Mahkemeler hakkýnda

arkadaþlar, kadastro mahkemesince Jandarma Komutanlýðýmýza yazýlan yazýda ' A köyünde 30/04/2011 tarihinde keþif yapýlacaðýndan aþaðýda isimleri yazýlý mahalli bilirkiþiler ve tespit bilirkiþilerinin keþif gün ve saatinde hazýr edilmeleri rica olunur' denmektedir. Keþifler çoðu zaman yapýlmamaktadýr. (Davacýnýn harcýný yatýrmamasý, hava þartlarý vs.) Bilirkiþiler hazýr olmasýna raðmen keþfin yapýlmamasýndan dolayý vatandaþlarýmýz maðdur olmaktadýr. Ayrýca Jandarma ile Hakim arasýnda da tartýþmalar yaratmaktadýr.

SORU: Jandarmanýn bu yazýya istinaden yapmasý gereken nedir?

Keþfin yapýlmayarak vatandaþlarýn keþif mahalinde beklemesi ve iþlerinden geri kalmasý yasal mýdýr?

Ýlk defa böyle garip bir uygulama duyuyorum. Bilirkiþilik zorla yapýlacak zorla götürülüp icra ettirilecek bir iþ deðildir. Mahkemece seçilen bilirkiþiler yaptýklarý iþ karþýlýðýnda takdir edilen ücreti alýrlar. Bilirkiþi seçilen kiþilere dosyaya bilirkiþi ücreti yatýrýldýktan sonra belirtilen gün ve saatte hazýr olmalarý için davetiye teblið edilir. Bilirkiþi seçilen belirtilen gün ve saatte hazýr olur veya olmazlar. Mazeretsiz olarak keþife gelmeyen birlirkiþi azledilir vs. Jandarmanýn veya polisin bilirkiþileri zorlama götürme yetkisi ve görevi yoktur. Bilirkiþilik zorla yaptýrýlabilecek bir iþ olmadýðýndan kolluðun da zorlama görevi ve yetkisi yoktur. Zorlama yaptýrýlabilecek bir iþ tanýklýktýr, tanýk olarak dinlenecek kiþi isteði ile gelip beyanda bulunmazsa kollukça zorla getirilip dinlettirilebilir. Mahkemenin tanýk dýþýndaki kimseleri kolluktan hazýr etmesini istemesi usul ve yasaya aykýrýdýr. Mahkemenin yetkisi olmayan bir iþi kolluða emretmesi yetkisini aþmasý olur kolluk da cevabi yazý ile bu durumu mahkemeye hatýrlatabilir.

sayýn Av.Engin OÐUZ; mahkemelerin tanýklýktan baþka bilirkiþileri hazýr etme usul ve yasaya aykýrýdýr demiþsiniz. Bununla ilgili kanun, yönetmelik veya genelge var mý? Sizin de dediðiniz gibi normal þartlarda bilirkiþilere davetiye gönderilmesi gerekir. Ancak keþifler sürekli bir þekilde ertelendiði için davetiye göndermek yerine kolluða yazý yazmak daha kolay oluyor ve bilirkiþileri bizim hazýr etmemiz isteniyor. Hazýr etmesi sorun olmuyor aslýnda ama keþfin son anda iptal edilmesi vatandaþlarýn zaman kaybýna ve iþlerinden geri kalmasýna yol açýyor. Çoðu vatandaþlarýmýz zaten bilirkiþilikten para alýndýðýný bile bilmiyor.
Mahkemenin kolluða yazmýþ olduðu yazýlý emir niteliðindeki bilirkiþilerin hazýr edilmesi hususunda bilirkiþilerin hazýr edilmemesi halinde kolluða ne gibi bir yaptýrým olur, bilirkiþilere sadece teblið yapsak olur mu? Þimdilik aklýmdaki sorular bu kadar.bu arada ilginiz için tþkler

Ne Hukuk Usulü yasasýnda, ne Ceza Usul yasasýnda ve ne de Ýdari Usul yasasýnda tanýk ve sanýk sýfatýný haiz kimselerin dýþýnda kimsenin "hazýr etme(ihzar) ve zorla getirme" kararý verilmesine iliþkin bir kural yoktur. Türkiye'de mahkemelerin iþleyiþine ve yargýlama usulüne iliþkin bu üç temel yasada yer almayan bu tür bir uygulama tüzükle yönetmelikle de düzenlenemez.

Mahkemelerin direkt kolluða bu tür bir emir vermesi de usule uygun deðildir. Usul ve yasaya uygun olarak zorla getirilebilecek kimseleri dahi mahkemeler kolluða deðil savcýlýða ihzar veya yakalama müzekkeresi düzenler ara karardan da bir örnek ekleyip verir savcýlýk inceler usul ve yasaya bir aykýrýlýk, eksiklik veya hata görmezlerse kolluða yazar talimat verirler. Kurumlar arasý hiyerarþiyi takip etmek zorunludur bu hiyerarþi açýsýndan tüzük ve yönetmelikler düzenlenmiþtir.
Hiyerarþik zinciri bozan kuruma mahkeme de olsa kolluðun cevabý talimatýn savcýlýk kanalý ile yapýlmasý gerektiði olmalýdýr.
Sizin olayýnýzda esasen infazý suç teþkil eden bir talimat vardýr. Kollukça ihzar edilmesi yasalarca düzenlenmemiþ kimseleri hazýr etmek için yapýlacak iþler kiþi hürriyetini tahdit ve görevin kötüye kullanýlmasý olur ve þikayetçi için ayrýca tazminat hakký doðurur.
Bilirkiþilere kolluk tarafýndan teblið yapýlmasý belki açýkça hukuka aykýrý deðildir ama kolluðun görevi de bu deðildir. Daha önce dediðim gibi bilirkiþi ve keþif masraflarý dosyaya yatýrýldýktan sonra kalemce bilirkiþilere teblið için de masraf alýnýr ve mahkemece davetiye yollanýr acele hallerde telefonla aranýr.
Mahkemeye duyulan güven ve saygý kullanýlarak kolluktan ne mahkemenin ne kolluðun görev ve yetkisine girmeyen bir iþin yaptýrýlmasý doðru deðildir. Yerleþik yargý usulleri dýþýna çýkarak da yeni bir usul oluþturup arkadan gelecek hakimlere de bu yanlýþ usulü kalem uygulamasý olarak alýþkanlýk edindirmek de doðru deðildir.
Böyle bir mahkeme yazýsýna dediðim gibi savcýlýk kanalý ile talimat verilmesi cevap olarak verilip ayrýca adalet komisyonuna, kolluðun baðlý bulunduðu bakanlýða ve hakimler savcýlar yüksek kuruluna haber verilerek uygulamanýn yerleþmesine izin verilmemesi gerekir. Ayrýca kolluðun konusu suç teþkil eden bir olayý öðrendiðinde durumu yetkili birimlere haber vermesi kanuni görevidir.

Müsaadenizle bir þey sormak isterim:
Malumunuz köy yerinde bilirkiþi olarak arazide bir yere gitmek kolay iþ deðil. Yürüyerek, binek hayvaný ile ya da traktörle v.s. gidilmesi gerekir. Zira gidecek köylü bilirkiþinin o arazi þartlarýna uygun baþka aracý yoktur.
Ayrýca birden fazla bilirkiþi gidecekse bunlar arasýnda bir koordinasyon saðlanmasý gerekir.
Mahkeme kolluktan bunun organizasyonunu, yani bilirkiþilerin köyden alýp ilgili yere getirip sonra geri götürülmesini rica etmiþ olabilir mi? Bu mantýða da uygun geliyor.
Yani yakalayýp zorla getirme deðil de; gitmesi gereken bilirkiþilere yardýmcý olmak olabilir mi amaç?

bulunduðumuz ilçede araçla gidilmeyen yer pek yok gibi. Yani bilirkiþilere davetiye gönderilip þu zamanda þurada bulunmalarý istense onlar bulunur veya bulunmazlar ama bir þekilde usul yerine gelmiþ olur. Kolluðun araçlarý bilirkiþileri keþif mahaline götürmek için kullanýlamaz. Adli bir olay olsa (Savcýnýn talimatý) bu mümkündür.
Sayýn Av.Engin Bey, kolluk olarak zorla da olsa bilirkiþileri keþif mahalinde hazýr etsek bile vatandaþ, þikayet te bulunsa bundan mahkeme sorumludur. Sonuçta yazýlý bir emir var. Tebliðat yapýlmasý kolluðun görevi deðil, adalet bakanlýðýnýn 31 numaralu genelgesinde bu açýkça belirtilmiþtir.
Bu konu ile Hakimlerimiz ile polemiðe girmek istemiyoruz. Sonuç itibari ile karþýmýzdaki Hakim. Bunlarla ilgili yazýlý belgeye ihtiyacýmýz var. Bu sorunu Hukuk Müþavirliðine sormak daha mantýklý sanýrým.

bu konuda hukuki olarak baþvurulacak yerler neresi? yardýmlarýnýzý bekliyorum