Mal Paylaşımı ve Katkı Payı Davası

[Fustun]

20 yıldır ve hala çalışan annem üzerinde mal mülk ve para yoktur.
Bütün alımlar 2002 den sonra yapılmıştır ve babamın üzerindedir (daire,araba, yazlık ve nakit banka hesabında ) Annem maaşını babama teslim etmesse annem de biz de dayak yiyiyoruz yıllardır bu böyle devam ediyor hele son dönemlerde maaşları zamanında vermiyorlar ve annemi ''gizliyor'' diye suçluyor ve her ahşam dövüyor.
Şiddetli geçimsizlikten dayak ve pek kötu davranışlardan dolayı annem boşanma kararı aldı.
Bu durumda Annem nasıl bir yol izlemeli?

Boşanma davası içinde mal paylaşımı davası da mı görülüyor yoksa boşandıktan sonra ayrıca katkı payı davası mı açmak gerekiyor?

Katkı payı davasında tarafların katkıları ne şekilde hesaplanıyor (Edinilmiş mallar yasal rejime göre)?

[Abdullah Yaman]

20 yıldır ve hala çalışan annem üzerinde mal mülk ve para yoktur.
Bütün alımlar 2002 den sonra yapılmıştır ve babamın üzerindedir (daire,araba, yazlık ve nakit banka hesabında ) Annem maaşını babama teslim etmesse annem de biz de dayak yiyiyoruz yıllardır bu böyle devam ediyor hele son dönemlerde maaşları zamanında vermiyorlar ve annemi ''gizliyor'' diye suçluyor ve her ahşam dövüyor.
Şiddetli geçimsizlikten dayak ve pek kötu davranışlardan dolayı annem boşanma kararı aldı.
Bu durumda Annem nasıl bir yol izlemeli?

Boşanma davası içinde mal paylaşımı davası da mı görülüyor yoksa boşandıktan sonra ayrıca katkı payı davası mı açmak gerekiyor?

Katkı payı davasında tarafların katkıları ne şekilde hesaplanıyor (Edinilmiş mallar yasal rejime göre)?

F) EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN TASFİYESİ
Eşler arasındaki mal rejimi hangi nedenle ilgili olursa olsun son bulduğunda, mal
rejiminin tasfiyesine gidilir. Amaç, eşlerin malvarlıklarını birbirinden ayırmaktır. Bu
husus eşlerin karşılıklı beyanları ile ortaya çıkacaktır (m. 226).
Katılma rejiminin tasfiyesinde şu durumlar göz önünde tutulur;
- Her eş diğer eşte bulunan malını geri alır (m. 226/1). Eşlerden birine ait olduğu
ispat edilemeyen mallar, her iki eşin paylı mülkiyetinde sayılır (paylı mülkiyet karinesi)
(m. 222/2).
- Değer artış payı talep edilir (m. 227).
- Paylı mülkiyette, mülkiyet üzerinde daha fazla menfaati olan taraf diğer eşin
payının karşılığını ödeyerek malın tümünün verilmesini talep eder(m. 226/2).
- Eşlerin malları ayrıldıktan sonra her bir eşin kişisel malları ve edinilmiş malları
ayrılır (m. 228/1). Bir eşe ait olduğu saptanan, ancak kişisel mallara mı edinilmiş
mallara mı girdiği saptanamayan mallar aksi ispat edilene kadar edinilmiş mal sayılır
(m. 222/3).
- Eşler karşılıklı borçları ile ilgili düzenleme yapılmasını talep edebilirler (m.
226/son).
1) Malların hangi tarihteki değerlerinin esas alınacağı sorunu :
Eşlerin kişisel malları ile edinilmiş malları, mal rejiminin sona ermesi anına göre
ayrılır (m. 228/1)
Kural olarak, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan edinilmiş mallar
tasfiye anındaki değerleriyle hesaba katılır. Bu kuaralıntek istisnası 235. maddede
düzenlenmiştir. Buna göre eklenecek değerler ,bunların temlik edildiği tarihteki
değerlerine göre hesap edilir.
Katılma rejiminde malların kural olarak sürüm değerleri esas alınır (m. 232/1).
TMK m. 233’e göre ise ; eğer belirlenmesi istenen değer bütünlük arzeden bir
tarımsal işletme ise (örn:pamuk fabrikası), o işletmenin gelir değeri gözönünde tutulur.
Bunun koşulları ise şunlardır:
- Bir tarımsal işletmenin bulunması
- Bir eşin malik olarak bizzar işletmeye devam ettiği veya sağ kalan eş veya ya da
altsoyundan birinin kendisine bir bütün olarak özgülenmesini talep hakkına sahip
olması
- Bu işletmenin değer artış veya katılma alacağının bulunması
Bu koşulların varlığı halinde bu tarımsal işletmenin sürüm değeri değil, gelir
değeri esas alınır. Örneğin; boşanma halinde bir pamuk çırçır fabrşkasını bizzat işleten
veye bunun maliki olan eşin, diğer eşe bundan katılma veya değer artış payı verilecektir
ya da ölüm halinde böyle bir eczane bunu bizzat işletecek sağ kalan eşe ya da ölenin
oğluna bırakılacaktır. Bu durumlarda diğer eşin katılma veya değer artış payları çırçır
fabrikasının gelir değerine göre hesaplanacaktır.
Aynı maddenin (m. 233) ikinci fıkrasında, tarımsal işletmenin maliki veya
mirasçıları, diğer eşten olan katılma değer artış alacaklarının hesaplanmasında bu
işletmenin sürüm değerinin esas alınmasını talep edebileceklerdir.
Tüm bunların yanında özel haller gerektirdiği takdirde hesaplanan değer, uygun
bir miktarda arttırılabilir (m. 234/1). Hakkaniyetin gerektirdiği hallere örnek olarak,
sağ kalan eşin geçim koşulları, tarımsal işletmenin alım değeri gösterilebilir.
2) Artık değerin (net gelirin) belirlenmesi
Artık değer, mal rejimi sona erdiğinde mevcut edinilmiş mallara, bazı değerlerin
eklenmesi, varsa denkleştirme yapılması ve bu mal grubuna ait borçların
düşülmesinden sonra elde kalan değerdir (m. 231/1). Bir başka deyişle artık değer,
edinilmiş malların aktif kısmından bu mal grubunun pasif kısmını oluşturan değerler
düşüldükten sonra elde kalan miktardır.
a) Aktiflerin hesabı
aa) Tasfiye sırasında mevcut olan edinilmiş mallar : (EM)
Mevcut edinilmiş mallar, mal rejimi süresince karşılığı ödenerek elde edilmiş
olan bütün taşınır ve taşınmaz mallardır.
bb) Eklenecek değerler (m. 229) : (ED)
Eklenecek değerler, eşlerden birinin diğer eşin katılma alacağını azaltmak
kastıyla yaptığu devirlerle, mal rejiminin sona ermesinden önceki bir yıl içinde diğer
eşin onayı olmadan karşılıksız yapılan ve olağan hediye dışında kalan kazandırmalardır.
Böyle bir durumda yapılan temlikler geçersiz sayılmayacaktır ve 3. kişiden
temlik konusu malı iade etmesi talap edilemeyecektir. Sadece, tasfiye sırasında bu
temlikler yapılmamış gibi edinilmiş mallarınhesabında göz önünde tutulacaktır.
cc) Kişisel mala giden edinilmiş malların karşılıkları (denkleştirme) (m. 230) :
(D1)
Bir eşin kişisel malları ile edinilmiş malları arasında denkleştirme yapılmış ve
bunun sonucunda eşin edinilmiş malvarlığı, kişisel malvarlığına karşı alacaklı durumda
ise bu miktar eşin edinilmiş malvarlığına eklenir.
MK. m. 230’a göre, “ bir eşin kişisel mallara ilişkin borçları edinilmiş mallardan
veya edinilmiş mallara ilişkin borçları kişisel mallardan ödenmiş ise, tasfiye sırasında
denkleştirme istenebilir.
Bir mal kesiminden diğer kesimdeki malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya
korunmasına katkıda bulunulmuşsa, değer artması veya azalması durumunda
denkleştirme, katkı oranına ve malın tasfiye zamanındaki değerine veya mal daha önce
elden çıkarılmışsa hakkaniyete göre yapılır. Örneğin; erkeğe babasından miras olarak
20000YTL değerinde bir ev kalıyor. Kendi edinilmiş mallarından evin onarımı için
10.000 YTL masraf yapıyor. Tasfiye sırasında evin değeri 60.000 YTL ye yükseliyor.
Burada erkeğin edinilmiş malvarlığı, kişisel malvarlığına karşı 1/3 oranında yani 20.000
YTL alacaklıdır.
b) Pasiflerin hesabı
aa) Değer artış payı (m. 227) : (DAP)
Eşlerden biri, diğer eşe ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya
korunmasına uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, mal rejiminin
tasfiyesinde bir alacak hakkına sahip olur (değer artış payı). Bu alacak o malın tasfiye
sırasındaki değerine göre ya da mal daha önce elden çıkartılmışsa hakkaniyete göre
belirlenir.
Katkı, diğer eşin edinilmiş bir malı için olabileceği gibi kişisel bir malı için de
olabilir. Örneğin; A’ya 10.000 YTL değerinde bir ev miras olarak kalıyor. B’de kendi
kişisel malvarlığından bu evin tamiratı için 5000 YTL harcamada bulunuyor. B’nin
yaptığı katkı 10.000 Ytl lik dairede 5000 YTL yani dairenin 1/3 üdür. Tasfiye sırasında
evin değeri 30.000 YTL ye yükselmiş. B’nin alacağı 10.000 YTL olacaktır. Bu miktarın
A tarafından değer artış payı olarak ödenmesi gerekir.
Değer artış payı, diğer eşin edinilmiş malında da söz konusu olabilir. Örneğin; A
emekli maaşını biriktirerek 20.000 YTL değerinde bir ev satın alıyor. B’de evin tamirat
işleri için babasından miras olarak kalan 10.000 YTL yi A’ya veriyor. Evin değeri
30.000 YTL dir. Tasfiye sırasında ise 60.000 YTL ye yükseliyor. B’nin değer artış payı
1/3 oranında yani 20.000 YTL dir.bu durumda A B’ye 20.000 YTL ödeyecek, kalan
40.000 Ytl üzerinden katılma alacağı hesaplanacaktır.
Burada önemli olan bir başka husus ise şudur; Eşlerden biri diğer eşten değer
artış payına sahipse ve alacağın sebebini oluşturan katkı edinilmiş mallarından
yapılmışsa bu alacak herhangi bir alacak gibi edinilmiş mallardan sayılır. Şöyle ki,
yukarıdaki örnekte, B’nin 10.000 YTL lik katkıyı edinilmiş mallarından yaptığını
varsayarsak, tasfiye sonucu elde ettiği 20.000 YTL değer artış payı, kendi edinilmiş
malvarlığının aktif kısmında yer alır.
bb) Borçlar
Buraya edinilmiş mallara ilişkin borçlar girer. TMK m. 230/2’ye göre, her
borçilişkin olduğu mal kesimini yükümlülük altına sokar. Hangi kesime ait olduğu
anlaşılamayan borçlar edinilmiş mallara ilişkin sayılır.
Yukarıda da bahsettiğim gibi, diğer eşin sahip olduğu değer artış payı, borçlu
olan eşin edinilmiş malvarlığına bir katkı sağlamışsa örneğin, edinilmiş mallarıyla satın
aldığı 20.000 YTL değerinde bir eve diğer eş 10.000 YTL katkı sağlamışsa, bu borç
edinilmiş mala ilişkin olduğundan edinilmiş mal grubunun pasifinde yer alır.
cc) Edinilmiş mala giden kişisel malların karşılıkları (m. 230) : (D2)
Denkleştirme sırasında eşin kişisel malvarlığı, edinilmiş malvarlığına karşı
alacaklı durumda ise, bu miktar edinilmiş malların pasif kısmında yer alır. Örneğin,
kadın emekli ikramiyesi ile 20.000 YTL değerinde bir ev satın alıyor. Amcası tarafından
yapılan 10.000 YTL lik bağışı bu evin tamiratı için harcıyor. Evin değeri 30.000 YTL
dir. Tasfiye sırasında 120.000 YTL ye yükseliyor. Dolayısıyla kadının kişisel malları,
edinilmiş mallarına karşı 120.000/3=40.000 YTL alacaklı durumdadır. Bu değer
edinilmiş malların pasif kısmında yer alır.
3) Katılma alacağının hesabı ( Artık değerin paylaştırılması)
Eşler arasında aksine bir sözleşme yok ise, yasa gereği her bir eşin artık değeri
üzerinde, diğer eşin ½ oranında alacak hakkı vardır. Alacaklar mahsup edildikten
sonra, daha fazla artık değeri olan eş diğerine aradaki fark kadar borçlanır. Bir başka
deyişle daha az artık değeri olan eş, diğer eşe karşı aradaki fark kadar alak hakkına
sahip olur.
Mal rejimi sözleşmesi ile artık değere katılma oranı değiştirilebilir (m. 237-238).
Medeni Kanunun 236. maddesinin 2. fıkrasında şu şekilde bir hükme yer
verilmiştir; “Zina veya hayata kast nedeniyle boşanma halinde hakim, kusurlu eşin
artık değerdeki pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya
kaldırılmasına karar verebilir”.
Yapılan tüm açıklamaları bir formülle ifade etmek gerekirse;
Artık değer = Aktif kısım – pasif kısım
Katılma alacağı = Artık değer
2
katılma alacağı = ( EM+ED+D1) – (DAP+D2+BORÇLAR)
2
4) Katılma alacağının ve değer artış payının ödenmesi
Burada öncelikle şunu belirtelim: MK m. 236/1 e göre “…. Alacaklar takas
edilir”. Bu madde eşlerin birbirlerinden olan alacaklarını takas edebilmek için, eşlerin
bunu ileri sürmesi koşuluna yer vermemiştir.
Kanunda borçlu eşe, diğer eşin katılma alacağını veya değer artış payını ayın
veya para olarak ödeyebilme yetkisi verilmiştir (m. 239/1). Alacaklının yapılan ödemeyi
kabul etmeme hakkı yoktur.
Daha önce de belirttiğim gibi, alacaklı eşin aile konutu ve ev eşyası ile paylı
mülkiyete konu olan mallar dışında, katılma alacağının ayın olarak yapılmasını isteme
yetkisi bulunmamaktadır.
Katılma alacağının ve değer artış payının hemen ödenmesi, borçlu eş için ciddi
güçlükler doğuracaksa, borçlu eşe ödemelerin uygun bir süre ertelenmesini talep etme
yetkisi de tanınmıştır ( m. 239/2).
Aksine anlaşma yoksa, tasfiyenin sona ermesinden başlayarak katılma alacağına
ve değer artış payına faiz yürütülür. Durum ve koşullar haklı kılıyorsa borçluda
güvence de istenebilir (m. 239/3).

[Fustun]

Cevabınız için Teşekür ederim .Bir konu daha beni ilgilendiriyor Peşpeşe iki ayrı dava mı açması gerekiyor önce boşanma sonra mallar ile ilgili dava .
Boşanma davası içinde mal davası da görülemez mi bu konuda ne yapılması gerekiyor

[proksima07]

Mal paylaşımı ve boşanma davasını birlikte açabilirsiniz.Hakim gerekli görürse bunu 2 ayrı dava halinde devam ettirebilir.Ayrıca annenizin hakaret küfür ve şiddetle ilgili tanık ve belgeler hazırlayarak tazminat ve yoksulluk nafakası talep etmesini tavsiye ederim.Boşanma durumunda maddi anlamda evlilikteki şartlarını sürdüremeyecek olan boşanmada karşı taraf kusurlu ise yoksulluk nafakası alabiliyor.Yoksul olması şart değil.

[Çocuklarını çok seven]

bu sitede nasıl soru sorabilirim.

[Abdullah Yaman]

Şu an yazıyorsunuz sorabilirdiniz. Forum başlangıcında sol üstte + Yeni Konu Aç butonuna tıklayarak açılan alana, üye olurken okuyup kabul ettiğiniz kurallara dikkat ederek sorunuzu yazabilirsiniz..