Kayıtdışı Emeklinin Kıdem Tazminatı Hakkı

[sersenay]

Merhaba,

Yaklaşık 10 yıl önce çalıştığı işyerinden emekli olan biri aynı işyerinde çalışmaya devam ediyor.Ancak SGDP ödenmiyor ve işçi resmi olarak işyeriyle bağlantılı değil.İşçi 55 yaşında ve her sene sadece iki hafta yıllık izin kullandırılıyor.Bu sene 3 hafta çıkacağını söylüyor.Ancak 2 haftalık izin yaptıktan sonra patronu 3.haftanın başlangıcında arayarak kızıyor.İşçi de tatilden işbaşı yapmak için dönüyor.İşveren gelmesine rağmen işçiyi işten çıkartıyor. Bu işçi resmi bir çaışan olmadığı için kıdem tazminatını hiçbirşekilde alamaz mı?SGDP ödenmemesinin işçi ve işveren için yaptırımları nelerdir?
Bilgilendirirseniz çok memnun olurum.Teşekkür ederim.

[mkocagul]

SGDP ödenmeden işçinin çalıştığının tesbiti halinde emekli maaşı kesilir. Şimdi nasıl dava açıp kıdem tazminatı isteyebilirsiniz ki? Bu defa geriye dönük olarak ödenen maaşlar sizden faizi ile istenir.
Saygılarımla.

[sersenay]

mkocagul,
Verdiğiniz bilgi için teşekkür ederim.Ancak işçi bu konuda bilinçli değil.Yani kendisi için bişey ödenmesinin gerekliliğinden ve yaptırımlarından haberi yok.Peki işçiye böyle bir yaptırım varsa, işverene hiç mi bişey ödettirilmiyor?

[mkocagul]

SSK yasasında var ama sizin amacınız üzüm yemek. Yani çalıştığı uzun süre için tazminat alabilirmi diyorsunuz. Bende bunu yaparken en büyük zarar size olur diyorum. Bu sürelerde ödenen maaşların hemde faizi ile geri istenmesi herhalde sorun olur diyorum.
Saygılarımla.

[Av.Abbas Bilgili]

Sayın mkocagul;
Verdiğiniz bilgilerden emin misiniz?

[mkocagul]

Verdiğim tek bilgi destek primi ödenmeden, yani ssk ya çalıştığını bildirmeden çalışan emeklinin maaşının kesileceği. Uygulamada geriye dönük maaş kesilmesinin örnekleri var. Notlarımda işvereni cezalandırmak isterken kendinin zarar görebileceğini yazdım sadece. (Öz deyişle :attığı taşın ürküttüğü kuşa değmeyeceğini söylemek istedim.)Eğer bir yanlışım var ise düzeltirseniz sevinirim.
Saygılarımla.

[mkocagul]

506 sayılı kanun Madde 63 - A) Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken, sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilir.
B) Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak bir işte çalışmaya başlayanların yazılı talepte bulunmaları halinde yaşlılık aylıklarının ödenmesine devam olunur. Ancak bunlardan 78 inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançları üzerinden %24 oranında Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Bu primin 1/4'ü sigortalı hissesi, 3/4'ü işveren hissesidir

Soruyu soran emekli kişi neyi şikayet edecek? Benim SSK kaydım yapılmadan gizlice çalıştım diyecek,Kendisi 63/B maddesine göre yazılı olarak başvurup talepte bulunmamış. Bu takdirde maaşın kesileceğine dair içtihat dahi verebilirim. Eğer kıdem tazminatı hakkı varmıdır derseniz, çok emin değilim ama beni yorumum yoktur. Sigortasız işçi çalıştırmak yönünden ise işveren açısından bir sorumluluk vardır diye düşününüyorum.
Saygılarımla.

[Av.Aykut Toklu]

Bu tür olaylar uzun süre calısılan is yerlerinde olmakta yani isci o isyerinden emekli oldugu halde isyerinde calısmaya devam etmekte ancak emekli oldugunda emekli ikramiyesini ve tüm fazlaya iliskin haklarını alarak emekli olmakta ve daha sonra isverenin istegi ile sigortasız olarak belirli bir maas ve yine isverenin saglayacagı belirli bir saglık guvencesi ile calısmaya devam etmektedir

Yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının yeniden çalışmaya başlaması halinde aylığının kesilmesi gerekir. Bunun için yeniden çalıştırılmaya başlanan emeklinin işvereni tarafından Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin süresi içinde ilgili sigorta il/sigorta müdürlüğüne verilmesi gerekir. Sigortalı hakkında uygulanacak olan sigorta türünü bu bildirgede yer alan tercihine uygun alanı işaretleyerek belirler.

Buna göre tüm sigorta kollarına tercih eden emekli sigortalıların prime esas kazançlarından tüm sigorta kollarına ait primler kesilerek aylıkları çalışmaya başladıkları tarih itibariyle kesilir. Tercihlerini sosyal güvenlik destek primi yönünde kullanan emekli sigortalılardan ise % 30 (% 7,5 sigortalı, % 22,5 işveren hissesi) oranında sosyal güvenlik destek primi kesilerek aylıkların ödenmesine devam edilir.

hal boyle iken hem isverenin hem de iscinin bu kayıt dısı durumu acık edecek bir fiilde bulunması kanunlar acısından hem isverene hem de isciye büyük sorun yaratacaktır...

bilfiil zaten isci isverenin bu teklifini kabul etmekle belli haklardan da feragat etmektedir yani bu durum daha once de soyledigim gibi uygulamada cok yaygın bir durumdur ki zaten bu durumdan sosyal guvenlik ve calısma bakanlıgı vs kurumlarda haberdar oldugu icin yeni tasarılar ile kayıt dısı istihdam konusunda ciddi yaptırımlar ve duzenlemeler getirilmeye calısılmaktadır

gelelim kıdem tazminatı vs alıp alamayacagına...Kıdem Tazminatı Fonu Kanun Tasarısına tabi Fondan kıdem tazminatı alındıktan sonra hizmet akdi yapılarak işe başlanılması halinde Fon ile ilişki yeniden ve kendiliğinden doğar. Yeniden işe başlanılması halinde daha önce kıdem tazminatı ödenen süreler dikkate alınmaz. yani isci ise yeni baslamıs gibi degerlendirilir ve Kıdem tazminatının ödenebilmesi için işçinin bağlı olduğu kurum veya sandık tarafından yaşlılık, emeklilik, malullük aylığı veya toptan ödemeye hak kazandığını, ölümü halinde ise hak sahiplerinin kanuni mirasçılığını kanıtlayan belgeler ile başvurmaları şarttır.

yine adına en az 10 yıl fona prim ödenen işçi, kıdem tazminatı isteğini yazılı olarak fona bildirirse kendisine kıdem tazminatı odenir

ancak bu buradaki durumda bu islemlerin yapılabilmesi icin en bastan tekrar ise girisin ssk ya bildirilmesi ve gerekli islemlerin yapılıp gereken primlerin de odenmesi gerekirdi

simdi sizce isci ve isveren boyle bir riske girmek ister mi? yani simdiye kadar aldıgı maasın mı yanına kar kalması mı yoksa 10 senedir odenemeyen primlerin kendi payına dusen kısmının odenmesi ve hatta 10 yıldır kayıt dısı calıstıgı icin isverenle birlikte katlanacagı cezai yaptırımlar mı daha karlı???

[Av.Abbas Bilgili]

Sayın mkocaglu;
Çalışanların emekli maaşlarının kesilmesi ile ilgili yasal düzenleme yeni bir değişiklik diye biliyorum. Onun için tereddüt ettim. Yasalar, geçmişe etkili olmadığından, yasanın yürürlük tarihi dikkate alınarak uygulama yapılacağından, geriye doğru 10 yıl uygulanması olmaması gerekir. İlgili yasa değişikliğinin tarihini tam olarak hatırlamıyorum ama çok eski olmaması gerekir.

Sayın Aykut Toklu;
Kıdem tazminatı ile ilgili olarak Kıdem Tazminatı Fonu Kanunundan bahsediyorsunuz ama öyle bir kanun yok. Bir ara fonla ilgili tasarı vardı, ama şu anda hangi aşamada bilemiyorum. Muhtemelen kadük olmuştur.

Kıdem tazminatı ile ilgili tek düzenleme 1475 sayılı yasanın yürürlükte kalmış olan tek maddesi olan 14. maddedir. Ayrıca, bu konu büyük ölçüde Yargıtay kararları ile somutlaşmaktadır.

Emekli olan işçi emekli olurken kıdem tazminatını almışsa emeklilikten sonraki çalışması yeni bir hizmet akdi olarak kabul edilmekte ve kıdem tazminatı da o yeni süreye göre hesaplanmaktadır.

İşçi emekli olduğunda, kıdem tazminatını almamış ve çalışmaya devam etmiş ise süre kesilmemiş sayılıyor ve kıdem tazminatının hesabında toplam süre dikkate alınıyor.

Her iki durumda da işçinin emekli maaşının kesilip kesilmememesinin ya da kayıt dışı çalışıp çalışmamasının kıdem tazminatına etkisi (olumsuz etkisi) olmaz. Yani işçi kıdem tazminatına hak kazandıracak bir sebeple işten ayrılmışsa kıdem tazminatını alır.

Selamlar.

[mkocagul]

Sayın Abbas bey düzeltme ve eklemeniz için teşekkür ederim. (yasa değişikliği tarihi:29/04/1986 - 3279/3 md, ayrıca 25.08.1999 – 4447 / 56 md.)
Saygılarımla