Çanakkale'ye Tersten Bir Bakış

[commodore1tr]

W.M. Hughes Başbakan Fisher tarafından çağrılmıştı. Kendi bilgileri ve ''örtülü yaptığı anlaşmalarla Başbakan dışında bir oluşum sağlamıştı. Şimdi önemli olan doğru yerde doğru zamanda doğru oynamaktı. Hughes Başbakan yardımcısıydı ama çok daha önemlisi ülkenin Baş Savcısıydı. Bu ne demekti kendisinden habersiz hiç bir siyasi veya ekonomik sonuç doğurabilecek dava olamazdı demekti. Savaş durumunun sürdüğü ülkesinde bir çok abuk sabuk doğru yanlış ihbarlar gelmiş bunların hepsinide ciddiyetle incelemişti. Yüzde yüze yakın ciddi ihbarlar ve suç duyuruları ''yanlış'' çıkmıştı çıkmasına da ''suçlananlar'' aklanmak için hemde savaş şartlarında çok iyi bedeller ödeyerek aklanmıştı. Bu ödenen yüksel bedellerle ''maddi'' sağlamlığı sağlayan Hughes gözünü daha yükseklere dikmişti dikmesine de bunu nasıl sağlayabileceğini bir türlü bulamıyordu.

İşte tam da bu anda BHP şirketinin genel müdürü G.D Delprat tan randevu talebi gelmişti. Hughes biraz düşünüp Aralık Ayı başına randevuyu vermişti... Delprat ın başında olduğu BHP şirketi ''su götürmez kanıtlarla'' yakalanmış ve içerden ''ihbar'' edilmişti. Suçlama ve kanıtlanan olay ise çok büyüktü Düşmana yani Almanya ya ham madde satmak... Bu bir ''büyük'' bedelle geçiştirilecek bir konu değildi. Dahası ve ötesi olmalıydı... Diğer şirketler genelde bir bedelle yırtmıştı bu suçlamalardan çünkü ciddi ispat ve içerden ihbar hiç olmamıştı. Baş Savcı aynı zamanda bizzat BHP şirketinin içinden kendi kulağına gelsin diye yapılan bir haber trafiğinide öğrenmişti. Buda BHP nin üretim değişikliğine gideceği ve ''askeri sınai'' ye yöneleceği konusuydu. Kendi kendine hafifçe gülümsedi ''Hukuki açmazdan çıkacak en muhteşem yol..'' diye düşünüp gülümsedi... Acaba bunu niçin kendisinede duyurmuşlardı acaba neden demektende kendisini alamadı....

Tam bir hafta sonra Aralık başlarında W.M. Hughes BHP şirkeninin genel müdürü G.D Delprat ı kabulünde hoş ve etkileyici bir sunumla karşılaştı. Delprat bu arada ''yeni'' oluşumu yani Avustralya'nın endüstriyel kapasitesini genişletmeye katkıda bulunacak değişimleride uzun uzun etkileyici bir şekilde anlattı. Tam bu gün Delprat hükümetin pençesinden kurtulma ve gelecekteki çok büyük gelişmesinin tohumlarını çok sağlam bir şekilde attı. Hughes te hiç ummadığı bir anda siyasi geleceğini sağlama alma yolunu bulmuş oldu... ( Tam yerine gelmişken söyleyelim öykünün akıp bitmesine az kaldı bu hususta öykünün içinde yok amma bilinmeli. Bu toplantı ile iki güçlü adam yıllar yıllar sürecek iniş çıkışlarıyla her ikisininde kariyerine katkıda bulunacak bir özel-devlet sektörü ortağı oldular. Güçlü bir askeri-sinai kompleks yaratarak kısa zamanda Avustralya'yı hesaba katılması gereken bir askeri güç, BHP yi de yüzyılın önde gelen endüstriyel devlerinden birisi yapacaktır.) Hughes bu işi için bir sakınca görüyordu onuda Delprat a söyledi. ''Ülkede zorunlu askerlik yokken askeri sınai nasıl olacak erkekler özellikle gençler savaşa nasıl gidecekti.?'' Delprat gülümseyerek '' Bir planımız var yakında hemde çok yakında yürürlüğe koyabiliriz '' dedi... Bu kafasını bulandırdı amma gelecek hülyaları nedeniyle Hughes bunun üzerinde hiç durmadı....

İşte Başbakan Fisher bu gelişmelerden bihaber , sıkıntılı bir şekilde Hughes i çağırmıştı Hughes bu bilgilerle toplantıya girdi amma Başbakan Fisher e hiçbirisini söylemedi. Basmakalıp sözlerle durumun ''iyi ''olduğuna başbakanı ikna etmeye çalıştı durdu. Başbakan tatmin olmamıştı amma bir şey de yapamayacak bir durumdaydı.

Aralık ayının ortalarına gelinmişti, yaz sıcağı etkisini tüm şiddetiyle göstermekteydi gerek Başkent Melbourne gerekse Broken Hill de yılbaşı hazırlıkları da başlamıştı. Avustralya'da herkes 1915 in yılbaşına odaklanmıştı...

[commodore1tr]

Molla Abdullah ve Gül Muhammed Avustralya'da yaşam savaşı veren iki Afgandır. 1860 lardan itibaren Avustralya ya gelen bu Afgan devecilere ''sepoy'' denilirdi. Bu sepoyların Avustralya'ya geliş öyküleride apayrı maceralardır. 1800 lü yılların başında ''macera düşkünü'' beyazların ''rüyalarının peşinde'' Avustralya'ya akınından sonra bunlara ait malzemelerin ''çöl'' gibi uzun ve kurak yerlerde taşınması için Ortadoğu Arabistan, Afganistan ve Hindistan'dan develer getirilmiştir. Ancak sonra başka bir sorun çıkmıştır. Beyazlar bu develerin dilinden hiç bir şey anlayamamış ne sürebilmiş ne bakabilmiş ne yararlanabilmiş nede develeri beslemeyi başarabilmişlerdir. İşte bu beceriksizlik üzerine ''develer''için çoğunluk afgan olmak üzere bu ''yeni ve bakir'' ülkeye çok sayıda ''deveci'' gelmiştir. Ancak bunlar hiç bir zaman II. sınıf insan olmaktan, horlanmaktan, itilip kakılmaktan ve her suçun sorumlusu sayılmaktan kurtulamamışlardır.

İşte Molla Abdullah ile Gül Muhammed Avustralya'ya bu iş için ''bir şekilde'' gelmiş iki Afgandır. Bunlardan Molla Abdullah 1915 e girerken yaklaşık 60 yaşlarında bir ''sepoy''dur. Kandahar doğumlu olan Molla Abdullah Avustralya'ya ''deve sürücüsü'' olarak gelmiş uzun yıllar bu işi yapmış bir kişidir. 1899 sonlarına doğru Broken Hill kasabasına yerleşen Abdullah 1910 dan sonra yeni gelişen teknoloji ile birlikte yani taşıma araçları ortaya çıkınca ''devecilik sektörü'' otomatikman skteye uğrayınca kasabanın tek camisinin bakımını ve biraz arapça bilgisinden dolayı ''imamlığını'' üstlenmiştir.Bu camiinin en büyük özelliği Avustralya'da inşa edilen ilk islam eseri (camisi) olmasıdır. ''Molla'' ünvanı bundan sonra kendisine yapışıp kalacaktır. Abdullah imamlığın yanında müslüman aileler için ''islami usulde'' hayvan kesimide yaparak hayatını idame ettirmeye başlamıştır. Broken Hill emniyetide bu islami hayvan kesimine kontrollü izin veriyor bazen de ceza uygulamaktan geri kalmıyordu Molla Abdullah'a. İşte 1910 ların sonunda İmamlık ve kasaplık yapam Molla Abdullah ''oğlu '' gibi seveceği Gül Muhammed ile burada tanışıyor ve ömrünün sonuna kadar hatta ''ölümde'' bile ayrılmaz ikili olacaklardı. Özetle Mola Abdullah sevilen ve sayılan bir kişilikti ''sepoy''lar arasında...

Gül Muhammed ise 1915'le girerken yaklaşık 35 yaşlarında uzun boylu sert görünüşlü ama kalbi temiz bir Afgan'dı. Büyük olasılıkla oda 1905 lerde son deveci grubuyla birlikte Avustralya'ya gelmiş ve orada kalmıştı. 1910 lara kadar devecilikle uğraşmış sonra aynı teknolojik gelişme nedeniyle işsiz kalmış Molla Abdullah ile bu arada tanışmış onun sayesinde bir madene işçi olarak girmiş ve yaşamını sürdürmeye çalışmıştı. 1912 de patlak veren maden krizi ile birlikte ilk'' sepoy''lar işsiz kalmış doğal olarak Gülde bundan nasibini almıştı. 1912 sonlarında ise ''pek görülmeyecek'' ekilde talih yüzüne gülmüş tesadüfen taştığı ''dondurma satıcısı'' yaşlı İtalyan Giovanni'ye yardımcı olmuş, Giovanni'nin ölümü üzerine ilk defa Avustralya'da Broken Hill de bir Afgan dondurma satıcısı olmuştu. İşler yoluna girmiş gibiydi ikisi içinde . İşte tam bu arada ''Dünya Savaşı'' patlak vermiş ''dondurma işleri'' dahil herşey ters gitmeye başlamıştı. Gül Muhammed yaşının da verdiği ateşle ve birazda Avustralya'dan gitme isteği ile '' Hilafet Ordusunda'' savaşmak istemekteydi, Avustralya ise tam karşı taraftaydı yani düşmandı!! Gül Muhammed aslında Afganları sevmeyen her fırsatta onları arkadan vuran Hintli İngilizce bilen birisine ''hilafet ordusuna katılmak'' isteğini bildiren padişaha yönelik mektup yazdırdı. İşin komiği ''Sultan Abdülhamit'e'' yazılmıştı mektup! Abdülhamit'in tahtan ineli beş yıl oluyordu. İşin garibi '' Osmanlı Sultanı ve Müslümanların Halifesi Mehmet Reşad'' adına kendisine yanıt gelmesiydi ! Mektubu gene Hintli tercüme etmişti ve bu tercüme belki de sonun başlangıcı olmuştu...

[commodore1tr]

31 Aralık 1914 Broken Hill Kasabasında da coşkuyla kutlanmaya başlandı. Kavurucu sıcağa rağmen herkes yeniyılın coşkusuna bürünmüştü.Afganların bulunduğu ''Teneke Mahallesinde'' ise aynı coşku olmasa bile bir coşku bir buruk sevinç vardı. Neticede her ne kadar sevaş şartları olsada tüm dünya yeni bir yıla giriyordu...1915 e....

Bir çok yerde olduğu gibi akşam kutlamalar yapıldı, yenildi ,içildi, eğlenildi...Yeni yıla ilk giren ülkelerden birisi olan Avusturalya'da 1915 yılına işte böyle girilmişti... Tüm dünyayla aynı eğlence neşe ... savaş hüznünde bile... 1 Ocak 1915 sabahı Broken Hill de gelenekselleşen yılbaşı pikniğine katılana kadar uyku vakti gelmişti herkes için artık... Saat ikiye üçe doğru kasaba tam bir sessizliğe gömüldü... Hiç kimse (olayı yaratanlar hariç) cehenneme uyanalacağını ve ''uyanık kabus'' yaşanalacağını bilmeden derin bir uykuya daldı...Ama 1915 in ilk günü 1 Ocak sabahı kabusa kalkacaklardı...

Büyük bir olasılıkla 1 Ocak 1915 günü ilk uyananlardan birisi ve belkide ilki Molla Abdullah'tı.. Tek camii de ezan okuyacak orada ki müslümanları ''namaza'' kaldıracaktı. Muhtemelen Molla Abdullah la yaşayan genç Gül Muhammed de ilk kalkanlar arasındaydı... O da ezan namaz ve sonrası dondurma satmak için uyanmıştı... Ama kendileride bilmiyordu ki bu ikisinden önce kendileri için uyanan birileri daha vardı... Bu ikisi ve 7 kişi için daha hayat çok kötü bir sürpriz hazırlamıştı... Ve sayı bununla kalmayacak her türlü dengeyi alt üst edecekti... Bu kötü sürpriz bir efsane şeklini alacak ve yıllar yıllar boyu hafızalardan kalplerden silinmeyecekti...

Metodist Papaz William J.Shaw, Su işleri mühendisi Alf Millard, genç bir kız Alma Cowie, James Craig George Stokes, Thomas Champell... Broken Hill de yaşayan ve 1915 in bir ocağında pikniğe katılan bir kaç kişi bazıları ise çok önemli kişi kasaba için... Avusturalya tarihini değiştirecek kurbanlar....

Geleneksel yılbaşı piknik treni 1 Ocak 1915 günü yaklaşık 1200 kişiyle saat 10 sularında Siverton'a gitmek üzere hareket etti... Şarkılı sazlı sözlü neşeli bir 1200 kişi...Yarım saat geçmeden kabus yaşandı hem de ne karanlık bir kabus...

Tren merkez mezarlık mevkiine yaklaştığında ortalık cehenneme döndü.... Piknik trenine peş peşe ateş ediliyordu... İşi nedeniyle trene binemeyen Alf Millard bisikletle treni takip etmiş silah seslerinin ne olduğunu anlamaya çalışırken ölen ilk kişi olmuştu... Onu papaz W.J.Shaw, Alma Cowie, George Stokes takip etti... Altıda yaralı vardı... Kimse ama hiç kimse ne olduğunu anlamamıştı inanılmaz büyük bir kargaşa yaşanmaya başladı... Kimi ölülere koşturuyor kimi yaralılara bakıyor kimi ağlıyor kimi treni hareket ettirmeye uğraşıyordu... Bu olayın sonuçları ve bu sonuçlardan doğan sonuçlar çok daha büyük olacaktı...

Daha sonra Thomas Champell ve James Craig enteresan bir şekilde öldürülecekti... Ancak bu daha sonra gün bazında değil saat bazında olacaktı... Bu son iki ölüm karanlığı daha karanlık yapacak şüpheleri çözümsüzlüğe itecekti...

[monica]