Ayıplı mal yenisiyle değişim / bedel iadesi

[Şenol Eker]

Bilindiği üzere, satın alındığında işlevini tam olarak yerine getirmeyen veya kısa bir süre içinde arızalanan bir ürün, "ayıplı mal" sayılıyor ve bu malı alan kişi
a) bedel iadesi
b) ürünün yenisi ile değiştirilmesi
c) ayıp oranında indirim
d) ayıbın tamir yolu ile giderilmesi
seçeneklerinden istediğini seçebiliyor.

Soru şudur:
Ürün, bir "otomobil" olduğunda ve ayıp da -örneğin- kornanın çalışmıyor olması yahut bir farın yanmaması gibi basit bir kusur olduğunda da bu geçerli midir?

[ceceli341]

T.C.
İSTANBUL
4. TÜKETİCİ MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
Mahkememizde görülmekte bulunan Ayıplı Mal - Bedel İadesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Mahkememizce oluş ve delillere uygun bilirkişi raporuna itibar edilmiş, davalı vekilinin bilirkişi raporuna yönelik soyut ve dayanaksız itirazları red edilmiştir.
4822 sayılı yasayla değişik 4077 sayılı yasanın 4.maddesinde “ ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma klavuzunda yada reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standartından , teknik düzenlemesinde tesbit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan yada tahsis veya kullanım amacı bakımından değerinin veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi , hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı mal olarak kabul edilir. Tüketici malın teblimi tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda bedel iadesinde içen sözleşmeden dömme , malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi yada ücretsiz onarım isteme hakkına sahiptir. Satıcı Tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür”.............denilmekte, aynı yasanın 13. maddesinde “ tüketici onarım hakkını kullanmışsa garanti süresi içerisinde sık sık arızalanması nedeniyle maldan yararlananamamanın süreklilik arzetmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde 4. maddede yer alan secimlik haklarını kullanabilir , satıcı bu talebi red edemez. Tüketicinin bu talebeninin yerine getirilmemesi durumunda satıcı , bayii, acenta , imalatcı- üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur .........” hükmü mevcuttur. Yine Sanayi ve Ticaret bakanlığı tarafından 4077 sayılı yasanın 13. ve 31. maddesindeki düzenlemeler doğrultusunda garanti belgesi uygulama esaslarına dair yönetmelik çıkarılmış ve 14.6.2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğin 14. maddesine tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malin tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla bir yıl içerisinde aynı arızanın ikiden fazla tekrarlaması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra bu arızaların maldan yararlanmamayı sürekli kılması tamiri için , azamı süresinin aşılması, firmanın servis istayonunun , servis istayonunun mevcut olmaması halinde sırası ile satıcısı, bayii, acentesi ,temsilciliği, ithalatçısı veya imalatçı- üreticisinden birisinin düzenleyeceği raporla arızanın tamirinin mümkün bulumadığının belirlenmesi durumlarında tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimini talep edebilir..............” şeklinde düzenleme yapılmıştır. Yine yönetmeliğin 6. maddesinde malın azami tamir süresi 30 gün olarak belirlenmiştir.
Davanın kabulü ile dava konusu 34 … .. Plaka sayılı .. …… marka 1.6 FSİ Comfortline tipi 2008 model aracın ayıplı olduğunun tespitine, ayıplı malın davacı tarafından davalı satıcıya iadesine, davacının ayıplı mala ödediği 49.606,29 TL nin aracın iade tarihinden itibaren değişken yasal faiz oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacak işlemiş faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar vermk gerekmiştir.

Katip Hakim
Yukarıdaki mahkeme kararı aşağıdaki Yargıtay İlamı ile onananarak kesinleşmiştir.
















T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2010/16630
KARAR NO : 2011/6312 Y A R G I T A Y İ L A M I


MAHKEMESİ : İstanbul 4. Tüketici Mahkemesi
TARİHİ : 27/07/2010
NUMARASI : 2010/203-2010/563
DAVACI : Namık Eren vekili avukat Yusuf Ayık
DAVALI : 1-……. Otomotiv Gayrimenkul Alım Satım İnş. Müt. San. ve Tic. Ltd. Şti.
2-…. Otomotiv Servis ve Tic. A.Ş. vekili avukat …



Taraflar arasındaki ayıplı mal, bedel iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan her iki tarafın bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 2.214.60 TL. kalan harcın davalıya yükletilmesine, 20.4.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Başkan V. Üye Üye Üye Üye
F.E.Kabasakal M.A.Esmer M.K.Tunç C.İlgün A.S.Erkuş


Davalı : Davacı:
73.90 TL T.B.H (Muaf)
2.964.60 TL O.H.
750.00 TL P.H.
2.214.60 TL Kalan


Okundu AY
Bu belge 5070 sayılı Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmıştır.

[Şenol Eker]

Arızanın ne olduğu belli değil ama bunlarda.
Yani çok büyük bir arıza olduğunda eminim ki geçerlidir; ancak soruda bahsettiğim gibi küçük arızalarda durum ne oluyor acaba?

[ceceli341]

Arızanın ne olduğu belli değil ama bunlarda.
Yani çok büyük bir arıza olduğunda eminim ki geçerlidir; ancak soruda bahsettiğim gibi küçük arızalarda durum ne oluyor acaba?

4822 sayılı yasayla değişik 4077 sayılı yasanın 4.maddesinde “ ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma klavuzunda yada reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standartından , teknik düzenlemesinde tesbit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan yada tahsis veya kullanım amacı bakımından değerinin veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi , hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı mal olarak kabul edilir. Tüketici malın teblimi tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.

Benim fikrim;
Yukarıdaki tanıma göre belirttiğiniz arızalar nedeni ile ayıplı mal statüsüne girmiyor.

[Şenol Eker]

Neden öyle düşünüyorsunuz? Kaçırdığım bir şey mi var?
Sonuçta far ya da klakson, bir otomobilde bulunması gereken özelliklerdir ve verdiğiniz maddeye göre bir eksikliktir ve 30 gün içinde meydana gelmişse aracı komple "ayıplı" yapar diye düşünüyorum.
Örneğin bir elektrik süpürgesi aldınız ama motoru arızalı çıktı; "süpürge arızalı değil, sadece motoru arızalı" diyemeyiz. Aksi halde bu "30 gün" tamamen anlamsız olur.

[ceceli341]

Neden öyle düşünüyorsunuz? Kaçırdığım bir şey mi var?
Sonuçta far ya da klakson, bir otomobilde bulunması gereken özelliklerdir ve verdiğiniz maddeye göre bir eksikliktir ve 30 gün içinde meydana gelmişse aracı komple "ayıplı" yapar diye düşünüyorum.
Örneğin bir elektrik süpürgesi aldınız ama motoru arızalı çıktı; "süpürge arızalı değil, sadece motoru arızalı" diyemeyiz. Aksi halde bu "30 gün" tamamen anlamsız olur.

Motor arızalı çıkarsa çalışmaz. Ama talimata uygun olmayan bir şekilde çalıştırılır kullanılır ise arızalanabilir.


Dediğim gibi benim fikrim.

Elektrik süpürgesini fişe taktınız çalışmadı evet bu değiştirme sebebidir.
Far ve korna kullandıkça arızalanan ve devamlı kullanılan yedek parçalardır. Kornoya devamlı basılı tutun arızalanır. Farda kullanırken sönebilir. Değiştirildiğinde bütünü etkilemez aracın değerini düşürmez. Burada imalat hatasından bahsetmek yada kullanım amacına uymadığını düşünmek,
Alırken Bunların çalışıp çalışmadığını bilmemenizde mümkün değildir.

30 gün içinde olmasa dahi aracın boyasında değişmeler oldu bu aracın değerini ve kullanım amacını değiştirir bu bir imalat hatasıdır. Boyanmak ile düzelir ama aracın değerini düşürür keza motorda öyle.

[Şenol Eker]

Tabii ki, fikirlerimizi birbirine aktaracağız ve durumu net bir şekilde ortaya koymaya çalışacağız.

Bilgisayar yazıcılarında da böyle bir durumla karşılaşırdık ve müşteriye anlatmakta zorlanırdık.
"Tüketim malzemesi" denen kısımlar doğal olarak garanti dahilinde olmaz.
Bunlar, belli bir ömrü olan parçalardır.
Nokta vuruşlu yazıcı örneğinden yola çıkarsak, örneğin "kâğıt" bitecektir. Yazıcı şeridi bitecektir ve yazıcı kafası bitecektir. Bunlar, belli bir kullanım sonucunda biter ve değiştirilir. Örneğin 10 top kâğıt basınca şerit biter, 20 şerit bitince kafa biter.
İlk örneğe dönecek olursak, far lambaları da tüketim malzemesidir. Çünkü belli bir saat çalışınca biter ve değiştirilmesi gerekir. Ancak korna böyle değil.
Farlarda da ampülü değil de, düğmesini diyebiliriz.
Yani gerçekten arabada "biten" çok parça vardır ve bunlar bakımlarda değiştirilir. Akü ve ampüller bunun istisnasıdır. Örneğin 20 bin bakımında belli filtreler değiştirilir, 100 bin bakımda bazı kayışlar değiştirilir. Bu değiştirilen parçaların tümü doğal olarak tüketim malzemesi. Ancak 1 milyon kilometre ve 20 sene kullanılsa da değişmesi gerekmeyen ya da biteceği kesin olmayan bir parçayı; örneğin kapı kolunun tüketim malzemesi olduğunu söylemek mümkün değil.
Bu gözle tekrar değerlendirir misiniz?
Far ya da korna değil de, örneğin "kapı kolu" bozulmuş olsa diyelim.

[ceceli341]

Evet bu zaman zarfında bende biraz araştırdım.

Arızalanan parçanın kullanıcı hatasından yada kullanmadan değilde imalat hatasından kaynaklandığını ispat ettiğiniz taktirde bu seçeneklerden istediğiniz herhangi birinin seçilebileceğini düşünüyorum artık. Fakat yaptığım araştırmada aracın bayisine gidip bu arızalı deyip incelemesine tamir etmesine değiştirmesine müsade ettiğiniz taktirde tamir seçeneğini seçmiş oluyorsunuz.

Tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde 4. maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayii, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

Ayrıca 14.06.2003 gün ve 25138 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 14/a maddesine göre;

"Tüketicinin onarım hakkını kullanmasına rağmen malın;

a- Tüketiciye teslim edildiği tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydıyla, bir yıl içerisinde; aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklı arızaların toplamının altıdan fazla olması unsurlarının yanı sıra, bu arızaların maldan yararlanmamayı sürekli kılması durumlarında tüketici malın ücretsiz değiştirilmesini, bedel iadesi veya ayıp oranında bedel indirimi talep edebilir.

Satıcı, tüketicinin bu Yönetmeliğin 13 ve 14. maddelerinde belirlenen taleplerini reddedemez. Tüketicinin bu taleplerine karşı satıcı, bayii, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur."

[Onur Bey]

Merhaba,
Araçlardaki paslanmalar ve bunu düzenleyen bir yasa var mı? Paslanma sürecini düşündüğümde aynı yılda iki kez olması zor gibi geliyor.
Kaportanın paslanması , kullanımı engelleyecek bir durum sayılabilir mi (Onarım hakkımı kullanmam durumunda aracımın boyanması için 4-5 gün geçecek)?