Bir soru

[vanHoLLaND]

Sayın yetkililer,

İşveren, 4857 nolu iş kanunun 25.maddesi 2.bölüm h fıkrasına istinaden bir işçiyi işyerinden tazminatsız çıkarabilirmi?

Teşekkür ederim.

[Av.Abbas Bilgili]

İş Yasası'nın 25/II-h maddesi "işçinin yapmakla görevli olduğu işi, kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi" eylemini düzenlemkte olup, bu eylemi yapan işçinin işine tazminatsız ve bildirimsiz olarak son verilebilir. Ancak, bu maddenin keyfi kullanımını önlemek için yasada ve yargıtay kararlarında bazı koşulların gerçekleşmiş olması aranmaktadır. İşverenin, "ben görevini yapmasını istediğim halde işini yapmıyor ve bu sebepten tazminatsız son verdim" demesi yeterli değildir. Yargıtay'ın yerleşik kararlarına göre, işini yapmayan işçinin hemen işine tazminatsız son verilemez. Çünkü yasada "yapmamakta ısrar etmesi" dendiğinden işini yapmamanın bir süreklilik arzetmesi ve kendisine hatırlatmada bulunulmuş olması gerekir. Bu hatırlatmayı kanıtlamak işverene ait olduğundan bunun yazılı yapılmış olması ispat açısından gereklidir. Ayrıca 26. maddede 6 işgünlük süreden bahsedilmekte ise de; işçinini hatırlatmaya rağmen işini yapmamakta direnmesi 6 işgünlük sürenin de bitmediği anlamına gelir kanısındayım. Yani direnme bitmediği sürece 6 işgünlük süre de başlamaz diye düşünüyorum. Selamlar.

[vanHoLLaND]

Sayın Bilgili,

Bahsettiğiniz maddedeki süre tam olarak neyi ifade etmektedir? Maddede 6 işgünü ile 1 yıl arası bir süreden bahsedilmektedir. Buradaki süre neye göre ve ne zaman başlamaktadır? İşverenin 1 yıla kadar bu durumdan dolayı işçiyi çıkarma hakkının saklı olduğu manasınamı gelmektedir?

Performanstaki düşüş 25. maddeye dahil olabilirmi? İşveren, çalışma koşullarında istenileni yapmayan yada eskisi gibi yapamayan işçiyi ne zamandan itibaren işten çıkarabilir? Çıkarırsa bunu 25.maddeye istinaden yapabilirmi? Böyle durumda olan bir işçi için işverenin uyması gereken prosedür nedir? Yani 25.maddedeki hakkını kullanabilmesi için işçiye karşı uygulaması gereken yöntem nedir? Hiçbir yasal bildirim yapılmadan yada usülüne göre uygulanmadan yapılacak bir işten çıkarmada, işçi, mahkemeye başvurarak tekrar iadesini isteyebilirmi?

İlginiz ve alakanız için çok teşekkür ederim.

Saygılarımla.

[Av.Abbas Bilgili]

İş Yasası'nın 26. maddesindeki 6 işgünlük süre, işverenin tazminatsız (bildirimsiz) çıkarma nedenini öğrendiği günden itibarendir. Bir yıldan sonra öğrenirse bu hakkı kullanamayacaktır. 26. maddenin işe iade davası ile ilgisi yoktur. Tazminata hak kazanma çaısından önemi vardır. Performans düşüklüğü, tazminatsız çıkarma nedeni değildir. Performans düşüklüğü işe iade davalarında önem arzeden bir konudur. selamlar.

[vanHoLLaND]

Sayın Bilgili,

Öncelikle, kendi işinizdeki yoğunluğa rağmen vakit ayırıp bizlere ışık tuttuğunuz için, size ve sizin gibi mesleğinin uzmanı olmuş kişilere çok teşekkür ederim.

25.madde 2.bölüm h.fıkrasındaki tanımlama bana çok muğlak bir ifade gibi geliyor. Sizinde belirttiğiniz gibi, işverenin bu fıkraya istinaden işçisini atması kolay görünmemektedir, çünkü hiçbir kurumda (özellikle özel sektörde) işçiler tek bir görev yapmakla yükümlü değiller. Sözleşmesindeki görev tanımlamasında çok geniş bir yelpazesi bulunan birçok işçi var. Böyle bir durum varken, işverenin, sadece bir görevini yapmıyor veya yapamıyor diye işçiyi bu fıkraya istinaden çıkarma imkanı olabilirmi?

İyi çalışmalar dilerim,

Saygılarımla.

[vanHoLLaND]

Görüşlerinizi almam mümkünmüdür?

[Av.Abbas Bilgili]

İşçiyi işini yapmıyor diye işten çıkarmak çok kolay değildir. Bunun somut şekilde kanıtlanması gerekir. Özellikle de yazılı olarak yapılmayan işle uyarılması ve işçinin de buna rağmen yapmamakta direnmesi gerekir. selamlar

[AKOZ]

iyide abbas bey bunu yapmak çok zor değil ki

diyelim kötü niyetli iş verenim

kişi işini değerinden fazla yaptığı halde ben üst üste yapması için tebligatta bulundum ve de iki yalancı şahitle işçiyi tazmişnatsız gönderdim

hak nasıl ispat edielcek

ya da işin gereği gibi yapılmasını önlemek için önüne set gereyim ve onu suçlayım işçi bunu nasıl ispatlayacak

bu madde çok suistimale yönelir

sonuçta insanlar ki işletmede diğer çalışan insanlar mecburen yalancı tanık olacaklar iş bulmak güç

anlayabiliyormusunuz

[Av.Abbas Bilgili]

Sayın AKOZ; 25/II. maddedeki hususlar gerçekten suistimale müsatittir. Nitekim biz de uygulamada bunlarla çok karşılaşıyoruz. Örneğin iki işe gelmedi diye işverence tutulmuş tutanaklar iş mahkemelerinde sıkça karşılaşılan sorunlardır. "İşçinin işini yapmadığı"veya "işverenin güvenini kötüye kullanmak" gibi maddeler muğlak ve suistimale açıktır. Bu nedenle de çokça eleştirilmektedir. İşverenin iddialarına karşı sıkı takip ve delil sunulması gerekir. selamlar.

[vanHoLLaND]

Sayın Bilgili,

Sayın AKOZ'unda belirttiği üzere işveren, aynı işyerinde çalışan kişileri korkutarak (işten çıkarmak gibi) ve sindirerek yalancı şahit olmaya teşvik edebilir. Ülkemizde bunu yapıp başaramayacak hiçbir işveren yoktur çünkü malesef sizinde malumunuz iş bulmak oldukça zordur ve işsizlik had safhadadır. Hiçbir kimse kurulu düzenin ve işinin elinden gitmesini istemez, gönlü olmasa bile en yakın arkadaşına karşı bu eylemi gerçekleştirebilir.

Sayın AKOZ'a verdiğiniz cevapta bu tarz olayların takip edilmesi gerektiğini belirtmişsiniz, iyide bu nasıl olabilir? Takip etsek bile lehimize dönecek şekilde bu durumu nasıl çevirebiliriz? Aynı işyerindeki diğer çalışanları karşı şahitçi mi yapmamız gerekecek? Ülkemizin şartları gözönünde bulundurulursa bunu yapacak kaç tane babayiğit vardır? Mahkemede, yalancı şahitler (aynı işyerindeki çalışanlar) sayesinde tutulan bir tutanağı, böyle bir düzende nasıl ve ne ile çürütebiliriz?

Sorulara verilen cevapları okudukça inanın korkum artıyor.

İyi bir pazar günü geçirmeniz dileğiyle,

Saygılarımla.