YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ
E: 2008/2909 K: 2008/24572 T: 24.09.2008
İş Hukuku •
İşe İade • Geçerli Fesih • Şekil Kuralları
Özet: İşçinin hizmet sözleşmesini “geçerli nedenle” feshetmek isteyen işveren, fesih
bildirisini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekillde belirtmek zorundadır. İkinci olarak; işçinin davranışlarından dolayı veya veriminin düşük olması sebebiyle hizmet akdini feshetmek isteyen işveren işçinin savunmasını almak zorundadır. Bu kurallara uyulmaksızın gerçekleştirlen
feshin “geçerli fesih” olduğundan söz edilemez.
Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir,
Yerel mahkeme, davama reddine karar vermiştir. Hüküm süresi içinde
davacı
avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için
Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi,
gereği konubulup düşünüldü:
Yargıtay Kararları 523
YARGITAY KARARI
İş sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli neden olmadan feshedildiğ
ini belirten davacı işçi, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar
verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının hakkında gelen şikayetlerin değerlendirildiğ
ini, müşterilerle ve iş arkadaşları ile çalışmasının uyumsuz oldu-
ğunu, iş kaybına ve çalışma ortamında huzurun bozulmasına neden olduğ
unu, yönetim kurulu kararı ile hakları ödenerek iş sözleşmesinin feshedildiğ
ini, feshin haklı nedene dayandığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece savunmaya değer verilerek, davacının iş arkadaşları VE
müşterilerle uyumlu çalışmadığı, feshin haklı nedene dayandığı gerekçesi
ile davanın reddine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 19. maddesi uyarınca aynı yasanın 18.
maddesi kapsamında kalan işçinin iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshetmek
isteyen işveren, fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini
açık ve kesin bir şekillde belirtmek zorundadır. Yasalı fesih bildiriminin
de, fesih sebebini açık ve kesin bir şekillde içermesi zorunludur.
4857 sayın İş Kanunu'nun 19. maddesinde öngörülen yazılı şekill şartı
na uymamak feshi geçersiz kılar. Yazılı fesih bildiriminde, fesih açık ve
kesin sebebinin gösterilmemesi, İş Kanunu'nun 20. maddesi anlamında
feshin geçersizliği sonucunu doğurur.
İşverenin fesih iradesi açık ve kesin olarak ortaya konmalıdır. Kullanı
lan ifade o kadar apık ve seçik olmalı ki, işçi açısından, iş sözleşmesinin
sona erdirildiği açıkça anlaşılır olmalıdır. Fesih bildiriminde, sözleşmeyi
sonu erdirme iradesi yanında ayrıca, sona erme zamanı da yeteri
kadar açık ve yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermeyecek şekillde ifade edilmiş
olmalıdır,
Sadece fesih bildiriminin değil fesih sebeplerinin de yazılı olması ve
işverence fesih bildirimi ile gerekçelerini kapsayacak şekillde altının imzalanması
gerekir. İşveren, fesih bildiriminde gösterdiği fesih sebebi ile bağ-
lıdır. İşe iade davasındaki savunmasında ilaveten başka bir sebep ileri
süremeyeceği gibi bu sebepten farklı bir sebebe dayanamaz.
Diğer taraftan, 4857 İş Kanunu'nun 19. maddesine göre: "Hakkındaki
iddialara karşı savunmasını almadan bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi,
o işçinin davranışına veya verimi ile İlgili nedenlerle feshedilemez.
Ancak, işverenin 25. maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun
fesih hakkı saklıdır". Bu hükümle, işçinin savunmasının alınması, işçinin
davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle iş sözleşmesinin feshi için bir
şart olarak öngörülmüş ve salt işçinin savunmamasının alınmamasının
tek başına, süreli feshin geçersizliği sonucunu doğuracağı ifade edilmiştir,
işverene savunma alma yükümlülüğünü, sadece iş sözleşmesinin feshinden
önce yüklemektedir. İşçiye ihtar verilirken ise bu şekillde bir yükümlülük
yüklememektedir. Dolayısıyla, işçiye davranışı nedeniyle ihtar
524 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 83 • Sayı: 1 • Yıl 2009
verilirken, savunmasının alınmaması ihtarı geçersiz kılmaz. İşçinin savunması,
sözleşmenin feshinden önce alınmalıdır. İşçi fesihten önce savunma
vermeye davet edilmeli, davet yazısında davranışı nedeniyle işten
çıkarma sebebi açık ve kesin bir şekillde belirtilmeli, makul bir süre önceden
belirtilen yer, gün ve saatte hazır bulunması, bulunmadığı takdirde
yazılı bir savunma verebileceğinin; bildirilen yerde belirtilen gün ve saatte
hazır bulunmadığı ve de buna rağmen yazılı bir savunma vermediği
takdirde savunma vermekten vazgeçmiş sayılacağının kendisine hatırlatı
lması şarttır. Fesih bildirimiyle birlikte veya fesihten sonra savunma istenmesi
feshi geçersiz kılar. Keza, ihbar önel süreleri içinde savunma
alınması da feshin geçersiz olması sonucunu doğurur.
Dosya içeriğine göre davalı işverenin davacı işçinin is sözleşmesini
4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi uyarınca kıdem ve ihbar tazminatı
ödeyerek feshettiği, feshin haklı nedene dayanmadığı, haklı fesih bildirimi
yapılmadığı, fesih bildiriminde fesih sebebini açık ve kesin olaral
belirtmediği gibi, davranışlarından kaynaklanan nedenler ileri sürmesine
rağmen savunmasını almadığı, feshin salt bu nedenlerle geçerli nedene
dayanmadığı anlaşılmaktadır. Davanın kabulü yarine yazılı şekillde reddi
hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki
şekillde karar verilmiştir.
HÜKÜM
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1- Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2- Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3- Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence
süresi içinde işe Başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarı
nın davacının kıdemi, fesih nedeni dikkat alınarak takdiren davacının
6 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4- Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde
hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya
kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5- Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6- Davacının yapmiş olduğu 60 YTL yargılama giderinin davalıdan
tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde
bırakılmasına,
7- Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 500 YTL ücreti
vekaletin davalıdan, alınarak davacıya verilmesine.
8- Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile karar verildi.
Yargıtay Kararları 525
İçtihat
