Doğum Borçlanması

[tcbbct]

Öncelikle herkese selam

Benim şu doğum borçlanmasına aklım takıldı ve birşey sormak istiyor ve görüşlerinizi bekliyorum...

Annem 30.06.1946 DOĞUMLU. (62 YAŞINDA). 1965-1967 YILLARI VE 1986-1994 YILLARI ARASINDA EMEKLİ SANDIĞINA BAĞLI OLARAK ÇALIŞTI. 1970 - 1974 YILLARINDA İKİ DOĞUM YAPTI.

1. SORUM : 1 EKİM DE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK YENİ YASADAN YARARLANARAK DOĞUM BORÇLANMASINDAN YARARLANABİLİR Mİ?

2. SORUM : NE ZAMAN VE NE ŞEKİLDE EMEKLİ OLABİLİR?

[sakar]

Hanımefendi, hemen baştan belirteyim bahsettiğiniz, “Hizmet Borçlanma İşlemlerinin Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ” herhangi bir Resmi Gazete"de yayımlanmamıştır. Tebliğ tasarı taslağı halinde tartışmaya açılmış vaziyettedir. Bahsi geçen yazımda Resmi Gazetede yayımlanmış vaziyette olan hem 5510 sayılı Kanun hem de Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"ne (SSİY) göre 1 Ekim 2008 gününden önce olsa dahi doğum süreleri için borçlanma yapılabileceğini ifade ettim. Bu benim görüşüm öte yandan SSİY"nin taslak halinde de aynen Tebliğ Tasarı Taslağında olduğu gibi sadece 1 Ekim 2008 gününden sonraki doğumlar için borçlanma yapılabileceği belirtiliyordu ama işi bilenlerin uyarılarından sonra SSİY"nin yayımlanmış halinde bunun kaldırıldığını hepimiz gördük. SGK bu hatalı yorumundan nasıl SSİY"de dönmüşse Tebliğ"de de döner. Dönmezse yargıdan dayak yemeye, bol bol dava masrafı ve avukatlık ücreti ödemeye devam eder. Çünkü, Kanun"un daraltmadığı bir hakkı yönetmelik ve tebliğ ile kimse kısıtlayamaz.

1-Doğum borçlanmasının esasları

5510 sayılı Kanun"un

41"inci maddesine göre; “...Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının, iki defaya mahsus olmak üzere doğum tarihinden sonra iki yıllık süreyi geçmemek kaydıyla hizmet akdine istinaden işyerinde çalışmaması ve çocuğunun yaşaması şartıyla talepte bulunulan süreleri,”nin borçlanılabileceği ortadadır.

Ancak, gerek lafzı gerekse ruhi yoruma göre,

a-Sadece SSK"lılar (4/A"lılar) borçlanabilir

Bİr işyerinde SSK"lı (4/A"lı) iken doğumu gerçekleştiren kadınlar için doğum borçlanması vardır. Öte yandan bu doğum sonrasında, annenin bebeğini bakabilmek adına işe gitmediği sürelerden en fazla

2 yılı borçlanabilecektir. Öte yandan, bana

göre doğumu yaptığı zaman Bağ-Kur"lu olan, memur olan kadınlar için doğum borçlanması yoktur. Yani, o zaman Bağ-Kur"luydunuz veya memurdunuz ama şimdi SSK"lı olun borçlanın gibi bir yorum havada kalan yorumdur. Yani, kadın SSK"lı çalışırken doğum yapmalı ve

bu doğum nedeniyle de işe gitmemelidir.

b-Ölü doğum olmayacak, bebek yaşayacak

BorçlanmanIn şartlarından birisi de doğum esnasında bebek yaşayacak ve yaşayan bebeğe anne bakabilmek adına kadın, işini bırakmış ve işine gitmemiş olacak, bebeğin bir süre yaşayıp sonra vefatı halinde ise vefat tarihinden sonraki kısımlar da borçlanmaya konu edilemez. İşine gitmediği süre 2 yıldan çok olsa dahi ancak 2 yıllık kısmı borçlanmaya tabi tutulabilecek bu arada işe gidilemediği süre 2 yıldan az mesela 1 yıl gibiyse ancak bu süre borçlanılabilir.

c-İşe gidilemeyen süreyi işveren belgeleyecek

TeblİĞ Tasarı Taslağına göre, “Hizmet borçlanmaları; a) Ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalı kadının doğum tarihinden sonraki iki yıllık süre ile grev ve lokavtta geçen sürelerin belgelendirilmesi sigortalının bu sürelerde tabi olduğu işyerince... onaylanan ve örneği Kurumca hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgelerine göre Kuruma yapılır”. denmektedir. Bu düzenlemeden de görüldüğü üzere, sigortalı olunmadan önceki doğum sürelerinin borçlanılma imkanı yoktur. Çünkü, sigortalı olmadan önce yapılan doğumlar esnasında işveren yoktur, belge düzenlenemez.

2-Borçlanma miktarının hesabı ve ödenmesi

Bu tür borçlanmaları sigortalı kadın kendisi yapabileceği gibi vefat etmişse geride kalan hak sahibi eşi ile çocukları da yapabilirler. Borçlanma için başvurulan anda geçerli olan asgari ücret (638,70 YTL) ile asgari ücretin 6,5 katı (4151,70 YTL) arasında başvuranın seçeceği rakamın yüzde 32"si üzerinden hesaplama yapılacaktır. Bu hesap ile ortaya çıkan borç ise sigortalıya tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde SGK"ya ödenmelidir.

3-Son kararı yargı verir

Gerek, SSİY ve gerekse Tebliğ"e göre yapılanlar SGK"nın yorumunu gösterir, yukarıda yazdıklarım ise benim yorumumdur. Bu konuda her zaman olduğu gibi son kararı önce mahkemelerin sonra da Yargıtay"ın kararları belli edecektir.
-------
Ali Tezel'den aktarılmıştır.
İkinci sorunuzun cevabını arayacağım.
İyi günler...

[tcbbct]

ilginiz için çok teşekkür ederim.