Şirket Olarak Tüketici

[Gozcubukcu]

Bir Konuda bir sorunum var ve son noktaya geldiğimi sanıyorum. İlk olarak sorunu yazmak istiyorum.

16.11.2008 tarihinde bir bilgisayar firmasından bir Laptop aldım. Ürünü alırken bana satış yetkileri ürünün sıvı geçirmez olduğunu ve çok dayanıklı olduğu söyledi. Bunu üzerine ürünü şirketim adına satın aldım.
18.02.2009 tarihinde cihaza kahve döküldü ve 19.02.2009 tarihinde aldığım mağazaya servise götürdüm.
23.02.2009 tarihinde mağaza laptop'u servisine gönderdi ve bana cihazda sıvı teması olduğunu ve bundan dolayı garanti kapsamından çıktı söylendi. Mağaza yetkisi ile görüştüğümde onlarında üretici firmanın onlara böyle ürün eğitimi verdiğini ve ödemiş olduğum yedek parça ücreti iade edecekleri söylediler.
30.03.2009 mağaza ile yaptığım görüşme sonunda bana 30 resmi iş günü dolmasına rağmen yeni bir cihaz veremeyeceklerini ve bunun nedenin servisin garanti kapsamı dışında kalan cihazlar için 30 günlük sürenin bulunmadığını söylemiş olması olduğunu söylediler. Mağaza yetkileri bizim Tüketici olmadığımızı, şirket olduğumuzu ancak mahkemeye verebileceğimizi ve bu mahkemeleri ortalama 2 yıl sürdüğünü belirtmiştir.

Sizlere iki tane sorum olacaktır:
1) Şirket olarak bizim muhatabımız mağazamı yoksa servis mi?
2) Nasıl bir izlek takip edelim?

İlginiz için teşekkür ederim.

[Av.Gökhan Dirican]

Sn. Gozcubukcu,

şayet pc'yi şirket adına alıp; faturasını şirkete kestirdi iseniz, tüketici lehine olan imkanlardan faydalanamazsınız.

bu halde şirketiniz tacir karşı taraf (satıcı da) tacir olduğundan Türk Ticaret Kanunu (m.25) hükümleri uygulanır.

bu kanuna göre ise kullanmakla ortaya çıkan ayıplar 6 aylık zamanaşımı süresine tabidir. bu meyanda şayet sorun 6 aylık süre içerisinde ortaya çıktı ise, ayıplı olduğu iddiası ile (TTK mi25'in atfıyla) Borçlar Kanunu'nda yer alan imkanlardan faydalanabilirsiniz.

ancak ifade etmeliyim ki, adı geçen ürünün sıvı dökülmesi sonucu kullanılamaz hale gelmesi doğaldır. bu nedenle bu husus kullanıcı hatası olarak değerlendirilecektir. ne var ki siz "bu konuda tarafınıza ayrıca tekeffülde bulunulduğunu" ispatlarsanız ya da ürünün garanti belgesi veya kullanma kılavuzunda bu yönlü bir açıklama varsa davanın lehinize sonuçlanması muhtemeldir.

aksi takdirde ayrıca bir taahhüt yoksa, kullanıcı hatası sayılmak suretiyle davanız sonuçsuz kalabilir.

esen kalın.

[Phantom of law]

T.C.

YARGITAY

19. HUKUK DAİRESİ

E. 1999/3932

K. 1999/4621

T. 6.7.1999

• MENFİ TESPİT DAVASI ( Aracın İadesi Karşılığında Yeni Bir Araçla Değiştirilmesinin Talep Edilmesi )

• TÜKETİCİ SIFATI ( Bir Mal veya Hizmeti Özel Amaçlarla Satın Alarak Kullanan veya Tüketen Gerçek veya Tüzel Kişi Olarak Tanımlanması )

• AYIPLI MAL ( Satın Alınan Araçtan Kısa Bir Süre Sonra Arızalar Meydana Gelmesi)

• AYNEN İFA ( Satın Alınan Aracın Davalıya İadesiyle Aynı Model Aynı Özelliklere Sahip Sıfır Km'de Bir Aracın Davacıya Teslimine Karar Verilmesi )

• 4077 SAYILI KANUNUN UYGULANMASI ( Ticaret Şirketleri Dahil Bütün Tüzel Kişilerin Tüketici Olabilmesi Mal veya Hizmetin Özel Amaçlarla Alınmasının Yeterli Olması )

• EŞİTLİK İLKESİ ( 4077 Sayılı Kanunun Tüzel Kişilere Uygulanmayıp Sadece Gerçek Kişilere Uygulanmasının Anayasada Düzenlenen Bu İlkeye Aykırı Olması )


ÖZET : Ticaret şirketleri dahil bütün tüzel kişiler tüketici olabilir. Mal veya hizmetin özel amaçlarla alınması yeterlidir.
DAVA : Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı Müdahil vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili; müvekkilinin davalı O... A.Ş.den 12.12.1996 tarihli fatura ile bir adet Opel Frontera aracı satın aldığını, ancak araçtan kısa bir süre sonra arızalar meydana geldiğini, durumun davalı firmaya bildirildiğini, davalının Almanya'dan parça getirtilerek tamir yapılacağını bildirdiğini ve müvekkilinden izin alınmadan aracın motorunun indirilip parça değişikliği yapıldığını, ancak aracın arızasının giderilmediğini ve davalıdan aracın yenisi ile değiştirilmesi talebinde bulunulduğunu, bunun kabul edilmemesi üzerine Ankara Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurularak 9.3.1998 tarihinde aracın yenisiyle değiştirilmesi kararının alındığını, buna rağmen davalının değiştirme yapmadığını belirterek, aracın iadesi karşılığında yeni bir araçla değiştirilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı O... A.Ş. vekili, davacının B.K.nun 207 . maddesine göre bir yıllık süre içinde açılmadığını ve zamanaşımına uğradığını, 4077 Sayılı Kanuna göre davacının 15 gün içinde aracın yenisiyle değiştirilmesini veya bedelin iadesini veya ayıbın karşılığının bedelden indirilmesini, ayrıca ücretsiz tamir isteyebileceğini, davacının bu seçimlik haklardan ücretsiz tamiri seçtiğini, aracın üretimden kaynaklanan bir "arızası olmadığını, belirterek "davanın reddini savunmuş, diğer davalı Opel Türkiye Ltd.Şti. vekili ise davacının şirket olduğunu, aracın ticari olması nedeniyle 4077 Sayılı Kanunun uygulama imkanı olmadığını, davacının seçimlik hak olarak tamir hakkını kullandığını, 1997 Model bir aracın piyasada bulunmasının imkansız olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; araç üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak bilirkişi heyetinden rapor alınmış ve davacının kullanım sırasında ortaya çıkan ayıbı B.K.nun 198/3. maddesi uyarınca satıcıya bildirildiğini ve B.K.nun 203. maddesi uyarınca aracın yenisiyle değiştirilme talebinde bulunduğunu, davalıların zamanaşımı iddiasının B.K.nun 207/3. maddesi, uyarınca yerinde olmadığını, müdahil davalının aracın aynen ifasının mümkün olmadığı iddiasını İİK.nun 24. maddesi uyarınca yerinde görülmediğini belirterek davanın kabulüyle davacının satın aldığı aracın davalıya iadesiyle aynı model aynı özelliklere sahip sıfır km' de bir aracın davacıya, teslimine karar verilmiş, hüküm davalılar vekillerince temyiz edilmiştir.
Mahkemece tarafların tacir tüzel kişi olmaları nedeniyle 4077 Sayılı Tüketicinin korunmasına dair yasa hükümlerinin olayda uygulanamayacağı belirtilerek genel hükümler çerçevesinde hüküm kurulduğundan öncelikle 4077 Sayılı Yasa hükümlerinin olayda uygulanıp uygulanmayacağının, başka bir anlatımla tacir tüzel kişilerin tüketici sayılıp sayılmayacağının irdelenmesi gerekir.
8.3.1995 tarihli RG.de yayınlanarak yürürlüğü giren 4077 Sayılı TKHK.nun 1 inci maddesinde kanunun çıkarılma amacı "ekonomi gereklerine ve kamu yasasına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemek" olarak açıklanmış ve 3 üncü maddesinde ise Tüketici "bir mal veya hizmetin özel amaçlarla satın alarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişi" olarak tanımlanmıştır. Maddenin lafzı herhangi bir ayırıma tabi tutulmaksızın ticaret şirketleri dahil bütün tüzel kişilerin tüketici olabileceklerini gösterir açıklıktadır. AT yönergelerinde ve bazı yasalarda tüketicinin, bazen nesnel, bazen kişisel, ardından eylemsel kıstaslara göre belirlenmiş, böylece bazen nihai tüketici, bazen aynı zamanda küçük esnaf ve tüzel kişi korunmuş olup, Avrupa Konseyince kabul edilen 24.7.1990 tarihli direktifin 2 nci maddesinin 3 üncü bendinde "tüketiciden gerçek kişilerin anlaşılacağı" belirtilmiş ve başlangıçta üye ülkelerin iç hukuklarında yapılan düzenlemelerde de genelde bu husus gözetilmiş ise de, öğretideki eleştiriler ile uygulamadaki gereksinimlerin etkisi sonucunda 1993-1995 Yıllarını kapsayan AT Komisyonunun İkinci Eylem planında bir tüketici tanımlaması yapılıp tüzel kişiler de tüketici kapsamına ithal edilerek, tüketici: mal ya da hizmet edimlerini mesleki amaçlar dışında kullanım amacıyla davranan, alım gücü az ya da çok gerçek, veya tüzel kişiler olarak tanımlanmıştır. Bu husus verdiği bir kararda İsviçre Federal Mahkemesince de benimsenmiştir ( Bkz.Yard.Doç.Dr.Çağlar Özel, Mukayeseli Hukuk Işığında Tüketiciyi Koruyan Geri Alma Hakkı Sh.29 vd. ). Bütün bunlar yasa koyucunun tüzel kişi tabirini yasa metnine hiçbir ayırıma tabi tutmaksızın koyarken bilinçli hareket ettiğini ve batı ülkelerindeki ilk düzenlemelerden ayrıldığını açıkça göstermektedir. Kaldı ki yasa koyucunun, tüzel kişi tabirinin ticaret şirketlerini de kapsadığını gözden kaçırdığı düşünülemez.
Ticaret şirketlerinin tüketici kavramı içinde mütalaa olunmaları, 1. maddede öngörülen amacın gerçekleşmesini de olanaklı kılacaktır. Ticari şirketlerin ekonomik bir varlığı temsil edip, korunmalarına gerek bulunmadığı savunulamaz. Nitekim, AT Komisyonunun ikinci Eylem planında bu konuda oluşması muhtemel duraksamaların önlenmesi amacıyla "... alım gücü az ya da çok..." tabirleriyle konu vurgulanmıştır. Bir tacirin borçlarının niteliğini düzenleyen TTK.nun 2-1 maddesi, tüzel kişi tacirlerin özel amaçlarla nihai tüketici olmalarını engelleyen bir anlam taşımamaktadır. Tamamen kendisine özgü etkin, kısa ve ekonomik bir prosedür içinde tüketicinin hakkına kısa yoldan kavuşmasını amaçlayan kanunun, işletmesinin tüketim ihtiyacı kadar ( lastik, temizlik eldiveni, temizlik malzemesi, kırılan kapı kilidinin yenisi, soğutma cihazı vs. gibi ) malı almak suretiyle nihai tüketimde bulunan bir tüzel kişi taciri, korumanın kapsamı dışında bıraktığı düşünülemez. Kaldı ki hiçbir ayrıma tabi tutulmaksızın nihai tüketici olan gerçek kişi tacirler koruma kapsamında iken tüzel kişi tacirlerin koruma kapsamı dışında bırakılmaları Anayasa'nın eşitlik ilkesine de aykırılık teşkil edebilir.
Bu durumda davacı şirketin, aracı özel amaçla satın alıp, nihai olarak yararlandığı anlaşıldığından mahkemece davanın 4077 Sayılı Yasa hükümleri uyarınca değerlendirilmesi gerekirken, genel hükümlere göre değerlendirilmesi ve harca tabi tutulması doğru değil ise de; davanın tüketici mahkemesine açıldığı ve mahkemenin tüketici mahkemesi sıfatını da taşımakta bulunduğu gözetilip, HUMK.nun 438/7-son maddesi gereğince sonucu itibarı ile doğru olan hükmün düzeltilerek onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle hüküm fıkrasından nisbi karar ve ilam harcına ilişkin iki nolu bend çıkarılıp açıklanan gerekçeyle kararın düzeltilerek ONANMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, onamada oybirliği, gerekçesinde oyçokluğuyla 6.7.1999 gününde karar verildi.
KARŞI OY YAZISI:
4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 3 üncü maddesinde "bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzel kişiler "tüketici olarak tanımlanmıştır. TTK.nun 21 nci maddesine göre tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Ancak gerçek kişi olan tacir, yaptığı işlemin ticari işletmesi ile ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya işlemin niteliği itibarıyla ticari sayılmasının mümkün olmadığı takdirde borcun ticari ilişkiden doğmadığının kabulü gerekir. Anılan maddede sadece gerçek kişi tacirler öngörülmüş, dolayısı ile tüzel kişi tacirler bu kuralın dışında bırakılmıştır. 4077 Sayılı Yasanın anılan maddesinde bahsi geçen tüzel kişilerden dernek veya vakıfların amaçlanmış olduğunun kabulü gerekir. Bu nedenle mahkemece, taraflar arasındaki satışın, 4077 Sayılı Kanunun uygulanma alanına ve dolayısıyla tüketici mahkemelerinin görev alanına girmediği gerekçe gösterilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli olduğundan sayın çoğunluğun onama gerekçesine katılmıyorum.

[Av.Gökhan Dirican]

Sn. phantom of law

karar için teşekkürler.

ancak -nacizane- karşı oy yazısında belirtilen görüşe katıldığımı belirtmeden geçemeyeceğim.

zira TTK'da açıkça (m.21), "Şu kadar ki; hakiki şahıs olan bir tacir, muameleyi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya muamele, fiil veya işin ticari sayılmasına halin icabı müsait bulunmadığı takdirde borç adi sayılır." ifadesine yer verilmiş olmakla, ancak bu şartlarla tacirin (o da ancak gerçek kişi ise) TTK'daki özel düzenlemelerden muaf tutulmasının kabulü gerekir diye düşünüyorum.

eş deyişle tüzel kişi olarak kastedilenlerin ancak Karşı Oy Yazısı'nda belirtildiği üzere dernek, vakıf ve kâr gayesi gütmeyen kooperatif benzeri diğerleri olabileğini düşünüyorum.

sizin ve fikri olan diğer meslektaşlarımın bu konudaki düşüncelerini merakla takip edeceğim.

esenlikler.

[Gozcubukcu]

Avukat Bey,

Yanıtınız için çok teşekkür ederim.
Ürünün ABD internet sitesinde cihazın sıvıya dayanıklı olduğu ve örnek resimde üzerine kahve dökülmüş bir klavye resmi bulunmaktadır.
Aynı ürünün cihazı suda yıkaması ve üzerine bir bardak su döken reklamlarıda bulunmaktadır. Cihazda hava yastığı teknolojisi diye bir teknoloji var ondan dolayı sıvılar bilgisayarını içine akmadan kanallar yolu ile dışarı attılıyor.

Yasal süre için bana iş arkadalarım bir dilekçe yazmamı ve kaymakamlığa vermemi söylediler. Yanılmıyorsam bu tüketici olduğum zaman geçerli. Şirket olarak karşı firmayı direkt olarak mahkemeye gerekiyor sanırım ve bu prosüdür nasıl işler.

Saygılarımla,

Gozcubukcu

[Phantom of law]

Sayın Av. Gökhan Dirican size ve düşüncenize katılıyorum. Zaten bu nedenle hiçbir yorum yazmadan sadece kararı ekledim. Bu kararın tam tersi kararlar da var. Sanırım bu kararların sayısının artması gerekecek.

[Phantom of law]

Sayın Gozçubukcu
İnternette oldğunu söylediğiniz bilgiler size satılan ürün klavuz broşür ve benzeri belgelerde var mı?
Eğer varsa sıvı dökülesi için garantinin geçersiz olduğu iddiası dayanaksız kalacaktır. Ürünün fiyatı 937 TL nin altında ise (Ben sanmıyorum) doğrudan TSHH ne müracaat etmelisiniz. Aksi takdirde doğrudan Tüketici Mahkemesine başvurmanız gerekir.
Eklediğim Yargıtay kararında bir ürünü kişisel ihtiyaçları için satın alan tüzel kişiliklerin de Tüketici yasası hükümlerinden yararlanacağı söyleniyor.
Bu kararı da dayanak yaparak ben tüketici mahkemsinde dava açmanızı önerebilirim.

[Gozcubukcu]

Sayın Phantom of Law,

Ürün internet sitesinde çıktı aldım aşağıya oradan altıntı yapıştıyorum.

Reliability you can trust
XXX protects your investment and your valuable data with several reliability features. Its Active Protection System protects your hard drive when sudden movement is detected. Its spill-resistant keyboard protects the internal components of the XXX by funneling spilled liquid to a drain hole in the bottom of the system.

Ürünün değerli 1600 ytl civarında ama artık biraz gurur meselesi olmaya başladı. Şirketime ait yazışmalar halen o cihaz içerisinde duruyor. Yedeklerini aldım ama almadılarım olduğunu öğrendim.
Dava açmak için nasıl bir prosüdür takip etmem gerekir yardımcı olabilirmisiniz.

Teşekkür Ederim

Gozcubukcu