Hak düşürücü sürenin dava konusuna etkisi nedir?

[erhan.1973]

İşe iade davası açılabilmesi için 30 günlük hak düşürücü süre uyguanıyor. İşverenin de fesih hakkını kullanırken 6 günlük hak düşürücü süre içinde işçiyi işten çıkarması gerekir. Oysa Yargıtay bahse konu olan 6 günlük hakdüşürücü süreyi işveren geçirse bile hükme etkisi olmadığı gerekçesiyle işin esasına girilmesi gerektiğine dair kararlar veriyor. Bu durumda işçinin işe iade davası açmak için 30 günlük hak düşürücü süreyi geçirmesi durumunda da işin esasına girmesi gerekmez mi?

[abdulalim]

4857 s. iş kanunun24 ve 25 madde haklı fesih 18 ved maddeler geçerli fesih hakkını belirlemiş geçerli fesih halinde (ayrıca 25/son mad. bak) işçinin bazı şartlarla işe iade davası açma hakkı tanınmıştır bu davayıda 20 maddeye göre 1 ay içinde açmalıdır(1) yasa fesih bildirimin tebligden itibaren 1 ay içinde dava açmalı derken yazılı bildirimi esas almış,yargıtay sözlü bildirimi esas alan kararlarıda vardır(2) 1 aylık süreyi hesaplarken HUMK 161-162 çerçevesinde hesaplama yapılmalı,doktrinde tenkid edilmekle birlikte yargıtaya göre(3)feshe itiraz ve işe iade davası terditli/kademeli olarak diger davalarla yanı kidem ihbar tazminatlar ve işçi alacakları ile birlikte açılamaz ,feshe itiraz davası seri diger davalar sözlü yargılama usulune tabi oldugundan ,bu tip işçi alacakları karşısında davaların ayrılması yönünde karar vermektedir ,açtıgınız davada işe iade ile işçi alacaklarını taleb ettiyseniz süreyi kaçırdıgınız davada işçi alacakların ayrılması yönünde karar vermesi gerekirdi dava açma süresini kaçırmanız, feshi baştan itibaren geçerli hale getirir feshin geçersizligi ileri sürülemez ancak alacaklarınız varsa bunları ayrı bir dava ile taleb edebilirsiniz ayrıca işveren 25/2 bend dışında sözleşmeyi fesih etmişse 1475/14-1 kidem tazminat alabilirsiniz
(1)bu süre hak düşürücü süredir ,24 ve 25 maddesindeki ahlak ve iyiniyet kurallarına uymıyan hallerde..diger tarafın ögrendigi günden başlıyarak 6 iş günü geçtikten sonra ve herhalde fiilin gerçekleşmesinden itibaren 1 yıl sonra kullanılamaz (26 mad),buna ilişkin esas inceleme yapması yargılama usulu ile ilgilidir işe iadede basit digerlerinde sözlü yargılama oldugu için birlikte görülmemekete yanı kadameli/terditli açılmamakta bk yukarıdakı yazının devamına
(2)Manav E iş hukukunda geçersiz fesih ve geçersiz feshin hüküm ve sonuçları 2009 sh 305 ve dn 1357 deki yargıtay kararları
(2)Manav E aynı eser sh 318 dn 1421 ,320 dn 1426 daki yargıtay kararları

[erhan.1973]

Ben sadece hak düşürücü sürenin geçirilmesi konusunda 2 ayrı uygulamanın birbirine ters olduğunu söylemek istemişti. Yani işveren fesih nedeni saydığı olaydan sonra 6 günlük hak düşürücü süreyi geçirse bile açılan davada yargıtay 6 günlük hak düşürücü sürenin davaya etkisi olmadığını ve işin esasına girilmesi gerektiğini söylerken, işçinin dava açmak için 30 günlük hak düşürücü süresini geçirdiği zaman işçi hakkını kaybetmiş oluyor. Bu durum bana çifte standart gibi geliyor.

[abdulalim]

geçerli fesih nedeni(18 madde) ve işveren tarafından(25 madde)/veya işçi tarafından (24 madde)haklı fesih vardır yasa bunları ayrı ayrı düzenlemiştir 18 maaddedeki geçerli fesih şartlarına uymuyorsa(18,19 mad)feshin geçersizligi ile işe iade davası 1 ay içinde açılması gerektiri ,25 haklı fesih söz konusu olmakta ancak işçi 18,20,21 maddeye yollama yaptıgından burdada feshin haksızlıgı ileri sürülerek dava açılmakta ancak..25 maddedeki ahlak ve iyiniyet kurallarına uymamada 26 maddeye göre ögrendigi tarihten itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkını kullanmalıdır yoksa yaptıgı fesih haklı fesih olmamakta öyleki her iki fesih kavramı farklıdır yargıtay irdeleme yaparkende geçerli fesih kavramına dayandıgıda olmakta

[erhan.1973]

Evet ben de bu konuda takıldım zaten. İşveren 25. maddeden fesih yapıyor ama 6 günlük hakdüşürücü süreyi geçirmiş. İşçi de 30 günlük hak düşürücü süreyi geçirmiş. Yargıtay hak düşürücü sürenin geçmesinin esasa etkili olmadığını söylüyor aynen şöyle :"18-21 MADDELERİ GEREĞİNCE FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE VE İŞE İADEYE İLİŞKİN DAVA AÇILMASI HALİNDE ANILAN YASANIN 26. MADDESİNDEKİ HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRENİN GEÇMESİ SONUCA ETKİLİ DEĞİLDİR." diye bir kararı var. Yani hak düşürücü süreyi işçi de geçirdiği zaman sonuca etkili olmaması eşitlik ilkesi uyarınca gerekmez mi acaba? Saygılarımla

[abdulalim]

iş kanunun 18 md.si ved. geçerli fesih 24 ve 25 maddesi ise haklı fesihtir ,her iki fesih farklıdır 26 maddesi 24/11 ve 25/11 ye dayanan fesihlerin işçi ve işveren tarafından 6 ve 1 yıllık süre içinde kullanması gerektigi bu süreden sonra kullanamaz yargıtay bir kararında(1)..belirtilen süreler geçtikten sonra fesih hakkını kullanan taraf haksız olarak sözleşmeyi bozmuş sayılacagından ihbar ve şartları varsa kidem tazminatı alır derken diger kararları aksi yönde 1- 6 işgünlük süre içinde fesih hakkını kullanmadıgı sürece fesih haksız hale gelir ancak geçersiz hale gelmez(2)2-..geçerli nedenle fesihte iş kanunun 26 maddesindeki hak düşürücü süre dikkate alınmaz(3) GEÇERLİ FESHİDE ŞU şekilde yorumlamıştır(4) iş kanunun 25/11-d..göre fesihte..işçinin sarf ettigi sözler çalışma düzenini bozacak nitelikte ise geçerli fesih saymıştır
(1)9hd 2008/9790 2009/1003 (www hukuk türk mev. iç .bil .ban)
(2)9hd 2005/17428-20760 (www hukuk türk..)
(3)9hd 2006/31902 2007/2246(www hukuk türk..)
(4)9hd 2008/17133 2009/3187(www hukuk türk..)

[erhan.1973]

Özür dilerim ama yazdıklarınız çok karmaşık, hiçbişey anlamadım ((

[abdulalim]

yanı kısaca 6 günlük ve 1 yıllık 26 maddedeki süreler geçse bile yargıtay bir kararında bu sürelerden sonra yapılan feshi haksız fesih saymıştır(1)ancak bazı kararlarındada süreden sonra yapılan feshi haksız fesih olarak kabul ederken bazı şartlarla geçerli fesih oldugunu kabul etmekte yanı geçersiz saymamıştır(2,3)geçerli fesih sayma nedeni ise çalışma düzenine baglamakta diger ifade ile 25 maddedeki şartlara uygun olmıyan feshih haklı fesih sayılmaz ancak 18 ved. maaddelere göre bu şekildeki feshi yorumlıyarak geeçerli fesih kavramıma sokmuştur

[erhan.1973]

Benim iş akdimin feshini 25. maddeye dayandırmışlar galiba. İşveren iddialarını ispat edemeyecek , daha doğrusu iddia ettiği olayın iş kanununda yeri bile yok. Yalnız avukatım dava açarken ihmalkar davranıp 30 günlük hak düşürücü süreyi geçirmiş. İş akdinin feshi 4 mayıs 2010, feshin tebliğ tarihi de 3 mayıs 2010. Avukatım tebliğ tarihini bana sormadı, ben de zaten ne anlama geldiğini bilmiyordum. İş akdinin fesih tarihinden itibaren hesaplanırsa dava kabul edilebilmiş ama tebliğ tarihinden itibaren hesaplanınca hak düşürücü süreyi kaçırmış oluyoruz. Sizce tebliğ tarihinden hak düşürücü süre hesaplanınca Anayasa'ya aykırı bir durum olmuyor mu ? Çünkü işveren feshi 30 gün önce tebliğ etse, henüz doğmamış bir hak için dava açılamaz, zaten çalışırken işe iade davası açması da red sebebi olacaktır. Bu durum anayasa mahkemsine götürülebilir mi?

[abdulalim]

işe iade davasında ..20 maddeye göre fesih bildirimin teblig tarihinden itibaren 1 aydır işveren fesih bildiriminde bulunup teblig etmezse işçi işverenle ilgili bir işlem yapmışsa mesela ihtarname gönderme gibi artık bu tarih esas alınır işçi tebligi almaktan kaçınırsa tebligden kaçınmanın kaçınma tarihi esas alınır mesela bu durum tutanakla tesbit edilmişse bu tarihtır ,işveren sözlü olarak fesih etmiş daha sonra yazılı olarak teblig etmişse teblig tarihi esas alınmalıdır yargıtayda sözlü fesih bildiriminde bulunması halinde sözlü fesih bildirimin yapıldıgı tarih esas alınmalı demiştir işci raporlu olsa bile hak düşürücü olan bu süreyı kesmez bir aylık süreyi hesaplamada HUMK 161 ved. fesih bildiriminin teblig edildigi veya işçiye ulaştıgı gün hesaba katılmaz ...(1)
(1)bk Manav E iş hukukunda geçersiz fesih ve geçersiz feshin hükümve sonuçları 2009 sh 301 ved