Mesaiye Kalmama Hakký ve Zam Hakkýnda

Çalýþanlarýn mesaiye kalmasý için iþ yerlerinde yazýlý sözleþme imzalanýyor, onun dýþýnda mesai yaptýrýlamýyor bildiðim kadarýyla. Ýþverenle böyle bir sözleþme imzalanmamýþsa, iþçi haftalýk 45 saatlik çalýþmayý doldurduktan sonra mesaiye kalmama hakkýný kullanabilir mi?

Ýþ kanununda 41. maddenin 7. fýkrasýnda þöyle diyor:

"Fazla saatlerle çalýþmak için iþçinin onayýnýn alýnmasý gerekir."

Benim aklýmý karýþtýran ise þu:

"- Zorunlu nedenlerle fazla çalýþma

MADDE 42. - Gerek bir arýza sýrasýnda, gerek bir arýzanýn mümkün görülmesi halinde yahut makineler veya araç ve gereç için hemen yapýlmasý gerekli acele iþlerde, yahut zorlayýcý sebeplerin ortaya çýkmasýnda, iþyerinin normal çalýþmasýný saðlayacak dereceyi aþmamak koþulu ile iþçilerin hepsi veya bir kýsmýna fazla çalýþma yaptýrýlabilir. Bu durumda fazla çalýþma yapan iþçilere uygun bir dinlenme süresi verilmesi zorunludur."

• Son anda çýkmýþ ve giderilmesi gereken bir arýza durumu vb. yoksa, zorunlu hal kapsamý dýþý mýdýr?

Ör: 9-18 arasý hizmet sektöründe çalýþan bir iþçinin (öðlen 1 saat yemek molasý olduðu düþünülerek) günde 8 saat çalýþmasý durumunda, cumartesi günü saat 15:00'ten sonrasý mesai oluyor. 15-18 arasý 3 saatlik mesaiyi -bir seferlik yada sürekli olarak- kullanmak istemiyor.

• Ýþverenin "ama cumartesi çok kalabalýk oluyor, iþ çok" gibi bahaneleri "zorunlu hal" kapsamýna mý girmektedir, yoksa iþçinin rýza göstermemesi halinde çalýþmamasý mý uygundur?

1,5 yýldýr çalýþtýðým þirkette gerek olduðunda hep mesaiye kaldým ama bu hafta için önemli bir iþim olduðundan dolayý 2 gün öncesinden mesaiye kalamayacaðýmý söyledim. Ýþverenim ise kýzgýn bir þekilde buna izin vermediðini söyledi. Gerginlik ve tatsýzlýklar yaþadýk. Ben kendimi savununca da gönülsüz ve ters bir þekilde tamam çýk dendi en son. Mecburiyetimden dolayý söylediðim gün mesaiye kalamadým, 45 saatimi doldurduðum zaman çýktým. Bu olay yüzünden muhtemelen zam alamayacaðým. Ya da son derece komik bir oranda olacaktýr alacaðým zam.

• Mesaiye kalmamak iþçinin hakký mýdýr? Haklý iþten çýkarma sebebi olabilir mi? Yada haklý iþten ayrýlma sebebi olabilir mi?
• Böyle bir sürtüþme oluþtu diye iþveren sözleþme hazýrlayýp imzalatmak isterse, iþçi nasýl bir yol izlemelidir? Ýþi tehlikeye girer mi?
• Ýþveren iþçiye zam yapmak zorunda mýdýr, hangi periyotlarda zam yapýlmalýdýr? Minimum oran neye göre belirlenir?

Teþekkür ederim.

Fazla çalýþma için, sizin de belirttiðiniz gibi çalýþanýn onayýnýn alýnmasý gerekir.Ýþçi istemiyorsa,fazla çalýþma için zorlanamaz.
Fazla çalýþma yapmak istenmemesi iþveren açýsýndan tazmiantsýz fesih için haklý sebep olmadýðý gibi, fazla çalýþma yapýlmasýnýn istenmesi de tazminata hak kazandýracak sebep deðildir.
Yapýlan fazla çalýþma sürelerinin ücreti ödenmiyorsa,bu durumda çalýþanýn sözleþmeyi fesih ve tazminat hakký doðar.
Ücrete zam yapýlmasý konusunda sözleþmede herhangi bir madde yoksa, iþverenin zam yapma zorunluluðu bulunmamaktadýr.
Yapýlan zam döneminde diðer çalýþanlara zam yapýlýp birine yapýlmamasý eþitlik ilkesine ters düþeceðinden, çalýþan açýsýndan haklý fesih sebebi olabilir.

Çok teþekkür ederim öncelikle deðerli yorumunuz için.
Ýþyerinde ben ve bir arkadaþým daha maaþlý çalýþýyoruz. Oldukça küçük bir yapý yani. Herhangi bir sözleþme yapýlmadý bizimle.
Arkadaþýma zam yapýldýðýný da tesadüfen aðzýndan kaçýrmasýyla öðrendim. Söylememesi için de çok sýký tembihlenmiþ. Genel olarak 6 ayda 1 zam istenir diye bildiðim için 1 ay daha bekleyeceðim. Ondan sonra yine bana zam yapýlmazsa -mümkünse arkadaþýmý da zor durumda býrakmadan- tazminatýmý alarak nasýl iþten ayrýlabilirim? Ýstifa dilekçeme ne yazmalýyým?

Çoðu yerde olduðu gibi bizde de asgari ücret tutarý bankaya yatýrýlýyor, kalaný elden veriliyor. Bunu kanýtlamak için þahit dýþýnda hangi deliller geçerlidir?

Hak elde etmeyeyim diye resmi olarak görünen tutara zam yapýp, elden verdiði ücreti eksik vererek yine ayný ücreti denkleþtirirse bu durumda haklýlýðýmý nasýl ispat edebilirim?

Ýþten ayrýlmam için dilekçemi verdikten sonra beklemem gereken süre gerçekten de 6 hafta mýdýr?

üstadlar,

günde normal çalýþmaya artý 3 saat mesai yapan iþçinin yemek hakký varmýdýr?

Ýþverenin yemek verme zorunluluðu yasal olarak yoktur.

( Bir hukuk sitesine üye olurken seçtiðiniz üye adý konusunda gerçekten tebriði hak ediyorsunuz. Sitemizde mafya nýn yeri olamaz :) yeni bir üye adý seçerek katýlýmýnýzýn devamýný dilerim.)

fazla mesai için fabrika kendi açýsýndan gönüllü kendi rýzamla mesai ye kalýyorum diye bir kaðýt imzalatýyor ve bunu sözleþmeye koyuyor þayet bizim bulunduðumuz iþ yerinde bu þekilde iþliyor eðerki kiþi mesaiye kalmaz ise 1 kez tutanak yiyor eðer kiþi 1 kez daha ayný sekilde mesaiye kalmaz ise iþten çýkýþýný veriyorlar þimdi bu kiþi iþten çýkýþý verildiðinde haklýmý haksýszmý buraya gelen iþ güvenlik uzmanlarý öyle bir konusuyor ki sanki biz burda köleyiz ve hiç bir hakkýmýz yok iþveren sizi istediði gibi atabilir bir hakkýnýz yok savunamazsýnýz kendinizi diyor tazminat da alamazsýnýz diyor kendince göz daðý veriyor kiþilere . özel sektör kimi yerde bu þekilde kimi yerde daha farklý buna hukuki açýdan bir engel yada bir çözüm yokmu iþ veren ile ilgili

Ýhtiyaç halinde fazla çalýþma yapmayý kabul ettiðine dair alýnan o yazý aslýnda diðer yandan gerektiðinde fazla çalýþma yapmaya hazýr olduðunun taahhüdüdür. Yani fazla çalýþma yapýlmasý gerektiðinde benden fazla çalýþma yapmam istenirse , istenen fazla çalýþmayý yapmayý taahhüd ediyorum demektir.
Verilen bu taahhüde de uyulmamasý iþvereni iþin yürüyüþü açýsýndan sýkýntýya sokacaðýndan kýdem tazminatý ödemeden sözleþmeyi fesih hakký tanýmasa da, iþe iadeye imkan tanýmayan geçerli nedenle tazminatlarý ödeyerek fesih hakký kazandýrýr.