Kamu Personeli ve İşsizlik Sigortası

[Virgom]

2001 yılında Türk Telekom da daimi işçi statüsünde mühendis olarak işe başladım. Kurum özelleşince (Kapsam Dışı Personel Olduğum İçin) 4046 sayılı kanun uyarınca 2006 nisanında başka bir devlet kurumuna 657 ye tabi kadrolu memur (Teknik Hizmetler sınıfı Mühendis) olarak atandım ve hala çalışmaktayım.

Türk Telekomda çalıştığım müddet boyunca işsizlik sigortasına maaşımdan kesinti yapıldı. Kapsam Dışı Personel olduğum için hem kamu görevlisi hemde iş ve özelleştirme sonrasında başka devlet kurumuna nakil garantisi olan bir personelden nasıl işsizlik sigortası kesintisi yapılır diye düşünürken; Karadeniz Bakır İşletmelerinde çalışan ve statüsü tamamen benimle aynı durumda olan bir mühendisin işsizlik sigortası kesintilerin durdurulması ve şimdiye kadar yapılan kesintilerin ödenmesi hususunda dava açtığını ve davanın Yargıtay da lehine sonuçlandığını okudum. (Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2006/11078 Esas 2006/14424 Karar)

Türk Telekomda çalışırken maaşımdan kesilen işsizlik sigortası kesintilerini geri almak için bende dava açmak istiyorum. Türk Telekomdan ayrılıp diğer kamu kurumuna geçerken hesaplanan maaş ilmuhaberimde işsizlik sigortası hesaplanıp düşüldüğü için benimle aynı maaşta olan ama 657 ye tabi mühendis arkadaşlara göre (onlardan işsizlik sigortası kesilmediği için) maaş kaybımda oldu. 4046 sayılı kanun gereğince başka kamu kurumuna geçtiğimiz için maaşlarımız dondurulduğundan dolayı küçük bir rakamda olsa bu maaş farkı, sürekli aynı maaşı alacağımızdan dolayı önemlilik arzetmekte.

Bu konuyla ilgili dava açılması hususunda bir süre var mıdır? Davayı açıp yargıtayın kararını emsal göstersem sonuç ne olur?

Bu konuda yardımı olan olursa çok memnun olurum..

[Av.Tayfun Eyilik]

T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2006/11078
K. 2006/14424
T. 14.11.2006
• KAPSAM DIŞI PERSONEL ( Diğer Kamu Kuruluşlarına Nakli Devlet Personel Başkanlığınca Yapılan Kapsam Dışı Personelin Anayasa'nın 128. Maddesinde Sözü Edilen "Diğer Kamu Görevlileri" Kapsamında Nitelendirilmesi ve Kamu Personeli Olduğu )
• İŞSİZLİK SİGORTASI ( Kapsam Dışı Personel Olarak Çalışan Davacının 4447 Sayılı Kanunun 46/3. Maddesine Göre Kamu Görevlisi Olduğu ve İşsizlik Sigortası Kapsamında Bulunmadığının Kabulü Gereği )
2709/m.128
4046/m.1/A-B,21,22,Geç.9
4447/m.46/3,51
506/m.3
657/m.62,63
KHK-217/m.8/f
ÖZET : Davacı, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, maaşından işsizlik sigortası adı altında yapılan kesintilerin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Anayasanın 128. maddesinde, Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği düzenlenmiştir.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunda, özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, küçültülen, kapatılan veya tasfiye edilen kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ile kapsam dışı personel de dahil sözleşmeli personelin diğer kamu kurum veya kuruluşlarına 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8/f bendinde yer alan hükümler de dikkate alınarak nakledileceği, ataması yapılan personelin işe başlama sürelerine ve işe başlamama halinde yapılacak işlemlere ilişkin olarak 657 sayılı Kanunun 62 ve 63. maddelerinin uygulanacağı düzenlenmiştir. Geçici 9. maddede sözleşmeli personel ile kapsam dışı personel kamu personeli olarak kabul edilmiştir.

Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlarda çalışan, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmayan, mali ve sosyal hakları kurumu tarafından çıkarılan Kapsam Dışı Personel Yönetmeliğinde düzenlenen, İş Kanunu hükümlerine göre işine son verilmesi mümkün olmayan ve kuruluşun özelleştirilmesi nedeniyle diğer kamu kuruluşlarına nakli Devlet Personel Başkanlığınca yapılan kapsam dışı personelin Anayasa'nın 128. maddesinde sözü edilen "diğer kamu görevlileri" kapsamında nitelendirilmesi ve kamu personeli olduğunun kabulü gerekir.

4447 sayılı Kanunun 4571 sayılı Kanunla değişik 46/3. maddesi uyarınca, 506 sayılı Kanunun 3. maddesinde sigortalı sayılmayanlar, 657 sayılı Kanun, 233 ve 399 sayılı KHK'lar ile 190 sayılı KHK'ya tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile 657 sayılı Kanuna göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu kanun kapsamına dahil değildir.

Kapsam dışı personel olarak çalışan davacının, 4447 sayılı Kanunun 46/3. maddesine göre kamu görevlisi olduğunun ve işsizlik sigortası kapsamında bulunmadığının kabulü gerekir.

DAVA : Davacı, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, maaşından işsizlik sigortası adı altında yapılan kesintilerin yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir. Hükmün, taraflar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : Dava, kapsam dışı personel statüsünde çalışanların, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 1995/1 Esas, 1996/1 Karar sayılı kararı uyarınca Anayasa'nın 128. maddesinde sözü edilen "diğer kamu görevlileri" olduğu gibi iş güvencesi bakımından kamu personeli sayılarak kamu görevlilerinin sahip olduğu iş güvencesine sahip olmakla 4447 sayılı Kanun 51. maddede sayılan haller nedeniyle işsiz kalmalarının ve dolayısıyla işsizlik sigortası hükümlerinden yararlanmalarının mümkün bulunmadığı gerekçesi ile davacının ücretinden işsizlik sigortası primi kesilemeyeceğinin tespiti ve kesintilerin şimdilik 500,00 YTL'lik kısmının

Kurum'ca tahsil edildiği tarihten itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsiline ilişkindir.

Mahkemece; işsizlik sigortasının da bir sigorta türü olduğu, kapsam dışı personel olarak çalışan davacının, sosyal güvenlik açısından 506 sayılı Kanun'a tabi olduğunun tespiti ile sigortalılık statüsünün zorunlu olup sosyal güvenlik hakkının vazgeçilemez ve devredilemez olduğu, dolayısıyla davacının işsizlik sigortasından yararlanmak istememesinin mümkün olmadığı ve 4447 sayılı Kanun'un 46/3. maddesi ile anılan kanun kapsamı dışında bırakılanların sınırlı olarak sayıldığı ve davacının statüsü itibariyle bu sayılanlar içinde bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Davacının özelleştirme kapsamında bulunan K... Bakır İşletmeleri A.Ş. bünyesinde kapsam dışı personel statüsünde çalıştığı ve ücretinden işsizlik sigortası primi kesildiği tartışmasızdır.

Anayasa'nın 128. maddesi uyarınca, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür." Mevzuatımızda kapsam dışı personelin tanımına ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte bu kavram; İş Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışmakla birlikte toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanamayan çalışanları tanımlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Özelleştirme kapsamına alınan kamu kurumlarında çalışan personelin statülerine ilişkin olarak çıkarılan 233, 399, 527 sayılı KHK'larda birtakım düzenlemeler yapılmışsa da, kimi KHK'ların Anayasa Mahkemesi'nce iptali sonucu, bu konu 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine İlişkin Yasa'yla belirginleştirilmiştir. Bu Yasa'nın, amaç ve kapsam başlıklı 1. maddesinin ( A )bendinde, yasanın amacı belirlenmiş ve bu amaca yönelik olarak ( B )bendinin ( e )fıkrasında da; yasanın kapsamının, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlarda hizmet akdi ile çalışan personelden özelleştirme uygulamaları sonucu işsiz kalacak olanlara mali ve sosyal haklar sağlanması, ( d )fıkrasında ise, yine bu kuruluşlarda çalışan kamu personelinin özlük ve sosyal haklarıyla ilgili hükümler olduğu belirtilmiştir. Nitekim, 21. maddesinde, özelleştirme kapsamına alınan kuruluşlarda hizmet akdiyle ücret karşılığı çalışanlar hakkında düzenlemelere yer verilmiştir. Kamu personeli ile ilgili olarak da, kuruluşlardaki personelin nakli başlıklı 22. maddesinde özelleştirme programına alınan, özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, küçültülen, kapatılan veya tasfiye edilen kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi personel ile sözleşmeli personelin ( kapsam dışı personel dahil )diğer kamu kurum veya kuruluşlarına 217 sayılı Devlet Personel Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 8/f bendinde yer alan hükümler de dikkate alınarak nakledilirler denilmekte, aynı maddenin ( b )bendinde; ataması yapılan personelin işe başlama sürelerine ve işe başlamama halinde yapılacak işlemlere ilişkin olarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 62 ve 63. maddeleri hükümleri uygulanır, hükmü yer almaktadır. Geçici madde 9'da da gerek sözleşmeli personel, gerekse kapsam dışı personel, kamu personeli olarak kabul edilmiştir.

Anılan hükümler uyarınca, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlarda çalışan, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunmayan, mali ve sosyal hakları kurumunca çıkarılan Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği'nde düzenlenen, İş Kanunu hükümlerine göre işine son verilmesi mümkün olmayan ve kuruluşun özelleştirilmesi nedeniyle diğer kamu kuruluşlarına nakli Devlet Personel Başkanlığı'nca yapılan kapsam dışı personelin, Anayasa'nın 128. maddesinde sözü edilen "diğer kamu görevlileri" olarak nitelendirilmeleri gerektiği ve kamu personeli olduğu açıktır.

4447 sayılı Kanun'un 46/3. maddesinin 08.09.1999 tarihinde yayınlanan ilk metninde; sadece, 506 sayılı Kanun'un 3. maddesinde sigortalı sayılmayanlar ile sosyal güvenlik kuruluşlarından yaşlılık aylığı alıp da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek ya da ödemeksizin çalışanlar kapsam dışı bırakılmış iken, 4571 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile işsizlik sigortası kapsamında olmayanlar yönünden genişletici bir düzenlemeye gidilmiştir. 4571 sayılı Kanun ile değişik 46/3. madde ile "506 sayılı Kanun'un 3. maddesinde sigortalı sayılmayanlar, ...657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, ...233 ve 399 sayılı KHK'lar ile 190 sayılı KHK'ya tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile 657 sayılı Kanun'a göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu kanun kapsamına dahil değildir." şeklinde hüküm yeniden düzenlenmiştir.

Ülkemizde yeni olan işsizlik sigortası uygulamasında yol gösterici olması bakımından düzenlemelerin kanun koyucu tarafından açıklanan gerekçeleri gözardı edilmemelidir. 4571 sayılı Kanun ile 4447 sayılı Kanun'un 46. maddesinde yapılan genişlemenin madde gerekçesinde; "4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nda; işsizlik ödeneğinin 506 sayılı Kanun kapsamındaki sigortalılara ödeneceği hükme bağlanmış, ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi statüsünde bulunmayan sözleşmeli personelden işsizlik sigortası kesintisinin yapılıp yapılmayacağı hususunda bir açıklık bulunmadığından, sözkonusu personelden SSK'ya tabi olanların, Emekli Sandığı'na tabi olanlara göre %2 oranında işsizlik sigortası kesintisi nedeniyle mağduriyetlerinin önlenmesini teminen 4447 sayılı Kanun 46/3. fıkranın yeni düzenlemesi metne eklenmelidir." açıklaması yer almıştır.

Anılan hükümler ve kanun koyucunun açık iradesi karşısında, kapsam dışı personel olarak çalışan davacının 4447 sayılı Kanun'un 46/3. fıkrasında sayılan kamu görevlisi olduğu ve işsizlik sigortasının kapsamı içinde bulunmadığının kabulü gereklidir.

Açıklanan maddi ve hukuki nedenler gözetilmeksizin, eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle ( BOZULMASINA ), temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 14.11.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx