Boşanmanın Tenfizi Davası Hangi Mahkemede Görülür? Bu dava Çekişmeli Bir Dava Mıdır?

[Koçarslan]

Soruyu başlıkta kısaca özetledim.

Birinci soru: Boşanmanın tenfizi davası hangi mahkemede açılır? Asliye hukuk mahkemesi mi yoksa aile mahkemesi mi?

2003 senesinde çıkan 4787 sayılı aile mahkemeleri kanunu 4. maddesinde, "20/05/1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi"ni aile mahkemelerinin görevlerinden saymıştır. Ancak 2007 senesinde çıkan 5718 sayılı MÖHUK, "Tenfiz kararları hakkında görevli mahkeme asliye mahkemesidir" diyor ve boşanmanın tenfizine ilişkin aile mahkemelerine ilişkin herhangi bir hüküm getirmiyor.

Sonraki kuralla önceki kural arasında çatışma olursa sonraki kural uygulanır. Genel bir hükümle özel bir hüküm arasında ihtilaf olursa özel hüküm uygulanır. Eğer genel hüküm önce, özel hüküm sonra çıkmışsa yine özel hüküm uygulanır. Peki ya özel hüküm önce genel hüküm sonra çıkarsa ne yapılacaktır? Hiç şüphesiz tenfiz kararını asliye hukuk mahkemesinin vermesi genel, aile hukukuna ilişkin tenfiz kararlarını aile mahkemelerinin vermesi özel hükümdür. Fakat özel hüküm 2003'te genel hüküm 2007'de çıkmıştır. Şimdi bu dava hangi mahkemede görülmelidir?

İkinci Soru: Boşanmanın tenfizi çekişmeli bir dava mıdır? Yani mahkemeye başvuru dilekçesi verilirken, dilekçede "davalı" bir taraf gösterilmeli midir?

[Av.Engin Oğuz]

Yabancı mahkemelerce verilen kesinleşmiş mahkeme kararlarının tenfizi Türkiye'de Aile Mahkemelerinin görev alanındadır.
Hasımlı bir davadır. Yani tenfiz talebinde bulunan davacı, ve boşanılan eş davalı olarak yer alacaktır.

[Av.İlknur Sezgin Temel]

Engin bey'e aynen katılıyorum.

Tenfizle ilgili daha fazla bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.

[Koçarslan]

Öncelikle sorumu yanıtladığınız için teşekkür ederim. Ortada hem "genel hüküm-özel hüküm" hem "önceki kural-sonraki kural" çatışması olduğu için işin içinden çıkamamıştım. Gerçi biz milletlerarası özel hukuk dersini iki sene sonra göreceğiz, ama konu önüme tesadüfen çıktığı için ilgilendim. Bu arada verdiğiniz yanıt doğrultusunda bir Yargıtay kararı buldum:

Yargıtay Kararı

2. Hukuk Dairesi 2008/6987 E.N , 2008/10100 K.N.

İlgili Kavramlar

GÖREVLİ MAHKEME
YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI
YABANCI MAHKEME KARARLARININ TENFİZİ

Özet
AİLE HUKUKU'NA İLİŞKİN YABANCI MAHKEME KARARININ TANINMASI VE TENFİZİ, AİLE MAHKEMESİNİN GÖREVİNE GİRMEKTEDİR.


İçtihat Metni

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda, mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü.

Dava, yabancı mahkemece verilen boşanma kararının tanınması isteğine ilişkindir. 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun'un 4/2. maddesi gereğince, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'a göre Aile Hukuku'na ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi, Aile Mahkemelerinin görevine girmektedir. 4787 sayılı Yasa'daki bu özel hüküm, sonradan 12.12.2007 tarihinde yürürlüğe giren 5718 sayılı Yasa ile ilga edilmiş değildir. Bu açıklamalar karşısında; davaya Aile Mahkemesi sıfatıyla bakılması gerekirken, bu husus düşünülmeden Asliye Hukuk Mahkemesi olarak yargılamaya devam edilip yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Sonuç: Temyiz edilen kararın yukarıda gösterilen sebeple (BOZULMASINA), temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 08.07.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.