Bireysel Başvuruda İç Hukuk Yollarının Tüketilmemesi Konusu

[oğuzhankoc]

Anayasa Mahkemesi,tıbbi uygulama hatalarını konu alan bireysel başvuruların hemen hepsinde “başvuru yollarının tüketilmemiş olması” nedeniyle başvurunun kabul edilemez olduğuna karar vermektedir.
Başvurulara konu olaylarda, tıbbi ihmal iddiaları nedeniyle doktorlar hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulmakta, doktorlar kamu görevlisi oldukları için haklarında bir inceleme yürütülmekte ve bu inceleme neticesinde il idare kurulları tarafından soruşturma izni verilmemesine dair kararlar verilmektedir.Kesinleşen “soruşturma izni verilmemesi” kararları neticesinde doktorlar hakkında bir ceza soruşturması yapılamamaktadır.(Başvuranlar,ayrıca zararın tazmini için idare mahkemelerinde dava açmamışlardır veya açtıkları davalar henüz sonuçlanmamıştır.)
Başvuranlar konuyu anayasada yer alan yaşam hakkı, sağlık hakkı,etkin soruşturma yürütülmemesi haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle anayasa mahkemesine taşımıştır.Mahkeme ise, tıbbi ihmallere ilişkin şikayetler konusunda temel başvuru yolunun hukuk veya idari tazminat davası yolu olduğunu, bu şikayetler neticesinde mutlaka herhangi bir kişinin cezai sorumluluğunun belirlenmesi zorunluluğunun bulunmadığını vurgulamıştır.Dolayısıyla idari tazminat davası açmayan başvurucuların talepleri, başvuru yollarının tüketilmemiş olması nedeniyle reddedilmiştir.
Anladığım kadarıyla, kamu görevlisi olan doktorlar hakkında ceza soruşturması açılması ile bu kişilerin ihmallerinden doğan zararın tazmini yolu birbirine alternatif gibi gösterilmiştir.Yani Anayasa mahkemesi bu kararlarıyla “Ceza soruşturması açılmasa da idari tazminat davası açma hakkın var, o şekilde de tatmin olursun” mu demektedir?Aynı fiili işleyen ve özel hastanede çalışan(devlet memuru sayılmayan) bir hekim hakkında soruşturma açılması için herhangi bir makamdan izin alınmıyorken, devlet memuru hekimler hakkında izin aranması bir eşitsizlik değil midir?
Konuyla ilgili ülkemizden AİHM’ye yapılan başvurularda da iç hukuk yollarının tüketilmemesi(tazminat davası açılmaması) nedeniyle ret kararları çıkmıştır.
Bu kararlar sizce yerinde midir?Konu hakkında değerli yorumlarınızı bekliyorum…
Anayasa Mahkemesi kararları: 17.09.2014 tarihli karar Baş. No:2012/1266, 03.04.2014 tarihli karar Baş. No:2013/2839,AİHM kararı 10.12.2013 tarihli karar Baş. No:46766/13

[Av.Basri Gungoren]

Anayasa mahkemesine bireysel başvurunun şartı tüm hukuk yollarının tüketilmesidir. AYM ne için başvurulacaksa o talebi karşılayabilecek bir hukuki yol varsa o denenmiş olmalı ve artık başvuracak ne bir yöntem ne de bir merci kalmamış olmalıdır. Örneğin hekimin malpraktis sorumluluğu nedeniyle doktorun idamını talep edemeyeceğimize göre, ona tazminat davası açmak ve yargılamada hukuka aykırılık varsa AYM kişisel başvuru yoluna gitmek gereklidir. Bu nedenle bence karar hukuka uygundur.