YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
E: 2008/10-41 K: 2008/31 T: 23.01.2008
İŞ HUKUKU • BAĞ-KUR SİGORTALISI • KURUMUN HATALI PRİM TAHSİL ETMESİ • SİGORTALI OLMA KOŞULU*
Özet: Yasal yönden Bağ-Kurluluk statüsü
kazandıracak olan hiçbir kuruluşa kaydı
bulunmayan davacının zorunlu Bağ-Kur sigortalı
sı kabul edilmesi mümkün olmadığı gibi;
kurumun hatalı işlemle geriye doğru yönelik
olarak prim tahsil etmesi sigortalılığa hak
kazandırmaz.
Taraşar arasındaki “Tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda;
İzmir 1. İş Mahkemesi’nce davanın kabulüne dair verilen
16.06.2005 gün ve 1133-548 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından
istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 15.11.2005 gün ve
8041-11721 sayılı ilamı ile,
(…Dava hukuki nitelikçe; davacının 20.04.1982-03.06-1985 dönemlerindeki
1479 Sayılı Kanuna tabi sigortalılığının geçerliliği ile 31.052004
günlü tahsis talebine göre Bağ-Kur’ca yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin
tespiti istemine ilişkindir.
01.04.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 Sayılı Kanun 24. maddesine
göre, bir kimsenin zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olması için, meslek kuruluş
kaydı ile birlikte, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışması gerekir.
Öte yandan, 20.04.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 Sayılı Yasanın 6.
maddesi ile değişik 1479 Sayılı Yasanın 24. maddesinde, zorunlu Bağ-Kur
sigortalısı olmak için ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolyısıyla
gerçek veya götürü usulde gelir vergisi mükelleŞ olma, gelir vergisinden
muaf olanların da meslek kuruluşuna kayıtlı olması hükmü yer almaktadı
r. Yine 22.03.1985 tarihinde 3165 Sayılı Kanunla getirilen düzenleme ile
de; kendi nam ve hesabına çalışanlardan vergi mükelleŞ olan, esnaf siciline
veya meslek kuruluşuna kaydı olanların Bağ-Kur sigortalısı olacağı belirtilmiştir.
Davacının, hiçbir kuruluşa kayıtlı olmadığı 20.04.1982-03.06.1985 tarihleri
arasındaki dönemde zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olarak kabul edilmesi
mümkün olmadığı gibi; kurumun hatalı işlemi ile geriye yönelik olarak
prim tahsil etmesinin, sigortalılılk niteliği sağlamadığı gibi, sigortalı yararı-
na da kazanılmış hak yaratmayacağı gözetilmeden, yazılı şekilde dava ko-
Yargıtay Kararları 2531
___________________________________________________
(*) Gönderen: Ali GÜNEREN, Yargıtay 21. Hukuk Dairesi Başkanı
nusu edilen dönemde sigortalılığın geçerli olduğuna karar verilmesi isabetsizdir.
Tahsise ilişkin talebin de buna göre değerlendirilmesi gerekir.
Mahkemece açıklanan maddi ve hukuki olgular üzerinde durulmadan,
yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli
ve hüküm bozulmalıdır…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle,
yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda
direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davalı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde
temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereğ
i görüşüldü:
Taraşarın karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutana ve kanı
tlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre ve özellikle
Bağ-Kur zorunlu sigortalılık koşulları bulunmayan döneme ilişkin olarak
yapılan geriye yönelik toplu prim ödemelerinin “isteğe bağlı sigortalılık”
olarak da değerlendirilmesinin mümkün olmaması, somut uyuşmazlıkta
Medeni Kanunun 2. maddesinin uygulama yeri bulunmaması karşısında,
Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına
uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararı
nın Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı
HUMK’un 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 23.1.2008 gününde
oybirliğiyle karar verildi.
2532 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 82 • Sayı: 5 • Yıl 2008
İçtihat
