A.Ş Hissesi Haczi

[Nilgül Saraç]

ANONİM ŞİRKETLERİN HİSSE SENEDİNE BAĞLI PAYLARININ HACZİ İLE HİSSE SENEDİNE BAĞLI OLMAYAN PAYLARININ HACZİ NE ŞEKİLDE OLUR VE BUNLARIN SATIMI NASIL YAPILIR.

[Av.Tayfun Eyilik]

Nilgül hanım herhalde ev ödevi olsa gerek; iyi bir hukukcu olduğunu düşündüğüm için çok ayrıntılı yazmayacağım sadece ilgili hükümler ile konu ile ilgili kararları ekleyeceğim eminim sen doğru cevabı bulursun


MADDE 88 - Haczolunan paraları, banknotları, hamiline ait senetleri, poliçeler ve sair cirosu kabil senetlerle altın ve gümüş ve diğer kıymetli şeyleri icra dairesi muhafaza eder.
Diğer taşınır mallar masrafı peşinen alacaklıdan alınarak münasip bir yerde muhafaza altına alınır. Alacaklı muvafakat ederse istenildiği zaman verilmek şartile muvakkaten borçlu yedinde veya üçüncü şahıs nezdinde bırakılabilir. (Ek cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.21) Üçüncü şahsın elinde bulunan taşınır mallar haczedilince, alacaklının muvafakatı ve üçüncü şahsın kabulü halinde üçüncü şahsa yediemin olarak bırakılır.
İcra dairesi üçüncü bir şahsa rehnedilmiş olan malları da muhafaza altına alabilir. (Ek cümle: 4949 - 17.7.2003 / m.21) Ticarı işletme rehni kapsamındaki taşınırlar ise, icra dairesince satılmalarına karar verilmesinden sonra muhafaza altına alınabilir. Bu mallar paraya çevrilmediği takdirde geri verilir.
(Değişik 4. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.21) Adalet Bakanlığı, mahcuz malların muhafazası için uygun göreceği yerlerde depo ve garaj açabileceği gibi; Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfına da açtırabilir veya işletme hakkını verebilir. (Ek cümleler: 5219 - 14.7.2004 / m.4) Alınacak depo ve garaj ücretleri Adalet Bakanlığınca belirlenir. Bu yerlerin çalışma esas ve usulleri yönetmelikte gösterilir.
(Değişik 5. fıkra: 4949 - 17.7.2003 / m.21) İcra dairesi, depo ve garajlarda ve yediemin olarak kendisine hacizli malın bırakılmış olduğu üçüncü kişilerde saklanıp da hukuken artık muhafazasına gerek kalmayan malı, vereceği uygun süre içinde geri almasını ilgililere re'sen bildirir. Verilen süre içinde eşya geri alınmazsa, icra müdürü icra mahkemesinin kararı ile taşınır mal satışlarına ilişkin hükümler uyarınca bunları satar. Elde edilen miktardan muhafaza ve satış giderleri ödenir. Artan miktar 9 uncu madde hükmüne göre muhafaza olunur. Bu konuda ortaya çıkan ihtilaflar icra mahkemesi tarafından basit yargılama usulüne göre çözülür.

MADDE 94 - (Değişik: 538 - 18.2.1965 / m.52) Bir intifa hakkı veya taksim edilmemiş bir miras veya bir şirket yahut iştirak halinde tasarruf edilen bir mal hissesi haczedilirse icra dairesi, ikametgâhları bilinen ilgili üçüncü şahıslara keyfiyeti ihbar eder. Bu suretle borçlunun muayyen bir taşınmazdaki tasfiye sonundaki hissesi haczedilmiş olursa icra müdürü haciz şerhinin taşınmazın kaydına işlenmesi için tapu sicil muhafızlığına tebligat yapar. (...) (*) (Ek cümleler: 4949 - 17.7.2003 / m.25) Anonim şirketlerde paylar için pay senedi veya pay ilmühaberi çıkarılmamışsa, borçlunun şirketteki payı icra dairesi tarafından şirkete tebliğ olunarak haczedilir. Bu haczin şirket pay defterine işlenmesi zorunludur; ancak haciz, şirket pay defterine işlenmemiş olsa bile şirkete tebliğ tarihinde yapılmış sayılır. Haciz, icra dairesi tarafından tescil edilmek üzere Ticaret Siciline bildirilir. Bu durumda haczedilen payların devri, alacaklının haklarını ihlal ettiği oranda batıldır. Haczedilen payların satışı, taşınır malların satışı usulüne tabidir. Diğer taşınırlarda icra dairesi başkasına devre mani tedbirleri alır.
Borçlunun reddetmediği miras veya başka bir sebeple iktisap eyleyip henüz tapuya veya gemi siciline tescil ettirmediği mülkiyet veya diğer aynı hakların borçlu namına tescili alacaklı tarafından istenebilir. Bu talep üzerine icra dairesi alacaklının bu muameleyi takip edebileceğini tapu veya gemi sicili dairesine ve icabında mahkemeye bildirir.
_____
(*) Madde 94 ün 1. fıkrasının "Menkullerde başkasına devre mâni tedbirler alır." şeklinde olan 3. cümlesi, 30.7.2003 tarih ve 25184 sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.7.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanunun 25. maddesi hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.
_____
Borçlunun zilyed bulunduğu bir taşınmaz üzerindeki fevkalâde zamanaşımı ile iktisabını istemek hakkının haczedilmesi halinde, icra dairesi zilyedliğin başkasına devrine mâni olacak tedbirleri alır ve alacaklıya bir ay içinde taşınmazın borçlusu adına tescili için dava açması yetkisini verir. Mahkemenin tescil kararı ile taşınmaz bu alacaklı lehine mahcuz sayılır.
İkinci fıkra hükmü, almaya hak kazandığı veya almakta bulunduğu emekli veya yetim maaşını istifa için icap eden yoklama muamelesini yaptırmıyanlar hakkında yetkili makama bildirmek suretiyle tatbik olunur.
Alacaklının bu sebeple yapacağı kanuni masraflar ayrıca takip ve hükme hacet kalmaksızın dairece borçludan tahsil olunur.

12. HUKUK DAİRESİ E. 2002/4513 K. 2002/5419 T. 18.3.200
Şikayetçi 3. kişi olan şirkete İİK' nun 89/1. maddesine göre çıkarılan haciz ihbarname içeriğinden, borçluların hisse senedine bağlanmamış hisseleri için haciz ihbarnamesinin gönderildiği anlaşılmaktadır. Anonim şirketinin hisse senedine dönüşmeyen payı çıplak pay halindedir. Dairemizin uygulamalarına göre çıplak payın şirket pay defterine işlenmesi veya 89/1 haciz ihbarnamesi gönderilmesi suretiyle haczi mümkündür.

12. HUKUK DAİRESİ E. 2001/16851 K. 2001/17585 T. 1.11.2001
Anonim şirketlerde hisse senedi çıkarılması zorunluluğu yoktur. Hisse senedi çıkarılmış ise hisse senetleri İİK.nun 88. maddesi gereğince, çıkarılmamış ise A.Ş. hissesi aynı Yasanın 94. maddesi gereğince haczedilir. Borçlunun Anonim Şirkette hissesi varsa ve payını temsil eden hisse senetleri çıkarılmamış ise İİK.nun 94. maddesi gereğince hisse haczinde yasaya aykırı yön bulunmamaktadır. Hisse senedi çıkarılıp çıkarılmadığı araştırılıp hasıl olacak sonuca göre bir karar vermek gerekir.

19. HUKUK DAİRESİ E. 1996/6832 K. 1996/10663 T. 28.11.1996
Takip borçlusuna ait olmakla birlikte üçüncü kişide rehinli bulunan hamiline veya cirosu kabil senetler İİK.`nun 89. maddesinde yazılı merasim yerine getirilerek ( fiili haciz ve el koyma zarureti olmaksızın ) haczedilebilir. Bu haciz somut olayda mürtehinin rehine dayalı rüçhaniyeti saklı kalmak üzere ( İİK.89/II ) geçerli hukuksal sonuçlar doğurur ve hacze iştirak imkanı sağlar.

19. HUKUK DAİRESİ E. 1995/6663 K. 1995/7285 T. 21.9.1995
Kural olarak kıymetli evraka bağlanmış ve devri kabil mal, alacak ve hakların haczi, fiilen el konulması ve muhafazası ile mümkündür. Ancak, haciz ihbarının ( yazısının ) tebliğ edildiği şirket, borçlu olmayıp, mahcuz hisse senetlerini yasal düzenleme gereği elinde bulunduran üçüncü şahıs durumunda olması halinde, fiilen senetleri görme ve elkoyma zorunluluğu olmaksızın, sadece senetler zikredilerek, 6183 sayılı Yasanın 79. maddesi gereğince; haciz kararı alınıp, haczin üçüncü şahıslara tebliği suretiyle haczi mümkündür. Dolayısıyla böyle bir haczin, satıştan önce olması durumunda, satış bedelinin 6183 sayılı Yasanın 21. maddesi gereğince garameten taksimine dair hazırlanan sıra cetveli usulüne uygundur.

12. HUKUK DAİRESİ E. 1996/12450 K. 1996/14776 T. 20.11.1996
Anonim şirketlerde hisse senedi çıkarılması zorunluluğu yoktur. Hisse senedi çıkarılmış ise bu hisse senetleri iik'nun menkul satışlarını düzenleyen 88. Maddesi uyarınca icra müdürlüğünce haczedilir ve muhafazaya alınır. Hisse senedi çıkarılmamış ise borçlunun 3. Kişi nezdinde bulunan ve henüz kıymetli evraka bağlanmamış hisse hakları iik'nun 94. Maddesi gereğince icra müdürlüğü tarafından mahalline bizzat gidilerek ve pay defterine işlenmek suretiyle haciz işlemi yapılabilir. haciz keyfiyeti de borçlunun hissesini elinde bulunduran 3. Şahıslara ihbar edilir. Anonim ve hisseli komandit şirketlerin henüz kıymetli evrak niteliğinde senede bağlanmamış hisselerinin haczinde; iik'nun 94. Maddesi doğrultusunda yapılan tebliğden sonra şirket idaresi "3. Şahıs elinde haczedilen mallar" için uygulanması gerekli iik'nun 89/2. Ve 3. Maddelerine göre itirazda bulunmamış veya itirazı reddedilmiş ise hisselerin borçlu adına ve hesabına şirket nezdinde ve mamelekinde bulunduğu kesinleşir. 3. Kişi şirket, sözü edilen madde hükmü doğrultusunda itiraz etmiş ise haczedilen hisse karşılığının şirket nezdinde bulunduğu kesinleşmediğinden satış işlemlerine geçilemez.


§b. ŞİRKET HİSSESİNİN HACZİ



Buradaki «şirket hissesi»nden maksat, «bir hisse senedine bağlanmamış olan» ticaret şirketi hisseleridir. Yani; kollektif, komandit, limited şirket hisseleri ile kooperatif şirket hisseleridir.(2)



Bir «hisse (pay) senedine bağlanmış olan» şirket hisseleri (anonim şirketler ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler) İİK. mad. 88/I gereğince; «menkul malların haczi» hakkındaki hükümlere göre haczedilir (TK. mad. 145/II).



Yani bu hisse senetleri, -fiilen el konularak- haczedildikte sonra, icra dairesi tarafından muhafaza edilir.(3) (4)



Hisse senedi yerine geçmek üzere çıkarılmış olan ilmuhaberler (TK. mad. 411) de, hisse (pay) senetleri gibi haczedilirler.



aa) Anonim şirket hisselerinin haczi:



Bu şirketlerde -az önce belirttiğimiz gibi- borçlunun ortağı bulunduğu anonim şirkette hisse (pay) senedi veya ilmuhaber çıkarılmışsa, bunlar «fiilen el konularak» haciz edilebilir ve icra dairesi tarafından muhafaza edilir (İİK. mad. 88/I).



Buna karşın, borçlunun ortağı bulunduğu anonim şirkette hisse (pay) senedi ya da ilmuhaber çıkarılmamışsa, borçlunun bu hissesine (payına) çıplak pay denilir ve bu pay borçlu tarafından başkalarına devredilebileceği, rehnedilebileceği gibi, borçlunun alacaklıları tarafından da haciz edilebilir.



İİK. mad. 94/I’de değişiklik yapılmadan önce, borçlunun anonim şirketteki payı -hem anonim şirkete gidilip, “şirkette haciz tutanağı düzenlenerek”- İİK. 94/I’e göre ve hem de -şirkete «haciz ihbarnamesi» gönderilerek- İİK. mad. 89’a göre haciz edilebiliyordu.(5) (6) İİK. mad. 94/I’de -«uygulamada çıkan tereddütleri gidermek amacıyla(7)»- 4949 sayılı Kanun ile -13.7.2003 tarihinde- değişiklik yapıldıktan sonra artık «çıplak pay»ın İİK. mad. 89’a göre şirkete «haciz ihbarnamesi» gönderilerek haciz edilememesi(8) ve icra müdürünün (yardımcısının) bizzat anonim şirkete giderek haciz işlemini pay defterine işlenmek suretiyle gerçekleştirmesi gerekir.(9)



Ancak hemen belirtelim ki; pay haczi, pay defterine işlenmemiş dahi olsa, «payın haciz edildiği» hususunun şirkete bildirildiği tarihte, pay haczedilmiş olur (İİK. mad. 94/I, c: 4) İİK.NUN 94. MADDESİ HAKKINDA BİR İNCELEME Av.Talih Uyar

[Nilgül Saraç]

çok teşekkür ederim. bu geçen yıllki final sorusuydu.bu yılda gelme ihtimali var diye düşündüm. bende bu maddeleri mevzuattan BULMUŞTUM AMA YİNE DE EMİN OLMAK İSTEDİM SANIRIM BENİM YERİME SİZ GİRSEYDİNİZ O SINAVA 20 TAM PUANI ALIRDINIZ. AHH AHH NERDE BENİM YERİME SINAVA GİRECEK BİRİ [V]