerinin, kaldırılmadıkça kuruluşları aynen devam eder.

Ek Geçici Madde 2 - (Ek madde: 21/01/1981 - 2376/9 md.)

Bu Kanunun 8 inci maddesiyle, Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununa eklenen Ek 1 inci Madde hükümleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış kamu davaları hakkında da uygulanır.

 

Ek Geçici Madde 3 - (Ek madde: 16/10/1981 - 2538/2 md.)

Bu Kanunun değiştirilen 2 nci maddesinin mahkeme kuruluşuna ilişkin hükümleri duruşması halen devam etmekte olan davalar hakkında da uygulanır.

 

Ek Geçici Madde 4 - (Ek madde: 09/10/1996 - 4191/27 md.)

Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce başlamış bulunan soruşturmalar hakkında, 353 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi gereğince yetkisizlik kararı verilemez.

 

Ek Geçici Madde 5 - (Ek madde: 09/10/1996 - 4191/27 md.)

Bu Kanunun 25 inci maddesiyle değiştirilen 353 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesi hükmü, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış kamu davaları hakkında da uygulanır.