Mesaiye Kalmama Hakkı ve Zam Hakkında

["Gizem"]

Çalışanların mesaiye kalması için iş yerlerinde yazılı sözleşme imzalanıyor, onun dışında mesai yaptırılamıyor bildiğim kadarıyla. İşverenle böyle bir sözleşme imzalanmamışsa, işçi haftalık 45 saatlik çalışmayı doldurduktan sonra mesaiye kalmama hakkını kullanabilir mi?

İş kanununda 41. maddenin 7. fıkrasında şöyle diyor:

"Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir."

Benim aklımı karıştıran ise şu:

"- Zorunlu nedenlerle fazla çalışma

MADDE 42. - Gerek bir arıza sırasında, gerek bir arızanın mümkün görülmesi halinde yahut makineler veya araç ve gereç için hemen yapılması gerekli acele işlerde, yahut zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkmasında, işyerinin normal çalışmasını sağlayacak dereceyi aşmamak koşulu ile işçilerin hepsi veya bir kısmına fazla çalışma yaptırılabilir. Bu durumda fazla çalışma yapan işçilere uygun bir dinlenme süresi verilmesi zorunludur."

• Son anda çıkmış ve giderilmesi gereken bir arıza durumu vb. yoksa, zorunlu hal kapsamı dışı mıdır?

Ör: 9-18 arası hizmet sektöründe çalışan bir işçinin (öğlen 1 saat yemek molası olduğu düşünülerek) günde 8 saat çalışması durumunda, cumartesi günü saat 15:00'ten sonrası mesai oluyor. 15-18 arası 3 saatlik mesaiyi -bir seferlik yada sürekli olarak- kullanmak istemiyor.

• İşverenin "ama cumartesi çok kalabalık oluyor, iş çok" gibi bahaneleri "zorunlu hal" kapsamına mı girmektedir, yoksa işçinin rıza göstermemesi halinde çalışmaması mı uygundur?

1,5 yıldır çalıştığım şirkette gerek olduğunda hep mesaiye kaldım ama bu hafta için önemli bir işim olduğundan dolayı 2 gün öncesinden mesaiye kalamayacağımı söyledim. İşverenim ise kızgın bir şekilde buna izin vermediğini söyledi. Gerginlik ve tatsızlıklar yaşadık. Ben kendimi savununca da gönülsüz ve ters bir şekilde tamam çık dendi en son. Mecburiyetimden dolayı söylediğim gün mesaiye kalamadım, 45 saatimi doldurduğum zaman çıktım. Bu olay yüzünden muhtemelen zam alamayacağım. Ya da son derece komik bir oranda olacaktır alacağım zam.

• Mesaiye kalmamak işçinin hakkı mıdır? Haklı işten çıkarma sebebi olabilir mi? Yada haklı işten ayrılma sebebi olabilir mi?
• Böyle bir sürtüşme oluştu diye işveren sözleşme hazırlayıp imzalatmak isterse, işçi nasıl bir yol izlemelidir? İşi tehlikeye girer mi?
• İşveren işçiye zam yapmak zorunda mıdır, hangi periyotlarda zam yapılmalıdır? Minimum oran neye göre belirlenir?

Teşekkür ederim.

[Erdoğan Kırcalı]

Çalışanların mesaiye kalması için iş yerlerinde yazılı sözleşme imzalanıyor, onun dışında mesai yaptırılamıyor bildiğim kadarıyla. İşverenle böyle bir sözleşme imzalanmamışsa, işçi haftalık 45 saatlik çalışmayı doldurduktan sonra mesaiye kalmama hakkını kullanabilir mi?

İş kanununda 41. maddenin 7. fıkrasında şöyle diyor:

"Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir."

Benim aklımı karıştıran ise şu:

"- Zorunlu nedenlerle fazla çalışma

MADDE 42. - Gerek bir arıza sırasında, gerek bir arızanın mümkün görülmesi halinde yahut makineler veya araç ve gereç için hemen yapılması gerekli acele işlerde, yahut zorlayıcı sebeplerin ortaya çıkmasında, işyerinin normal çalışmasını sağlayacak dereceyi aşmamak koşulu ile işçilerin hepsi veya bir kısmına fazla çalışma yaptırılabilir. Bu durumda fazla çalışma yapan işçilere uygun bir dinlenme süresi verilmesi zorunludur."

• Son anda çıkmış ve giderilmesi gereken bir arıza durumu vb. yoksa, zorunlu hal kapsamı dışı mıdır?

Ör: 9-18 arası hizmet sektöründe çalışan bir işçinin (öğlen 1 saat yemek molası olduğu düşünülerek) günde 8 saat çalışması durumunda, cumartesi günü saat 15:00'ten sonrası mesai oluyor. 15-18 arası 3 saatlik mesaiyi -bir seferlik yada sürekli olarak- kullanmak istemiyor.

• İşverenin "ama cumartesi çok kalabalık oluyor, iş çok" gibi bahaneleri "zorunlu hal" kapsamına mı girmektedir, yoksa işçinin rıza göstermemesi halinde çalışmaması mı uygundur?

1,5 yıldır çalıştığım şirkette gerek olduğunda hep mesaiye kaldım ama bu hafta için önemli bir işim olduğundan dolayı 2 gün öncesinden mesaiye kalamayacağımı söyledim. İşverenim ise kızgın bir şekilde buna izin vermediğini söyledi. Gerginlik ve tatsızlıklar yaşadık. Ben kendimi savununca da gönülsüz ve ters bir şekilde tamam çık dendi en son. Mecburiyetimden dolayı söylediğim gün mesaiye kalamadım, 45 saatimi doldurduğum zaman çıktım. Bu olay yüzünden muhtemelen zam alamayacağım. Ya da son derece komik bir oranda olacaktır alacağım zam.

• Mesaiye kalmamak işçinin hakkı mıdır? Haklı işten çıkarma sebebi olabilir mi? Yada haklı işten ayrılma sebebi olabilir mi?
• Böyle bir sürtüşme oluştu diye işveren sözleşme hazırlayıp imzalatmak isterse, işçi nasıl bir yol izlemelidir? İşi tehlikeye girer mi?
• İşveren işçiye zam yapmak zorunda mıdır, hangi periyotlarda zam yapılmalıdır? Minimum oran neye göre belirlenir?

Teşekkür ederim.

Fazla çalışma için, sizin de belirttiğiniz gibi çalışanın onayının alınması gerekir.İşçi istemiyorsa,fazla çalışma için zorlanamaz.
Fazla çalışma yapmak istenmemesi işveren açısından tazmiantsız fesih için haklı sebep olmadığı gibi, fazla çalışma yapılmasının istenmesi de tazminata hak kazandıracak sebep değildir.
Yapılan fazla çalışma sürelerinin ücreti ödenmiyorsa,bu durumda çalışanın sözleşmeyi fesih ve tazminat hakkı doğar.
Ücrete zam yapılması konusunda sözleşmede herhangi bir madde yoksa, işverenin zam yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Yapılan zam döneminde diğer çalışanlara zam yapılıp birine yapılmaması eşitlik ilkesine ters düşeceğinden, çalışan açısından haklı fesih sebebi olabilir.

["Gizem"]

Çok teşekkür ederim öncelikle değerli yorumunuz için.
İşyerinde ben ve bir arkadaşım daha maaşlı çalışıyoruz. Oldukça küçük bir yapı yani. Herhangi bir sözleşme yapılmadı bizimle.
Arkadaşıma zam yapıldığını da tesadüfen ağzından kaçırmasıyla öğrendim. Söylememesi için de çok sıkı tembihlenmiş. Genel olarak 6 ayda 1 zam istenir diye bildiğim için 1 ay daha bekleyeceğim. Ondan sonra yine bana zam yapılmazsa -mümkünse arkadaşımı da zor durumda bırakmadan- tazminatımı alarak nasıl işten ayrılabilirim? İstifa dilekçeme ne yazmalıyım?

Çoğu yerde olduğu gibi bizde de asgari ücret tutarı bankaya yatırılıyor, kalanı elden veriliyor. Bunu kanıtlamak için şahit dışında hangi deliller geçerlidir?

Hak elde etmeyeyim diye resmi olarak görünen tutara zam yapıp, elden verdiği ücreti eksik vererek yine aynı ücreti denkleştirirse bu durumda haklılığımı nasıl ispat edebilirim?

İşten ayrılmam için dilekçemi verdikten sonra beklemem gereken süre gerçekten de 6 hafta mıdır?

[4/Bmafya007]

üstadlar,

günde normal çalışmaya artı 3 saat mesai yapan işçinin yemek hakkı varmıdır?

[Erdoğan Kırcalı]

üstadlar,

günde normal çalışmaya artı 3 saat mesai yapan işçinin yemek hakkı varmıdır?

İşverenin yemek verme zorunluluğu yasal olarak yoktur.

( Bir hukuk sitesine üye olurken seçtiğiniz üye adı konusunda gerçekten tebriği hak ediyorsunuz. Sitemizde mafya nın yeri olamaz yeni bir üye adı seçerek katılımınızın devamını dilerim.)

[gocaadam]

fazla mesai için fabrika kendi açısından gönüllü kendi rızamla mesai ye kalıyorum diye bir kağıt imzalatıyor ve bunu sözleşmeye koyuyor şayet bizim bulunduğumuz iş yerinde bu şekilde işliyor eğerki kişi mesaiye kalmaz ise 1 kez tutanak yiyor eğer kişi 1 kez daha aynı sekilde mesaiye kalmaz ise işten çıkışını veriyorlar şimdi bu kişi işten çıkışı verildiğinde haklımı haksıszmı buraya gelen iş güvenlik uzmanları öyle bir konusuyor ki sanki biz burda köleyiz ve hiç bir hakkımız yok işveren sizi istediği gibi atabilir bir hakkınız yok savunamazsınız kendinizi diyor tazminat da alamazsınız diyor kendince göz dağı veriyor kişilere . özel sektör kimi yerde bu şekilde kimi yerde daha farklı buna hukuki açıdan bir engel yada bir çözüm yokmu iş veren ile ilgili

[Erdoğan Kırcalı]

fazla mesai için fabrika kendi açısından gönüllü kendi rızamla mesai ye kalıyorum diye bir kağıt imzalatıyor ve bunu sözleşmeye koyuyor şayet bizim bulunduğumuz iş yerinde bu şekilde işliyor eğerki kişi mesaiye kalmaz ise 1 kez tutanak yiyor eğer kişi 1 kez daha aynı sekilde mesaiye kalmaz ise işten çıkışını veriyorlar şimdi bu kişi işten çıkışı verildiğinde haklımı haksıszmı buraya gelen iş güvenlik uzmanları öyle bir konusuyor ki sanki biz burda köleyiz ve hiç bir hakkımız yok işveren sizi istediği gibi atabilir bir hakkınız yok savunamazsınız kendinizi diyor tazminat da alamazsınız diyor kendince göz dağı veriyor kişilere . özel sektör kimi yerde bu şekilde kimi yerde daha farklı buna hukuki açıdan bir engel yada bir çözüm yokmu iş veren ile ilgili

İhtiyaç halinde fazla çalışma yapmayı kabul ettiğine dair alınan o yazı aslında diğer yandan gerektiğinde fazla çalışma yapmaya hazır olduğunun taahhüdüdür. Yani fazla çalışma yapılması gerektiğinde benden fazla çalışma yapmam istenirse , istenen fazla çalışmayı yapmayı taahhüd ediyorum demektir.
Verilen bu taahhüde de uyulmaması işvereni işin yürüyüşü açısından sıkıntıya sokacağından kıdem tazminatı ödemeden sözleşmeyi fesih hakkı tanımasa da, işe iadeye imkan tanımayan geçerli nedenle tazminatları ödeyerek fesih hakkı kazandırır.