Çalışanın borcu

[Gurses]

Merhaba,

Çalışanın gelirini aşan derecede borçlanması dolayısıyla işyerine maaşının 1/4'ine haciz yazısı gelmesi ya da borçluluğu nedeniyle işvereni açısından geçerli ya da haklı fesih nedeni oluşturur mu?

Teşekkürler

[muratbayram1984]

Merhaba,

Çalışanın gelirini aşan derecede borçlanması dolayısıyla işyerine maaşının 1/4'ine haciz yazısı gelmesi ya da borçluluğu nedeniyle işvereni açısından geçerli ya da haklı fesih nedeni oluşturur mu?

Teşekkürler

Bence olmaması lazım. Çünkü işverene bir zararı veya işini engelleyici bir unsur değildir. O mantıkla bakılırsa bir çok işyerine de haciz uygulanıyor, o zaman o işyeri sahipleri de ticaretten men edilmesi gerekir. Eşitlik ve hakkaniyet kurallarına aykırı bir durum olabilir. Neticede böyle durumlarda hakimler karar verir ama kanunların haksızlığı koruyacağını düşünemiyorum. Belki hukukçu üyeler de böyle düşünüyordur.

[Av.Ali Sinkay]

Fesih son çare olarak değerlendirilmelidir. Son çare ilkesi mahkemece dikkate alınacaktır. Ayrıca işten çıkarılan işcilerde tutarlılık ve ölçülülük kriteri uygulanmalıdır. Örneğin bir işcinin iş akdini borcu nedeniyle fesih ettiğiniz de diğer işcilere de aynını uygulamanız gerekmektedir. feshin geçerli sebebe dayandığının ispatı işverendedir. Bu nedenle işveren açılacak davada öncelikle biçimsel olarak feshe uygun davrandığını ardından da içerik yönünden haklı nedenlerin oluştuğunu ispat etmek zorundadır. Bu kararı uygularken tutarlı davrandığını ve feshin kaçınılmaz olduğunu ispat etmek zorundadır. feshin eşitlik ilkesine aykırı olmaması gerekmektedir. İşci bunu iddia ettiğinde ispat etmesi gerekir. İşverenin haklı nedenlerle derhal fesih hakkı aşağıdadır.

İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı
MADDE 25 - Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:
I- Sağlık sebepleri:
a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.
b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.
(a) alt bendinde sayılan sebepler dışında işçinin hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için iş sözleşmesini bildirimsiz fesih hakkı; belirtilen hallerin işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 17 nci maddedeki bildirim sürelerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 74 üncü maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak işçinin iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemez.
II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.
c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi.
e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.
III- Zorlayıcı sebepler:
İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.
IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması.
İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir.

[muratbayram1984]

Ali Bey yukarıdaki maddelerde borç ve hacizden kaynaklı bir fesih hakkı göremedim. Acaba başka bir maddede böyle bir hüküm var mı?

[Erdoğan Kırcalı]

İşyerinde çalışan diğer personelden sürekli borç alınması,ödenmemesi durumu varsa,işveren açısından geçerli fesih nedeni olabilir diye düşünüyorum.