İnsafsızca hazırlanmış hizmet sözleşmesi

[bixente]

Merhaba sayın hukukçu arkadaşlar,

şu anda çalıştığım işim ilk işim ve 2 ay kadar önce girdim. Geçen gün bana imzalamam için hizmet sözleşmesi verildi. Ben de sözleşmeyi okumak için
bir müddet istedim. Sözleşmeyi okuduğumda bu sözleşmenin işvereni kayırıcı, çalışanı ise zor duruma sokabilecek tipte olduğunu farkettim.

Örnek olarak bazı maddeleri sizinle paylaşmak istiyorum:

bana verilecek ücret sayısal olarak yazılmamış sözleşmede. tek denilen şey şu: "çalışana, kendisine cari asgari ücretin altında olmamak üzere taraflarca belirlenen ücret üzerinden ücret tahakkuku yapılır."

bu bana kurnazlık gibi geliyor. o kadar ayrıntıdan bahsediyorlar. bir çalışanın en önem verdiği bilgi olan ücretten ise bahsetmiyorlar.

devam ediyorum;

sözleşmede şu cümleler geçiyor: "işten ayrılan çalışan, ...'nin yüklenici veya alt yüklenici olarak halen yaptığı veya bir yıl öncesinde kadar tamamlanarak kesin kabulü yapılmış işlerde veya bu işlerin devamı niteliğini taşıyan işlerde, bu işlerde işveren, ana yüklenici ve alt yüklenici olarak bulunan diğer kurum ve kuruluşlarda veya aynı konuda üretim yapan bir firma veya kurumdan ayrılma tarihini takip eden yıl içerisinde ...'nin yazılı onayını almadan çalışamaz. Çalışan, işten ayrıldıktan sonra bir yıl içinde yukarıda belirtilen nitelikteki işlerde çalışması durumunda, çalışan en son aldığı brüt maaşın 25 katı tazminat ödemekle yükümlüdür."

çalıştığım firma yazılımcılık açısından birçok alanla ilgili faaliyet gösteriyor. yukarıdaki metine bakarak, benim oradan bir gün ayrılmam durumunda 1 sene boyunca neredeyse herhangi bir yerde çalışmamın yasak olması ortaya çıkıyor. bu ne kadar insaflıca?

deniyor ki; "Ayrıca çalışan, yer aldığı projeden ayrılması durumunda ...'nin taahhütlerinden doğan yasal yükümlülükleri nedeniyle doğacak tüm mali zararları da ödeyeceğini kabul ve taahhüt eder."

kimi yazılım projeleri yıllar sürer. yukarıdaki metinden yola çıkarak, yıllar sürecek bir proje içerisindeyken, benim işyerimden ayrılmam durumunda ("çalışan 2 ay önceden haber vererek sözleşmesini bitirebilir" diye bir madde de var. ben bu maddeye göre 2 ay öncesinden haber versem bile) cezai yaptırım mı uygulanacak bana?


Sorularıma cevap verip bana yardımcı olursanız size minnettar olacağım.

Çok teşekkür ederim.

[Av.Emrah Yavuzcan]

MADDE 8. - İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.

Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu belgeler damga vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.

Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. Süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu fıkra hükmü uygulanmaz. İş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur.

MADDE 9 - Taraflar iş sözleşmesini, Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler.

MADDE 24. - Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin
feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri:

a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut
gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.

b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.

c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.

d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,

f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.

II. Zorlayıcı sebepler:

İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.

[bixente]

Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür.

sözleşme yazılı. fakat yine de ücretin belirtilmesi gerekmez mi?

Teşekkür ederim.

[Erdoğan Kırcalı]

sözleşme yazılı. fakat yine de ücretin belirtilmesi gerekmez mi?

Teşekkür ederim.

Sözleşmede ücretin belirtilmesi zorunlu değildir.

[bixente]

Sözleşmede ücretin belirtilmesi zorunlu değildir.

Sayın Kırcalı,
peki günün birinde bana ödeme eksik yapılırsa ben bunun eksik olduğunu nasıl kanıtlayacağım? Bana maaşımın ne kadar olacağı sözlü olarak aktarıldı. Bir haksızlık durumunda dayanmam gereken yazılı bir kayıt olması gerekmez mi?

Teşekkür ederim.

[bixente]

Sayın ilgili üyeler,

bir üstteki yazımda bahsettiğim sorunun cevabını yarına kadar edinmem gerekiyor. Acil cevabınız için bekliyorum.

Teşekkür ederim.

[Erdoğan Kırcalı]

İşvereninize sözleşmede alacak olduğunuz ücretin belirtilmesinin sizin için önemini anlatıp,sözleşmede yazılı olarak belirtilmesini isteyebilirsiniz.