AİHM'den Kıbrıs sorununda kilit rol oynayan mülkiyet konusunda "tarihi bir karar"

[Mehtap Deniz]

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kıbrıs sorununda kilit rol oynayan mülkiyet konusunda "tarihi bir karar" aldı.

AİHM, KKTC'de mülkiyet meselelerini ele almak için kurulu olan tanzim komisyonlarının "etkin bir iç hukuk yolu" olduğuna hükmetti. Böylelikle, artık Kıbrıslı Rumlar, Türk kesiminde kalan mallarıyla ilgili davaları AİHM'e taşıyamayacaklar.

Bir diğer deyişle AİHM, bekleyen 1,500 dava için de kapıyı kapamış oldu. Böylelikle Rumların KKTC'de faaliyet göstern Taşınmaz Mal Komisyonu dışında gidebilecekleri başka bir kapı kalmadı.

KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, NTV'ye yaptığı açıklamada, bu kararı "tarihi" olarak nitelendirdi. Talat ayrıca, "Müzakerelerde büyük kolaylık olacak. Çünkü müzakerelerdeki mülkiyet başlığının kesin çerçevesini çiziyor" dedi.

KKTC'nin geçmişte sorunun çözümünün mahkemeyle değil müzakereyle olacağını savunarak, tazminat, takas ve iade gibi yollar önerdiğini anımsatan Talat, Rumların bu önerileri reddettiğinin de altını çizdi.

BİR NEVİ TANIMA

Kararla ilgili konuşan Türkiye'nin Avrupa Konseyi'ndeki Daimi Temsilcisi Daryal Batıbay, "Kararın en önemli yanı KKTC’de Rum mülkiyet iddiaları için Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkin bir iç hukuk mekanizması olarak AİHM tarafından tanınması. Böylece Avrupa mahkemesi KKTC yasalarının uluslararası standartlarda olduğunu kabul etmiş oluyor. Bu da bir bakıma KKTC’nin uluslararası kamuoyunda tanınması anlamına geliyor. AİHM’e 1,500 dava için başvurulmuş, bundan sonra bu tür davaları kabul etmeyecektir. İç hukuk yolu tükenmediği için kabul etmeyecektir. Karar emsal davalar için tarihi önemde" dedi.

Bir uyuşmazlığın AİHM'ye taşınabilmesi için iç hukuk yollarının tüketilmesi gerekiyor. AİHM, bugüne kadar Taşınmaz Mal Komisyonu'nu iç hukuk yolu olarak tanımıyordu. Bu nedenle mülk davaları doğrudan AİHM'ye götürülebiliyordu. Bu kararla, AİHM, KKTC kurulu bir yargı organının da meşruiyetini de tanımış oldu.

Bu aşamadan sonra AİHM, doğrudan kendisine gelen mülkiyet davalarını iç hukuk yolu tüketilmediği gerekçesiyle reddedebilecek.

Rumların açtığı bu davalar, Türkiye açısından AİHM'deki en zorlu dosyalar olarak gösteriliyor. Karar, AİHM'deki Rum davaları nedeniyle son yıllarda Avrupa'da siyasi ve diplomatik baskı gören Ankara'yı rahatlatacak nitelikte.

http://www.hurriyet.com.tr/dunya/14021888.asp?gid=373

[Mehtap Deniz]

AİHM'den Rumlar aleyhine karar

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Kıbrıslı Rumların eski evlerine ilişkin konut hakkının Türkiye tarafından ihlal edildiği iddiasıyla açtığı davayı sonuca bağladı ve Rum göçmen çocuklarından, KKTC'de 1974 öncesi bulunan, "ebeveynlerinin mülklerini talep etme hakkını" ortadan kaldırdı.

Rum basın haberlerlerine göre, AİHM'in, Tasos Asproftas ve Marianna Petrakidu isimli Kıbrıslı Rumların KKTC;de bulunan 1974 öncesi eski evlerine ilişkin, konut hakkının Türkiye tarafından ihlal edildiği iddiasıyla 1990 yılında açtığı davayı dün sonuca bağladı ve Rum göçmenlerin büyük çoğunluğunun, ebeveynlerinin evlerine dair Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi;nin 8. Maddesinde öngörüldüğü savunulan "konut hakkı" ellerinden alındı.

Politis gazetesine göre, AİHM, Asproftas ve Petrakidu isimli Rumların talep ettikleri taşınmaz mülklerinde neredeyse hiç ikamet etmediklerini başlıca gerekçe göstererek, bu bağlamda Avrupa İnsan Hakları Beyannamesi;nin 8. Maddesinde öngörülen konut hakkını yitirdikleri kararına vardı. AİHM, sözü edilen ikametgahta hiç oturulmamışsa, ya da oturulma süresi kayda değer değilse, söz konusu ikametgahla bağların 8. madde gündeme getirilemeyecek şekilde zayıflamış olduğunu belirterek, Rum göçmenlerin elinden "aile evi" kavramını aldı.

AİHM kararında, iki Kıbrıslı Rum;un davaya konu olan evlerde 11 ve 12 yaşlarına kadar ikamet ettiklerini ve bu evleri "ailelerinin evi" şeklinde nitelendirdikleri belirtilerek, bu durumlarda davacıların söz konusu taşınmazlarla belirgin ve somut bağlarının bulunması gerektiği vurgulandı.

Geçen uzun zamanın bu tür ikametgahlarla bağları zayıflattığı ve geçmişte bir dönem söz konusu ikametgaha sahip olmaları sebebiyle ikametgah üzerinde hukuki haklar talep edemeyeceklerini ifade eden AİHM, geçen uzun zamandan ötürü "yeniden sahip olmaya ilişkin gerçekçi beklentilerin bulunmadığını" belirtti.

AİHM ayrıca, davacıların söz konusu ikametgahlarda yaşadıkları zaman çok genç yaşta olduklarını ve hayatlarının büyük bir kısmında başka yerlerde geçirdiklerini de vurguladı.

Gazete, AİHM;in, söz konusu başvuruların 1990 yılında yapıldığını ve uzun zamandır kendisi tarafından beklemede tutulduğunu göz önüne almadığını savunarak, AİHM;in bu kararıyla 4;üncü Devletlerarası Başvuru kararlarının dahi kuşku altına alındığını iddia etti.

Gazete, 4. Devletlerarası Başvuru;da, Kıbrıslı Rumlar Aresits ve Dimadis;in konut haklarının Türkiye tarafından çiğnendiğinin ve Türkiye;nin bu hakların çiğnenmesi sorununu çözmek için iç hukuk organı kurması gerektiğinin karara bağlandığını, ancak AİHM;in bu kararlara ters düşmüş olduğunu ileri sürdü.

Haberde, AİHM;in bu kararının, Kıbrıs Rum tarafının mülkiyet konusundaki, "ilk söz hakkının mal sahibine ait olduğu" tezini de tehlikeye soktuğu ve Kıbrıslı Rumların Avrupa Konseyi;ndeki taleplerini erozyona uğratma tehlikesinin bulunduğu" değerlendirmesi de yapıldı.

Rum yönetiminde endişe

Fileleftheros gazetesi de, ilgili haberinde, AİHM;in Türkiye aleyhine açılan "Asproftas ve Petrakidu" davasında dün aldığı kararın, Rum göçmenlere atılan "yeni bir şamar" niteliği taşıdığını yazdı.

Gazete, AİHM;in bu kararla, Rum göçmenlerin çoğunluğundan, ebeveynlerinin evlerine dönme hakkını almış olduğunu, bu kararla artık KKTC;deki eski evleri kendi isimlerine kayıtlı olmayan kişilerin, konut hakkının çiğnendiği gerekçesiyle AİHM;de dava açamayacaklarını vurguladı.

AİHM'in, Rum göçmenlerin, hiç oturmadıkları ebeveynlerinin KKTC'deki eski evleriyle ilgili konut hakkını ellerinden almasına Kıbrıs Rum yönetimi tepki gösterdi.

Rum radyosunun haberine göre, AİHM'in yeni kararı Rum yönetimini "düşünmeye sevk etti" ve endişeye yol açtı. Rum radyosu, söz konusu kararın, göçmen çocuklarından, "ebeveynlerinin mülklerini talep etme hakkını" kaldırdığına dikkati çekerek, kararın Rum hükümetinde endişe yarattığını ve "aksi bir gelişme" olarak nitelendiğini duyurdu.

Rum yönetimi Sözcü Vekili Titos Hristofidis, AİHM kararını "adaletsiz" olarak niteleyerek, kararın derinlemesine gözden geçirileceğini söyledi.

Hristofidis, Rum vatandaşlarının toplu başvurularının olumsuz kararlara neden olduğuna işaret etti.

Kararı, Rum siyasi partileri de olumsuz bir gelişme olarak karşıladı.

http://www.cnnturk.com/2010/dunya/05...7.0/index.html