Kuma getiren tazminatsız atılacak

[K.V.]

HABER: Kuma getiren tazminatsız atılacak

Adana'da Küçükdikili beldesinde eşinin üzerine kuma getiren belediye çalışanı, tazminat hakkını kaybederek işten çıkarılacak. Şiddet uygulayanın maaşının yarısı eşine verilecek

Adana'nın merkez Seyhan ilçesine bağlı Küçükdikili beldesinin ilkokul mezunu olan bekâr Belediye Başkanı DTP'li Leyla Güven (42), DİSK'e bağlı Genel - İş Sendikası ile belediye çalışanları arasında imzalanan yeni dönem toplu iş sözleşmesine, "nikâhsız beraberliği" ve "aile içi şiddeti" önlemeye yönelik iki özel madde koydurdu.
Buna göre, nikâhsız evlilik ihbar tazminatı ödenmeksizin işten çıkarma nedeni olacak. Eşine şiddet uygulayan işçinin ücretinin yüzde 50'si kesilip şiddet mağduru eşe ödenecek.

'Tartışmalı ama güzel'
Hukukçular, toplu iş sözleşmelerinin çalışma yaşamını düzenleyebileceğine dikkat çekerek, yeni maddelerin özel yaşamı ilgilendirdiğini, bu nedenle de uygulanabilirliğinin tartışmalı olduğunu savundu. Adana Barosu Kadın Komisyonu Başkanı avukat Şefike Ekizoğlu, toplusözleşmedeki maddelerin hukuken tartışılabileceğini, bu maddelerin insanların özel yaşamlarını ilgilendirmesine karşılık aile içi şiddeti önlemeye yönelik güzel bir uygulama olduğunu söyledi. Güven ise, "Amacımız işçilerin eşlerini korumak, aile içi şiddeti, kumaları önlemek. İkinci evliliğe izin vermiyoruz. Nikâhsız beraberlik sürdürdüğünü öğrendiğimiz işçinin işine son vereceğiz" dedi.

Okuyan çocuk yardımı
15 Aralık 2005'ten itibaren iki yıl geçerli olacak ve çalışanların aylık ücretinin ortalama 1000 YTL'ye çıktığı yeni sözleşmeye eklenen "nikâhsız evlilik" ve "aile içi şiddet" konusundaki maddelerin uygulanması için, işçinin eşi, çocuğu veya bir akrabasının belediyeye başvurması yeterli olacak.
İşçilere bir defaya mahsus olmak üzere ilköğretim okuluna giden çocuğu için 150, liseye giden çocuğu için 300, yüksekokula giden çocuğu için 750 YTL öğrenim yardımı yapılacak. Kız çocuklarını okula göndermeyenlere bu yardım yapılmayacak.

Mersin ve Diyarbakır'da başladı

Mersin'in alt kademe belediyelerinden Akdeniz Belediyesi çalışanları, toplusözleşmelerinde yer alan bir madde gereği Ferhan Şensoy, Okan Bayülgen, Rasim Öztekin, Özgü Namal gibi ünlü isimlerin rol aldığı "Kiralık Oyun"u izledi.
Diyarbakır'ın Kayapınar Belediyesi ile Genel İş Sendikası arasındaki toplu iş sözleşmesine göre karısını döven işçinin maaşının yarısı mağdur eşe verilecek. Erkek çocuğunu okuttuğu halde kız çocuğunu okula göndermeyen, eğitim yardımından yararlanamayacak.

YÜKSEL EKER Adana DHA

[Av.Abbas Bilgili]

Kanaatimce bu toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanma şansı yok. Bu tür hükümler, kadın haklarını korumaya yönelik iyi niyetli girişimler olmakla birlikte, kağıt üzerinde bir süs ya da bir fantazi olarak kalacaklar diye düşünüyorum.

Bunlar toplu iş sözleşmesine konurken, uygulama imkanının olup olmadığının iş hukukundan anlayan bir hukukçuya sorulması daha uygun olurdu. Zira mevcut yasalar karşısında uygulanma şansının olmadığını düşünüyorum.

Şöyle ki; kuma getiren bir işçinin tazminatlarının belediye tarafından ödenmeden işine son verildiğini varsayalım. Bu durumdaki işçi iş mahkemesinde tazminatları için alacak davası açtığında, belediyenin yapacağı savunma zannederim şu şekilde olacaktır; "Bizim sendika ile yaptığımız toplu iş sözleşmesinde kuma getiren işçinin işine tazminatsız son verilir hükmü var ve biz de buna dayanarak bu işçinin işine tazminatsız son verdik." Böyle bir savunmanın mevcut yasalar karşısında iş mahkemesinde kabul görmeyeceği açıktır ve mahkeme bu işçinin tazminatının ödenmesine karar vermek zorundadır. Çünkü ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanma halleri yasanın emredici hükümleridir ve işçi aleyhine değiştirilemezler.

Ayrıca, eşine şiddet kullanan işçinin ücretinin yarısının işçiye değil de eşine ödeneceği hükmünün de yasal bir dayanağı ve geçerliliği olmayacaktır. Çünkü iş yasasına göre ücret bir çalışmanın karşılığıdır ve ücretinin yarısını alan bir işçi diğer yarısı için alacaklı duruma geçecektir ve bu alacağını da yasal yollardan alma hakkına sahiptir. Eşine şiddet kullanması bu hakkını yasal yollardan almasına engel değildir. Kaldı ki, ücret bir iş karşılığı olduğuna göre, şiddete maruz kalan eşin aldığı ücret hangi işin karşılığıdır. Yediği dayağın karşılığı, ücret olmamalıdır. Kadının, dayak yeme karşılığında ücret almasının tuhaflığı da ortadadır. "Sen dayak yedin, al sana karşılığında ücret ödeyelim" demek bence kadını daha da aşağılamak anlamına gelir. Kaldı ki, gerçekten bu durumdaki bir kadına yapılacak ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine tabi olacağı da düşünülebilir.

Sonuç olarak, elmalarla armutların birbirine karıştırıldığı anlaşılmaktadır. Kadınlık onuru ve kadın hakları böyle uygulama şansı olmayan girişimlerle değil; eğitim, kültür ve ciddi ve uygulanabilir hukuksal düzenlemlerle korunabilir. Girişimcilerin iyi niyetinden şüphem yok, ama bu eleştirilerimi lütfen anlayışla karşılasınlar.

[Av.Esin Kılıç]

Sayın Bilgili, forumu açarken yazmayı planladığım herşeyi fazlası ile yazmışsınız. Bu durumda bana yazdıklarınızın altına imza atmak kalıyor.
Ancak bu tip girişimlerin, kamuoyunda yankı uyandırma ve konuyu bir süre gündemde tutma gibi yararları olabiliyor. Mesela bu girişimin neticesinde bir süre eşe şiddet uygulama veya nihaksız birliktelikler gündeme gelecektir, bunun az-çok bir faydası olacağı düşüncesindeyim.
Bu arada, bu ülkede kaç tane belediye başkanının birden çok eşi olduğuna ilişkin bir araştırma yapılsa bütün öngörülerimizi sarsan bir sonuç çıkacağından eminim.

[Av.Dr.Mine Uzun Toktaş]

Bu gazete haberini okuduğumda ben de gülümsemiştim. Sayın meslektaşlarımın dediği gibi; uygulanma şansı olmayan iyiniyetli girişimler...