Stopaj

[arwen]

1.5 yıldır dışarıdan sözleşme ile çalıştığım şirket yılbaşında zam yaptı ancak bu ay çalışan herkesin devlete stopaj ödemesi gerektiğini söyleyerek, yarısı sizden yarısı bizden diyerek stopajın %9 oranındaki miktarının maaşlardan kesileceğini belirtti. böylece %20 oranındaki zammın %9u geri alındı. stopaj çalışanın ödemesi gereken bir miktar mıdır? ortada oldukça ağır tazminat değerleri olan iş sözleşmesi var ancak içinde sigorta yapılacağı yazıldığı halde bir ay bile sigortam ödenmedi. bu anlaşmayı geçersiz kılar mı? bu anlaşmayı işe ilk girdiğimde imzaladım ve yeni yılda yenilenmesi gerekiyordu ve yenisini imzalamadım ancak ilk imzaladığımın içinde yenilenmesine gerekli görülmediği takdirde 5 yıl geçerlidir ibaresi mevcut. işten ayrılmak için ne yapmam gerekir, evden çalıştığım ve şirket başka bir şehirde olduğu için ne tür yazışmaların hukuki değeri vardır? sigortasız eleman stopaj ödemek zorunda mıdır? yardımcı olursanız çok sevinirim, teşekkürler

[Harun Gür]

Stopaj; iş sözleşmesine değil, bir hizmet sözleşmesine dayanan ve hizmet edenin hizmet alana serbest meslek makbuzu kesmesi ve bu noktada elde ettiği gelirden Gelir Vergisi kesintisi stopajı) yapması anlamındadır.

Bu durumda olanlar İş Kanunu hükümleri uyarınca İŞÇİ sayılmaz. Ancak sözleşmede yer alan sigortanızın yapılacağı yolunda madde ilginç, normalde işyerinin işçisi değilseniz, işveren işçisi olmayan birini sigortalı yapmaz. İş Kanunu uyarınca bir iş sözleşmesi ile çalışıyor ve işçi iseniz stopaj diye bir ödeme yapmamanız gerekir. Belirttiğiniz sözleşmenin bir iş sözleşmesi mi yoksa bir hizmet sözleşmesi mi olduğunu bir avukatla görüşün, sözleşmeyi görmeden buradan size vereceğimiz bilgiler yanıltıcı olabilir.

Selamlar,

[arwen]

çok teşekkür ederim Harun Bey.

[Av.Abbas Bilgili]

Sayın Gür;
Kanaatımca sayın arwen'in sorduğu sorudaki ilişki iş sözleşmesidir. Aslında "iş sözleşmesi" ile "hizmet sözleşmesi" kavramları da iş hukukunda aynı kavramlar diye biliyorum. Eskiden daha çok hizmet akdi denirdi, yeni iş yasasında iş sözleşmesi olarak geçmektedir.

Esas konuya gelecek olursak, sanıyorum "stopaj" kavramını açıklığa kavuşturmak gerekecektir. Staopaj, bir vergi türü değil, verginin kesilmesi yöntemdir. "Kaynaktan kesme" anlamında kullanılan bir kavram olup, verginin kaynaktan kesilmesinin ifade etmek için kullanılır. Bunu daha iyi anlatabilmek için "vergi yükümlüsü" ile "vergi sorumlusu" kavramlarına başvurmak gerekir. İş sözleşmesi (işçi ve işverenin bulunduğu) ilişkide işçi "vergi yükümlüsü"dür, işveren ise "vergi sorumlusu"dur. Yani işveren, çalıştırdığı işçinin ücretinden vergiyi kesip (kaynaktan kesme) vergi dairesine yatırmak zorundadır. Burada verginin sahibi işçidir ama bunu kesip yatırmakla sorumlu olan da işverendir.

Verginin bir kısmının işçi tarafından karşılanması bir kısmının da işveren tarafından karşılanması diye bir uygulama olamaz. Çünkü her halükarda bu verginin yükümlüsü işçidir, sorumlusu ise işverendir. Ama bazı işyerlerinde ücretlerin net ya da brüt olarak belirlenmesi verginin işveren tarafından üslenildiği şeklinde anlaşılmaktadır. Örneğin, işveren iş sözleşmesi ile 1000 YTL'lik bir ücreti garanti ediyorsa bunun brütü oynak olacaktır. Çünkü belli aşamadan sonra vergi dilimi yükselecek ve buna bağlı olarak brüt de yükselecektir. İşveren 1000 YTL'yi garanti ettiğine göre kendisinden çıkacak vergi de artmış olacaktır. Ama işçinin maaşı sözleşmede brüt olarak belirlenmişse işverenden çıkan rakam sabit olacaktır ve işçinin eline geçen belli bir aşamadan sonra azalacaktır, çünkü vergi dilimi değiştiğinde kesilen vergi artacak ve net miktar azalacaktır.

Sanıyorum, soruyu soran arkadaşın bu net brüt konusunda bir sıkıntısı var. Ücreti brüt olarak belirlenmişse stopaj nedeniyle (kaynaktan gelir vergisi bir aşamadan sonra net eline geçen azalacaktır. Bunu anlatmak istiyor olabilir.
Selamlar.

[Harun Gür]

Sn. Bilgili,

Soru üzerine hizmet sözleşmesinden kastettiğim; örneğin bir avukatın bordrosunda olmadığı bir şirkete müşavirlik hizmeti vermek üzere bir sözleşme yapması ve sözleşmede anlaşılan hizmet bedeline istinaden serbest meslek makbuzu kesmesi mevzudur. Serbest meslek makbuzlarında Gelir Vergisi stopaj oranının %20 olduğu ve soruda "yarısı sizden yarısı bizden" denilerek % 9'luk bir kesintiden bahsedilip , soruyu soran üyenin üye profilinde "tercüman" olduğunu görünce ben de tam aksini düşündüm.

Sonuç olarak soruyu soran üye İş Kanunu'na tabi işçi statüsündeyse, her ikimizin de belirttiği gibi Gelir Vergisi stopajından sorumlu olması beklenemez. İş Kanunu uyarınca işçi statüsündeyse kümülatif gelir vergisi sebebiyle vergi dilimleri geçişinde net ücretinde bir değişiklik olacaktır, ama bu da işvereninin belirttiği gibi stopaj olarak adlandırılamayacaktır.

Saygı ve selamlar,