Mahkemeler hakkında

[forumkalesi]

arkadaşlar, kadastro mahkemesince Jandarma Komutanlığımıza yazılan yazıda ' A köyünde 30/04/2011 tarihinde keşif yapılacağından aşağıda isimleri yazılı mahalli bilirkişiler ve tespit bilirkişilerinin keşif gün ve saatinde hazır edilmeleri rica olunur' denmektedir. Keşifler çoğu zaman yapılmamaktadır. (Davacının harcını yatırmaması, hava şartları vs.) Bilirkişiler hazır olmasına rağmen keşfin yapılmamasından dolayı vatandaşlarımız mağdur olmaktadır. Ayrıca Jandarma ile Hakim arasında da tartışmalar yaratmaktadır.

SORU: Jandarmanın bu yazıya istinaden yapması gereken nedir?

Keşfin yapılmayarak vatandaşların keşif mahalinde beklemesi ve işlerinden geri kalması yasal mıdır?

[Av.Engin Oğuz]

İlk defa böyle garip bir uygulama duyuyorum. Bilirkişilik zorla yapılacak zorla götürülüp icra ettirilecek bir iş değildir. Mahkemece seçilen bilirkişiler yaptıkları iş karşılığında takdir edilen ücreti alırlar. Bilirkişi seçilen kişilere dosyaya bilirkişi ücreti yatırıldıktan sonra belirtilen gün ve saatte hazır olmaları için davetiye tebliğ edilir. Bilirkişi seçilen belirtilen gün ve saatte hazır olur veya olmazlar. Mazeretsiz olarak keşife gelmeyen birlirkişi azledilir vs. Jandarmanın veya polisin bilirkişileri zorlama götürme yetkisi ve görevi yoktur. Bilirkişilik zorla yaptırılabilecek bir iş olmadığından kolluğun da zorlama görevi ve yetkisi yoktur. Zorlama yaptırılabilecek bir iş tanıklıktır, tanık olarak dinlenecek kişi isteği ile gelip beyanda bulunmazsa kollukça zorla getirilip dinlettirilebilir. Mahkemenin tanık dışındaki kimseleri kolluktan hazır etmesini istemesi usul ve yasaya aykırıdır. Mahkemenin yetkisi olmayan bir işi kolluğa emretmesi yetkisini aşması olur kolluk da cevabi yazı ile bu durumu mahkemeye hatırlatabilir.

[forumkalesi]

sayın Av.Engin OĞUZ; mahkemelerin tanıklıktan başka bilirkişileri hazır etme usul ve yasaya aykırıdır demişsiniz. Bununla ilgili kanun, yönetmelik veya genelge var mı? Sizin de dediğiniz gibi normal şartlarda bilirkişilere davetiye gönderilmesi gerekir. Ancak keşifler sürekli bir şekilde ertelendiği için davetiye göndermek yerine kolluğa yazı yazmak daha kolay oluyor ve bilirkişileri bizim hazır etmemiz isteniyor. Hazır etmesi sorun olmuyor aslında ama keşfin son anda iptal edilmesi vatandaşların zaman kaybına ve işlerinden geri kalmasına yol açıyor. Çoğu vatandaşlarımız zaten bilirkişilikten para alındığını bile bilmiyor.
Mahkemenin kolluğa yazmış olduğu yazılı emir niteliğindeki bilirkişilerin hazır edilmesi hususunda bilirkişilerin hazır edilmemesi halinde kolluğa ne gibi bir yaptırım olur, bilirkişilere sadece tebliğ yapsak olur mu? Şimdilik aklımdaki sorular bu kadar.bu arada ilginiz için tşkler

[Av.Engin Oğuz]

mahkemelerin tanıklıktan başka bilirkişileri hazır etme usul ve yasaya aykırıdır demişsiniz. Bununla ilgili kanun, yönetmelik veya genelge var mı?

Ne Hukuk Usulü yasasında, ne Ceza Usul yasasında ve ne de İdari Usul yasasında tanık ve sanık sıfatını haiz kimselerin dışında kimsenin "hazır etme(ihzar) ve zorla getirme" kararı verilmesine ilişkin bir kural yoktur. Türkiye'de mahkemelerin işleyişine ve yargılama usulüne ilişkin bu üç temel yasada yer almayan bu tür bir uygulama tüzükle yönetmelikle de düzenlenemez.

Mahkemenin kolluğa yazmış olduğu yazılı emir niteliğindeki bilirkişilerin hazır edilmesi hususunda bilirkişilerin hazır edilmemesi halinde kolluğa ne gibi bir yaptırım olur

Mahkemelerin direkt kolluğa bu tür bir emir vermesi de usule uygun değildir. Usul ve yasaya uygun olarak zorla getirilebilecek kimseleri dahi mahkemeler kolluğa değil savcılığa ihzar veya yakalama müzekkeresi düzenler ara karardan da bir örnek ekleyip verir savcılık inceler usul ve yasaya bir aykırılık, eksiklik veya hata görmezlerse kolluğa yazar talimat verirler. Kurumlar arası hiyerarşiyi takip etmek zorunludur bu hiyerarşi açısından tüzük ve yönetmelikler düzenlenmiştir.
Hiyerarşik zinciri bozan kuruma mahkeme de olsa kolluğun cevabı talimatın savcılık kanalı ile yapılması gerektiği olmalıdır.
Sizin olayınızda esasen infazı suç teşkil eden bir talimat vardır. Kollukça ihzar edilmesi yasalarca düzenlenmemiş kimseleri hazır etmek için yapılacak işler kişi hürriyetini tahdit ve görevin kötüye kullanılması olur ve şikayetçi için ayrıca tazminat hakkı doğurur.
Bilirkişilere kolluk tarafından tebliğ yapılması belki açıkça hukuka aykırı değildir ama kolluğun görevi de bu değildir. Daha önce dediğim gibi bilirkişi ve keşif masrafları dosyaya yatırıldıktan sonra kalemce bilirkişilere tebliğ için de masraf alınır ve mahkemece davetiye yollanır acele hallerde telefonla aranır.
Mahkemeye duyulan güven ve saygı kullanılarak kolluktan ne mahkemenin ne kolluğun görev ve yetkisine girmeyen bir işin yaptırılması doğru değildir. Yerleşik yargı usulleri dışına çıkarak da yeni bir usul oluşturup arkadan gelecek hakimlere de bu yanlış usulü kalem uygulaması olarak alışkanlık edindirmek de doğru değildir.
Böyle bir mahkeme yazısına dediğim gibi savcılık kanalı ile talimat verilmesi cevap olarak verilip ayrıca adalet komisyonuna, kolluğun bağlı bulunduğu bakanlığa ve hakimler savcılar yüksek kuruluna haber verilerek uygulamanın yerleşmesine izin verilmemesi gerekir. Ayrıca kolluğun konusu suç teşkil eden bir olayı öğrendiğinde durumu yetkili birimlere haber vermesi kanuni görevidir.

[Şenol Eker]

Müsaadenizle bir şey sormak isterim:
Malumunuz köy yerinde bilirkişi olarak arazide bir yere gitmek kolay iş değil. Yürüyerek, binek hayvanı ile ya da traktörle v.s. gidilmesi gerekir. Zira gidecek köylü bilirkişinin o arazi şartlarına uygun başka aracı yoktur.
Ayrıca birden fazla bilirkişi gidecekse bunlar arasında bir koordinasyon sağlanması gerekir.
Mahkeme kolluktan bunun organizasyonunu, yani bilirkişilerin köyden alıp ilgili yere getirip sonra geri götürülmesini rica etmiş olabilir mi? Bu mantığa da uygun geliyor.
Yani yakalayıp zorla getirme değil de; gitmesi gereken bilirkişilere yardımcı olmak olabilir mi amaç?

[forumkalesi]

bulunduğumuz ilçede araçla gidilmeyen yer pek yok gibi. Yani bilirkişilere davetiye gönderilip şu zamanda şurada bulunmaları istense onlar bulunur veya bulunmazlar ama bir şekilde usul yerine gelmiş olur. Kolluğun araçları bilirkişileri keşif mahaline götürmek için kullanılamaz. Adli bir olay olsa (Savcının talimatı) bu mümkündür.
Sayın Av.Engin Bey, kolluk olarak zorla da olsa bilirkişileri keşif mahalinde hazır etsek bile vatandaş, şikayet te bulunsa bundan mahkeme sorumludur. Sonuçta yazılı bir emir var. Tebliğat yapılması kolluğun görevi değil, adalet bakanlığının 31 numaralu genelgesinde bu açıkça belirtilmiştir.
Bu konu ile Hakimlerimiz ile polemiğe girmek istemiyoruz. Sonuç itibari ile karşımızdaki Hakim. Bunlarla ilgili yazılı belgeye ihtiyacımız var. Bu sorunu Hukuk Müşavirliğine sormak daha mantıklı sanırım.

[forumkalesi]

bu konuda hukuki olarak başvurulacak yerler neresi? yardımlarınızı bekliyorum