T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2008/19489
K. 2010/5672
T. 19.4.2010 

• YURT DIŞI BORÇLANMASI ( Yurda Kesin Dönüş Koşulu Aranmayacağı - Aylık Tahsisinden Sonra Gerçekleşen Yurt Dışı Çalışma Halinde Borçlanmasının İptal Edilmeyeceği ) 

• YURDA KESİN DÖNÜŞ KOŞULU ( Yurt Dışı Hizmet Borçlanmasında Aranmayacağı - Aylık Tahsisinden Sonra Gerçekleşen Yurt Dışı Çalışma Halinde Borçlanmasının İptal Edilmeyeceği ) 

• YERSİZ ÖDENEN AYLIKLARIN TAHSİLİ ( Yurt Dışı Hizmet Borçlanmasında Yurda Kesin Dönüş Koşulu Aranmayacağı - Aylık Tahsisinden Sonra Gerçekleşen Yurt Dışı Çalışma Halinde Borçlanmasının İptal Edilmeyeceği ) 

• AYLIK TAHSİSİ ( Yersiz Ödenen Aylıkların Tahsili - Aylık Tahsisinden Sonra Gerçekleşen Yurt Dışı Çalışma Halinde Borçlanmasının İptal Edilmeyeceği/Çalışılan Süre İle Sınırlı Olarak Ödenen Aylıkların İstirdadında Yasal Zorunluluk Olduğu )
3201-1/m.3,6 

ÖZET : Davacı borçlanma işleminin iptali nedeniyle yersiz ödenen aylıkların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Yurt dışı hizmet borçlanmasında yurda kesin dönüş koşulu aranmaz. Aylık tahsisinden sonra gerçekleşen yurt dışı çalışma halinde borçlanması iptal edilmez. Çalışılan süre ile sınırlı olarak ödenen aylıkların istirdadında yasal zorunluluk vardır.

DAVA : Davacı borçlanma işleminin iptali nedeniyle yersiz ödenen aylıkların davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, davalının avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldığından Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : Davanın yasal dayanağını 3201 Sayılı Kanunun 3. maddesi Anayasa Mahkemesi'nin 12.12.2002 tarih ve 2000/36 -2002/198 sayılı kararı ile iptal edilmiştir. Böylece, yurtdışı hizmet borçlanmasının geçerliliği için kesin dönüş şartına dair yasa kuralı yürürlülükten kalkmıştır.

Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararlarının derdest bulunan bütün davalara uygulanması gerektiği doktrin ve uygulamada tartışmazsız olup, aynı konuda Hukuk Genel Kurulu'nun vermiş olduğu 05.02.2003 tarih ve 2002/21-790, 2003/61 sayılı karan da bu doğrultudadır.

Her ne kadar dava, ödenmiş aylıkların istirdadına ilişkin ise de bu davada öncelikle borçlanmanın geçerliliği konusunun tartışılması gerekir.

Kurum, Anayasa Mahkemesi'nin iptalinden önceki mevzuat çerçevesinde uygulamaya göre, borçlanmayı iptal ederek, ödenen bütün aylıkların istirdadını talep etmiş, mahkemece de, aynı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Anayasa Mahkemesi'nin iptal karan çerçevesinde yurt dışı hizmet borçlanması için artık yurda kesin dönüş şartı aranmayacağından, öncelikle, davalının borçlanmasının geçerli olduğunun kabulü gerekir.

Aylık tahsisini düzenleyen 3201 Sayılı Kanun'un 6. maddesi iptal kararının kapsamı dışında kalmakla yürürlülüğünü korumaktadır. Böylece aylık tahsisinden sonra gerçekleşen yurt dışı çalışma halinde borçlanma iptal edilmemekle beraber, çalışılan süre ile sınırlı olarak ödenen aylıkların istirdadında yasal zorunluluk vardır.

Somut olayda davacı Kurum, 01.01.01994 tarihinde 20.01.1999 tarihine kadar ödediği aylıkların iadesini talep etmekte ise de; geçerliliğini koruyan borçlanma karşısında, davalıdan sadece yurda kesin dönüş şartının gerçekleşmediği 01.01.1994-30.06.1998 tarihleri arasındaki süreye isabet eden aylıkların istirdadının mümkün bulunduğu gözetilerek karar verilmesini gerektiren, yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olup, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 19.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.