Halikarnas Balıkçısı

[Av.Ragıp Atay]

Hep iyiler ölüyor nedense. Canımızdan can çekiliyor her aydını yitirdiğimizde. Galiba ekim ayı aydınlar için kara bir ay, Cahit Sıtkı, Attila İlhan halikarnas Balıkçısı hep ekimde ayrıldı aramızdan. Bu gün En büyük Halikarnlıyı kaybetmenin yııldönümü. Saygıyla anıyorum.

HALIKARNAS BALIKCISI
CEVAT SAKIR KABAAGACLI

Tam adi Musa Cevat Sakir. Daha sonra Kabaagacli soyadini aldi. Yazin yasami boyunca Karaagacligil soyadini, Huseyin Kenan, Musa Cevat, Musa Cevat, M.C., H.B. Sina imzalarini kullandi.

Mehmet Sakir Pasa ile Ismet Hanim in oglu. Cocuklugu, babasinin elci olarak bulundugu Atina da ve Buyukada da gecti.Robert Kolej de okudu. Okulun son sinifindayken Ikdam da ilk yazimlari yayimlandi (1940). Ingiltere de Oxford Universitesi yeni Cag Tarihi Bolumu nde okudu. 1913 te evlendigi Italyan esiyle Italya da kaldi. Bu sirada resim dersleri aldi, Italyanca ve Latince ogrendi. 1914 te babasi Sakir Pasa, Cevat Sakir in tabancasindan cikan bir kursunla Afyon da olunce Cevat Sakir on dort yil hapis cezasina carptirildi. Cezasinin yedi yilini cektikten sonra hastaligi nedeniyle saliverildi. Bir sure tekkeye devam etti. Cesitli dergilerde yazilar yazdi, ceviriler yapti: bir yandan da karikatur ve resimle ugrasti. Zekariya Sertel in cikardigi Resimli Hafta da Huseyin Kenan takma adiyla yazdigi Hapishanede Idama Mahkum Olanlar Bile Bile Asilmaya Nasil Giderler adli oyku yuzunden Ankara Istiklal Mahkemesi nde yargilandi ve Bodrum da uc yil surgun cezasina carptirildi (1925). Cezasi bittikten sonra cok sevdigi Bodrum a yerlesti ve 1947 ye kadar Bodrum da yasadi. Yurtdisindan getirttigi kitaplardan tarim bilgileri edindi. Ozel olarak elde ettigi cicek ve agac tohumlarinin Bodrum da yetisip buyumesini sagladi. Bir sure Bodrum Belediyesi nin resmi bahcivani olarak calisti. 1947 de Izmir e yerlesti, gazetecilik ve turist rehberligi yapti. Rehberlik kurslarinda ogretmen olarak gorev aldi. Ikinci evliligini dayisinin kizi Hamdiye, ucuncu evliligini Hatice Hanim la yapan Cevat Sakir in uc evliliginden bes cocugu oldu. kemik kanserinden oldu. Vasiyeti uzerine Bodrum Gumbet TED Turbe Tepesi nde topraga verildi.

Bodrum, Cevat Sakir in yasaminda bir donum noktasi oldu. Bu beldenin antik cagdaki adindan esinlenerek 1928 den baslayarak yazilarinda Halikarnas Balikcisi adini kullandi. Mitoloji, oykulerinin baslica konusunu olusturdu.Kultur Bakanligi 1971 yili Devlet Kultur Armagani Cevat Sakir Kabaagacli ya verilmis, Imdatla Cennet adli oykusu (Yazgi adiyla, yon. Ulku Erakalin, 1976), Parmak Damlasi (yon. E. Kral, 19929 filme alinmistir.

"Bilmeyene zor anlatilir Balikci yig dinlemenin ne demek oldugu. Derin magaralara kapatilmis ruzgarlarin birden bosanivermesi gibi konusur desem edebiyat sanirsiniz. Ama gercekten bir ruzgar olur Balikci konusurken. Yillar yili icinde birikmis yildizli karanliklar, masali ve gercegiyle Akdeniz, yasanmis, tadilmis mavilikler, bir baska turlu yesil deniz dipleri, butun bunlar icinde opulesi, dovulesi, ovulesi insanlar, yaratan ve somuren insanlar Balikci nen cigerinden palas pandiras, ufurule tukurule, cevrile savrula dokulur ortaliga.

Dunyanin sisini pusunu ne temizler?

Poyraz bir, Balikci nen merhabasi iki!

Sabahattin Eyuboglu"

[Av.Ragıp Atay]

"Halikarnas Balıkçısı na gelinceye kadar bizim edebiyatımızda pek öyle yaşayan doğa yoktu. Balıkçı kişi olarak gümbür gümbür bir insandı. O, doğanın bir parçası gibiydi...

Bizim edebiyatımıza sağlıklı, gördüğümüz, güzel olan doğayı getirdi. Yunmuş arınmış yıldızları, yıkıntıları, ağaçları, yürüyen taşan gökyüzünü, akar suları, bir uçtan bir uca akan karanlıkları, kuşları, balıkları, toptan denizi getirdi. Balıkçı bir yaşayan,

doğaya tekmil coşkunluğuyla karışmaya can atan kişiydi. İyi kendinden, yüreğinden veren, toprak gibi, çok cömert bir torak gibi veren kişiydi.

Balıkçıyı okurken insan doğayla bütünleşmiş, doğanın güzelliğinde atan bir yürek bulur.

Yaşar Kemal"

"Her yazar, kendine özgü, bir görüntüler dünyasını anımsatır insana. Halikarnas ın adının da bende uyardığı çağrışım, çivit mavi bir deniz, çiğ aydınlık sokaklar, beyaz taş evlerdir. Bir zaman dışılılık. İlk çağda günümüz, denilebirki, özdeşleşmişlerdir. Halikarnas la 2500 yılı aşan oldukça geniş sayılabilecek bir alanda gidiş gelişler yapar, havasıdır bu onun, kuş gibi uçar orada,eğilir, doğrulur,zikzaklar çizer. Kuşkusuz günümüzde yaşamaktayız, ama bir adım da attık mı ilk uygarlıkların beşiğinde buluruz kendimizi. Ve içten, sesi sağduyudan gelen bir anlatım biçimi içinde, doğasal bir karmaşada, doğanın şaşmaz düzeni kapsar, kuşaklar tüm yapıtını.

Melih Cevdet Anday"

"Halikarnas Balıkçısı bana ne zaman rehberlik yapabilecekse Türkiye ye o zaman gelmek isterim.

Pompidou Fransa Devlet Başkanı"

"Ölülere can vermekten daha zor ne var?diye sormuşlar Balıkçıya, Canlılara can vermek demiş.

Sabahattin Eyüboğlu"

"Cevat Şakir büyük bir sanatkar, deha ile cinnet arasında gidip gelen bir harika çocuk.

Burhan Felek"

"Heredot en ünlü Halikarnaslı. Ama bir büyük Halikarnaslı daha var. Gerçek bir Halikarnaslı. Hemşehrimiz Halikarnas Balıkçısı.

Haluk Elbe"

"Bir toplum bir yazar yetiştirebilir ama birde insanın, yaşamının bütün hesabı önüne çıkarıldığı zaman aldığı bir bütünlük var. Kişilik orada beliriyor. Öyle özgün bir kişiliği var ki, o sevgili büyük insanın kendinden önce gelen bir kimseyi nasıl anı satmıyorsa, nasıl eşsizse, kendinden sonra da yerinin doldurulacağına inandırıverir, kendisini tanıyanları. Önce buradan duyuyor, yorumluyorum onun kaybını. Sanki büyük bir heykel kaldırıldı büyük bir alandan.

Necati Cumalı"

[Harun Gür]

aganta burina burinata , sevgi ve saygıyla anıyoruz ve bırakmıyoruz.

[Harun Gür]

"Heyy! Açılan kapı, birdenbire gözlerime ve gönlüme açık denizleri, kıyı ve adaları verdi. (...) Çocukluktan beri ilk defa çocuk gibi hıçkıra hıçkıra ağlayarak! Şükran! Kıyamet kopuyar. Parmaklarımı yosunlara, kumlara daldırdım. Güzel dünyanın kumlarını, deniz çakıllarını, başıma avuç avuç akıttım.(...)

Halikarnas Balıkçısı