Hipnoz - Adli Hipnoz - Hipnoz ve Suç

[Av.Dilek Kuzulu Yüksel]

http://www.terapistim.com/kitap/HipnozveAdliHipnoz.html
http://www.e-psikoloji.com/forum/arc...php?t-973.html



Hipnoz yöntemine bizim yargı sistemimizde başvurulduğuna şu ana kadar hiç tanık olmadım. Ama linkteki yazılardan anlaşılacağı üzere bazı ülkelerde özellikle de Amerika'da adli hipnoz yöntemine tanık ve mağdurların hafızalarını güçlendirmek için başvurulmakta imiş.

Adli hipnoz ülkemizde de kullanılmalı mıdır? Kullanılmalı ise, sanığa da uygulanmalı mıdır? Delil olarak değerlendirilmesi mümkün müdür? Sanığın rızası aranmalı mıdır yoksa suçu ortaya çıkarmak için rızaya gerek olmamalı mıdır?.. Bu yöntem, soruşturma aşamasında hakim kararı olmaksızın kolluk tarafından da kullanılabilir mi? Kötüye kullanmaya çok müsait olduğunu dşündüğüm hipnoz yönteminin ceza yargılamasında yerini alması için nasıl bir yasal düzenleme yapılabilir? Psikoloji uzmanlarımız varsa sitemizde, özellikle onlardan hipnozun ruh sağlığına olumsuz etkisi olup olmadığını, hipnoz yöntemi ile elde edilen bilgilerin güvenilir olup olmadığını yani adli hipnozun kesin delil olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini öğrenmek isterim.

Saygılarımla.

[Av.Esin Kılıç]

Yöntemin adalet sisteminde kullanılıp kullanılamayacağı ayrı bir tartışma konusu olmakla birlikte,temelde bizzat hipnoz hakkında ciddi şüphelerim var ki bunun dayanağı daha önce bir psikiatri uzmanı ile hipnoz hakkında yaptığım görüşmedir. Kendisi bana, hipnozun kimi psikiatri uzmanlarınca uygulandığını, bazı vakıalarda başarı sağlandığını ancak temel olarak bu yöntemin çok sağlıklı olmadığını, ayrıca bu yöntemden sonuç alabilmenin hipnoz edilecek kişinin kişiliği ile çok bağlantılı olduğunu anlatmıştı.
Dolayısı ile henüz uzmanlarınca dahi üzerinde fikir birliği oluşmamış bir yöntemin adalet sisteminde kullanılmasının yanlış sonuçlara yol açabileceği kanısındayım.

[Jilet]

Genel olarak, tanık ve mağdurun rıza göstermesi durumunda kendilerine hipnoz uygulanabilir, hukuken engel olmadığı kanaatindeyim.

Ancak sanığa hipnoz uygulanamaz. Uygulanmamalıdır. Zira hipnoz ile alınan bilgiler sanığın özgür iradesine dayanmayacağı için geçerli kabul edilemez. Ceza hukukunda sanığın suçu işlediğini kabullenmemesi, sanığın en doğal haklarından birisidir. Bu sebeple her nekadar sanık hipnoza razı olsa bile, bu hipnozla kendisinden edinilecek bilgilerde iradesinin olduğu anlamına gelmez. Sanığın iradesi hipnozda devre dışı kalır.

Hipnoz ile sanıktan alınacak bilgiler CMK'nın 148. maddesi içerisinde değerlendirilmelidir:

Madde 148 - (1) Şüphelinin ve sanığın beyanı özgür iradesine dayanmalıdır. Bunu engelleyici nitelikte kötü davranma, işkence, ilâç verme, yorma, aldatma, cebir veya tehditte bulunma, bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz.
(2) Kanuna aykırı bir yarar vaat edilemez.
(3) Yasak usullerle elde edilen ifadeler rıza ile verilmiş olsa da delil olarak değerlendirilemez.
(4) Müdafi hazır bulunmaksızın kollukça alınan ifade, hâkim veya mahkeme huzurunda şüpheli veya sanık tarafından doğrulanmadıkça hükme esas alınamaz.
(5) Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir.



Ayrıca Sayın Av. Esin Kılıç Erdoğan'ın haklı şüphelerine katılmamakta mümkün değildir.