Kayýtdýþý Emeklinin Kýdem Tazminatý Hakký

Merhaba,

Yaklaþýk 10 yýl önce çalýþtýðý iþyerinden emekli olan biri ayný iþyerinde çalýþmaya devam ediyor.Ancak SGDP ödenmiyor ve iþçi resmi olarak iþyeriyle baðlantýlý deðil.Ýþçi 55 yaþýnda ve her sene sadece iki hafta yýllýk izin kullandýrýlýyor.Bu sene 3 hafta çýkacaðýný söylüyor.Ancak 2 haftalýk izin yaptýktan sonra patronu 3.haftanýn baþlangýcýnda arayarak kýzýyor.Ýþçi de tatilden iþbaþý yapmak için dönüyor.Ýþveren gelmesine raðmen iþçiyi iþten çýkartýyor. Bu iþçi resmi bir çaýþan olmadýðý için kýdem tazminatýný hiçbirþekilde alamaz mý?SGDP ödenmemesinin iþçi ve iþveren için yaptýrýmlarý nelerdir?
Bilgilendirirseniz çok memnun olurum.Teþekkür ederim.

SGDP ödenmeden iþçinin çalýþtýðýnýn tesbiti halinde emekli maaþý kesilir. Þimdi nasýl dava açýp kýdem tazminatý isteyebilirsiniz ki? Bu defa geriye dönük olarak ödenen maaþlar sizden faizi ile istenir.
Saygýlarýmla.

mkocagul,
Verdiðiniz bilgi için teþekkür ederim.Ancak iþçi bu konuda bilinçli deðil.Yani kendisi için biþey ödenmesinin gerekliliðinden ve yaptýrýmlarýndan haberi yok.Peki iþçiye böyle bir yaptýrým varsa, iþverene hiç mi biþey ödettirilmiyor?

SSK yasasýnda var ama sizin amacýnýz üzüm yemek. Yani çalýþtýðý uzun süre için tazminat alabilirmi diyorsunuz. Bende bunu yaparken en büyük zarar size olur diyorum. Bu sürelerde ödenen maaþlarýn hemde faizi ile geri istenmesi herhalde sorun olur diyorum.
Saygýlarýmla.

Sayýn mkocagul;
Verdiðiniz bilgilerden emin misiniz?

Verdiðim tek bilgi destek primi ödenmeden, yani ssk ya çalýþtýðýný bildirmeden çalýþan emeklinin maaþýnýn kesileceði. Uygulamada geriye dönük maaþ kesilmesinin örnekleri var. Notlarýmda iþvereni cezalandýrmak isterken kendinin zarar görebileceðini yazdým sadece. (Öz deyiþle :attýðý taþýn ürküttüðü kuþa deðmeyeceðini söylemek istedim.)Eðer bir yanlýþým var ise düzeltirseniz sevinirim.
Saygýlarýmla.

506 sayýlý kanun Madde 63 - A) Bu Kanuna göre yaþlýlýk aylýðý almakta iken, sigortalý olarak çalýþmaya baþlayanlarýn yaþlýlýk aylýklarý çalýþmaya baþladýklarý tarihte kesilir.
B) Bu Kanuna göre yaþlýlýk aylýðý almakta iken sigortalý olarak bir iþte çalýþmaya baþlayanlarýn yazýlý talepte bulunmalarý halinde yaþlýlýk aylýklarýnýn ödenmesine devam olunur. Ancak bunlardan 78 inci maddeye göre tespit edilen prime esas kazançlarý üzerinden %24 oranýnda Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Bu primin 1/4'ü sigortalý hissesi, 3/4'ü iþveren hissesidir

Soruyu soran emekli kiþi neyi þikayet edecek? Benim SSK kaydým yapýlmadan gizlice çalýþtým diyecek,Kendisi 63/B maddesine göre yazýlý olarak baþvurup talepte bulunmamýþ. Bu takdirde maaþýn kesileceðine dair içtihat dahi verebilirim. Eðer kýdem tazminatý hakký varmýdýr derseniz, çok emin deðilim ama beni yorumum yoktur. Sigortasýz iþçi çalýþtýrmak yönünden ise iþveren açýsýndan bir sorumluluk vardýr diye düþününüyorum.
Saygýlarýmla.

Bu tür olaylar uzun süre calýsýlan is yerlerinde olmakta yani isci o isyerinden emekli oldugu halde isyerinde calýsmaya devam etmekte ancak emekli oldugunda emekli ikramiyesini ve tüm fazlaya iliskin haklarýný alarak emekli olmakta ve daha sonra isverenin istegi ile sigortasýz olarak belirli bir maas ve yine isverenin saglayacagý belirli bir saglýk guvencesi ile calýsmaya devam etmektedir

Yaþlýlýk aylýðý baðlanan sigortalýnýn yeniden çalýþmaya baþlamasý halinde aylýðýnýn kesilmesi gerekir. Bunun için yeniden çalýþtýrýlmaya baþlanan emeklinin iþvereni tarafýndan Sigortalý Ýþe Giriþ Bildirgesinin süresi içinde ilgili sigorta il/sigorta müdürlüðüne verilmesi gerekir. Sigortalý hakkýnda uygulanacak olan sigorta türünü bu bildirgede yer alan tercihine uygun alaný iþaretleyerek belirler.

Buna göre tüm sigorta kollarýna tercih eden emekli sigortalýlarýn prime esas kazançlarýndan tüm sigorta kollarýna ait primler kesilerek aylýklarý çalýþmaya baþladýklarý tarih itibariyle kesilir. Tercihlerini sosyal güvenlik destek primi yönünde kullanan emekli sigortalýlardan ise % 30 (% 7,5 sigortalý, % 22,5 iþveren hissesi) oranýnda sosyal güvenlik destek primi kesilerek aylýklarýn ödenmesine devam edilir.

hal boyle iken hem isverenin hem de iscinin bu kayýt dýsý durumu acýk edecek bir fiilde bulunmasý kanunlar acýsýndan hem isverene hem de isciye büyük sorun yaratacaktýr...

bilfiil zaten isci isverenin bu teklifini kabul etmekle belli haklardan da feragat etmektedir yani bu durum daha once de soyledigim gibi uygulamada cok yaygýn bir durumdur ki zaten bu durumdan sosyal guvenlik ve calýsma bakanlýgý vs kurumlarda haberdar oldugu icin yeni tasarýlar ile kayýt dýsý istihdam konusunda ciddi yaptýrýmlar ve duzenlemeler getirilmeye calýsýlmaktadýr

gelelim kýdem tazminatý vs alýp alamayacagýna...Kýdem Tazminatý Fonu Kanun Tasarýsýna tabi Fondan kýdem tazminatý alýndýktan sonra hizmet akdi yapýlarak iþe baþlanýlmasý halinde Fon ile iliþki yeniden ve kendiliðinden doðar. Yeniden iþe baþlanýlmasý halinde daha önce kýdem tazminatý ödenen süreler dikkate alýnmaz. yani isci ise yeni baslamýs gibi degerlendirilir ve Kýdem tazminatýnýn ödenebilmesi için iþçinin baðlý olduðu kurum veya sandýk tarafýndan yaþlýlýk, emeklilik, malullük aylýðý veya toptan ödemeye hak kazandýðýný, ölümü halinde ise hak sahiplerinin kanuni mirasçýlýðýný kanýtlayan belgeler ile baþvurmalarý þarttýr.

yine adýna en az 10 yýl fona prim ödenen iþçi, kýdem tazminatý isteðini yazýlý olarak fona bildirirse kendisine kýdem tazminatý odenir

ancak bu buradaki durumda bu islemlerin yapýlabilmesi icin en bastan tekrar ise girisin ssk ya bildirilmesi ve gerekli islemlerin yapýlýp gereken primlerin de odenmesi gerekirdi

simdi sizce isci ve isveren boyle bir riske girmek ister mi? yani simdiye kadar aldýgý maasýn mý yanýna kar kalmasý mý yoksa 10 senedir odenemeyen primlerin kendi payýna dusen kýsmýnýn odenmesi ve hatta 10 yýldýr kayýt dýsý calýstýgý icin isverenle birlikte katlanacagý cezai yaptýrýmlar mý daha karlý???

Sayýn mkocaglu;
Çalýþanlarýn emekli maaþlarýnýn kesilmesi ile ilgili yasal düzenleme yeni bir deðiþiklik diye biliyorum. Onun için tereddüt ettim. Yasalar, geçmiþe etkili olmadýðýndan, yasanýn yürürlük tarihi dikkate alýnarak uygulama yapýlacaðýndan, geriye doðru 10 yýl uygulanmasý olmamasý gerekir. Ýlgili yasa deðiþikliðinin tarihini tam olarak hatýrlamýyorum ama çok eski olmamasý gerekir.

Sayýn Aykut Toklu;
Kýdem tazminatý ile ilgili olarak Kýdem Tazminatý Fonu Kanunundan bahsediyorsunuz ama öyle bir kanun yok. Bir ara fonla ilgili tasarý vardý, ama þu anda hangi aþamada bilemiyorum. Muhtemelen kadük olmuþtur.

Kýdem tazminatý ile ilgili tek düzenleme 1475 sayýlý yasanýn yürürlükte kalmýþ olan tek maddesi olan 14. maddedir. Ayrýca, bu konu büyük ölçüde Yargýtay kararlarý ile somutlaþmaktadýr.

Emekli olan iþçi emekli olurken kýdem tazminatýný almýþsa emeklilikten sonraki çalýþmasý yeni bir hizmet akdi olarak kabul edilmekte ve kýdem tazminatý da o yeni süreye göre hesaplanmaktadýr.

Ýþçi emekli olduðunda, kýdem tazminatýný almamýþ ve çalýþmaya devam etmiþ ise süre kesilmemiþ sayýlýyor ve kýdem tazminatýnýn hesabýnda toplam süre dikkate alýnýyor.

Her iki durumda da iþçinin emekli maaþýnýn kesilip kesilmememesinin ya da kayýt dýþý çalýþýp çalýþmamasýnýn kýdem tazminatýna etkisi (olumsuz etkisi) olmaz. Yani iþçi kýdem tazminatýna hak kazandýracak bir sebeple iþten ayrýlmýþsa kýdem tazminatýný alýr.

Selamlar.

Sayýn Abbas bey düzeltme ve eklemeniz için teþekkür ederim. (yasa deðiþikliði tarihi:29/04/1986 - 3279/3 md, ayrýca 25.08.1999 – 4447 / 56 md.)
Saygýlarýmla