Boşanma Süreci ve Çocuğunuzun Psikolojisi

[dürüstce]

Boşanma Sonrasında Çocuklarla İntikam Almak

Çocukları olan aileler boşanma sürecinde bir takım sıkıntılar yaşayabilmektedirler. Ülkemizde geçerli olan kanunlar gereğince velayet anne ya da babadan sadece birine verilmektedir. Adalet Bakanlığı Aile Mahkemeleri bünyesinde bulunan psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları velayet konusunda, çocuğun yararı esasına dayalı olarak, velayet hakkının anne ya da babadan birine verilmesi noktasında rapor yazmaktadırlar. Uzmanların raporu da göz önünde bulundurularak velayet ebeveynlerden birine verilmektedir.

Normal süreçte, farklı durumlar olmadığı müddetçe ayrı kalan ebeveyn belirli periyotlarda çocuğunu görmektedir. Çocuklar bu süreçte çoğunlukla velayet hakkına sahip ebeveynle olmak üzere her iki ebeveyniyle de vakit geçirebilmektedir.

Fakat benim burada dikkatinizi çekmek istediğim nokta, velayet hakkı kimde olursa olsun, ebeveynlerin çocuklarını eski eşlerinden intikam alma aracı olarak kullanmaları ve çocuklarını bir şekilde taraf tutmaya zorlamalarıdır.
Çocukları intikam aracı olarak kullanmak birkaç şekilde olabilir. Bunlara örnek olarak, velayet hakkına sahip ebeveynin, çocuğu ayrı kalan ebeveyne göstermeyerek ya da görmesi gerekenden daha az görmesini sağlamak, her iki ebeveynin de çocuk yanlarındayken, çocuklarına devamlı karşı tarafı kötülemek suretiyle dolaylı yoldan intikam almaya çalışması ve ayrı kalan ebeveynin çocuğu için sorumluluklarını yerine getirmemesi gösterilebilir.

Velayet hakkına sahip ebeveyn, ciddi bir gerekçe (şiddet, cinsel istismar, vb) olmaksızın çocuğunu ayrı kalan eski eşe göstermeyerek, bir şekilde evlilik içinde çözülmeyen çatışmaların, biriken öfkelerin, zamanında karşılığını veremediğini düşündüğü durumların karşılığını çocuk üzerinden eski eşine vermeye kalkışabilir. Eski eşin çok görmeyi çok istediği çocuğunun kontrolü artık tamamen velayet sahibi ebeveynde olduğu için, eski eşini çeşitli sebeplerden dolayı çocuğundan mahrum bırakarak cezalandırabilir. Bu durum, eski eşinize, eski usul uzun florosan lambalarla vurmaya benzer, belki eski eşinizin canını acıtabilirsiniz ama florosan lambanın kırılma ve paramparça olma ihtimali çok yüksektir. Yani, eski eşinizi çocuğunuzdan mahrum bırakarak, sadece eski eşinize değil çocuğunuza da zarar verebilirsiniz. Ebeveynler bu durumu, bilinçli olarak yapmayabilirler. Fakat bu durumu fark etmek, çok zor değildir.

Diğer bir durum olarak, her iki ebeveynin ve/veya diğer aile üyelerinin çocukla beraber vakit geçirirken, “senin annen bize böyle yaptı, senin baban bir canavar, senin annen seni sevmiyor, seni ben daha çok seviyorum” gibi(bu konuda binlerce örnek verilebilir) ifadelerle çocuğu karşı taraftan soğutmaya çalışması söylenebilir. Bu durum, çocuğunuzun yaşına bağlı olarak birçok olumsuz durumu ortaya çıkarabilir. Çocuklarda kafa karışıklığı, anne ya da babasından soğuma, diğer ebeveynle çatışma, kendini suçlama ortaya çıkabilecek olumsuz sonuçlardan ilk akla gelenlerdir.

Son olarak ayrı kalan ebeveynin, velayet hakkına sahip ebeveyne olan olumsuz duygularından dolayı, eski eşini cezalandırmak için, çocuğunu görmeye gelmemesi, sorumluluklarını yerine getirmemesi söylenebilir. Bu durumda eski eşini cezalandırdığını düşünen taraf aslında en büyük zararı kendi çocuğuna vermektedir. Boşanma sürecinde, güven duygusu sarsılmış çocuğun böyle bir durumla karşılaşması onarılması zaman alacak sorunların ortaya çıkmasına sebep olur.

İnsanın yaşam serüveninde olumlu ya da olumsuz her türlü süprize yer vardır. İnsan gelişimi içerisinde evlilik ne kadar doğalsa, iki evli insanın ayrılmaya karar vermesi de o kadar doğaldır. Boşanmanın hayatımızda geçici bir kriz hali yaratması mümkündür. Fakat krizleri fırsata çevirip, yaşanılan hatalardan ders çıkarabilirsek, geçmişte yaptığımız hataları tekrarlamaz ve ayaklarımızı daha tecrübeli, yaşamış bir insan olarak yere daha sağlam basarız.

Geçmişte yaşanılanların, nefretini yaşamak ve bunu çocuklarımız vasıtasıyla yaşamak en başta çocuklarımıza zarar verecektir. Çocukların yukarıda bahsedilen durumlar sonucunda ciddi anlamda travmalar yaşama ihtimalleri vardır.

Ağzınıza sağlık beyhan hocam.mesala benim 10 yaşındaki oğlum şu anda herşeye sinirlenen bir yapıya bürünmüş.Biz büyükler onların ufacık dünyası kadar düşünemiyoruz.sizin bu yazdıklarınız.İnşallah boşanmış veya boşanma arefesinde olan kadınlar kin.intikam duygularını tatmin etmek için o küçücük yavrularımızı nasıl alet ettiklerinin farkına varırlar da akıllarıbaşlarına gelir yaptıkları hatanın farkına varırrlar.Bize tuttuğunuz ışık için.Teşekkür ederim.ı

[akcurali]

Bayhan Bey;

Size bir konuda danışmak istiyorum; babası kızımızı on beş günde bir cumartesi sabahından pazar akşamına kadar alıyor, artık ayrı şehirlerde yaşıyoruz, oldukça uzağız, babası aksatmadan geliyor.
Ancak kızımın genel psikoloji çok düzeldi biz taşındıktan sonra, daha fazla sosyalleştiği için olabilir, çünkü kuzenlerim,onların çocuklarıyla beraberiz sürekli; ayrıca pedagoga gidiyoruz,çok iyi gelmekte.

Bunların yanında şöyle bir sorunumuz artarak devam ediyor. Evden çıkarken; babasına gideceği zaman, çok ağlıyor, gitmek istemiyor,saklanıyor, babasını gördüğü zaman biraz devam etse de susuyor, onunla anladığım kadarı ile rahat, mutlu zaman geçiriyor, ama babası bıraktığı zamansa çok ağlıyor, bana gelmek istemiyor. Aynı şekilde iki hafta sonra babasının geleceği gün, önceden hazırlamamıza rağmen, bu sefer babasına gitmek istemiyor, çok fazla ağlıyor.

Pedagogumuz; babası ve onun ailesinin yanında çok şımartıldığını, bu yüzden bize geldiğinde daha disiplinli bir ortam olduğu için, babasının yanını; oyun yeri, eğlence yeri olarak görüyor, babasını da sevdiği için ayrılmak istemiyor, bizdeyken de benden ve alıştığı ortamdan ayrılıp, benim onu terkettiğimi düşünüyor olabileceğini söyledi.

Bunun dışında sinir krizleri, yeme bozuklukları vs yok oldu, hiç olmuyor artık.

Ben babasıyla iletişim kuramıyorum, sürekli tartışma-gerginlik çıktığı içinse sadece mail atıyorum artık. Maille kızımızın ayda iki kere bu stresi yaşamasının kötü olduğunu, bir yol bulup ortamı daha kolaylaştırmamız gerektiğini anlattım. Pedagogumuz; kızımı oturduğumuz evden, evin içinden 15-20 dk beraber zaman geçirdikten sonra almasının daha iyi olacağını,güven sorununu çözeceğini söylüyor.
Aynı şekilde dönerken de ; babasının eve bırakmasının ideal olacağını söylüyor. Ancak aradaki gerginlik yüzünden, evimize uzak bir parkta kızımı babasına teslim ediyorum, oradan alıyorum.
Babası bu konuda adım atmaya yanaşmıyor, aksi gibi gittikçe sertleşen cevaplar veriyor.
Babasıyla bu konuda da anlaşmamış mümkün değil.
Siz bu durum için başka ne önerebilirsiniz?
Çok teşekkür ederim.

[PsikologBeyhan]

Merhaba Sayın Akcurali,
Benim burada size söyleceklerim, sizin sadece yazı olarak anlattıklarınızla sınırlı olacaktır.Halbuki görüştüğünüz uzman sizi gerçek hayatta tanıyor, sorunlarınızı çok daha detaylı bir şekilde biliyordur ve çözüm önerilerini ona göre sunuyordur.Bu sebeple, benim söyleyeceklerim hem havada kalabilir- bilgi eksikliğinden dolayı- hem de bazı durumlarda kafanızı karıştırabilir.Eğer eski eşiniz çocuğunuzu götürdüğünüz pedagoga gelmiyorsa, bir şekilde onu da bu işin içine dahil ederek, eşinizin, çocuğunuzun yararını kendi öfkesinin önüne koymasına yardımcı olabilirsiniz.Size karşı tavır almışolan eski eşiniz, sizin her söylediğinizi geçmişte yaşananların doğrultusunda değerlendirip hiç düşünmeden reddebilir.Fakat, bir uzmanın değerlendirmesi, eşiniz tarafından ciddiye alınabilir.

[akcurali]

Merhaba Sayın Akcurali,
Benim burada size söyleceklerim, sizin sadece yazı olarak anlattıklarınızla sınırlı olacaktır.Halbuki görüştüğünüz uzman sizi gerçek hayatta tanıyor, sorunlarınızı çok daha detaylı bir şekilde biliyordur ve çözüm önerilerini ona göre sunuyordur.Bu sebeple, benim söyleyeceklerim hem havada kalabilir- bilgi eksikliğinden dolayı- hem de bazı durumlarda kafanızı karıştırabilir.Eğer eski eşiniz çocuğunuzu götürdüğünüz pedagoga gelmiyorsa, bir şekilde onu da bu işin içine dahil ederek, eşinizin, çocuğunuzun yararını kendi öfkesinin önüne koymasına yardımcı olabilirsiniz.Size karşı tavır almışolan eski eşiniz, sizin her söylediğinizi geçmişte yaşananların doğrultusunda değerlendirip hiç düşünmeden reddebilir.Fakat, bir uzmanın değerlendirmesi, eşiniz tarafından ciddiye alınabilir.

Teşekkür ederm Beyhan Bey,

Ben elimden geldiğince yapıcı olmaya çalışıyorum ama herhangi bir adım attığım anda karakolluk oluyoruz artık. Dediğiniz gibi denemeye çalışacağım.

[han06]

Tekrar Merhaba,
Aile Mahkemelerinde uzman kadrosuyla çalışan psikolog ve pedagoglar, birçok değerledirme sonucunda raporlarını yazıyorlar.Aile fertleriyle görüşme, genel halin değerlendirilmesi ve ortam değerlendirilmesi bunlardan sadece birkaçı.Çocuğunuzun gördüğünü söylediğiniz şiddet bir şekilde görüşme esnasında, ifade edilirse bu konu da rapora geçecektir.
İkinci konuya gelince, ben, şiddet mevzu bahis olduğu zaman her şekilde bunun yetkili mercilere bildirilmesi taraftarıyım.Şiddetin şakası olmadığı, her türlü fiziksel ve psikolojik gelişime zarar verdiği ve hatta çok daha ileri aşamalara kadar varabildiği için, bir şekilde önlemek gerekli.Çocuğunuz belki de, görüşme esnasında kendisi söylemek isteyecektir.Fakat o söylemese bile, sizin bunu ifade etmeniz çocuğunuzun geleceği açısından faydalı olacaktır.
Selamlarımla...

Sayın Beyhan merhaba,
Kızımın velayetiyle ilgili görüşmeler tamamlandı ve rapor mahkemeye sunuldu. Tahmin ettiğimden daha detaylı görüşmeler oldu .Önce benimle aile mahkemesinde, psikolog ve pedagogla birlikte bir görüşme yapıldı. Bir hafta sonra pedagog ve sosyal hizmet uzmanıyla benim evimde kızımla görüşüldü ardından kızımla babasının evindeyken görüşme yapıldı.Daha önce bahsetmiş olduğum kızıma da şiddet uygulandığı konusunu pedagog ve sosyal hizmet uzmanına anlattım ancak kızıma sorulduğu halde kabul etmemiş. Zaten bana bu konuda bir şey anlatmayacağını babasının bu nedenle kendisinden nefret edeceğini ve abisine davrandığı gibi davranacağından korktuğunu söylemişti ve görüşmede kendisine ne sözel ne de fiziksel şiddet uygulanmadığını söylemiş. Pedagog raporuna benim beyanım hiç yazılmamış, aksine benim annelik rolünü eski eşime olan olumsuz duygulardan ayrıştıramadığım yazılmış. Şiddeti uygulayan taraf, şiddeti uygulayıp bir kenarda dururken, ben oğlum ve kızım bu şiddetin etkilerini yaşarken, çocuklarıma şiddet uygulayan kişiye karşı olumlu duygular mı beslemem gerekiyordu? Sanırım ben şiddetin özellikle raporda yer almasının iyi olacağını ve bunun için kızıma özellikle sorulmasını isteyince klasik babaya karşı çocuklarını dolduran anne konumuna düştüm. Bu beni epey üzdü ama velayetin bana verilmesinin uygun bulunduğunun belirtilmiş olmasına çok sevindim. Biraz üzülerek de olsa bu faslı kapattığımıza sevindik. Kızıma raporda velayetin bana verilmesi uygun bulunmuş dediğimde 'oley' diyerek sevinmesi sevincimi daha da arttırıyor. Kusura bakmayın biraz detaya indim ama gelişmeyi aktarmak istedim sadece.

[PsikologBeyhan]

Anlattığınız duruma istinaden velayetin sizde kalmasına sevindim.Boşanma süreci kişileri çok zorlayan bir dönem.Kızınızın kendi dünyası içinde kendisince en doğru kararı verdiğini bilmelisiniz.Bu durum onun için çok daha zor, emin olabilirsiniz.Umarım bundan sonra sizin için herşey çok daha güzel olur.

[DUYGUDINC]

Merhaba Beyhan Bey,
Eski eşimle evliliğimiz süresince saygısız tutumunu devam ettirdiği,fiziksel ve manevi şiddete aşırı yatkınlığı olduğu için ayrıldım.İkinci eşiydim ilk eşininde aynı nedenlerle ayrıldığını öğrendim.Evlilik birliği içindeki bir zaman diliminde çocuk sahibi olamayacağını söylediği halde ben hamile kaldım.Aldırmaya kıyamadım ve oğlumu doğurdum.Oğlum 3 aylıkkende yine bir şiddet girişimi nedeni ile de ayrıldık.Oğlumu 1,5 yaşına kadar hiç gelip görmedi mahkemenin takdir ettiği 150 Tl Nafakasınıda yatırmadı.Bir anne olarak çok üzüldüm fakat sürekli hakaret eder şekilde mesajlar attığı içinde arayıp adam gibi konuşamadım.Oğlu ile ilgilenmesi gerektiği hususunda haber yolladım.Babasız büyüsün incileri dökülmez cevabını aldım.Tam artık olayı hazmetmeye başlayıp kadere razı olurken görmek istediği yolunda cep telefonuma mesaj gönderdi,birlikte yaşadığı hanımla gelip göreceğini fakat ne beni ne ailemi istemediğini evede yaklaşmayacağını yakın bir yere bir başkası ile göndermem gerektiğini aksi takdirde görmeden gideceğini bildirdi.
Bende oğlunu bir kere görürse bu mantıksızlığı bitirir diye kız kardeşimle yakınlardaki bir cafeye gönderdim.Sonra her haftasonu görmek istedi.Her haftasonu güvendiğim birilerine rica edip istediği yerlere gönderdim.2-3 saatliğine...Sonra birlikte yaşadığı hanımı bana yollayacağını bundan sonra çocuğu ona teslim etmem gerektiği yönünde ultimatom gönderdi.Bende hanım bana geldiğinde diyalog kurdum güvenilir birine benziyordu 2 saatliğine teslim ettim babasıda üst sokakta bekliyordu.Fakat bebeğim 3 saatin sonunda inanılmaz kötü durumda eve geldi.Su diye ağlıyordu üstü çamur toprak içindeydi.alt bezi artık torba gibi olmuştu.Ve yanına verdiğim ne su ne süt içirilmemişti ve aşırı yorgundu.Bu arada babası hakaret smsleri atmaya,ultimatomlar vermeye devam ediyordu.

O saat tamam dedim bu kadar...Çocuğun kötü durumda eve geldiğini,bir babanında bebeğini görmesi için bu kadar ultimatom vermesi şart koşması,anneye bu kadar hakaret etmesinin de doğru olmadığını söyledim.Görmeyi arzu ediyorsan kapımdan adam gibi konunun muhattabı olan sen alırsın,bakamayacak durumda isende bebeğin bakımı gerektiğinde getirir bırakırsın ertesi gün tekrar alırsın.istersen hergün1-2 saat görürsün dedim.Hanım arkadaşınla dahi gelebilirsin dedim.Hanım arkadaşının durumuna bağlı olduğu cevabını aldım.Hanım ne zaman müsait olursa çocuğumu o zaman görürmüş.Sonrada seninle muhattap olacağıma hiç görmem büyüyüncede çocuğuma annen engelledi diye anlatırım diye kapadı suratıma telefonu gelmeyi yine kesti.

Ben ne yapayım?Çok çaresiz hissediyorum kendimi.....Ben mi yaşıyorum bunları,benim çocuğum bunları mı yaşayacaktı diyorum...kahroluyorum...

Diyorum acaba ses çıkarmayıp devam mı ettirseydim oraya gönder buna verleri ama çok küçük benim bebeğim kıyamıyorum ona..güvenemiyorum..o kadar hınçlı o kadar acımasız ki babası...zamanla geçer belki soğur hıncı ama ya bebeğime bu zaman içerisinde zarar gelirse?

[PsikologBeyhan]

Merhaba Duygu Hanım,
Emin olun buna benzer şeyleri ne ilk siz yaşıyorsunuz ne de son yaşayan olacaksınız.Bu tarz bir durumda çocuğun ayrı kalan ebeveynle görüşmesinde esas olanın güven ve istikrar olması gerektiğini düşünüyorum.Eski eşinizin size karşı öfkeli ve kin dolu tavırları olabilir, ama çocuğunuzun bu duyguların altında ezilmesi onu çok olumsuz etkileyecektir.Yaşının küçük olması, çocuğunuzun olanı biteni algılmasına engel değil.Belki sizin gözünüzle gördüğünüz gibi olmasa da, emin olun çocuğunuz olanların farkına varıyor.
Bu durumda yapılabilecek şey, çocuğunuzu tam anlamıyla tanımadığınız üçüncü kişiler aracılığıyla babasına göndermek yerine, bir şekilde babasının kendisinin alması ya da sizin güvendiğiniz bir yakınınız vasıtasıyla belirli bir düzende alması ve görüşmesini sağlamak olabilir.
Eski eşinizin, bunu kabul etmesi sizin yararınıza değil çocuğunuzun yararına olacaktır.Belirli bir düzen oturtmadan, tanımadığınız kişiler vasıtasıyla görüştürmek yerine net bir tavır sergileyerek bir düzen oluşturabilme ihtimaliniz olabilir.

[DUYGUDINC]

Merhaba Duygu Hanım,
Emin olun buna benzer şeyleri ne ilk siz yaşıyorsunuz ne de son yaşayan olacaksınız.Bu tarz bir durumda çocuğun ayrı kalan ebeveynle görüşmesinde esas olanın güven ve istikrar olması gerektiğini düşünüyorum.Eski eşinizin size karşı öfkeli ve kin dolu tavırları olabilir, ama çocuğunuzun bu duyguların altında ezilmesi onu çok olumsuz etkileyecektir.Yaşının küçük olması, çocuğunuzun olanı biteni algılmasına engel değil.Belki sizin gözünüzle gördüğünüz gibi olmasa da, emin olun çocuğunuz olanların farkına varıyor.
Bu durumda yapılabilecek şey, çocuğunuzu tam anlamıyla tanımadığınız üçüncü kişiler aracılığıyla babasına göndermek yerine, bir şekilde babasının kendisinin alması ya da sizin güvendiğiniz bir yakınınız vasıtasıyla belirli bir düzende alması ve görüşmesini sağlamak olabilir.
Eski eşinizin, bunu kabul etmesi sizin yararınıza değil çocuğunuzun yararına olacaktır.Belirli bir düzen oturtmadan, tanımadığınız kişiler vasıtasıyla görüştürmek yerine net bir tavır sergileyerek bir düzen oluşturabilme ihtimaliniz olabilir.

Beyhan Bey çok teşekkür ederim ilginize bu arada mailinize cevap veremiyorum yeterli sayıda gönderimim olmadığı için.duygudinç1@gmail.com adresi ile ilgili bölüme üye olmak isterim.Zaman zaman desteğe çok ihtiyaç duymaktayım.İyi niyetinize sonsuz teşekkürlerimi sunarım...

[DUYGUDINC]

Merhaba Duygu Hanım,
Emin olun buna benzer şeyleri ne ilk siz yaşıyorsunuz ne de son yaşayan olacaksınız.Bu tarz bir durumda çocuğun ayrı kalan ebeveynle görüşmesinde esas olanın güven ve istikrar olması gerektiğini düşünüyorum.Eski eşinizin size karşı öfkeli ve kin dolu tavırları olabilir, ama çocuğunuzun bu duyguların altında ezilmesi onu çok olumsuz etkileyecektir.Yaşının küçük olması, çocuğunuzun olanı biteni algılmasına engel değil.Belki sizin gözünüzle gördüğünüz gibi olmasa da, emin olun çocuğunuz olanların farkına varıyor.
Bu durumda yapılabilecek şey, çocuğunuzu tam anlamıyla tanımadığınız üçüncü kişiler aracılığıyla babasına göndermek yerine, bir şekilde babasının kendisinin alması ya da sizin güvendiğiniz bir yakınınız vasıtasıyla belirli bir düzende alması ve görüşmesini sağlamak olabilir.
Eski eşinizin, bunu kabul etmesi sizin yararınıza değil çocuğunuzun yararına olacaktır.Belirli bir düzen oturtmadan, tanımadığınız kişiler vasıtasıyla görüştürmek yerine net bir tavır sergileyerek bir düzen oluşturabilme ihtimaliniz olabilir.

Aslında benim kafamı kurcalayan şudurki baba zaten ilgisiz muhtemelen çok da peşine düşmeyecek kendini geliştirmeyecektir.Oğlumun böyle bir sağlıksız ilgili durumunda veya ilgisizlik dönemleri içinde tamamen babanın psikolojik keyfiyetine göre yetiştirmek zorunda kalırsam ..ki böyle olacak...yaşadığı olumsuzluğu nasıl asgariye indiririm.Açıkçası sürekli pedagog desteği alacak maddi durumda şu an için sahip değilim...Kendim nasıl başedebilirim?