"Biyogüvenlik Kanunu" onaylandı

[Mehtap Deniz]

ANKARA - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) ve ürünlerinin bebek mamaları ile bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması, onay alınmaksızın piyasaya sürülmesi, GDO'lu bitki ve hayvanların üretimini yasaklayan "Biyogüvenlik Kanunu"nu onayladı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezinden yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Gül, 5977 sayılı "Biyogüvenlik Kanunu"nu yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderdi.

"Biyogüvenlik Kanunu", bilimsel ve teknolojik gelişmeler çerçevesinde, modern biyoteknoloji kullanılarak elde edilen genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerinden kaynaklanabilecek riskleri engellemeyi, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasını, sürdürülebilirliğinin sağlanmasını amaçlıyor.

Genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünlerle ilgili araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair hükümleri kapsayan kanun, veteriner tıbbi ürünlerle Sağlık Bakanlığınca ruhsat veya izin verilen beşeri tıbbi ürünler ve kozmetik ürünleri kapsam dışında bırakıyor.

Kanuna göre, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilir kullanımı göz önünde bulundurularak GDO veya ürünlerinin, ithalatı, ihracatı, deneysel amaçlı serbest bırakılması, piyasaya sürülmesiyle genetiği değiştirilmiş mikroorganizmaların kapalı alanda kullanımına, bilimsel esaslara göre yapılacak risk değerlendirmesine göre karar verilecek. Risk değerlendirme sonuçlarına göre, risk oluşturmayacağı belirlenen başvurular için verilen kararın geçerlilik süresi 10 yıl olacak.

Her bir GDO ve ürününün ilk ithalatı için gen sahibi veya ithalatçı, yurt içinde geliştirilen GDO ve ürünü için ise gerçek ve tüzel kişiler tarafından Tarım ve Köyişleri Bakanlığına başvuru yapılacak. Başvurularda, başvurunun içeriğine ilişkin bilgilerle GDO ve ürününün ne amaçla kullanılacağı yazılacak.

GDO ve ürünlerinin, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliği tehdit etmesi, üreticinin, tüketicinin tercih hakkının ortadan kaldırılması, çevrenin ekolojik dengesinin ve ekosistemin bozulmasına neden olması, GDO ve ürünlerinin çevreye yayılma riski olması durumlarında başvurular reddedilecek.

Transit geçişler de izne tabi olacak
Deneysel amaçlı serbest bırakma veya piyasaya sürme amacıyla ilk defa ithal edilecek GDO ve ürünleri için ithalattan önce, yurt içinde geliştirilenler için ise piyasaya sürülmeden önce Bakanlığa ayrı ayrı başvuru yapılacak.

GDO ve ürünlerinin transit geçişinde her bir geçiş için Bakanlıktan izin alınması zorunlu olacak. Transit geçişler, Bakanlık tarafından verilen yazılı izinde belirtilen koşullara ve Gümrük Kanunu'na uygun olarak gerçekleştirilecek.

Araştırma yapmaya yetkili kuruluşlar tarafından bilimsel araştırma amacıyla ithal edilecek GDO ve ürünleri için Bakanlıktan izin alınacak.

GDO ve ürünleriyle ilgili yapılan başvurular hakkında, risk ve sosyo-ekonomik değerlendirmeye ilişkin bilimsel raporlar, kurul tarafından, biyogüvenlik bilgi değişim mekanizması vasıtasıyla kamuoyuna açıklanacak. Kurul, nihai değerlendirme raporu ile olumlu kararını toplantı tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Bakanlığa sunmak zorunda olacak.

Başvuru sahibi, geçerlilik süresi dolmadan en az bir yıl önce Bakanlığa müracaat ederek uzatma talep edebilecek. Bu talep kurul tarafından değerlendirilecek ve sonucu başvuru sahibine bildirilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Sonucun bir yıllık süre içerisinde başvuru sahibine bildirilmemesi durumunda, izin süresi, karar verilinceye kadar uzayacak.

Etiketleme zorunlu olacak
GDO ve ürünlerinin, onay almadan piyasaya sürülmesi, Biyogüvenlik Kurulu kararlarına aykırı olarak kullanılması veya kullandırılması, genetiği değiştirilmiş bitki ve hayvanların üretimi, GDO ve ürünlerinin kurul tarafından piyasaya sürme kapsamında belirlenen amaç ve alan dışında kullanımı, bebek mamaları ve bebek formülleri, devam mamaları ve devam formülleriyle bebek ve küçük çocuk ek besinlerinde kullanılması yasak olacak.

GDO ve ürünlerinin piyasaya sürülmesinden sonra, kararda verilen koşullara uyulup uyulmadığı, insan, hayvan, bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitlilik üzerinde herhangi bir beklenmeyen etkisinin olup olmadığını Bakanlık kontrol edecek ve denetleyecek.

Kararda belirtilen koşulların ihlali veya GDO ve ürünleriyle ilgili olarak herhangi bir riskin ortaya çıkabileceği yönünde yeni bilimsel bilgilerin ortaya çıkması durumunda karar, Kurul tarafından iptal edilebilecek. Kararı iptal edilen GDO ve ürünleri toplatılacak. İnsan, hayvan, bitki sağlığı ile çevre ve biyolojik çeşitliliğe olumsuz etkisi olduğu tespit edilenler derhal imha edilecek, herhangi bir olumsuz etkisi tespit edilmeyenlerin mülkiyeti kamuya geçirilecek.

İzlenebilirliğin sağlanması amacıyla GDO ve ürünlerinin ülkeye girişi ve dolaşımında, Bakanlığa beyanda bulunulması, gerekli kayıtların tutulması, kararın bir örneğinin bulundurulması ve etiketleme kurallarına uyulması zorunlu olacak. Her bir GDO ve ürününe ayırt edici kimlik verilerek kayıt altına alınacak. Kayıt altına alınan GDO ve ürünlerine ilişkin belgelerin 20 yıl süreyle saklanması zorunlu olacak.

Herhangi bir ürünün, Bakanlık tarafından belirlenen eşik değerin üzerinde GDO ve ürünlerini içermesi halinde etikette GDO içerdiği açıkça belirtilecek.

Biyogüvenlik Kurulu
GDO ve ürünleriyle ilgili Biyogüvenlik Kurulu oluşturulacak. Kurul, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca dört, Çevre ve Orman Bakanlığınca iki, Sağlık Bakanlığınca bir, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca bir ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca bir üye olmak üzere, üç yıllık süre için, ilgili Bakanlar tarafından belirlenen toplam dokuz üyeden oluşacak. Bakanlıkça seçilecek üyelerden birisinin üniversite, diğerinin meslek örgütleri tarafından gösterilen adaylar arasından seçilmesi zorunlu olacak. Kurul Başkanı, Bakan tarafından belirlenecek.

Kurul Başkan ve üyeleri en fazla iki dönem için görevlendirilebilecek. Kurul üyesi olabilmek için en az lisans düzeyinde yüksek öğrenim görmüş olmak ve Devlet Memurları Kanunu'nun genel şartlarını taşımak, kanun kapsamına giren konularda en az beş yıllık tecrübeye sahip olmak şartı aranacak.

Kurul Başkan ve üyeleriyle bunların eşleri, evlatlıkları ve ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları, Kurulun karar almakla görevli olduğu faaliyet veya alanlarla ilgili herhangi bir ticari faaliyette bulunamayacak veya sermaye piyasası araçlarına sahip olamayacak.

Kurul Başkan ve üyeleri, görevlerinden ayrılmalarını izleyen üç yıl içinde, bu kanunla düzenlenen faaliyet ve alanlardaki özel kuruluşlarda görev alamayacak.

Kurul görevini yaparken bağımsız olacak, hiçbir organ, makam, merci ve kişi Kurula emir ve talimat veremeyecek. Kurul, bilimsel komiteleri kurabilecek.

Bu düzenlemeler kapsamındaki Bakanlık personeli, Kurul ve komite üyeleri, görevlerini yerine getirmeleri sırasında edindikleri gizlilik taşıyan her türlü bilgi ve belge ile ticari sırları, kanunlarla yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayamayacak, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamayacak.

Cezalar
GDO ve ürünleriyle ilgili faaliyetlerde bulunanlar, izin almış olsalar dahi insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilirliğinin sağlanmasına karşı oluşan zararlardan sorumlu tutulacak. Sorumluluk, zarar oluşmasa dahi geçerli olacak.

GDO'ların kapalı alanda kullanımı, gıda, yem, işleme ve tüketim amacıyla piyasaya sürülmesi, ithalatı ve transit geçişi için izin alma zorunluluğu olduğu halde, bu faaliyetleri izinsiz olarak gerçekleştirenlerle GDO'ları çevreye serbest bırakanlar ve üretenler meydana gelen her türlü zarardan sorumlu tutulacak.

GDO ve ürünlerinin neden olduğu zararların tazmin edilmesini talep hakkı, zarar görenin, zarardan veya zarar vereni öğrenmesinden itibaren iki yıl ve zararı doğuran olayın meydana gelmesinden itibaren 20 yıl sonra düşecek.

GDO ve ürünlerini, bu tasarı hükümlerine aykırı olarak ithal eden, üreten veya çevreye serbest bırakan kişi, 5 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.

Belirlenen esaslar çerçevesinde ithal edilen, işlenen GDO'ları veya GDO ve ürünlerini, ithal izninde belirlenen amaç ve alan dışında kullanan, satan, bu özelliğini bilerek satın alan, bulunduranlar 4 yıldan 9 yıla kadar hapis cezasına mahkum edilecek. İthal edilen GDO'lardan elde edilen ürünleri, ithal izninde belirlen amaç ve alan dışında kullanan, satışa sunan, bu özelliğini bilerek satın alanlar ise 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.

Yalan beyanda bulunarak ithal iznini alan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
Bu suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişiye 100 bin liradan 200 bin liraya, belirlenen yükümlülükleri yerine getirmeyen başvuru sahiplerine her bir yükümlülük ihlali dolayısıyla 10 bin liradan 30 bin liraya kadar, GDO ve ürünlerini tasarıda belirlenen hükümlere aykırı olarak kapalı alanlarda kullananlara ise 10 bin lira para cezası kesilecek. İdari para cezaları, tebliğden itibaren bir ay içerisinde ödenecek.

Usul ve esasları düzenleyen yönetmelikler, kanunun yayım tarihinden itibaren en geç üç ay içerisinde Bakanlık tarafından çıkarılacak.

www.dunyagazetesi.com.tr

[manisaakhisar]

paylaşım için teşekkürler.

[Şenol Eker]

Yani yiyeceklerimizde GDO lu ürünlerin kullanılması kanunla da serbest bırakılmış oluyor.
Çünkü yasaklama sadece çocuk ve bebek ürünlerini kapsıyor dense de, örneğin çikolatayı büyükler de yer, çocuk ürünü sayılmaz. Ekmek de "çocuk ürünü" değil.
Ayrıca belli bir miktarı geçmiyorsa etikette belirtmek de gerekmiyor.
En can alıcı nokta ise, yediğimiz tavuk GDO lu olabilir. Çünkü yemlerde GDO serbest ve GDO ile beslenmiş hayvanların satışında bunun söylenmesi gerekmiyor.

Hoş, buna da şükür.
Büyük yaygara ile iptal ettirmeyi başardığımız ilk taslakta içinde GDO olmayan bir ürünün, etiketine "Ürünümüzde GDO yoktur" yazması bile yasaktı.

[Av.İsmail Arslan]

hastanenin çöktüğünü ihtiyaç kalmadığını herkez baştan sona kadar sağlıklı yaşadığını görene kadar inanmam doğru olsa benim dediğim gibi olurdu aptullah gülede vermişlerdir sus payı ilaç firması, gdo'cu neys artık susturmuştur çaktınmı

Cumhurbaşkanı'na neyi isnat ettiğinizin farkında mısınız? Şimdi birisi bu forumdan şu yazdıklarınızı Cumhurbaşkanlığına iletse, ilgili görevliler hakkınızda suç duyurusunda bulunsalar; mesnetsiz sallamanın başınıza ne tür belalar açabileceğini bizzat yaşarsınız.