Ev içi hizmetlileri

[Emell26]

Selamlar
Ben 46 yaşında,boşanmış,lise mezunu,iki çocuk annesi bir bayanım.Boşanma sırasında eski eşimden hiçbir şey talep etmediğim için çocuklarımın ve benim geçimimizi sağlayabilmek için 10 yıldır çeşitli sektörlerde ve çeşitli kademelerde çalıştım.İşçi oldum,pazarlamacılık yaptım,işveren oldum ,iflas bile ettim vallahi.bu beceriyi de gösterdim sonunda ve ticari zekaya sahip olmadığım kanısı bende gerçekleşince ticareti bıraktım.Ancak yine de çocuklarımla benim karnımızın doyması ve diğer insani temel ihtiyaçlarımızın karşılanması gerekiyordu yani her ne olursa olsun çalışmak zorunda idim.Ben de hayatta en iyi bildiğim şeyin annelik olduğunu görerek vekil anne olmaya karar verdim.Sektörel adıyla DADI oldum.Daha da türkçesi bebek bakıcısıyım şimdi.Dertsiz aşım,ağrısız başım diyebileceğimiz bir meslek sayılır benim mesleğim.Yani ne siz hukukçular gibi hayati tehlikemiz var (öldürülme gibi,tehditler gibi) ne de diğer ticari sektörlerdeki riskler var,malım elimde kaldı,çürüdü,çek-senet mafyasıyla boğuşuyorum gibi sorunlar yaşamıyoruz.Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde ciddi anlamda büyük bir işkolu haline gelen bu mesleğin de biz eviçi hizmetlileri denen emekçileri için bazı eksik tarafları var bana göre hukuki anlamda.Danışmanlık ajansları adı altında bu sektördeki işveren-işçi buluşmalarını organize eden şirketler aracılığı ile iş buluyoruz ve bu şirketlerin gazetelerdeki iş ilanlarında yeni yeni .....bilmem kaç sayılı ruhsatla ...gibisinden bilgiler eklenmeye başladı.Bu şirketleri hangi bakanlıklara bağlı kurumlar denetliyor mesela?Denetleme kıstasları nelerdir,personellerde aranan standart özellikler,beceriler nelerdir,bu özelliklere sahip olmayan ajans ve elemanların ayrımı nasıl ve kimler tarafından yapılmaktadır?Bunun biz elemanlara ne gibi katkısı vardır ,bunu hiç bir eviçi hizmetlisinin bildiğinden emin değilim.Bu ajanslar biz elemanları işverenlerle görüştürüp anlaşma sağladıkları zaman gerek işveren ailelerden gerekse biz elemanlardan oldukça yüklü komisyon ücretleri almaktadırlar.Vasat bir ajansın haftada ortalama 5 elemanı işe yerleştirdiğini ve bu elemanın maaşını yine vasat bir ücretle 400 ila 500 ytl olduğunu varsaysak bir tek sözleşmeden aldıkları komisyon ücreti ortalama bir yıllık maaşın yüzde 10'u kadarını alıyorlar.Kısacası iyi para kazanıyorlar.Allah daha da ziyade etsin,gözümüz yok.Bu komisyonların vergilendirilmeleri nasıl tesbit edilerek alınmaktadır?Sosyal hak ve güvencelere sahip olmadığımız için biz elemanlar da maaş bordrosu gibi gelir belirtecek bir belgeye sahip olmadığımız için bir çok alanda olumsuzluklar yaşıyoruz.Bankacılık hizmetleri gibi.Yine birçoğumuz SSK'lı çalıştırılmadığımız için ve aldığımız ücretler geçimimize bile yetmediği için isteğe bağlı sigorta ve sağlık hizmetlerinden de yararlanamıyoruz.Hastalansak kendi cebimizden özel sağlık kuruluşlarına ya da semtlerimizdeki Kızılay gibi,Devlet Hastaneleri gibi yerlerde cebimizden ödeyerek tedavi olabiliyoruz ki hastalanmak bile bizim için fazlasıyla lüks....Ancak yine bu ajanslar elemanlarının hatasından! kaynaklanan işe son verme durumlarında işveren ailelere anında yeni bir personel bulma hizmeti vererek ailelerin yani işverenlerin haklarını korumaya çalışıyorlar.buna da amenna.Yine ancak velakin işveren hatasından ya da kötü niyetinden,tacizinden yahut bilimum aykırı durumlarından kaynaklanan işten çıkartılma,ortada kalma gibi durumlarda herhangi bir kusurumuz olmasa da mağdur olan ya da mağdur edilen biz personeller oluyoruz nedense.Bu ajanslar kalkıp o işveren ailelere ne soru sorabiliyorlar "elemanımızı hangi geçerli sebepten işten çıkarttınız?" diye ne de mağdur duruma düşen bizleri arayıp sorma nezaketi de göstermiyorlar.Belki çok köklü ve varlıklı ailelerde çalışan meslekdaşlarımızın bir takım sosyal güvence ve hukuki hakları sağlanmış oluyor ancak bunlar ne yazık ki çok az sayıdadır.Bu ajansların işveren ve işçi ve ajans -aracı kurum namıyla kendileri arasında imzalanan iş sözleşmelerimizin hiç bir hukuki dayanağı bulunmamaktadır.Hatta bir çok ajans bu sözleşmeleri sadece işveren ve kendileri imzalamaktadır ve işçiye yani bizlere göstermemektedir bile.İşsizliğin had safhada olduğu ülkemizde kendisi üzerinden böyle bir sözleşme imzalandığından haberi bile olmayan o kadar çok gariban eviçi hizmetlisi arkadaşım var ki ,şaşarsınız."Şurda iş var ,git " diyorlar ,gidiyoruz."İşten çıkartıldın " diyorlar çıkıyoruz....Aylarca işsiz açbilaç bekliyoruz,kulağımız telefon sesinde...Ki ajansımız bizi arasın da iş bulsun diye..Bir süre önce bağlı olduğum çeşitli ajans sahiplerine bu sektördeki işçilerin ya da ajans sahiplerinin kurmuş olduğu bir dernek var mı diye merak edip sormaya kalktım,anarşist muamelesi gördüm .Bu sektörde çalışanların hangi tür sendikal gruplara dahil edilebileceğini sordum yine hakeza....Karnını doyurmaya bak sen önce,sendikacılık senin neyine deyip kestirip attılar ve bir daha da herhangi bir iş görüşmesine beni davet etmediler.
Uzun lafın kısası sevgili hukukçularımız,biz dadıların,temizlikçilerin,hasta-yaşlı bakıcılarının ,bahçevanların ve b ilimum eviçi personeli diye adlandırılan garibanların hukukumuzdaki hakları nelerdir,olmayan haklarımızı geliştirebilmek için neler yapmamızı önerirsiniz??
En derin sevgi ve saygılarımla.............
Danışma ücreti olarak eşiyle sinemaya falan gitmeyi düşünüp te bebeğini bırakacak kimse bulamayan hukukçularımıza bir akşama mahsus olmak üzere bakıcılık hizmeti sunabilirim....
Eğitimli,referanslı ve becerebildiğince profesyonel olmaya çalışan dadınız Emel....
İstanbul

[Emel26]

Merhabalar.
Kullandığım e-posta adresimin heklenmesi sebebiyle artık kullanamadığım yukarıdaki profilin de eski sahibiyim..Bir kaç dakika önce taşeron şirketler konusunda bir soru eklemiştim.O sorumda da belirttiğim gibi görünüşe göre yeniden dadılığa dönmek durumundayım.30 Temmuz 2008 tarihinde 4,5 aylıkken bakıcılığını üstlendiğim bebeğimin (5 yaşına gelmişti)okula başlaması nedeniyle çalıştığım ailemden çok güzel bir aile dostluğu kurmuş olarak vedalaştım ve gazeteden bulduğum bir ilana başvurarak yatılı bakıcı olarak yeni bir aile yanında çalışmaya başladım.15 günlük bir çalışma sonunda yurt dışında üniversite okuyan oğlumu okuluna yolcu etmem gerektiği için haftasonu iznimi kullanmak ve uçak bileti ve harçlık ödemem gerektiği içinde hakettiğim haftalıklarımı talep ettim bebeğin annesinden ve alıp evime gittim.Haftabaşında oğlumu yolcu edip çalıştığım ailenin evine döndükten 10 dakika sonra bebeğin annesi yani işverenim tarafından pırlanta yüzüğünü çalmakla suçlandım ve anne tarafından çağrıldığını öğrendiğim kapıya gelen emniyet görevlilerimiz tarafından semt karakoluna götürülerek gözaltına alındım.4 Saat süren ifade alımı sonrasında bir önceki işverenim olan babanın karakola gelmesi ve bana kefil olması sonucunda şikayetin mahkemeye sevkedildiği belirtilerek serbest bırakıldım.Yaklaşık 5 ay süren bir süreç sonunda sanırım şikayetçi tarafından yeterli kanıt sunulamadığı gerekçesiyle itham edildiğim suçtan takipsizlik kararım çıktı.Daha sonra danıştığım bazı hukukçu dostlarım bana iftira atan o kadın hakkında haksız iftira ve mağduriyet nedeniyle ( karakol misafirliğim ve sonrasında 5 ay gibi bir süre panik atak yaşadım ve temiz kağıdı denilen sabıka kaydımda suçlu görüneceğim korkusuyla) sokağa çıkıp yeni bir iş bulmaya da cesaret edemedim.Ancak Karşı dava açamadım çünkü bu tür dava açımlarında bilirkişi heyeti ve talep edilen taminat bedelinin bilmem kaçta kaçını ödemem gerektiği söylenmişti,bu masrafları da zaten parasız olduğum için karşılayamadım ve dava açmayı erteledim.Bu tür davaları açmak için bir süre var mıdır? Yani zaman aşımı denen süre ne kadardır?Ayrıca bu forum konusunda eski kullanıcı adımla bahsettiğim ev içi hizmetlilerinin hakları konusunda kanunlarımızın hangi maddelerine sığınabilir ve faydalanabiliriz?
Yardım ve destekleriniz için yürekten teşekkürlerimi ve saygılarımı sunuyorum.

[Av.Engin Oğuz]

Sorunuzu hikayeleştirerek uzun uzadıya anlattığınız için olacak yanıt alamamışsınız. Mümkün olduğu kıdar kısa ve sorunu açık anlatıp öğrenmek istediklerinizi madde madde sıralamak cevap vermek isteyenler için kolay ve çekici olurdu.
1-Ev içi hizmetliler için özel bir mevzuat yok bildiğim kadarıyla. İş kanununa tabisiniz. Haklarınız ödevleriniz genel iş mevzuatında yeteri kadar ele alınmıştır.
2-İftira için en geç takipsizlik kararını tebellüğ ettikten bir yıl içinde dava açabilirsiniz.

[Emel26]

Sayın Oğuz ,nezaketiniz için tekrar teşekkür ederim.Saygılarımla.