Mesai, tazminat

[AnkesörlüPanda]

Merhaba. Çalıştığım şirkette personel çıkartılmasından dolayı fazla mesai yapmaya zorlanıyoruz. Bunun için bize fazla mesai yapacağımıza dair belgeler imzalatıldı. Fazla mesai süresi iş kanunlarında belirtilen aylık 22 saati aşmakta yerine göre 56 saati bulmaktadır.
Ay sonunda 56 saatlik fazla mesai ödemesi beklenirken yaklaşık 5 aydır bordromuzda 22 saat gösterilip 22 saatlik ücret ödenmektedir. Geçen ay bu 22 saatlik ücret dahi verilmedi. Konuyla ilgili konuştuğumuz insan kaynakları görevlisi arkadaş genel müdür yardımcımızın bu mesailerin ödenmesini istemediğini bunun yerine 6 ay içerisinde izin olarak kullandırılacağını belirtti. Böyle bir belgeye imza attığımıda hatırlıyorum. Çevremdeki insanlar bordroları almamam gerektiğini bordroya atılan imzanın mesai süresi ve tutarını kabul etmem gibi bir sonuç doğuracağını söylemektedirler.
Size sormak istediğim sorular
1) 6 ay içerisinde verileceği vaad edilen izin verilmez ise tazminatlı çıkışımı talep edebilirmiyim.
2) bordromda 56 saatlik mesai yerine 22 saatlik mesaiye imza atmam sorun oluştururmu. Bordro almalımıyım almamalımıyım.
3) Bordromda fazla mesai sürelerinde yapılan oynamalar tazminatlı çıkışımı talep etmem için yeterlimidir . 6 ay daha sömürülmek istemediğim için soruyorum.
Elimdeki belgeler imza (puantaj) sirküleri. Bölüm müdürümün imzası mevcut. Bu sirkülerler dava açmam durumunda yeterli olurmu.

[Harun Gür]

İmza attığınız belgelerin içeriğini tam olarak bilemiyorum ancak mesajınızdan, fazla çalışma muvaffakati ve fazla çalışma karşılığını serbest zaman olarak kullanma muvaffakati imzaladığınızı düşünüyorum.

İş Kanunu 41. maddeye göre, göre haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma olarak tanımlanır. (her halükarda, normal çalışma+mesai günlük 11 saati, yıllık fazla çalışma toplamda 270 saati aşamaz) Yine aynı maddeye göre işçi eğer isterse (sizin böyle bir belgeye imza attığınızı anlıyorum) fazla çalıştığı her saat için 1 saat 30 dakikayı serbest süre olarak kullanabilir.Toplu İş Sözleşmeleri ile bu süre artabilir.

Bordolarınıza ihtirazi kayıt düşmelisiniz ( bordro üzerine "kanuni haklarım saklı kalmak kaydıyla" ibaresi yazıp, imzalayıp bordroyu almalısınız)

6 ay içerisinde size ödenmeyen fazla mesailerinizin süresinin 1,5 katı kadar serbest zaman kullandırılmazsa, İş Kanunu 24/2. maddesi uyarınca, fazla mesai ücretlerinizi alamadığınızı neden göstererek iş akdinizi haklı nedenle feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilirsiniz. (Mahkemede belgeler ve şahitlerle durumu ispatlarsanız.Elinizdeki puantaj belgeleri her ay 56 saate varan fazla mesai yaptığınızı kanıtlıyor ise işiniz kolaylaşır)

Yararlı olması dileğiyle, saygılarımla,

[AnkesörlüPanda]

Çok teşekkür ederim sayın HRMGR. Yalnız bir konuda takılı kaldım. 6 ay beklemek istemiyorsam. Bordromda belirtilen fazla mesai sürelerinin uydurma olması feshi gecerli kılarmı bunuda öğrenirsem kendimden emin bir şekilde işlemlere başlayacağım. Tekrar teşekkürler..

[Harun Gür]

İmzaladığınız fazla mesai ücreti yerine serbest zaman kullanma ile ilgili muvaffakatin içeriği önemli...

İşveren derhal dava açmanız halinde bu muvaffakati ortaya koyup "ben kalan fazla çalışmaları serbest zaman kullandıracaktım, işçi de buna muvaffakat etti" diyebilir.

Kaba bir hesapla "ayda 56 saate varan" fazla mesailerinizin ayda ortalama 40 saat olduğunu var saysak, bordrolarınızda görülen aylık fazla çalışma 22 saat, bu durumda;

40-22= 18 saat ücretlendirilmeyen aylık fazla çalışma
18X5 Ay =90 saat ücretlendirilmeyen toplam fazla çalışma
90*1,5 = 135 saat serbest zaman olarak kullanacağınız toplam süre
135/7,5 saat= 18 gün serbest zaman olarak kullanacağınız gün

6 ay içerinde yaklaşık bu kadar gün serbest zaman kullandırılmazsa, dava açmanız daha doğru olur.

Yararlı olması dileğiyle, saygılarımla,

[Harun Gür]

İmzaladığınız serbest zaman kullanma muvaffakatine göre şöyle bir uygulama da olabilir ki bu işveren açısından avantaj yaratacağından daha mümkündür.

Muvaffakatte , her ay ücreti ödenmeyen fazla çalışmalar 6 aylık süreler içinde kullanılacaktır denilmiştir. Bu durumda da 5 ay önceki fazla çalışmanız örneğin 40 saat, ödenen kısmı 22 saat

40-22=18
18X1,5=27 saat
27/7,5=3,6 gün 6. ayda kullanacağınız serbest zaman

ve aylar itibarıyla bu işlem tekrarlanarak sürdürülebilir.

Yararlı olması dileğiyle, saygılarımla,

[AnkesörlüPanda]

Tekrar teşekkürler HRMGR..
Benim anlamadığım bu serbest çalışma için yapılan anlaşma ne olursa olsun bordroda fazla mesainin tümünün gösterilmesi gerekmezmi.
Bu gün 5 aylık bordromu aynen belirttiginiz gibi "kanuni haklarım saklı kalmak kaydıyla" yazarak imzalayıp teslim aldım. Bu yazı dikkatimi çekti.
"Çalışan istihkak bordrosunu imzaladığı tarihten itibaren 6 iş günü içerisinde çekince ileri sürmediğinde istihkak bordrosunda ayrı ayrı gösterilmek suretiyle yazılan tutardan farklı fazla ücret, fazla mesa vesaire alacağının bulunmadığını kabul eder...."
Fazla mesainin tümünün gösterilmesi zorunlu ise bende gösterilmeyen her bordromda buna imza atıp herşeyi kabulleniyordum demekki.
Acı ama gerçek hukuki konularda cehaletimiz diz boyu ve işverenler tuttukları hukuk bürolarında bizi nasıl alt edeceklerini iyice hesaplıyorlar.
Sorulara gelelim : ))
1) Fazla mesainin tamamı bordroda gösterilmek zorundamıdır değilmidir..
2) Daha önce bu ibare yer alan bordrolara imza atmış olsamda itiraz hakkım mevcutmudur.
3) Serbest zaman kullanma da bana şu fazla mesain için şu sürede izin alacaksın şeklinde bildirimde bulunmaları ve bana ayrı bir belge imzalattırmaları gerekmezmi ?
Tekrar teşekkürler. Saygılar benden Sayın HRMGR

[Harun Gür]

Sayın Ankesörlüpanda,

İnce detayları içeren sorularınızdan bilinçli bir insan ve çalışan olduğunuzu anlıyorum. Kendinize haksızlık etmeyin lütfen, cahil bir insan değilsiniz. Her meslek grubunda, sadece bu ülkede de değil, yeryüzünde iyiler olduğu gibi kötüler de var, işverenlerin hepsi kötü olmadığı gibi çalışanların hepsi de iyi niyetli değil, hukuk bürolarının tamamı da belirttiğiniz amaca hizmet etmiyor, bu nedenle, bu tarz genellemeler yapmanın doğru olmadığını düşünüyorum.

Bordrolar, işçilerin çalıştıkları süreler ile ilgili alacak ve varsa borçlarının detaylarının şüpheye yer bırakmayacak şekilde detaylandırıldığı hesap pusulalarıdır. Sorularınıza gelirsek;

1- Fazla mesailerinizin tümünün bordro üzerinde gösterilmesi, bunun ne kadarının ücretlendirildiğinin ne kadarının serbest zaman olarak kullandırıldığının detaylandırılması doğru olan yoldur.
2-İlk mesajımda bordrolarınıza ihtirazi kayıt koymanızı bu yüzden önermiştim. Ancak sizin ilk mesajınızda da belirttiğiniz üzere elinizde işveren vekili imzalı gerçek fazla mesai puantaj kayıtlarının bulunması ispat açısından avantajınızdır.
3-İşvereniniz "serbest zaman o ay için ücretlendirilmediğinden bordroda yer almıyor, kayıtlarını ayrıca tutuyoruz" tarzı bir savunma yaparsa, bu savunma temelde geçerli olmamakla birlikte, bu noktada bordro üzerinde sadece şekli bir şartı yerine getirmemiş muamelesi görür.Bu nedenle şu aşamada iş akdinizi feshetmenizi önermem. İmzaladığınız serbest zaman kullanma muvaffakatinin içeriğini bilmediğimden net bir şey söyleyemiyorum.İznin ne şekilde kullanılacağı (daha önce belirtmiş olduğum yasal usul ve şartlara uygun olmak kaydıyla) imzaladığınız sözleşmede belirtiliyorsa işvereninizin ayrıca tarafınıza bir bildirimde bulunması gerekmeyebilir. Bu yüzden daha önceki mesajlarımda serbest zamanı kullanabileceğiniz iki farklı yolu ayrı ayrı belirtmiştim.

Yararlı olması dileğiyle, saygılarımla,

[AnkesörlüPanda]

Sayın HRMGR cevap için tekrar tekrar teşekkürler. Benim amacım basit bir genelleme ile her hangi bir kesimi inciltmek değildi. Böyle bir sonuç ortaya çıktıysa bu genellemeden dolayı haksız yere suçlandığını düşünen herkezden özür dilerim.
Yardımlarınız ve gösterdiğiniz yol doğrultusunda birkaç ay daha beklemekten başka çağrem olmadığını anlamış bulunmaktayım. Desteğiniz için teşekkürler. Tekrar saygılar sayın HRMGR.

[AnkesörlüPanda]

Değerli HRMGR bu bahsettiğiniz yıllık 270 saat fazla mesai yi aşamaz konusunda bir sorum daha olacak bu 270 saat içinde bayramda yapılan mesailerde dahilmidir. Cevap için şimdiden teşekkürler.

[Harun Gür]

Geri dönüşümün geç olması sebebiyle öncelikle özür dilerim. İş Kanunu 41. madde Fazla Çalışma Ücretini, aynı Kanun'un 47.maddesi Genel Tatil Ücretini düzenler. Fazla çalışmalara 270 saat gibi bir sınır konulmasının sebebi çalışanların sağlıklarının korunması, aşırı çalışmaya bağlı yorgunluk nedeniyle iş güvenliğinin tehlikeye düşürülmemesi tarzı daha çok sağlık ve güvenlik nedenlerine bağlıdır. Bu nedenle bazı işlerde fazla çalışma yapılması sağlık nedenleri ile ayrıca yasaklanmıştır.

İş Kanunu'nda bu tür çalışmalar her ne kadar iki farklı maddede düzenlenmişse de, belirttiğim nedenlerle, bayram tatillerinde çalışmaların da bu 270 saatlik süre içerisinde kabul edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Yararlı olması dileğiyle, saygılarımla,