YARGITAY 3. HUKUK DAİRESİ
E: 2008/9901 K: 2008/12411 T: 03.07.2008
Kira Hukuku • Kira Tespiti • Gelir Üzerinden Oran Belirleme • Hakkaniyete Uygun Kira
Özet: Geliri elde edilemeyen bir yerin kira parasının gelir üzerinden tespiti tarafarın
ifadesine uygun olmadığından, kiralananın kullanılmadığı dönemlere ilişkin olmak kobuluyla
HAKKANİYETE UYGUN DÜŞÜK BİR Kİ RA PARASI TAKDİR EDİLMELİDİR.
Dava dilekçesinde kira parasının Aralık 2003, Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos 2004 ayları için tesbiti istenilmiştir.
Mahkemece aylık kira parasının talep edilen aylara ilişkin 2.953 YTL tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dilekçesinde; davacıya ait B. Benzin İstasyonu içindeki 4 adet sinema salonunun davalıya kiralanması ile ilgili olarak kira sözleşmesi
düzenlendiğini, mecurun 6.1.2004 tarihinde resmi makamlarca mühürlendiğini, sözleşmeye göre (m. 7) davalının "aylık toplam cirodan
KDV ve eğlence vergisi çıkarıldıktan sonra kalan meblağın %10'unu kira olarak ödemesinin" kararlaştırıldığını, kapatma tarihine kadar bu şekillde
uygulandığını, kapatma tarihinden sonra kira bedelini saptamanın mümkün olmadığını, davalının bu nedenle sözleşmeyi feshetmediğinden aylık
kira ödemesi gerektiğini belirterek, Aralık 2003, Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos 2004 aylarına ait kira bedellerinin
bilirkişi incelemesi yapılarak tespitini istemiştir. Dava ti vekili, mecurun mühürlenerek kapatılması nedeniyle bu tarihten
sonra faaliyetlerini sürdüremedikleri, bu nedenle de kira ödenmediğ ini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda; tarafar arasında ihtilafsız ve halen geçerli kira sözleşmesinde aylık kirası-
nın, KDV ve eğlence vergileri çıkarıldıktan sonra kalan cironun %10'u olarak tespit edileceğinin kararlaştırıldığı, 2004 yılında davalının faaliyeti
bulunmadığından ciro üzerinden hesap yapılmasının mümkün olmadı- ğı, bu durumda bir önceki dönemin ortalama aylık kirasının esas alınması
ve talep konusu aylarda da bu miktarın ödenmesinin hakkaniyete uy-
Yargıtay Kararları 453
gun olacağı belirtilerek, talep konusu aylar için aylık kira parasının 2.93
YTL olarak tespiti cihetine gidilmiştir.
Somut olayda, tüm dosya kapsamına göre; Benzin İstasyonu olarak
faaliyet gösteren işyerinin bitişiğindeki yere sinema için işyeri açma ruhsatı
verilemeyeceğinden, sonradan ruhsat iptal edilmiş ve mecur mühürlenerek
kapatılmiştir. Ancak kiracı davalı idari yargıda kapatma işleminin
iptalini talep etmiş, yargılama süresince kiralananı elinde bulundurmuştur.
Bu bakımdan kira parasının tesbitinde bir isabetsizlik bulunmamakta
ise de tarafar kira parasının kiralananın geliri gözönünde tutularak
belirleneceğini kararlaştırmışlardır. Tesbiti istenen dönemlerde kiralanandan
gelir elde edilemediği uyuşmazlık konusu değildir. O halde geliri
elde edilemeyen bir yerin kira parasının gelir üzerinden hesap edilmiş olması
tarafarın sözleşmede belirlenen iradesine de uygun değildir. Kiracı
kiralananı işgale devam etmiş olduğuna göre kira parası belirlenmeli, ancak
yukarıdaki yönler gözetilerek kiralananın kullanılmadığı dönemlere
ilişkin olmak kobuluyla hakkaniyete uygun düşük bir kira parası takdir
edilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazı
lı şekillde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde
olduğundan kabulü ile hükmün HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA
ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene
iadesine, 03.07.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
454 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 83 • Sayı: 1 • Yıl 2009
İçtihat
