Ayýplý mal yenisiyle deðiþim / bedel iadesi

Bilindiði üzere, satýn alýndýðýnda iþlevini tam olarak yerine getirmeyen veya kýsa bir süre içinde arýzalanan bir ürün, "ayýplý mal" sayýlýyor ve bu malý alan kiþi
a) bedel iadesi
b) ürünün yenisi ile deðiþtirilmesi
c) ayýp oranýnda indirim
d) ayýbýn tamir yolu ile giderilmesi
seçeneklerinden istediðini seçebiliyor.

Soru þudur:
Ürün, bir "otomobil" olduðunda ve ayýp da -örneðin- kornanýn çalýþmýyor olmasý yahut bir farýn yanmamasý gibi basit bir kusur olduðunda da bu geçerli midir?

T.C.
ÝSTANBUL
4. TÜKETÝCÝ MAHKEMESÝ
GEREKÇELÝ KARAR
Mahkememizde görülmekte bulunan Ayýplý Mal - Bedel Ýadesi davasýnýn yapýlan açýk yargýlamasýnýn sonunda,
GEREÐÝ DÜÞÜNÜLDÜ:
Mahkememizce oluþ ve delillere uygun bilirkiþi raporuna itibar edilmiþ, davalý vekilinin bilirkiþi raporuna yönelik soyut ve dayanaksýz itirazlarý red edilmiþtir.
4822 sayýlý yasayla deðiþik 4077 sayýlý yasanýn 4.maddesinde “ ambalajýnda, etiketinde, tanýtma ve kullanma klavuzunda yada reklam ve ilanlarýnda yer alan veya satýcý tarafýndan bildirilen veya standartýndan , teknik düzenlemesinde tesbit edilen nitelik veya niteliði etkileyen niceliðine aykýrý olan yada tahsis veya kullaným amacý bakýmýndan deðerinin veya tüketicinin ondan beklediði faydalarý azaltan veya ortadan kaldýran maddi , hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayýplý mal olarak kabul edilir. Tüketici malýn teblimi tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayýbý satýcýya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda bedel iadesinde içen sözleþmeden dömme , malýn ayýpsýz misli ile deðiþtirilmesi veya ayýp oranýnda bedel indirimi yada ücretsiz onarým isteme hakkýna sahiptir. Satýcý Tüketicinin tercih ettiði bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür”.............denilmekte, ayný yasanýn 13. maddesinde “ tüketici onarým hakkýný kullanmýþsa garanti süresi içerisinde sýk sýk arýzalanmasý nedeniyle maldan yararlananamamanýn süreklilik arzetmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aþýlmasý veya tamirinin mümkün bulunmadýðýnýn anlaþýlmasý hallerinde 4. maddede yer alan secimlik haklarýný kullanabilir , satýcý bu talebi red edemez. Tüketicinin bu talebeninin yerine getirilmemesi durumunda satýcý , bayii, acenta , imalatcý- üretici ve ithalatçý müteselsilen sorumludur .........” hükmü mevcuttur. Yine Sanayi ve Ticaret bakanlýðý tarafýndan 4077 sayýlý yasanýn 13. ve 31. maddesindeki düzenlemeler doðrultusunda garanti belgesi uygulama esaslarýna dair yönetmelik çýkarýlmýþ ve 14.6.2003 tarihinde yürürlüðe girmiþtir. Bu yönetmeliðin 14. maddesine tüketicinin onarým hakkýný kullanmasýna raðmen malin tüketiciye teslim edildiði tarihten itibaren belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydýyla bir yýl içerisinde ayný arýzanýn ikiden fazla tekrarlamasý veya farklý arýzalarýn dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklý arýzalarýn toplamýnýn altýdan fazla olmasý unsurlarýnýn yaný sýra bu arýzalarýn maldan yararlanmamayý sürekli kýlmasý tamiri için , azamý süresinin aþýlmasý, firmanýn servis istayonunun , servis istayonunun mevcut olmamasý halinde sýrasý ile satýcýsý, bayii, acentesi ,temsilciliði, ithalatçýsý veya imalatçý- üreticisinden birisinin düzenleyeceði raporla arýzanýn tamirinin mümkün bulumadýðýnýn belirlenmesi durumlarýnda tüketici malýn ücretsiz deðiþtirilmesini, bedel iadesi veya ayýp oranýnda bedel indirimini talep edebilir..............” þeklinde düzenleme yapýlmýþtýr. Yine yönetmeliðin 6. maddesinde malýn azami tamir süresi 30 gün olarak belirlenmiþtir.
Davanýn kabulü ile dava konusu 34 … .. Plaka sayýlý .. …… marka 1.6 FSÝ Comfortline tipi 2008 model aracýn ayýplý olduðunun tespitine, ayýplý malýn davacý tarafýndan davalý satýcýya iadesine, davacýnýn ayýplý mala ödediði 49.606,29 TL nin aracýn iade tarihinden itibaren deðiþken yasal faiz oraný uygulanmak suretiyle hesaplanacak iþlemiþ faiziyle birlikte davalýlardan müteselsilen alýnarak davacýya verilmesine karar vermk gerekmiþtir.

Katip Hakim
Yukarýdaki mahkeme kararý aþaðýdaki Yargýtay Ýlamý ile onananarak kesinleþmiþtir.
















T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2010/16630
KARAR NO : 2011/6312 Y A R G I T A Y Ý L A M I


MAHKEMESÝ : Ýstanbul 4. Tüketici Mahkemesi
TARÝHÝ : 27/07/2010
NUMARASI : 2010/203-2010/563
DAVACI : Namýk Eren vekili avukat Yusuf Ayýk
DAVALI : 1-……. Otomotiv Gayrimenkul Alým Satým Ýnþ. Müt. San. ve Tic. Ltd. Þti.
2-…. Otomotiv Servis ve Tic. A.Þ. vekili avukat …



Taraflar arasýndaki ayýplý mal, bedel iadesi davasýnýn yapýlan yargýlamasý sonunda ilamda yazýlý nedenlerden dolayý davanýn kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatýnca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereði konuþulup düþünüldü.

K A R A R
Dosyadaki yazýlara, kararýn dayandýðý delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasýna göre yerinde olmayan her iki tarafýn bütün temyiz itirazlarýnýn reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aþaðýda dökümü yazýlý 2.214.60 TL. kalan harcýn davalýya yükletilmesine, 20.4.2011 gününde oybirliðiyle karar verildi.
Baþkan V. Üye Üye Üye Üye
F.E.Kabasakal M.A.Esmer M.K.Tunç C.Ýlgün A.S.Erkuþ


Davalý : Davacý:
73.90 TL T.B.H (Muaf)
2.964.60 TL O.H.
750.00 TL P.H.
2.214.60 TL Kalan


Okundu AY
Bu belge 5070 sayýlý Yasa hükümlerine göre elektronik olarak imzalanmýþtýr.

Arýzanýn ne olduðu belli deðil ama bunlarda.
Yani çok büyük bir arýza olduðunda eminim ki geçerlidir; ancak soruda bahsettiðim gibi küçük arýzalarda durum ne oluyor acaba?

4822 sayýlý yasayla deðiþik 4077 sayýlý yasanýn 4.maddesinde “ ambalajýnda, etiketinde, tanýtma ve kullanma klavuzunda yada reklam ve ilanlarýnda yer alan veya satýcý tarafýndan bildirilen veya standartýndan , teknik düzenlemesinde tesbit edilen nitelik veya niteliði etkileyen niceliðine aykýrý olan yada tahsis veya kullaným amacý bakýmýndan deðerinin veya tüketicinin ondan beklediði faydalarý azaltan veya ortadan kaldýran maddi , hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayýplý mal olarak kabul edilir. Tüketici malýn teblimi tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ayýbý satýcýya bildirmekle yükümlüdür.

Benim fikrim;
Yukarýdaki tanýma göre belirttiðiniz arýzalar nedeni ile ayýplý mal statüsüne girmiyor.

Neden öyle düþünüyorsunuz? Kaçýrdýðým bir þey mi var?
Sonuçta far ya da klakson, bir otomobilde bulunmasý gereken özelliklerdir ve verdiðiniz maddeye göre bir eksikliktir ve 30 gün içinde meydana gelmiþse aracý komple "ayýplý" yapar diye düþünüyorum.
Örneðin bir elektrik süpürgesi aldýnýz ama motoru arýzalý çýktý; "süpürge arýzalý deðil, sadece motoru arýzalý" diyemeyiz. Aksi halde bu "30 gün" tamamen anlamsýz olur.

Motor arýzalý çýkarsa çalýþmaz. Ama talimata uygun olmayan bir þekilde çalýþtýrýlýr kullanýlýr ise arýzalanabilir.


Dediðim gibi benim fikrim.

Elektrik süpürgesini fiþe taktýnýz çalýþmadý evet bu deðiþtirme sebebidir.
Far ve korna kullandýkça arýzalanan ve devamlý kullanýlan yedek parçalardýr. Kornoya devamlý basýlý tutun arýzalanýr. Farda kullanýrken sönebilir. Deðiþtirildiðinde bütünü etkilemez aracýn deðerini düþürmez. Burada imalat hatasýndan bahsetmek yada kullaným amacýna uymadýðýný düþünmek,
Alýrken Bunlarýn çalýþýp çalýþmadýðýný bilmemenizde mümkün deðildir.

30 gün içinde olmasa dahi aracýn boyasýnda deðiþmeler oldu bu aracýn deðerini ve kullaným amacýný deðiþtirir bu bir imalat hatasýdýr. Boyanmak ile düzelir ama aracýn deðerini düþürür keza motorda öyle.

Tabii ki, fikirlerimizi birbirine aktaracaðýz ve durumu net bir þekilde ortaya koymaya çalýþacaðýz.

Bilgisayar yazýcýlarýnda da böyle bir durumla karþýlaþýrdýk ve müþteriye anlatmakta zorlanýrdýk.
"Tüketim malzemesi" denen kýsýmlar doðal olarak garanti dahilinde olmaz.
Bunlar, belli bir ömrü olan parçalardýr.
Nokta vuruþlu yazýcý örneðinden yola çýkarsak, örneðin "kâðýt" bitecektir. Yazýcý þeridi bitecektir ve yazýcý kafasý bitecektir. Bunlar, belli bir kullaným sonucunda biter ve deðiþtirilir. Örneðin 10 top kâðýt basýnca þerit biter, 20 þerit bitince kafa biter.
Ýlk örneðe dönecek olursak, far lambalarý da tüketim malzemesidir. Çünkü belli bir saat çalýþýnca biter ve deðiþtirilmesi gerekir. Ancak korna böyle deðil.
Farlarda da ampülü deðil de, düðmesini diyebiliriz.
Yani gerçekten arabada "biten" çok parça vardýr ve bunlar bakýmlarda deðiþtirilir. Akü ve ampüller bunun istisnasýdýr. Örneðin 20 bin bakýmýnda belli filtreler deðiþtirilir, 100 bin bakýmda bazý kayýþlar deðiþtirilir. Bu deðiþtirilen parçalarýn tümü doðal olarak tüketim malzemesi. Ancak 1 milyon kilometre ve 20 sene kullanýlsa da deðiþmesi gerekmeyen ya da biteceði kesin olmayan bir parçayý; örneðin kapý kolunun tüketim malzemesi olduðunu söylemek mümkün deðil.
Bu gözle tekrar deðerlendirir misiniz?
Far ya da korna deðil de, örneðin "kapý kolu" bozulmuþ olsa diyelim.

Evet bu zaman zarfýnda bende biraz araþtýrdým.

Arýzalanan parçanýn kullanýcý hatasýndan yada kullanmadan deðilde imalat hatasýndan kaynaklandýðýný ispat ettiðiniz taktirde bu seçeneklerden istediðiniz herhangi birinin seçilebileceðini düþünüyorum artýk. Fakat yaptýðým araþtýrmada aracýn bayisine gidip bu arýzalý deyip incelemesine tamir etmesine deðiþtirmesine müsade ettiðiniz taktirde tamir seçeneðini seçmiþ oluyorsunuz.

Tüketici onarým hakkýný kullanmýþsa, garanti süresi içerisinde sýk arýzalanmasý nedeniyle maldan yararlanamamanýn süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin aþýlmasý veya tamirinin mümkün bulunmadýðýnýn anlaþýlmasý hallerinde 4. maddede yer alan diðer seçimlik haklarýný kullanabilir. Satýcý bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satýcý, bayii, acente, imalatçý-üretici ve ithalatçý müteselsilen sorumludur.

Ayrýca 14.06.2003 gün ve 25138 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanan Garanti Belgesi Uygulama Esaslarýna Dair Yönetmeliðin 14/a maddesine göre;

"Tüketicinin onarým hakkýný kullanmasýna raðmen malýn;

a- Tüketiciye teslim edildiði tarihten itibaren, belirlenen garanti süresi içinde kalmak kaydýyla, bir yýl içerisinde; ayný arýzanýn ikiden fazla tekrarlanmasý veya farklý arýzalarýn dörtten fazla meydana gelmesi veya belirlenen garanti süresi içerisinde farklý arýzalarýn toplamýnýn altýdan fazla olmasý unsurlarýnýn yaný sýra, bu arýzalarýn maldan yararlanmamayý sürekli kýlmasý durumlarýnda tüketici malýn ücretsiz deðiþtirilmesini, bedel iadesi veya ayýp oranýnda bedel indirimi talep edebilir.

Satýcý, tüketicinin bu Yönetmeliðin 13 ve 14. maddelerinde belirlenen taleplerini reddedemez. Tüketicinin bu taleplerine karþý satýcý, bayii, acente, imalatçý-üretici ve ithalatçý müteselsilen sorumludur."

Merhaba,
Araçlardaki paslanmalar ve bunu düzenleyen bir yasa var mý? Paslanma sürecini düþündüðümde ayný yýlda iki kez olmasý zor gibi geliyor.
Kaportanýn paslanmasý , kullanýmý engelleyecek bir durum sayýlabilir mi (Onarým hakkýmý kullanmam durumunda aracýmýn boyanmasý için 4-5 gün geçecek)?