03-05-2010
Hastaneler şimdi de rolüne göre sınıflandırıldı


Hizmetleri ve kapasitesine göre hastanelere rol biçen Sağlık Bakanlığı, yataklı kuruluşlarını, kendi içinde ayrıca olmak üzere beş sınıfa ayırdı. Hastaneleri rollere göre sınıflandırma, yasal zemini oluşturulduğu takdirde hayata geçirilmesi beklenen kamu hastane birliklerine de adım niteliği taşıyor




Sağlık Bakanlığı, yataklı sağlık tesislerinin rollerini yeniden belirleme çalışması başlattı. Hastaneleri bina, fiziki koşullar, donanım ve tıbbi teknolojik ihtiyaçlar, sağlık insan gücü kriterlerine göre planlayan Bakanlık, kaynakların dengeli dağılımını sağlamak adına, sağlık hizmet sunumunda bölge sağlık planlaması anlayışını benimsiyor. Buna göre, ülke genelinde bölge sağlık merkezleri ve her bir bölge için bölge sağlık merkezi konumunu üstlenecek merkez iller ve bu illere bağlı, alt bölge merkezi rolü verilmiş iller belirlendi.

Sadece özel sağlık sektörünü değil kamuyu da planladığını öne süren Bakanlık, yataklı sağlık tesis yatırımlarına ilişkin planlamalarını, belirlenen kriterlere göre yapacak.

Bölge merkezli sağlık planlamasında, nüfus yoğunluğu, sosyo-ekonomik yapı, kentleşme ve sanayileşme, ulaşım altyapısı, sağlık hizmeti sunumunun kapasitesi gibi temel göstergeler baz alınarak bölge sağlık merkezi statüsünü üstlenebilecek iller sağlık bölgesinin merkez ili olarak belirleniyor. Sağlık bölge merkezi olarak belirlenen illerden ileri seviyede sağlık hizmeti almak üzere alt bölge merkezi iller ve sağlık hizmeti sunumu bakımından bu illere bağlı güçlendirilmiş ilçeler tespit ediliyor.

Rollerine göre sınıflı yapı
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Dr. İrfan Şencan, Bakanlığa bağlı hastaneleri bulundukları bölgelerde vermesi gereken, ihtiyaç duyulan hizmetlere göre sınıflara ayırma çalışması içinde olduklarını belirtti. Henüz taslak halinde olan çalışmayı Şencan şöyle anlattı:

“Ankara’nın mesela Nallıhan ilçesiyle, Polatlı ilçesi ve merkezde bulunan sağlık kurumlarından beklediğimiz rol nedir? Nallıhan’dan beklediğimiz rol, rutin işlere bakması. Belki belli bir düzeye kadar ameliyat yapması, ama orada bir beyin tümörü ameliyatının yapılmaması, kardiyak girişimlerinin yapılmaması. Polatlı’da bundan biraz daha fazlasını bekliyoruz. Ankara’daki beklentimiz ise bunun hem eğitiminin hem araştırmasının sonuna kadar kullanılması yönünde. Hastaneleri vermeleri gereken hizmetlere göre rollere ayırdık. Ve bu rollere göre de kadrolarını belirliyoruz. Kadrolardan kastım; kuruluşlarda hangi branş uzmanlıkları olacak? En uç noktada bir aile hekimliği uzmanı olmalı, biraz daha büyüdüğünde aile hekimini de refere edebilecek en azından dört ana branş uzmanlığı olmalı. Buradaki büyüklük sadece nüfus büyüklüğü olarak anlaşılmasın; merkezi noktaya uzaklık, kavşak noktası bulunması gibi kriterler önemli, yerleşim yeri biraz daha büyüdüğünde her bir uzmanlık dalında birden fazla kişi bulunacak.”

Hizmet birleştirmesi yapılacak
Sağlık bölge merkezi konumundaki illerde, Bakanlığa bağlı birden fazla genel hastane veya dal hastanesi mevcutsa öncelikle hizmet birleştirmesi için planlama yapılacak. Hizmet birleştirmesi yapılmasının uygun olmadığı durumlarda, iki ayrı baştabiplik olarak farklı binalarda hizmet verilmesi gerekiyorsa bu hastanelerin rolleri birbirini tamamlayıcı-koordineli olacak şekilde belirlenecek.

Dal hastanesi planlaması yapılırken öncelikle genel hastaneyle birlikte kampus yapılaşması içerisinde hizmet verilmesi esas alınacak. Kampus yapılaşmasının mümkün olmaması ve ayrı dal hastanesi olarak planlama yapılmasını gerektiren durumlarda dal hastanesi, mevcut genel hastane ile koordineli hizmet verecek şekilde planlanacak.

Sağlık bölge merkezine bağlı illerde ve güçlendirilmiş ilçelerde birden fazla genel hastane/dal hastanesi bulunması halinde hizmet birleştirilmesi yoluna gidilecek ve hizmet tek baştabiplik idaresi altında verilecek. Yine burada yeni hastane veya ek sağlık tesisi yatırımı yapılacaksa tek yönetim çatısı altında ve genel hastane bünyesinde hizmet sunulabilecek kapasitede planlanacak.

Güçlendirilmiş ilçelere bağlı ilçelerde; sağlık hizmetinin düzeyi sadece birinci basamak veya birinci ve ikinci basamak birlikte hizmet verecek şekilde belirlenecek. Söz konusu ilçelerde dal hastanesi planlaması yapılmayacak. Mevcut dal hastaneleri de genel hastane bünyesinde ve tek yönetim çatısı altında birleştirilecek.

Eğitim-araştırma veriliyorsa A-I grubu
Hastaneleri A,B,C,D,E şeklinde rollerine göre sınıflara ayıran Bakanlık A-I grubu hastaneleri; en az 5 branşta eğitim yetkisi verilmiş ve buna göre eğitim kadroları tamamlanmış, üçüncü basamak tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin verildiği, eğitim-araştırma faaliyetlerinin yürütüldüğü ve aynı zamanda uzman-yan dal uzman tabiplerin yetiştirildiği genel dal yataklı tedavi kurumları olarak tanımlıyor. Bu hastanelerde asgari 4 branş olmak üzere, öncelikle iç hastalıkları, genel cerrahi, kadın-doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, beyin cerrahi, ortopedi ve travmatoloji, kardiyoloji, anesteziyoloji ve reanimasyon branşlarında 6 ve üzeri sayıda uzman tabip bulunacak. Yine bünyesinde 3. basamak yoğun bakım ünitesi ve 3. seviye acil servis bulunacak.

Eğitim-araştırma statüsü bulunmayan, bünyesinde; dâhiliye, genel cerrahi, kadın hastalıkları ve doğum, çocuk hastalıkları olmak üzere en az 4 branşın her birinden 6 ve üzeri uzman tabip bulunan, komplike hastaları tedavi edebilen, 3. seviye acil servisi ve 3. basamak yoğun bakım ünitesi bulunan kuruluşlar A-II grubunda yer alacak.

Eğitim, araştırma statüsü olan, hizmet verdiği uzmanlık alanının gerektirdiği 3. basamak yoğun bakım, yenidoğan yoğun bakım ünitesi bulunan, branşına göre 3. seviye acil servis hizmeti veren ve bünyesinde eğitim planlama ve koordinasyon kurulu oluşturabilen hastaneler, eğitim ve araştırma statüsündeki dal hastanesi olarak hizmet verebilecek.

Eğitim yetkisi verilmiş, ancak eğitim kadroları tamamlanmamış eğitim ve araştırma hastaneleri A-II grubu hastane statüsünde değerlendirilecek.

B,C ve D grubu hastaneler
B grubu hastaneler içinde; il merkezinde veya güçlendirilmiş ilçe merkezi konumunda olan ilçelerde faaliyet gösteren, 24 saat esasına dayalı dâhili branş acil ve cerrahi branş acil havuz nöbeti tutulabilen, bünyesinde 2. seviye acil servis ve 2. basamak yoğun bakım ünitesi bulunan kuruluşlar yer alacak.

C grubu hastanelere; güçlendirilmiş ilçelerde ve bu ilçe merkezleriyle irtibatlandırılmış ilçelerde faaliyet gösteren, bünyesinde 4 ana branşta uzman tabibin hizmet verdiği ve bunların en az ikisinde uzman tabip bulunan, 1. basamak yoğun bakım ve 1. seviye acil servis ünitesi bulunan yataklı tesisler dahil olacak.

D grubu hastanelerde; 4 ana branşta, her branş için en az 1 uzman tabip planlaması yapılmış olacak ve aile hekimi dâhil birden fazla uzman tabip mevcut olacak. Mevcut uzmanlık dallarında hastaların uzman düzeyinde poliklinik muayeneleri yapılabilecek, 1. seviye acil servis yapılanması bulunacak, bünyesinde ameliyathane, bakım odası, diş polikliniği, doğumhane, monitörlü gözlem odası bulunacak.

D grubu hastaneler, lüzumu halinde, E-I grubu hastane statüsüne dönüştürülebilecek.

E grubu da kendi içinde üç sınıf
E grubu hastaneler, hasta yatağı sayısı 25 yatağın altında entegre ilçe hastaneler olarak belirlendi. E-I grubu hastaneler; toplam nüfusu 18 bin üzerinde ilçelerde faaliyet gösteren, 24 saat hizmet verilebilen, aile hekimine ilave olarak 4 ana branşta uzman tabip planlaması yapılabilen, uzman düzeyinde poliklinik muayenesi yapılabilen, 1. seviye acil ünitesi bulunan, acil hastaların pratisyen hekimlerce karşılanabildiği, bünyesinde görüntüleme, laboratuvar, ameliyathane, bakım odası, diş polikliniği, doğumhane bulunan tesisler olarak kategorize edildi. Bu grup ihtiyaç halinde D grubu hastaneye dönüştürülebilecek.

E-II grup hastaneler ise 9-18 bin arası nüfuslu yerleşim yerinde faaliyet gösterecek. Kurumda en az bir aile hekimi bulunacak, 24 saat hizmet verilebilecek, acil hizmetleri pratisyen hekimlerce karşılanacak, rutin tetkiklerin yapılabildiği laboratuvar bulunacak, yatan hasta tedavisi yapılacak, normal doğum yapılabilecek ve bünyesinde diş polikliniği bulunacak.

E-III grubu hastaneler, toplam nüfusu 9 bine kadar olan yerlerde hizmet verecek. Bünyesinde en az 2 tabip aktif görev yapacak, acil nöbet hizmetleri yardımcı sağlık personelince verilecek, normal doğum yaptırılabilecek, rutin laboratuvar hizmeti verilebilecek, müşahede amaçlı hasta yatışı yapılabilecek.

Dal hastanelerinde acil servis zorunlu
Faaliyet gösterdiği branşların özelliği gereği acil başvuru yoğunluğu bulunan dal hastanelerinden; kadın hastalıkları ve doğum, çocuk hastanesi, kalp ve damar cerrahisi, acil yardım ve travmatoloji, göğüs cerrahisi, onkoloji, kemik hastalıkları, meslek hastalıkları, ruh sağlığı ve hastalıkları alanında faaliyet gösteren dal hastaneleri bünyesinde acil servis zorunlu olarak kurulacak.

Hizmet verdiği branş gereği acil servis yoğunluğu bulunmayan; göz hastalıkları, fizik tedavi ve rehabilitasyon, lepra, deri ve zührevi alanında faaliyet gösteren dal hastanelerinde sadece ilgili uzmanlık dal veya dallarının gerektirdiği branşlarda acil sağlık hizmeti vermek üzere en az bir odadan oluşan acil ünitesi bulunacak. Yoğun bakım ünitesi kurulması zorunlu olmayacak.

KVC, yanık merkezi, yanık ünitesi, yanık merkezi, hiperbarik oksijen tedavisi, radyasyon onkolojisi, nükleer tıp, üremeye yardımcı tedavi merkezi, kök hücre ve doku nakil merkezleri, genetik merkezleri, replantasyon, girişimsel radyoloji birimleri özel ünite/merkez statüsünde bulunuyor. Söz konusu birimler sağlık bölge merkezi konumundaki illerde faaliyet gösteren genel hastanelerde planlanacak.